nar dit Libé üg Heisiei ei AlteiiieLaiisirait Ie BssaeUrvaari
Eerste Blad
BIGGEI
DE KEMP
Sint Nicojaas geschenken
D. LAMEÜYZEN Go's BANK
Uitgave; Firma L. J. VEERMAN, Heugden.
No, 4659. Vrijdag 26 November 1926.
|ets uit de geschiedenis der
Kederlandsche Spoorwegen.
DAM RUBRIEK.
Binnenland
TEtpFNo. is Ra.a.msc3.onlcsveer.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61535.
T. BOONSTRA
LAND VAN ALTERA
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1—6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
ii.
Reeds Aug. 1831 beraamde de Bel
gische regeering plannen tot. het aanleggen
van een spoorweg waardoor. Antwerpen
zou worden verbonden met Maas en Rijn.
Kwam concurrentie tot stand, dan -dreigde
:r groot gevaar dat het internationaal
verkeer zou worden verlegd.
W. A. Bake, die in Engeland het spoor
wegwezen had bestudeerd ontwierp nu in
jrove trekken een plan tot verbinding van
•imsterdam en Keulen en vroeg voor den
..anleg van deze lijn aan de regeering Con
cessie. Het arantal tegenstanders was groot,
de coneürrentie kon ook worden bestre
den; door aanleg en verbetering van wal
terwegen. Door het overhaast optreden
van Bake hij opende een inschrijving
en eischte 20 pCt. storting voor hij de"
bezegging van een concessie had liep
aeze poging op niets uit. Nu nam Koning
OCTlem I het initiatief. Een Commissie
werd ingesteld, die adviseerde tot bet doen
leggen vna spoorwegen, hoewel-sommige
bedrijven daaronder zouden lijden. Het
algemeen belang diende vóór te gaan. Het
advies hield tevens in te .beginnen met de
lijn Amsterdam-Arnhem, omdat de verbin
ding te water met Keulen zoo slecht was.
3taatsaanleg moest niet plaats hebben dan
bij uitzondering. In sommige gevallen kon
de Staat finant'iëel steunen. Begin 1838
werd een wetsontwerp betreffende de
spoorwegen ingediend. In een en hetzelfde
ontwerp werden plannen neergelegd tot
het aanleggen van een Staatsspoorweg Am
sterdam-Utrecht-Arnhem en het droogma
ken van de Haarlemmermeer. De kosten
zouden worden bestreden uit de Indische
baten. En o m de combinatie èn om de
fondsen, die men voor een ander doel
bestemd achtte werd het ontwerp met
462 stemmen verworpen.
Inmiddels was door de heeren Serrif-
rier-Chevalier en Brade Concessie aan
gevraagd tot aanleg van een spoorweg
Amsterdam-Rotterdam of bij wijze van
proefneming tusschen Amsterdam en Haar
lem. Deze concessie werd op verschil
lende voorwaarden verleend, o.a. het
Departement van Binnenlandsche Zaken
zou het oppertoezicht hebben bij den bouw
en ondergebracht bij de Hollajidsche
IJzeren Spoorweg Mij.
Andere voorwaarden waren: de staat
kreeg het recht tot naasting na 33; jaar;,
ieder had het recht van den spoorweg ge
bruik te maken. Groote moeilijkheden de
den zich bij den bouw niet voor. Ten
gerieve van de veiligheid van het verkeer
over den straatweg werd op de meest ge
vaarlijke plaats een schutting gebouwd,
lang 200 M. en hoog 5 M. van onderen
geheel gesloten en van boven van latten
voorzien, vanwege „het ijzige van de pas-
sagie".
Aug. 1839 was de lijn gereed en werd
met veel plechtigheid geopend.
De locomotieven werden met cokes ge
stookt om het brandgevaar en den zwar
ten steenkolendamp. De rijtuigen werden
onderscheiden in le, 2e en 3e klas, die
door kleuren (purperrood, geel, bruin)
werden aangegeven. Oorspronkelijk was
alleen de le klas overdekt.
Het vertrek der treinen ging met eenige
plechtigheid gepaard. De trein zette z/ch
in beweging na een fanfare op een trom-
[et door den conducteur. Gemiddeld werd
e:n snelheid bereikt van 30 K.M.
Het vervoer bedroeg, in:
1839 77.763 reizigers.
1840 349,994
1841 29^556
1842 na doortrekking tot Leiden
3(1081 /éizigers.
De H.S.M. had succes. Haarlem-Am-
sttfdam werd de krachtigste lijn van het
rraeele Ned. Spoorwegnet.
^Inmiddels was in Amsterdam het ver-
laigen naar een spoorwegverbinding met
dei'Rijn weer levendiger geworden en
de» koning bij zijn jaarlijksch bezoek ken
baar gemaakt. Op initiatief van den koning
ba*
die aan aandeelhouders eene rente garan
deerde uit eigen middelen van 41/2 pCt.
werd in 1838 met den aanleg begonnen
van de lijn Amsterdam-Utrecht-Ede-Arn
hem. Het duurde echter tot 1843 voor het
le gedeelte Amsterdam-Utrecht kon wor
den geopend. Oorzaak van dezen langen
duur was het gemis eener wettelijke rege
ling betreffende de onteigening. Hierin
werd in 1851 afdoende verbetering ge
bracht, door de Onteigeningswet.
Onbewust van de groote uitbreiding,
die het spoorwegverkeer zou ondergaan,
verzuimde men wel eens de volledige be
schikking over het spoorwegterrein te ver
krijgen. Dit ga/ aanleiding tot geschillen,
waarvan de meest bekende zijn, die van
de erfdienstbaarheid van uitzicht en 'de
halte Nieuwersluis.
Bij gedeeltelijken afkoop van deze erf-
dienstbaarheidsrechten, had de Mij. be
loofd geen gebouwen op bedoelde terrei
nen te stichten. Toen deze stichting, door
uitbreiding noodig bleek moest opnieuw
een groot geldelijk offer worden gebracht
om daartoe te kunnen overgaan.
De heer H. J. van Doude van Trioost-
wijk bedongj Wet recht, dat te Nieuwer
sluis alle treinen zouden stoppen tot het
in- en uitlaten van reizigers. D/it recht is
nog slechts voor enkele internatinale trei
nen afgekocht. In 1844 werd <de lijn door
getrokken tot Driebergen. De kostbare
aanleg had echter de geldmiddelen uitge
put. Een commissie adviseerde staatsexploi
tatie. De regeering wilde hier niet aan en
daardoor liet ook het particulier kapi
taal zich afschrikken. Tenslotte was de
lijn in 1845 voltooid en in exploitatie
genomen door de Ned. Rijn Spoorweg
Mij., die voornamelijk gefinancierd werd
door Engelsch kapitaal.
(Wordt vervolgd.)
Engs^aat BEÜSDEJV
RÜJME KEUZèX^
als
Zilveren-, Doublé- en Gouden
Broches, Armbanden, Colliers,
enz.
iz.
Heerenhorloges vanaW 3.50 mgj
Dameshorloges vanaf d4-?5 garan-
met bandje tie.
Trouw- of Verlovingsringen
in alle maten en prijzen}
a graveeren gratis.
Zilver Schepwerk
in diverse modellen.
01
0
Redacteur:
M. J. L. BÉNEKER,
Kerkstraat 105 WOUDRICHEM.
Men wordt verzocht alle correspondentie,
deze rubriek betreffende, aan bovenstaand
adres te richten.
WEDSTRIJD-PROBLEEM No. 2
Stand in cijfers
Zwart, 10 schyven op: 10, 11, 12, 13,
16, 18, 19, 20, 25, 40.
Wit, 10 schijven op,: 22, 27, 30, 31,
33, 39, 42, 43, 47, 49
Oplossingen worden ingewacht tot
7 DECEMBER a.s.
Abusievelijk is in onze vorige rubriek
gemeld, dat de oplossingen van probleem
no. 1 ingewacht werden tot 24 Nov., dit
moet zijn 1 DECEMBER.
Bij de plaatsing van het 3e probleem,
geven we dan de namen der goede op
lossers van het le pr., en zoo vervolgens
tot de wedstrijd ten einde is.
Naar men ons mededeelt, zal begin
December by drukkery Koenders te Utrecht
een nieuw damboek verschijnen, en wel
van de heer C. H. Boelkamp, over
DE NIEUWE SPEELWIJZE,
van Herman Hoogland, oud-wereldkampioen.
Het is een bekend feit, dat velen uitzien
naar een handleiding, handelende o.ér dit
onderwerp. Als attractie is er nog een
wedstrijd aan verbonden, waarvoor f 100
aan pfijzen is beschikbaar gesteld.
Het boekje bevat pl.m. 120 pagina's
druk, is geïllustreerd met 120 diagrammen
en kost slechts 90 ets.
Indien er liefhebbers voor zyn, iaat ze
dit my dan even melden, dan zal ik het
voor hen bestellen. B.
Uitkomsten van het landbouwbedrijf
in Noord-Brabant.
De vereeniging voor landbouwboekhouding
der Noord-Brabantsche Maatschappij van
Landbouw publiceert in het Landbouwblad
voor Zeeland en Noord-Brabant de bedrijfs-
uitkomsten van 83 boederyen in het boek
jaar 1 Mei 19251930, April 1926.
Van deze boerderijen lagen er 21 in het
gebied Fynaart. De gemiddelde bruto op
brengt per H.A. bedroeg hiervan f 428.76
de gemiddelde onkosten (arbeidsloon, zaai
en pootgoed veevoeder, meststoffen en andere
onkosten) beliepen f214.31; de rente van
den inventaris f21.90 en de gemiddelde
pacht of pachtwaarde per H.A. f 118.30,
Er restte dus een gemiddeld netto-verlies
per H.A. van f 26.75.
In het Land van Heusden en Altena, in
het gebied Almkerk, waren de gemiddelde
cijfers van 6 bedrijven bruto opbrengst
per H.A. f 322.50 onkosten f 230 30,
rente van den inventaris f 23.70 pacht of
pachtwaarde f 118.70; netto-verlies per
H.A. dus f50.20.
Bjj de ontvangsten is rekening gehouden
met hetgeen voor eigen gebruik van het
gezin van den landbouwer, uit het bedryf
AGENTSCHAP TAN DE AMSTERDAMSCHE BANK A'DAM
Verstrekt Handelscredteten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binden- en Buitenlandsche Wissels.
Belast fz|ch met den aan- en verkbop van Effecten en nazien van Uitlotingen
Neefoat
j Koopt en verkoopt^rgemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgk^alle Assurantiën,
gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grhotte der kastjes).
SPAARBANK. &ST Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Direc
is genomen.
Het boekjaar 19251926 is dus in het
algemeen zeer gunstig geweest. De lage
opbrengst der beetwortelen en de lage
veeprijzen waren hiervan de voornaamste
oorzaken. Soms deed ook een hooge pacht
haar invloed gelden. De kleine bedrijven
hadden het over het algemeen niet zoo
moeilijk als de groote.
ONGELUKKEN.
Een monteur van de Lichtfabrieken te
Tilburg was bezig met het repareeren van
een electrische booglamp. Eenige kinderen
sloegen het werken van den man gade.
Ondanks de waarschuwing van den electri-
cien, dat de kinderen onder de lamp moes
ten weggaan, bleven de jongens staan.
Plotseling liet den glazen bol van de
lamp los en viel den 11-jarigen A. Jansen
op het hoofd. Het ventje viel bewusteloos
neer. Hij had een hersenschudding beko
men en is eenige uren later aan de gevol
gen overleden.
In de Parkstraat te Den Haag reed
Mej. J. v. d. H. van den Kanaalweg langs
een stilstaanden verhuiswagen. Juist op
dit oogenblik wierpen twee knechts, die
bij den verhuiswagen hoorden, een dik
touw over den wagen, met het gevolg,
dat het neerkwam op de passeerende wiel-
rijdster. Zij werd bewusteloos naar hare
woning vervoerd.
Het kindje van den landbouwer S. te
Rucphen viel in een pot met kokend wa
ter en is aan de bekomen verwondingen
overleden.
Mej. Bierman, verloskundige te Naald
wijk, die de vorige week op haar motor
bij Honselersdijk was aangereden, en in
het water werd geslingerd, is zonder bij
kennis te zijn geweest, overleden.
Aan boord van het, in de Lekhaven te
Rotterdam, liggende s.s. „Amstel" heeft
de 48-jarige havenarbeider C. J. O. H.,
van den Boschweg, een ijzeren merkel
op het hoofd gekregen. Met een zware
hersenschudding werd hij in bewusteloo-
zen toestand in het ziekenhuis opgenomen.
Op de Catharijnebrug te Haarlem is een
inwoner van Vijfhuizen, zekeren Jansen,
onder een auto geraakt en op slagj ge
dood. i
MET EEN DOLKMES GESTOKEN.
De kellner M. de Gast te Rotterdam
is in een café op den Schiedamschendijk
bij een twist met een dolk in de linker
zijde gestoken. De Spanjaard J. B. af
komstig uit Malaga is in verband hier
mede aangehouden. De dolk, waarmede
de steek is toegebracht, is in beslag geno
men.
o
TEGEN HET STEMMEN
Een gehuwde vrouw te Eemnes, Utr.,
had gemoedsbezwaren deel te nemen aan
de laatste stemming voor de Tweede Ka
mer en liep deswege een procesverbaal
op. De Kantonrechter te Amersfoort ver
oordeelde haar tot 50 ct. boete of 1 d. h.
Ook tegen het betalen van de geldboete
voerde de juffrouw gemoedsbezwaren aan
en ze gaf te kennen de opgelegde hechte-
nisstraf te willen uitzitten. Hiertoe werd
ze echter niet in de gelegenheid gesteld.
Thans is door den deurwaarder beslag
gelegd op haar inboedel en deze zal 1
Dec. publiek verkocht worden tot men aan
het verschuldigde bedrag is.
o—
AANRANDING.
Aan een perceel aan de Jacob v. Lennep-
kade te Amsterdam vervoegde zich een
persoon, die aan de hem opendoende da
me een brief overhandigde. Terwijl de
persoon in den gang op antwooird stond
te wachten, had hij de buitendeur gesloten
Toen de dame terugkwam, greep de man
haar vast en sloeg haar op het hoofd,.
Het gelukte aan de dame de deur te ope
nen en om hulp te roepen, waarop de
man de vlucht heeft genomen.
o
INBRAKEN.
Te Zand voort is in de onbewoonde
villa „Loraine" ingebroken. Uit het on
derzoek is gebleken dat 19 dekens, veel
antiek, gouden en zilveren en tinnen voor
werpen waren gestolen.
De vermoedelijke dader is de Duitscher
K. welke zich in arrest bevindt.
De politie te Rotterdam heeft den 12-
jarigen J. B. O. die uit de woning van een
familielid aan de Groenelaan f 50 uit de
kast heeft gestolen, aangehouden.
Hij heeft een gedeelte van dit geld ver
snoept.
o-
MET
SMOKKELAAR ACHTERVOLGD
AUTO'S.
Maandagavond om acht uur is op den
Tilburgscheweg bij Breda een berucht je
neversmokkelaar Emile V. te Prinsenhage,
aangehouden. Reeds acht dagen en nach
ten hadden ambtenaren en politie op hemj
geloerd. Na een sensationeele achtervol
ging met auto's is V. gearresteerd.
o
EEN RARE SINJEUR.
De 35-jarige Mej. M. O. N. heeft bij
de politie te Rotterdam aangifte gedaan,
dat uit haar woning op den S'chiedami-
schedijk aldaar, een bedrag van 80 gulden
is gestolen. Tegelijk met het geld is ook
een 60-jarige man, die bij haar inwoonde,
verdwenen.
—o— i
MISHANDELING
De Rechtbank te Maastricht heeft uit
spraak gedaan tegen J. W. wegens mishan
deling van zijn driejarig dochtertje, den
dood ten gevolge hebbend, tot vier jaar
gevangenisstraf. De eisch was zes jaar.
HET COMPLOT OP JAVA.
Uit Batavia wordt geseind dat de markt
te Neneb weer druk bezocht was. E'r
kwamen vele vrouwen ter markt, een be
wijs, dat de toestand weer normaal wordt.
Velen zijn reeds naar de kampongs terug
gekeerd.
Kyaji, een Bantamsche „groote" is ge
arresteerd, evenals de 70-jarige hadji Asna
Kyaji werd reeds bij den «opstand van
1888 van tegenwerking verdacht.
O—
BRAND.
Te Wordth-Rheden zijn twee woningen
afgebrand. Vermoedelijk doordat vonken
uit den schoorsteen in het stroo zijn geval
len. Vee en inboedel konden tijdig wor
den geborgen. Drie gezinnen zijn hierdoor
dakloos geworden.
O— I
NIEUWSBLAD