Eerste Blad
FERMITAr=
S. D. LANKHUYZEN Co's BANK
C. DE KEMP
Tooneelvoorstellingen.
Raamsdonksveer.
Uitgave Firma L J. VEERMAN, Heusdem
4559 Vrijdag 4 December 1925,
A. VERSCHUUR-BAERT
ISuiteiilandsch Overzicht
Binnenland.
Int- Telefoon no* 19. Postrekening no. 61525.
Zijdie zich op dit Blad
wenschen te abonneeren
ontvangen de tot 1 Jan
verschijnende nummers
GRATIS
T. BOONSTRA.
Engstraat HEUSDEN.
land van altenA
Dit blad verschynt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1—6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Vervolg en Slot.
De eenige redding voor het too-
neel was scherpe niets sparende cri
tiek en deze ving gelukkig in 1843
aan. Jaren en jaren heeft zij moeten
arbeiden tot eindelijk haar wenschen
vervuld werden en een betere dag
aanbrak.
Intusschen was het Nederlandsch
tooneel in 1848 tot beneden het nul
punt gedaald. Het Tooneel zooals
het thans bestaat leest men in
„Spectator" van 1848 is de ver
gaarbak van al het onreine; de bak,
waarin het half talent en de mid
delmatigheid de embryo's te vonde
ling legt, zeker, als er zijn door ver
plegers te vinden, die hun verwant
zijn naar den geest.
In 1849 was de toestand nog ern
stiger. Het kon toen zelfs niet meer
voldoen aan de laagst gestelde ei-
schen; het werkte verderfelijk op
hart en hoofd bij de laagste en minst
gevormde volksklasse, door de voor
stellingen van gezochte en gedroch
telijke toestanden.
Nooit is een val zoo diep en ver
nederend geweest als die van het
nationaal tooneel, kort voor en na
de tweede helft der 19e eeuw. Slechts
het laagste en domste publiek schonk
het nog aandacht.
Toen het tooneel voorgoed scheen
verloren, kwam er redding. En dit
was voor een goed deel te danken
aan deugdelijke critiek, geoefend
door de thans nog bestaande Nieu
we Rotterdamsche Courant. De cri
tiek der bekwame en ervaren lieden,
afbrekend, spottend, en opbouwend,
heeft het nationaal tooneel voor on
dergang behoed.
Kort na 1848 breekt een nieuw le
ven aan. Wetten regelen en bevorde
ren in de allereerste plaats het on
derwijs, wetten nemen belemmerin
gen van het openbare en bijzondere
leven weg. Eene nieuwe strooming
gaat door de maatschappij, die reeds
te voren aangekondigd was door eene
nieuwe strooming in de letterkunde
Critiek werd verheven tot kunst.
De toeleg der toenmalige regee
ring was o.m. wetenschap en kunst
van de officiëele bescherming te ver
lossen en over het algemeen aan de
maatschappelijke werkzaamheid wat
haar taak is toekennende, vermenig
vuldiging van scheppend vermogen,
het indiviaueele te bevorderen.
Het scheppend vermogen te be
vrijden van druk, het individueele
te bevorderen, zijn twee belangrijke
factoren voor de kunst.
Vele duizenden in aantal zijn de
tooneelwerken, sedert 1848 hier te
1 lande gespeeld. Van de meeste is
weinig overgebleven, zelfs de namen
zijn vergeten, de meeste duizenden
hebben gediend tot tijdverdrijf ee-
ner vermaaklievende menigte. Zij
hebben den smaak van den tijd ge
diend en zijn met den tijd vérgaan.
Een zeer gelukkige uitzondering
maakte hierop een blijspel „de Ne
ven" van Helvetius van den Berg.
Dit stuk gaf weer eens het waar
schijnlijke, het Hollandsche, het een
voudig en natuurlijke te genieten in
voor dien tijd natuurlijk, eenvoudige,
onopgemerkte taal.
In 1877 verschijnt Lodewijk Mul
der's Kiesvereeniging van StellendijK,
waaruit blijkt hoe suf en duf het
openbare leven in dien tijd hier te
lande was. Het is een knap stuk met
ongetwijfeld vele goede eigenschap
pen. Van volksbelangen wordt ech
ter niet gerept. Eerst als Multatuli's
Vorstenschool ten tooneele komt, is
er sprake van het volk en in die pe
riode is er een ontwaking van het
volksbewustzijn. Het volk wordt
langzamerhand mondiger, zich zelf
meer bewust. Uitbreiding van kies
recht geeft het 't recht om deel te
nemen aan het openbare leven en
een nieuw blijspel „De Candidatuur
van Bommel" geeft er uiting aan. Dit
stuk is nationaal, heeft iets eigens,
omdat het den vorm geeft van het
zijn en denken der natie.
We hebben slechts een paar stuk
ken genoemd om aan te toonen dat
in de laatste 75 jaar het nationale
weer meer en meer ingang vindt
in de tooneelschrijfkunst.
Groote meesterwerken hebben wei
niet het levenslicht jaianschouwd,
maar wel kunstwerken van waarde,
die de vergelijking met buitenland-
sche werken best kunnen doorstaan.
Aansluiting met de 17e eeuw, het we
der en verder gaan langs de histo
rische lijn is verkregen. Het blijspel
heeft dit bewerkt, een kunstvorm
den Nederlander eigen.
Vaststaat dat het repertoire van
de laatste tientallen jaren ten too
neele gevoerde stukken, die op net
echt Hollandsche, het echt nationale
kunnen wijzen, grootelijks is voor
uitgegaan en dat uit liet repertoire
tevens blijkt dat de band met de 17e
eeuw weer is aangeknoopt.
Waar we in het tooneel behooren
te zien een uiting van kunst, waar
de tegenwoordig opgevoerde stukken
in toenemende mate aan inhoud win
nen en waar die inhoud al het min
derwaardige van de jaren van vóór
1848 heeft afgelegd, daar vinden wij
eene vooringenomenheid tegen het
tooneelspel niet op hare plaats. Na
tuurlijk is de inhoud van het eene
stuk beter dan van het andere, maar
van iets „vunzigs" kan moeilijk meer
gesproken worden.
Tooneeluitvoeringen ten platte lan
de hebben onze volle sympathie, om
dat wij er in zien een ontwikkelend
en gepast bezighoudend middel. Men
krijgt al doende een kijk op het
mooie, dat er in ligt opgesloten, ter
wijl zij veredeling van smaak en
kunstgevoel ten goede komen.
WORM'OfiDERS
werken absoluut zeker en voeren de
wormen, zooals spoel-, made-, maag-
en andere ingewandswormen, langs
den natuurlijken weg uit het lichaam
PRIJS 85 Ct. PER DOOS.
Verkrijgbaar bij
DROGISTERIJ HEUSDEN.
Dinsdag 1 December is voor de
Europeesche politiek een belang
rijke dag geweest. Op dezen dag
zijn te Londen de verdragen ge tee
kend, welke te Locarno zijn gepa
rafeerd, en die betrekking hebben
op het garantieverdrag van West-
Europa. de scheidsrechtelijke ver
dragen voor Oost- en West-Euro-
ia en de waarborgverdragen die
"rankrijk met Tsecho-Slowakije en
Polen heeft gesloten.
Locarno beteekende een groote
ommekeer in de Europeesche ge
schiedenis omdat de geest, die daar
heerschte, den geest van Versailles
grootendeels verving en de politie
ke spanning tusschen de vroeger vij
andelijke landen, vooral die tusschen
Frankrijk en Duitschland, deed op
houden een gezindheid aansturend
op een Europeesche samenwerking
kwam daarvoor in de plaats. Het
herstel van den vrede tusschen de
strijdende partijen mag dan ook eer
der geacht worden te zijn ingegaan
te Locarno dan te Versailles. Ie
Londen schijnt die gezindheid, wan
neer men mag afgaan op de rede
voeringen, die de ministers vanpui-
tenlandsche zaken ter gelegenheid
van de plechtigheid hebben gehou
den, nog te zijn versterkt.
In de allereerste plaats trekt, wan
neer men zich vergewist van de
stemmingen, die te Locarno en te
Londen heerschten, het de aandacht
dat Duitschland weer als gelijkwaar
dig lid in de gemeenschap der Eu-1
ropeesche volkeren is opgenomen en
niet langer een bond van volkeren
zich keert tegen Duitschland, maar
dit land thans betrekt in vredesap-
beid, die op onderlinge samenwer
king is gebaseerd. Door het verle
den is een streep gehaald ener wordt
met jefrnst, naar het schijnt, naar
gestreefd het bestaande wantrouwen
voorgoed te bannen en gezamenlijk
een Europeesche politiek te voeren
die het uitleven van nationale ego
ismen uitsluit en den nadruk legt
op de noodzaak van solidariteit der
contracteerende partijen.
Overigens behoeft het geen be
toog, dat Locarno slechts als een
begin mag worden beschouwd en
het wachten is op daden, die de
liitlerlijke, .sprekende blijken zijn van
een wijziging in de geestesgesteld
heid der Europeesche politiek. Op
enkele dier daden kan reeds wor
den gewezen niet alleen is met de
ontruiming dier Keulsche -zone een
aanvang gemaakt op den dag vóór
de onderteekening van de Locarno-
sche verdragen te Londen, maar ook
hebben reeds verschillende verzach
tingen van het bezeetings stelsel
plaats gehad, terwijl de processen
tegen de zoogen. oorlogsmisdadigers
eveneens zijn gestaakt. Naar aange
nomen mag worden, en Duitschland
rekent hierop stellig, zullen de ge
allieerden Duitschland ook verder te
gemoet komen, teneinde weer toe
standen in liet leven te roepen, die
alleen vereenigbaar zijn met den
hooggeroemden geest van Locarno.
Want het kan niet ontkent worden,
dat, zal het pact van Locarno, het
welk een vredesgeest ademt en ge
baseerd is op wederzijdschen waar
borg en onderlinge samenwerking,
niet een aanfluiting zijn, er niet lan
ger sprake kan zijn van eenzijdige
onderdrukking en tot verzet prik
kelende plagerijen. Onder deze om
standigheden kan dan ook worden
verwacht, dat de Duitsclie gedele
geerden naar Londen, rijkskanse-
lier Luther, de minister van buitenl.
zaken Stresemann alsmede een aan
tal medewerkers, al hun best zul
len doen, om van de geallieerden ge
daan te krijgen, dat zij nog verder
over de brug zullen komen en ten
aanzien van de bezetting regelingen
zullen treffen, die blijk geven van
een ruimhartigheid, die beantwoordt
aan de mooie woorden, die zoowel
te Locarno als te Londen zijn ge
sproken.
Een waardelooze reclame bon.
Het gebeurde te Roosendaal:
De firma Braat had een extra
reclame-campagne op touw gezet,
waarbij iedere kooper, die vooreen
rijksdaalder kocht, 'n bon ontving,
waarop een rebus ter oplossing.
Verschillende lieden van den bui
ten o.w. ook eenige marktbezoekers
uit Hoeven, deden hun inkoopenbij
de firma Braat en ontvingen den
prijsrebus, welke dan later weer in
geleverd moest worden.
Een Hoevensch boertje wilde ech
ter niks met zoo'n loterij te doen
hebben en had geen „goesting om
vor 'n stukske sukkelaod nog 'ns
naor Roosendaol te motten kom
men", daarom gaf hij het bonneke
maar aan een kennis, een jongen
van de wed. Br. te Zegge, die het
er wel voorop} ver had om nog eens
naar Braate té gaan, want hij kwam
AGENTSCHAP VAN DE AMSTERDAMSCHE BANK A'DAM
TELEFOON No. 15, Kantooruren van 9—4. Zaterdags van 912.
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK. SST Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
toch „dikkijls in Roosendaol."
Wie zal zeggen hoe gelukkig de
arme volksweduwe zich wel voelde,
toen bleek dat de gekregen reclame-
bon haar geen „stukske sukkelaod",
maar den... hoofdprijs: een salon
ameublement in eigendom bezorgde?
De gelukkige weduwe heeft in
tusschen het ameublement alreeds
verkocht voor f 250.
„Grondwet".
o—
Hoenderpest
Men meldt uit Sittard:
Bij eenige kippenhouders te Sit
tard doet zich vermoedelijk een ge
val van hoenderpest voor. Bij een
tweetal personen zijn reeds een 130
kippen gestorven. Men heeft enkele
cadavers ter onderzoek opgezonden
naar de Rijksseruminrichting te Rot
terdam.
o—
In slaap gevallen.
Zaterdag werd ter beschikking van
de politie te Ylissingen gesteld een
26-jarige Belg, die in de haven van
Antwerpen, toen hij werkzaamhe
den verrichtte aan boord van het
Belgische stoomschip „Londonnier",
in slaap was gevallen en daardoor
niet had bemerkt, dat het voor Bra
zilië bestemde schip de haven van
Antwerpen verliet. Hij werd eerst
onderweg wakker en werd nu te
Vlissingen aan wal gezet. Daar hij
vreemdeling en zonder middelen van
bestaan was, is hij over de Belgische
grenzen gebracht.
o—
Auto te water.
Tusschen de Hakkelaarsbrug en
Naarden is Maandagavond een'auto
tengevolge van de gladheid van den
weg in de Muidervaart gereden. Ee
nige boeren, die passeerden, redden
den chauffeur, afkomstig uit Haar
lem. Andere personen zaten niet in
den wagen.
Een merkwaardig geval.
In het ziekenhuis te Den Haag
is een vreemdeling overleden uit
wiens pas bleek, dat hij dr. Raabe
was. Door de politie, die toezicht op
het vreemdelingenverkeer heeft, is
de fam. van dr. Raabe van dit droe
vig ongeval kennis gegeven. Intus-
schen ontving de politie bericht te
rug, dat dr. Raabe volkomen gezond
was, terwijl er tevens kennis van ge
geven werd dat de pas van dr. R.
eenigen tijd geleden werd gestolen.
De indentiteit van den vreemdeling
heeft men nog niet vast kunnen stel
len. Vermoedt wordt dat de over
ledene een Oost-Pruisch ritmeester
was. Hij sprak Zweedsch met een
Finsch accent.
o—-
Kolendampvergif liging.
Zondagmorgen is de 74-jarige wed.
L. aan den rijksstraatweg te Wasse
naar dood op haar bed gevonden,
tengevolge van kolendampvergifti
ging. De melkboer, die zich aan de
woning vervoegde, kreeg geen ver
hoor, waarna men zich toegang ver
schafte tot het perceel. Een in een
aangrenzend vertrek ziek liggende
dochter had niets bemerkt.
o—
Jeugdige boefjes.
Eenige dagen geleden werd inge
broken in de sigarenfabriek „West-
frisia" te Enkhuizen. Ongeveer 800
sigaren werden gestolen. Iets later
werd ingebroken in het tuinlokaal
der H. B. S. Daar werd ,voor een
belangrijk bedrag aan verf en pas-
serdoozen weggenomen. Bovendien
verdwenen des avonds geregeld rij
wiellantaarns en deden verschillende
winkeliers van kleine dieverijen aan
gifte. Als schuldig aan deze feiten
werden volgens de „Tel." thans drie
jongens door de politie aangehouden,
waarvan de oudste een twaalfjarige
H.B.S.-leerling is. De andere knapen
die resp. tien en twaalf jaar oud zijn,
werkten geregeld onder zijn leiding.
Door een lucifer gered.
I Betreffende de redding van de op
varenden van den Deenschen drie-
mastschoener „Vestland" die op de
plaat van Zoutelande was geloopen,
vernemen wij nader, dat de redding
van drie matrozen, die in een sloep
ronddreven en reeds een der riemen
verloren hadden, op eigenaardige
wijze is volbracht. Een hunner zag
kans een lucifer aan te steken (en
deze bleef ondanks het ruwe weder
zoo lang branden, dat de opvarenden
van den loodskotter 3, die in de na
bijheid was, de plaats waar desloep
zich bevond konden vaststellen en
er heen varen.
o
Straatroof.
Te Nijmegen is door de politie ge
arresteerd zekere vrouw G. C. die
op de Waalkade te Nijmegen een ze
keren B. uit Arnhem had beroofd
van diens met geld gevulde porte-
monnaie.
Ontvreemd.
Uit een perceel aan de J. P. He-
vestraat te Amsterdam, is een partij
manufacturen ter waarde van f 5000
ontvreemd.
Moordaanslag.
Zondagnacht werd onder Spekhol-
zerheide bij de mijn „Willem So
phie" door de mijnpolitie een zekere
J. S„ polderwerker, badende in zijn
bloed gevonden. De man had een
diepe wonde in het onderlijf. Over
een honderd meters liep een breede
bloedstreep.
I Na in de verbandkamer der „WT-
lem Sophie" verbonden te zijn, werd
de man in zorgwekkenden toestand
naar het ziekenhuis te Heerlen ge-
bracht.
Het onderzoek is in vollen gang.
Een inwoner van Kaalheide werd
aangehouden, de man ontkenteven-
wel.
GOUD, ZILVER, UURWERKEN.
Ruime keuze in
FANTASIE- enTROUWRINGEN.
Eigen Reparatie-inrichting.
teia,deLanc
—o—