Tweede Blad
voor hot Land
van Heusden en Aitena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
m vao ods
18.
Burgerlijke Stand.
BEHOORENDE BIJ HET
Verstrooide dame: Ach, zeg, ik
moet van avond ergens gaan eten, maar
ik kan me met geen mogelijkheid herin
neren bij wie alles wat ik er nog van
weet, is, dat 't vervelende menschen zijn.
Vriendin: Je zou bij mij eten,
liefste vriendin, maar trek je er maar niets
van aan, hoor 1
De behoefte van nieuw land dateert
niet van vandaag of gisteren, zij bestaat
al tientallen jaren. Eigenlijk is zij in
ons land sedert eeuwen al meer of min
nijpend geweest, overbevolking was in
ons land al een chronisch kwaad toen
het twee millioen inwoners telde. Toen
werden de meren in Noord-Holland
drooggelegd, later de IJ-polders en de
Haarlemmermeer, de Zuidplaspolder en
een menigte andere nieuwe landen. Nu
is de Zuiderzee aan de beurt. Alles om
plaats te vinden voor de steeds aan
groeiende bevolking.
De laatste dertig jaren heeft ons land
zich ook naar het zuiden en het oosten
uitgebreid. Vreedzamer verovering is niet
te bedenken, en zij heeft nog het voor
deel dat zij heel wat veiliger bezit is
dan Eupen en Malmedy voor België of
Elzas-Lotharingen voor Frankrijk. Wie
een dertigtal jaren geleden de zandgron
den van de Baronie of van de Meierij
of van de Veluwe gezien heeft en daar
nu terug keert, zal ze niet herkennen.
Drente met de aangrenzende zandgron
den van de andere provinciën bevatte
een kwart eeuw geleden 54 pCt. woeste
gronden, nu misschien nog 15 pCt. Een
juist cijfer is niet meer op te geven,
omdat het jaarlijks lager wordt. En al
die nieuwe stre'ken geven blijk niet van
rijkdom maar van matige welvaart.
Kwam men dan vroeger nooit op het
denkbeeld de dorre heidegronden te ont
ginnen Zeker, en er werd ook ontgon
nen. Op het zand hebben altijd boeren
geleefd. Maar die moesten werken als
dieren, en zij leden voortdurend gebrek.
Welvaart was op de schrale gronden
niet te verwerven.
De industrie beeft loonende ontginning
mogelijk gemaakt Zij heeft gezorgd zoo
wel voor grondstoffen als voor klanten.
Voor grondstoffen. Ieder landbouwer
weet, hoeveel afvalstoffen uit de metaal-
en andere industrieën hij gebruikt, slak-
kenmeel b.ven afvalproducten uit de
kleurstoffen-nijverheid. En ook de andere
kunstmeststoffen zijn voor het meeren-
deel pas na chemische bewerking te ge
bruiken.
De kunstmest heeft het aanzien van
ons land veranderd. Maar waarom pas
in den jongsten tijd? Zij werd toch al
vroeger geproduceerd, reeds in het mid
den van de negentiende eeüw Hier
denkt men natuurlijk aan het hardnek
kig vooroordeel waartegen zij tientallen
van jaren had te kampen. En toch, hier
zit de "oplossing niet.
De producten moeten flink wat op
brengen, anders is kunstmest niet te ge
bruiken, ten minste niet voor uitbreiding
van het land. En de hoogere prijzen
kwamen eerst na 1890, na de opkomst
van de groote steden in het Roergebied.
Engeland met zijn reuzensteden was reeds
lang een goede afnemer, maar daar
moesten wij de klandisie met te veel
concurrenten deelen. Maar het nijver-
heidsgebied langs den Rijn was van
nature op^ ons land aangewezen. (Dit
mocht ook wel eens een punt van overwe
ging uitmaken bij de beraadslaging over
het verdrag met België; dit verdrag
maakt den Belgischen land- en tuinbouw
evenzeer tot onzen concurrent als het
Antwerpen bevoordeelt ten koste [van
Rotterdam).
De opeenhooping van groote steden
langs Rijn, Roer en Wupper verstikte
daar den landbouw, en de behoeften van
de bevolking, ook per hoofd, stegen naar
mate de loonen in fabrieken en mijnen
boven die in den landbouw uit rezen.
De massaproducten van den landbouw
werden willig opgenomen, eveneens die
van den tuinbouw, waardoor het West-
land opkwam. Maar wat vooral de ope
ning van nieuwe streken bevorderde:
eieren en hoenders vonden aftrek tegen
ongekend hooge prijzen. Wij kennen
streken die voor haar bestaan van de
kippenhouderij afhankelijk zijn. Vier
vijfde van de eieren en bijna alle oude
kippen gaan naar Duitschland, naar de
dichtbevolkte industriegebieden.
Industrie in eigen land is dus niet
alleen een voordeel, ook industrie in
buurlanden kan zijn voordeel meebren
gen. Industrie, vooral wanneer zij tot
in het monsterachtige uitgroeit, kan ge
varen meebrengen, maar dit blijkt toch
telkens weer waar te zijn dat rijkdom
van den een welvaart voor den ander
meebrengt.
Vergadering van den Raad der gemeente
EETHEN op Vrijdag 10 September v.m.
10 uur.
Voorzitter: Ed.Achtbare Heer D. F.
Brune.
Secretaris; WelEd. Heer D. A. v. d.
Schans.
Alle leden zijn tegenwoordig met uitzon
dering van den heer D. v. Buuren als
de Voorzitter de vergadering opent.
De Secretaris leest hierop het formu
liergebed voor. Geen der heeren heeft op-
of aanmerkingen op de thuisgezonden no
tulen, zoodat deze onveranderd worden
vastgesteld.
Ingekomen stukken:
Verzoek van M. Hak om ingevolge art.
13 der Landarbeiderswet een voorschot
uit 's Rijkskas voor het bouwen van een
huis. De Voorzitter zegt dat adressant
een huisje wil bouwen, dat hij evenwel
niet zooveel grond bezit als B. en W. mee-
nen dat noodig; is, dientengevolge is daar
over naar den Haag geschreven, doch
er is nog geen antwoord op ingekomen.
Spreker stelt daarom voor het adres tot
een volgende vergadering aan te houden.
Aldus wordt besloten.
Verzoek van Jan v. d. Mooren Jzn., die
Vraagt een stukje gemeentegrond te koopen
voor het bouwen van een woning. Het
stukje is gelegen aan de Doeverensche
Molensteeg, het gedeelte der weg tot waar
Kleinloog een heining heeft gezet.
De Voorzitter stelt voor, in beginsel
tot verkoop te besluiten en als schat
ters aan te wijzen, die personen die altijd
zoo welwillend zijn geweest om voor de
gemeente dergelijke perceeltjes te schat
ten en het* verzoek ter algemeene kennis
te brengen.
Wethouder v. d. Beek zegt dat hij van
de week niet op de vergadering van het
Dag. Best. is geweest, hij weet dus niet
of het adres in die vergadering besproken
is. De Voorzitter antwoordt dat het ver
zoek er toen nog niet was, het is giste
ren pas ingekomen.
De heer v. d. Beek vraagt of het dan
niet wenschelijk was het eerst in de ver
gadering van het Dag. Bestuur te behande
len, zooals dit steeds geschiedde.
De Voorzitter ziet er geen bezwaar in,
dat de Raad in beginsel tot verkoop be
sluit, staat de heer v. d. Beek er echter*
op, dat het verzoek eerst in de vergadering
van het Dag. Best. wordt behandeld, dan
heeft spreker ook daartegen geen bezwaar,
dan kunnen B. en Wj. in de volgende
vergadering met hun advies komen.
De heer v. d. Beek is er niet tegen'
om in beginsel te besluiten, alleen heeft
hij de opmerking gemaakt, omdat advies
van B. en W. tot heden regel was, en hij
liever geen uitzondering maakt.
De Voorzitter acht de zaaak van zoo
weinig belang, dat hij er niets tegerï
heeft om in beginsel te besluiten, te meer
wijl de Raad tot nog toe nooit een der
gelijk verzoek van de hand heeft gewezen.
Alleen om de zaak voortgang te doen
hebben, is spreker met zijn voorstel ge
komen.
De heer v. d. Beek heeft verder geen
bezwaar in beginsel tot verkoop te be
sluiten.
Zonder nadere discussie wordt het voor
stel van den Voorz. hierop aangenomen.
Nog is ingekomen de rekening van het
Burg. Armbestuur 1925.
De ontvangsten bedragen f 2601,405, de
de uitgaven f 1830,845 batig slot alzoo
f 770,56.
De Voorzitter stelt voor deze rekening
in handen te stellen van dezelfde com
missie die de gemeenterekening heeft on
derzocht. Aldus wordt besloten.
Voorloopige vaststelling gemeentereke
ning 1925.
De Voorzitter verzoekt de Commissie
van onderzoek rapport van hare bevin
dingen te willen uitbrengen.
De heer v. d. Heuvel zegt dat de com
missie de rekening heeft onderzocht en
dat er geen aanmerkingen op zijn geval
len. Alleen is het de Commissie opgeval
len dat er zooveel aanslagen bij de straat
belasting zijn, die niet betaald worden.
Als dat zoo doorgaat zullen er het vol-
gend jaar wel 20 zijn die niet betalen
en kan men tenslotte de belasting maar
beter heelemaal afschaffen.
De heer v. Buuren komt ter vergade-
ring. i
De Voorzitter stemt toe dat er nog al
zijn die niet betalen, het zijn er behalve
de Waterstaat 13. De Waterstaat heeft
verzocht van de belasting vrijgesteld te
worden, omdat de gemeente vergund werd
kabels te leggen, waarvoor de gemeente
een klein bedrag jaarlijks moet betalen.
Nu was het de bedoeling van het Rijk,
de gemeente vrij te stellen van deze ver
goeding, waartegenover dan het Rijk vrij
gesteld zou worden van de straatbelasting.
Nu betaalt de gemeente echter belang
rijk minder dan het rijk aan de gemeente
moet betalen.
Tusschen gemeente en rijk is over deze
kwestie gecorrespondeerd met slot dat het
rijk tegen de beslissing van den raad in
beroep is gegaan. Nu heeft de Raad van
State om inlichtingen gevraagd, waarvoor
het rijk is aangeslagen. Spreker heeft daar
op geantwoord dat de Waterstaat alleen
is aangeslagen in Drongelen, omdat om al
leen het rijk te dienen, met belangrijke
offers het net daar is uitgebreid, zoodat
tegenwoordig zelfs het wachthuisje van
electrisch licht is voorzien, waartegenover
thans slechts een billijke vergoeding bij
wijze van straatbelasting wordt gevraagd.
Bij de Waterstaat scheen men te denken
dat de gemeente alle kosten terug vroeg
en djit is niet zoo. De Raad van State,
heeft in deze kwestie nog geen beslissing
genomen, zoodat men voorloopig nog dient
af te wachten. Mocht de beslissing-; in
ongunstigen zin uitvallen, clan zal spreker
dit den Raad natuurlijk mededeelen. Ver
der zijn er aangeslagenen bij die moeilijk
kunnen betalen, terwijl er ook bij zijp uit
Drongelen die, bezwaar maakten te beta
len, omdat zij van de verlichting' niet
profiteerden. Het begin van het jaar is
het net daar wat uitgebreid, zoodat spr.
hoopt dat oök die menschen zich niet
langer tegen betaling zullen verzetten. Ven
der als er onwil in het spel is, dan za\
de ontvanger last gegeven worden om
krasser maatregelen te gaan gebruiken,
want het is zooals de heer v. d. Heuvel
zegt als er niet de hand aan gehouden
wordt, kan men de belasting beter af
schaffen. Met algemeene stemmen, uitge
zonderd de Wethouders, die zich inge
volge de wet van stemming onthouden,
wordt de gemeenterekening hierop voor
loopig vastgesteld, zooals zij den Raad
is aangeboden.
;»Jongen, je denkt toch, hoop ik, niet,
dat je dat mormel kunt houden
»Ik moet wel, moeder, want ik ben
aanvoerder van onzen troep en wij moeten
een mascotte hebben.
De Voorzitter dankt de Commissie voor
haar onderzoek.
Aanbieding gemeentebegrooting 1927.
B. en W. bieden den Raad de begroo
ting aan, waarbij ontvangst en uitgaaf
voor wat betreft den gewonen dienst zijn
geraamd op f 82 7 45,675 en den kapitaal-
dienst op f 19342,53.
Op voorstel van den Voorzitter wordt
de begrooting voor onderzoek in handen
gesteld van dezelfde commissie die de ge
meenterekening heeft onderzocht.
De Voorzitter deelt mede dat nog is
ingekomen een schrijven van de Gebrs.
v. Wijk, ondernemers van de autobusdienst
„Onzen Dienst" waarbij zij den Raad dank
betuigen voor de toezegging van subsidie.
Dit schrijven wordt voor kennisgeving aap-
genomen.
Bij de rondvraag informeert de heer
v. Buuren, wanneer het licht aangaat, want
het is 's avonds zoo donker.
De Voorzitter antwoordt dat deze kwes>-
tie ook in de vergadering van het Dag.
Bestuur besproken is. Het resultaat daar
van is, dat het in de bedoeling ligt omj
het licht met de eerstvolgende donkere
maan te laten branden, want zou men dit
nu al doen, dan wordt 't zoo'n hoog bedrag..
Bij het begin was afgesproken dat het
licht met 1 October zou gaan branden-
en met 1 April zou eindigen.
Van deze termijn is reeds een klein beekje
afgeweken, gaat men nu echter begin
nen het licht reeds in September te latten
branden en ook tot het eind April, dan
wordt de post straatverlichting zooweel
belangrijk hooger, dat het niet te betalen
is, daarom hebben B. en W. gelegd,
te wachten tot de eerste donkere, mtaan.
De heer v. Buuren zegt dat het pol
derbestuur zijn best doet voor goed dri jik-
water. Het polderbestuur heeft van de
provincie toestemming gekregen ijzeren pij
pen te leggen in den provincialen weg bij
de Geref. Kerk te Hoog Meeuwen, zoodat
men ook daar beter water krijgt. Het
heeft weinig gekost, doch nu klopt de
provincie bij den. polder aan om voor de
verleende vergunning f 2,50 per jaar te
betalen, zoodat tegen 5 pCt. het kapi
taaltje gerekend wordt op f 50. Spr. vraagt
of de gemeente deze f 2,50 niet voor hare
rekening kan nemen. Niettegenstaande de
weg beter wordt, vraagt men toch nog
f 2,50 daarvoor. Het polderbestuur krijgt
uit Den Bosch groote papieren met groor
te enveloppen, waarin wordt aangedron
gen goed te letten op het schoonhouden
der waterleidingen en nu laten ze je beta
len.
De heer v. d. Beek merkt op, dat de
polder hier hetzelfde geval heeft, de Ka
wordt er beter van en toch moet men er
jaarlijks een vergoeding voor betalen.
De heer van Buuren zag toch gaarne
de aandacht op gevestigd, want anders
blijft de fout bestaan.
De Voorzitter belooft er over te zul
len schrijven en de kwestie straks in dè
vergadering van het Dag. Bestuur te zullen
bespreken.
De heer v. Buuren zegt dat het hem
spijt dat in de notulen niet is opge
nomen, dat bij de behandeling van het
formuliergebed de heeren van de courant
verzocht is de discussie daarover niet op
te nemen, dit had naar spreker's meening
wel mogen gebeuren, want hij acht het
een ingrijpende zaak. Spreker heeft ook
nog gewezen op Mattheus 6 en daarvan
is niets vermeld.
De Voorzitter herinnert zich wel, dat de
heer v. Buuren over Mattheus 6. heeft ge
sproken, doch men zal spreker toestem
men dat het niet mogelijk is alles
wat op de vergadering gesproken ^vordt,
letterlijk op te schrijven, dan zou men
zeker een paar stenografen moeten aan
stellen. De hoofdzaak wordt alleen in de
notulen opgenomen. Dat spr. de verslag
gevers heeft verzocht de discussie die over
de kwestie volgde, niet op te nemen, acht
hij van weinig belang, of dat in de notulen
staat of niet, beteekent niets.
Spreker had de vergadering net zoo
goed kunnen schorsen, doch hij vindt het
onaangenaam om de heeren verslaggevers
zoolang naar buiten te stuuren. Hij was
voor schorsing omdat de een sympathiseert
met mijnheer A en de ander met m'ijn-
heer B., de een zegt men had reeds veel
vroeger daartoe moeten overgaan en er zijn
er ook in de gemeente die zeggen dat men
de vergadering niet met gebed moet o^-
nen. Om tegen te gaan dat er in de ge
meente te veel over gesproken wordt,
heeft spreker de verslaggevers verzocht,
de discussie niet op te nemen. Hij stelt
zooveel vertrouwen in .deze heeren, dat
hij hen gerust bij de discussie tegenwoordig
laat, het is nog nooit- voorgekomen dat
zij aan zijn verzoek niet voldeden.
De heer v. Buuren vraagt of als de
Voorzitter zegt, de discussie's in beslo
ten vergadering te voeren, dit dan ook
moet gebeuren
en J. Schmidt, 24 j.
Getrouwd:
en J. Bras 22 j.
de Graaf.
Overleden:
B. Sterkenburg, 23 j.,
J. Groeneveld en C. P„
A. W. Donker, 57 j.
Vrouw (tot man, die achteroverslaat
onder het appelen plukken): »0, Jan,
Jan I Breek me toch de antenne niet
Je weet hoe ik me heb gesplitst op dat
concert van vanavond.
WERKENDAM, over Augustus.
Geboren: Willem Jan, z. van J.
Rijnsaardt en H. J. G. Oosterberg Jacobus
Adrianus Johannes, z. van W. L Rijkers
J. van HeesArie, z. van A. Ippel era
J. de HeerHendrika Carolina, d. vara
M. J. van Oord en W. C. Segers Maaike,
d. van P. Baggerman en J. Ritmeester 5
Barbara, d. van D. A. Brienen en W.
DekkerElsje Christina, d. van L. de
Haan en E. C. Potters; Janna Cornelia,
d. van J. G. van Rjjswijk en H. Pruissen 5
Ondertrouwd: D. van Oord, 24 j.
en E C. Vos, 21 j.G. Baggerman, 24 j.
en S E. van Driel, 23 j.
Getrouwd: P. A. Ouwerkerk 30 j.
en A. Klop, 23 j.
Overleden: Nicolaas Hoegee, 64 j.
echtg. van A. DekkerBarbera Rebecce*
van der Pijl, 3 j.Aagje de Vries, 75 j
NEDERHEMERT, over Augustus.
Geboren: Ida, d. van M. C. vara
Westen en M. de Leeuw van Wijnen
Jenneke, d. van D. Spitzers en O. G. J
van Heemskerk Clasina Wilhelmina, d
van P. Broekhuijzen en S. M. Alvers.
Levenloos aangegeven kind v&u G.
Kersten en N. Biesheuvel.
Overleden: Cornelis de Keizer,
2 maanden Mathijs Hendrik Baks, 77 j.,
weduwn. van C. de Koning Gerritje Wol-
fers, 77 j., echtgen. van E. v. d. Vliet.
DE WERKEN EN SLEEUWIJK.
Overleden: Syke Hagoort 71 j.,
wed. van J. M. Evers,
AN DEL, over Augustus.
Geboren: Hendrika, d. van L. J.
Vogelaar en M. Schouten Maria, d. van
L. Crielaard en E. VerbeekPieter, z.
De Voorzitter antwoordt ontkennend als van N. -Schouten en J. van Masbergen.
+-is, heeft spreker j
SPRANG-CAPELLE over Augustus.
de Raad daar tegen
zich bij dit besluit neer te leggen
De heer v. Buuren vraagt hoe het staat
met ide kwestie van het buiten de gemeente
wonen van den Burgemeester. Spreker is
daar zeer nieuwsgierig naar, is er al iets
over bekend?
De Voorzitter antwoordt dat reeds vroe
ger door hem is gezegd dat er wel een
paar maanden over heen zou gaan eer
hierover een beslissing valt. Spreker zal
zorgen dat deze termijn niet overschre
den wordt en zal het antwoord aan den
Raad direct mededeelen.
Hierop sluit de Voorzitter de verga
dering. 1
HEUSDEN.
Ge buren: Johanna Maria, d. van G.
A. Slujjmers en F. J. Merkx Petronella
Maria, d. v, H. WT. van Veggei en M. S.
MooijekindAntoon z. van A. Nieuwkoop
en J. Juinen; Dirk z. van A. Nieuwkoop
en B. Wijnstekers.
Overleden: Wilhelmina van Dort-
mont 71 j.
WIJK, over Augustus.
Geboren: Marinus, z. van K. Don
kersloot en J. van Son.; Govert, z. van
D. Roza en M. W. Boumanj Geertruida,
d. van J. Ves en J. VosCornelis Jacobus,
f. van K, van Rijswijk en J, iL. Kiep
Leenderr, z, van P, van Tilburg* en C.
Kuipers.
Gehuwd: A. Schouten, 30 j., oc
M. Hageman, 23 j.
Overleden: <Gijsbertje Uithoven,
79 j., wed. van J. Bouman.
ALMKERK, over Augustus.
Geboren: Adam, z. van G. Pillissen
en J. VerhoevenLucas, z. van L.
Schermers en C. de Bok Gerrit Bastiaan,
z. van P. v. d. Meijden en P. de Peuter
Jantina Adnana, d. van J, Lankhaar en
L. Ekelmans.
Ondertrouwd: PVswiuyn, 29 j.,
Geboren: Harmina Mathilda, d, van
J. G. Addirtk en H. M. Pennekamp Wife
Cornelis, z. van A. M. Mandemakers et?
D. P. Nieuwenhuizen Grieta, d. van D
A. D. van Tilborgh en B. A. Varossieao;
Marinus Petrus, z. van C. Nieuwenhuizen
en D. de GraafAdriana Cornelia, d, var
A. Rosenbrand en E. M, de Wys Pister-
nella Johanna, a. van A. Ie Sage en ,1.
Rozenbrand; Cornelis, z. J. W. Kouhp
en M. M. Rosenbrand Tennis Dingeman,
z. van A. J. de Roon en D. A Rosenbrand;
Hendrik Christinus, z. van A. C. Kraay.i
en A. A. Denis; Dingena, d. van J.Hulst
en D. BroeksGerrit Elifcertus, z, va
D. Vos en H. A. BranderhorstMaria
Huiberdina, d. van J. A. Derwymeren en
N. A., Bruystens.
Getrouwd: J. Molewyk, 64 j„ ei
S. Konings, 64 j. J. Molegraaf, 41 j,
en H. J. Rozenbrand, 30 j G. Hsafc,
25 j„ en en H. v. d. Broek, 22 j.;B.
Wijnbelt, 24 j., en T. J. Mandemaker.
20 j.
Overleden: C. v. d. Hoeven,58j.
echtg. van J. A. Haverhals W. Westering
7 mnd.J. G. Lodder, 80 j., echtg. v&>
P. v. d. Schans.
BRAKEL, over Augustus,
Geboren: Steven, z. van J. W, va
Wijgerden en H. Zwamborn Arie, z. vat
Ant. van Dalen en G. van Dalen Sandrim,
d. vun J. A. Mijdam en M. van Dalen
rKlazina, d. van J. Spiering en M, C. n-
Beijkop Adriana Aartina, d. van C. va
Tuijl en H. van Oostrum.
Getrouwd: J. C. van Ballegcoije.
26 j.„ en J. van Campen, 21 j.A. va
Hemert, 57 j., en D. Duijzer, 52 j.1
van Hemert, 27 j,4 en D. van Dalen 26 j.
Overleden: A. Ermstrang, 53 j
POEDEROIJEN. over Augustus.
Geboren: Willem Jakob, z. van K
van Zanten en D. van AnrooijJanriigj-
d. van A. Schaap en C. v. d. Meijden
