Eerste Blad
ïooneelvoorstellingen.
S. D. LANKBUYZEN Co's BANK
FEBMÏTAN
Raamsdonksveer.
Uitgave: Firma L. J» VEERMAN, Heusden*
No, 4557, Vrijdag 27 November 1925,
FEUILLETON.
„Het Kasteel van Kerlor".
A. VERSCHUUR-BAERT
itiiitenlandscli Overzicht.
Binnenland
Int. Telefoon no, 19. Postrekening no. 61525.
v
WORMPOËDBRS
^nd van altenA
Dit biad verschynt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt ƒ1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Wanneer men de plaatselijke berich
ten in ons blad getrouw leest, ontwaart
men dat er in het winterseizoen heel
wat tooneelvoorstellingen in de buurt
worden gegeven. En dit juichen wij van
harte toe, omdat we weten dat vele
menschen in het hedendaagsche onschul
dige tooneelspel eene gepaste afleiding
vinden en het tevens bijdraagt tot de
ontwikkeling van meerderen, die buiten
wonen en weinig gelegenheid hebben
zich op andere wijze voor geestelijke
indommeling te behoeden. Jammer vin
den we het dat nog zoovelen gekant
zijn tegen al wat „tooneel" heet en niets
voelen voor een gedurende de winter
maanden zoo onschuldig vermaak als
eene tooneeluitvoering. Zeker, we weten
zeer goed dat er wel eens draken van
stukken voor h't voetlicht worden ge
bracht, maar in den regel zijn het ge
lukkig stukken, die er gerust kunnen
zijn, die de lachspieren in beweging
weten te brengen en aan wier inhoud
niemand aanstoot behoeft te nemen.
Zoo werd gepasseerde week door de
leden der Zangvereeniging „Crescendo"
te Heusden opgevoerd een bijspel ge
titeld „Mijnheer de Senator", 't stuk
zelf zat vol geestigheden, terwijl het spel
van meerdere dilettanten getuigde van
„kunnen" en „willen". Aan den inhoud
van het stuk kon niemand zich ook
maar in het minst ergeren en meerdere
zeer rechtzinnigendie in de zaal aan
wezig waren en met wie wij een praatje
maakten, verklaarden ons in de pauzen
dat ze zich best amuseerden en het
stuk allervermakelijkst vonden,
Laten we nu eens heel in het kort
iets gaan vertellen over de geschiedenis
van het tooneel.
Het tooneel vindt zijn oorsprong in
de kerk. Uit de kerk verplaatst het zich
naar de kerkhoven, naar de straat, voor
de stadhuizen, voor of in openbare ge
bouwen. Naast het geestelijke onstaat het
wereldlijke tooneel. Uit de sotternieën
en kluchten, uit den nuchteren zin, uit
het behagen in goede boerden spreekt
het scherpst het Nederlandsch karakter,
het wezen van het volk.
In den beginne is het Tooneel innig
samen geweven met het maatschappelijk
en godsdienstig leven. De Kamers van
Rhetorica zijn de plaatsen, waar de vraag
stukken van den dag besproken worden,
waar politiek en sinne uitgebeeld, en
tot klaarheid gebracht worden vragen
en twijfelingen, die hoofd en hart ver
vullen.
De aanzienlijkste burgers, burgemees
ters en schepenen, dichters en schilders,
allen die kunst beoefenen, allen die be
lang stillen in bet openbare leven, in
beschouwing, ontwikkeling en vooruit
gang, in het welzijn van stad en land,
i zijn leden der kamers van Rhetoria en
i noemen zich Rederijkers De Rederijkers
bevorderen en verbreiden door samen
komsten, door refereinen en tooneel
voorstellingen de nieuwere denkbeelden,
door pracht en praal van optochten be
vorderen zij den kunstzin.
Een schoone dageraad voor het tooneel
in de 17e eeuw gaat open als voor een
wijle oorlog's onweer rust van ruischen.
Het Nederlandsche volk is zich zelf
bewust geworden in den strijd met
Spanje. Al wat er goed's en groot's,
edePs en verheven's in het volk schuilt,
komt in het licht. Kunst en weten
schap ontwikkelen zich zelfstandig naast
elkaar.
De eerste schouwburg werd te Am
sterdam gebouwd en in 1638 geopend.
Vondel doet er als openingsstuk zijn
Gijsbrecht van Amstel vertoonen, een
historiespel, getuigende van godsdienst
zin en onvoorwaardelijk geloof, van liefde
voor stad en onderzaten, voor haard
stede en altaar, verheerlijkende de op
rechtste trouw.
Tot aan het laatste vierde deel der
17e eauw heeft het tooneel het karakter
van het volk grootendeels bewaard, is
het tooneel geweest eene uiting van
volk's leven. Aan het einde der 17e
eeuw doet Fransche invloed zich duchtig
gelden en in de eerste helft der 18e
eeuw en nog vele jaren later beheerscht
de Fransche geest het Nederlandsche
tooneel. Aan het einde der achttiende
eeuw helpt het Duitsche drama het
oorspronkelijke geheel en al verdringen.
Het eigene wordt geminachtal wat
Fransch is, verheven.
Het blijspel der zeventiende eeuw.
echt Hollandsch, denzelfden karaktertrek
vertoonend als de kluchten en sotter
nieën der middeleeuwen had zijn vollen
wasdom bereikt. Uit zin voor het rijke
leven, uit liefde voor de werkelijkheid
was het ontstaan en had het karakter
volle leven voornamelijk van het min
dere volk geteekend.
De overvolheid van leven ontaardde
bij navolging in ruwheid en platheid.
De navolgers hebben het gewaagd alles
op het tooneeel te brengen, wat maar
vieze of platte klucht was. Het einde
der achttiende eeuw voorspelt voor het
tooneel een zekeren en gewissen val.
Eer vijftig jaar verloopen waren was
het tooneel in Nederland dood, de Ne
derlandsche tooneelschrijf kunst verleerd,
de Nederlandsche tooneelspeelkunst ge
daald en had het ontwikkelde Neder
landsche publiek aan het tooneel den
rug toegekeerd.
(Wordt vervolgd.)
183
Hij vroeg naar zijn zuster Carmen en
naar haar man.
Mevrouw de Kerlor vertelde haar zoon,
dat zij Carmen eiken dag verwachtte.
Deze vergezelde haar man naar Marseille,
maar alsdaar de plechtige ontvangst
was geschied van den terugkeerenden
gouverneur, zou de Saint-Hyrieix dezen
naar Parijs geleiden, maar zou Carmen
een bezoek brengen op Kerlor.
Carmen weet denkelijk niet, dat je
hier bent
Neen, mamal
Wat zal zij aangenaam verrast wezen,
wat zal zij gelukkig zijnriep de oude
vrouw uit.
Ik denk het wel, moeder, zeide Geor
ges op gerekten toon, en hij stond op
en liep door het vertrek.
En komt Firmin ook nog hier vroeg
hij verder.
Neen, dat denk ik niet.
Dan moet ik over eenige dagen weer
naar Parijs, want ik moet hem spreken,
ja, ik moet hem noodzakelijk spreken,
ik moet weten
Georges hield eensklaps op het had
weinig gescheeld, of hij had zich ver
praat. Hij hervatte zijn wandeling door
het vertrek.
De oude gravin keek hem hoofdschud
dend na.
werken absoluut zeker en voeren de
wormen, zooals spoel-, made-, maag-
en andere ingewandswormen, langs
den natuurlijken weg uit h»t lichaam.
PRIJS 86 CT. PER DOOS.
Verkrijgbaar bij
DROGISTERIJ HEUSDEN.
AGENTSCHAP VAN DE AMSTERDAMSCHE BANK A DAM
TELEFOON No. 15. Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9—12.
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden A Depoiito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK. Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA.
Daar scheelt jou iets, Georges, zeide
zij. Er is iets, dat je hindert, dat je
neerdrukt, kom, zul je het niet aan
je moeder vertellen?
Een oogenblik dacht hij er over, om
aan de borst van zijn moeder al zijn
verdriet, iijn groote smart uit te klagen,
uit te weenen.
Maar hij zag het bleeke gelaat der
oude vrouw met een droeven trek er op,
hij zag haar grijze haren, en hij gevoelde
een innig medelijden met de oude vrouw.
Waarom zou hij haar dat verdriet aan
doen Zij zou het vroeg genoeg verne
men. Het was beter, dat Carmen het
haar vertelde, langzaam, stukje voor
stukje.
Hij trad daarom op haar toe, met een
glimlachend, opgewekt gelaat.
Ik niet wel, moeder? O neen, uver
gist zich.... Weet u wat het is? Ik ben
slaperig, Ik heb den geheelen nacht
niet kunnen slapen.
Dacht ik het niet? Ja, je ziet er ook
heel bleek uit. Weet je wat, ik heb
reeds last gegeven om uw oude kamer
in orde te laten maken, ga wat rusten,
dan zal ik u roepen, tegen den tijd, dat
wij eten. Het zal mij een geluk zijn,
u weer tegenover mij aan tafel te zien,
mijn zoon
Zij stak haar hand uit. Georges boog
zich voorover en drukte daarop een kus.
Toen verliet hij vlug het vertrek en ging
naar zijn kamer. Daar legde hij zich
bijna geheel gekleed te bed, en zoo groot
was zijn vermoeidheid, zijn lichamelijke
en geestelijke uitputting, dat hij spoedig
in slaap viel.
De toestand in China baart weder on
gerustheid.
Volgens berichten uit Peking is tenge
volge van de troepentransporten het vervoer
op alle spoorwegen voor burgerljjke per
sonen gestaakt. Er heerscht groote bezorgd
heid over het feit, dat de militaire gou
verneur van Bonan klaarblijkelijk met
generaal Feng gemeenschappelijk tegen
Tsangtso-lin wil optreden. Deze moet zich
volgens de Chineesche berichten in een
zeer netelige positie bevinden. Naar ver
luidt, is er te Moekden een revolutie tegen
hem uitgebroken en volgens enkele be
richten moet hij zelf gevangen gezet zijn.
Een bevestiging van deze berichten ont-
bieekt echter. Men verwacht te Peking,
dat binnenkort gevechten in de buurt van
deze stad zullen plaats hebfeen. Yolgens
andere berichten is er tusschen de gene
raals Feng en Woe Pei Foe een bond
genootschap tegen Tsjang-tso-lin gesloten
met de bedoeling te Peking een sovjet-
regeering te vormen. Het is een feit, dat
Feng uit Rusland groote bedragen heeft
ontvangen. Zeker is verder, dat de toe
stand, die nog onlangs vrij optimistisch
werd beoordeeld, thans weer slechter is
geworden.
Het was reeds donker, toen hij weer
ontwaakte. Blijkbaar was hij niet van
zelf wakker geworden, want zijn moeder
stond voor het bed.
Je hebt een gat in den dag geslapen,
jongen, zeide zij. Ik wilde je zelf wak
ker maken. Er aal zoo aanstonds ge
dekt zijn.... En dan heb ik een verras
sing voor je.... Carmen is aangekomen.
Carmen, riep Georges uit en hij Bprong
op. Daar ben ik blij om.
Eindelijk zou er dan eene zijn, voor
wie hij zijn hart kon uitstorten.
Maar zij is lang niet tevreden over je,
ze begrijpt niet, waarom je Hélène en
Jean niet hebt meegebracht naar Ker
lor...
Ik zal het haar uitleggen zooals ik
het u heb uitgelegd, moeder.
Aan het diner ging het zoo gezellig
toe als onder de omstandigheden maar
mogelijk was. Georges deed zijn uiter
ste best om er niet al te stil en te pein
zend uit te zien, en hij vertelde van zijn
reizen en avonturen in Mexico, van de
groote onderneming daar.
Na het diner ging mevrouw de Kerlor
in haar kamer, om zooals gewoonlijk,
een korte rust te nemen.
Georges verzocht Carmen een kleine
wandeling met hem in het park te doen.
Nauwelijks waren zij daar onder de
hooge boomen, door welker toppen het
maanlicht nauwelijks heenschoot, of
Georges hield zijn zuster staande.
Carmen, ik heb je iets vreeselijks mee
te deelen....
Georges merkte in de halve duister
nis, die onder de boomen heerschte, dat
Briand is er niet in geslaagd een riieuw
Fransch ministerie samen te stellen. Het
lag in de bedoeling van Briand de ministers
te recruteeren uit de partijen van het
rechtsche centrum tot en met de socialisten,
maar de vorming van een dergelyk, dus
links zich oriënteerend, kabinet bleef achter
wege, dank zij de houding der socialisten
die zich met een dergelijke samenstelling
niet konden vereenigen. De drie porte
feuilles, welke Briand blijkbaar den socia
listen heeft aangeboden, vonden dezen te
gering in aantal, terwyl zy bovendien de
belangrijkste ministeries opeischten, teneinde
in de regeering een overwegende invloed
te krijgen. Onder de2e omstandigheden
meende Briand dan ook, dat hij van de
kabinetsformatie verder behoorde af te zien
aangezien hy er niet in kon slagen een
nieuw ministerie van de repubiikeinsche
unie samen te stellen, een ministerie der
halve, waarin alle linksche partijen zouden
zyn vertegenwoordigd, verzocht hy Dou-
mergue naar een andere formateur uit te
willen zien.
De president der republiek heeft zich
daarop gewend tot Doumer, die voorzitter
is van de financieele senaatscommissie.
Deze heeft echter ook geen kans gezien
een kabinet te vormen en heeft de opdracht
geweigerd. Daarop heeft Doumergue Her-
riot by zich ontboden en deze heeft zich
bereid verklaard een ministerie te vormen.
Men spreekt van een combinatie Herriot,
welke ook de radicalen zou omvatten, die
tot dusver buiten het Cartel waren gebleven.
zijn zuster rilde.
Zou hij iets ontdekt hebben dacht ze.
Zij vroeg echter hardop
Wat dan, Georges, maar ook hare
stem beefde.
Je schijnt te beven, Carmen, zeide
Georges met heesche stem, je gevoelt
je dus ook schuldig? En je durft nog
hier komen bij je moeder, je druft mij
nog de hand te reiken
Carmen zweeg een oogenblik zij zag
in de duisternis de oogen van haar broe
der schitteren
Je weet dus.... je weet dus.... zeide
mevrouw de Saint-Hyrieix met een toon-
looze stem.
Ik weet alles....
Maar hoe?
Ik heb met mijn eigen oogen gezien.
O, vreeseiijk gezichtIk heb gezien,
hoe zij knielde voor den officier, hoe
ze de handen smeekend uitstak, en hoe
hij haar ophief..O, ik begrijp zelf
niet, hoe ik toen, op dat oogenblik,
beiden niet heb vermorzeld.
Carmen had in diepe ontroering ge
luisterd.
Zij knielde voor een officier? Wat
bedoel je toch, Georges, ik begrijp
je niet....
Jij begrijpt me nietO, je wilt nu
ontkennen.... Je hebt geweten dat Hélene
mij bedroog....
Nu barstte Carmen in een luiden lach
uit, maar zij bedaarde oogenblikkelijk
weer....
Neen, zeide zij, daarom moest ik niet
lachen. Dat is te heilig.... Schaam
je, Georges, je engelachtige vrouw, zoo
In Bulgarye is ongerustheid verwekt
door een nieuw Grieksch-Bulgaarsch inci
dent. De Grieksche tegeering zou in het
district Fiorina 30 Bulgaarsche boeren
hebben gearresteerd en voor den krygsraad
gebracht op beschuldiging bij een bom
aanslag te zijn betrokken. De Grieken
schrijven dezen aanslag aan Bulgaarsche
komitadsjis toe, doch daar Fiorina ca. 100
mijl van de Bulgaarsche grens verwyderd
is, acht men deze veronderstelling belachelijk.
Men vreest, dat nu de locale Bulgaarsche
bevolking hiervan de dupe wordt. De
dagbladen geven scherpe commentaren op
dit incident.
•nbewaakU overweg
Omtrent het doodelyk ongeluk op de
spoorlyn by Barneveld, wordt gemeldt,
dat de auto, waarin slechts de verongelukte,
wylen de heer C. A. H. Galesloot, uit
Soest, gezeten was, uit de richting Amers
foort den spoorwegovergang op den Nij-
kerkerweg passeerde, terwyl op hetzelfde
moment de sneltrein van elf uur uit
Apeldoorn naderde.
Naar de totaal vernielde auto te oor-
deelen, is deze door de locomotief in de
flank gegrepen en een tiental meters ver
weg geslingerd, terwyl de bestuurder nog
eenige meters verder op den spoorwegberm
werd geworpen.
De vrouw van den spoorwegwachter
Schalkwijk, heeft, direct na het ongeluk,
nog eenig teeken van leven by den heer
rein als er iemand op de wereld is,
zij zou jou bedriegen? Neen, nooit,
nooit, geloof me
Hij lachte nu hardop, schaterend,
boosaardig.
Als ik niet meer mijn eigen oogen
kon vertrouwen....
Waar heb je haar dan gezien vroeg
Carmen hem driftig en greep hem bij
den arm. Waar? Zeg het mei
Georges noemde den naam der afge
legen straat, en van het koffiehuis
En zij knielde voor een officier?..,
O, die goede, lieve, ongelukkige Hélène
riep Carmen uit en sloeg beide handen
voor het gelaat
Maar Georges sloeg geen acht op haar
uitroep, noch op haar ontroering. Hij
vervolgde op een toon van koude hard
vochtigheid
Ik ben kalm gebleven.... kalmer dan
ik het me had voorgesteld.... Ik ben
naar huis gegaan en heb mijn koffer
gepakt.... en ik ben hierheen gegaan....
Zonder Hélène te waarschuwen? Zij
wacht dus op je?
Neen, ik heb haar nog even gespro
ken..., Zij weet, dat ik haar gezien heb....
Zij lag in onmacht, toen ik wegging.
Ga dan tot haar terug, Georges, her
nam de zuster en zij greep haar broeder
met beide handen bij zijn arm, ik zweer
het je, zij is onschuldig 1
Hij haalde de schouders op.
Onschuldigzeide hij met een grim-
migen lach, jij hebt je ook door haar
laten bedriegen, Carmen!
Neen, neen, neen, GeorgesIk ken
haar beter dan iemand anders.... Zij is
NIEUWSBLAD
vgot let Lui m Min ei AltenajeLanistrait ti u Bommelerwaaró