Crisis in den Landbouw.
LEZING
seemlier a.s,
AppeisiruiKen en
en halfstam-vri
TE KOOP:
POT ACHEL.
HUIS en SCHUREN
NOÉS RIETHA te DU,
;pe n,
Prima,
'GE KIPPEN
OEK
endijk.
Boomgaard en
Bouwdand,
Het huis en erf
VERKOOP
WINSTQEV
oisten ziin uitverkocht.
Predikbeurten
Advertentiën.
te\GEMDEREM,
jverdienste
otaris PAAP
olaris PAAP
WOONHUIS
publiek verkoopen:
DE BOO MEN ZIJN IN REST,
DE SPEITTIJD IS GENADERD.
VRCCHTBOOM-CARBOLINEUM
„KRIMPEN"
en SPROEIWERKTUIGEN.
Prijzen vanaLf2
6 DECEMBER,
Collecte Zending
Ger. Kerk, vm. 10 u. en nm. 6 u.
ds Menken, ber. Pred. van Genderen
Aalburggeen dienst
Almkerkvm. 9,30 nm. 6 u. ds Röth
vm. Doopsbediening
Ger. Kerk, vm. 9,30 en nm. 2 u.
ds Ubels van Heemstede
Aalst, nm. ds Van Stipriaan Luiscius
Andelvm. 9,30 nm. 6 u. ds v. d. Put
B'broeknm. 2 u. dr Tjalina
Capellenm. 2,30 u.
ds v. d. Vlugt van Drunen
Doeverennm. 2 u. ds Huijgens
Dmsen, geen opgaaf
Qiessennm. 6 u. ds Benders
Qenderenvm. 9,30 u. ds Bus, Aalburg
Geref. Kerk, vm. 9,30 en nm. 2 u.
leesdienst
Geref. Kerk, vm. 9,30 nm. 2,30 u.
ds Goris, Em. Pred. Amersfoort
Chr. Ger. Kerk, vm. 9,30 nm. 2,30 u.
leesdienst
Heesbeennm. 2 u. ds Bus
Loonschendijknm. 2,u.
ds Louwe Kooymans, Baardwijk
Meeuwennm. 2 u. ds Gobius du Sart
Nieuwendijk Geref. Kerk, vm. 9,30 u.
nm. 2 u. ds de Bruin
Raamsdonk^ V.), 2.u, ds Ewoldt
(D.), 9,30 u.
Ger. Kerk, vm. 9,30 u. leesdienst
Sprangvm. 9,30 u. leesdienst en nm.
2 u. ds Slemper van Besoijen
Ger. Kerk, vm. 9,30 u. nm. 5,30 u.
prof. Kuyper, Bloemendaal
Sleeuwijkvm. 9,30 nm. 6 u. ds Feykes
Ger. Kerk, vm. 9,30 en nm. 2 u.
leesdienst
Uitwijk, ds Benders
Veenvm. 9,30 u. dr Tjalma
Ger. Gem., vm. en nm. leesdienst
Wijk, vm, 9,30 u. ds Gobius du Sart
Waspik, vm. 9,30 nm. 2 u. ds Jonkers
Woudrichem, vm. 9,30 u. en nm. 6 u.
ds v. Willigen
Werkendam, vm. 10 u. en nm. 6 u.
ds Kalkman
Coll. School nm. Doopsbediening
Ger. Kerk, vm. 10 u. en nm, 6 u
ds Jonker
Coll. Doofst.-Instituut „Effatha"
Woensdagavond 7 uur, ds Riekel
van Sliedrecht
Ger. Gem., vm. 10 u. en nm, 6 u.
ds Overduin
Chr. Ger. Kerk, vm. 10 en nm. 6 u.
leesdienst
een lezing houden, zijn wy wel ingelicht,
dan zal zulks geschieden met lichtbeelden.
- J.l. Maandag geraakte een kindje
van den heer Van H. alhier, doordat zy
zich te dicht bij de kachel had begeven
in brand, gelukkig wist men de kleine
spoedig te helpen, zoodat erger werd voor
komen.
CAPELLE. Door bijzondere omstandig
heden is de uitvoering van het muziekge
zelschap »Kunst na Arbeidt een dag later
gesteld, zoodat Woensdag 8 Dec. a.s. het
programma voor de leden en Donderdag 9
Dec. d.a.v. voor niet-leden zal worden op
gevoerd.
Een zestal der biljartclub »Het
kalme spek alhier speelde j.l. Woensdag
avond in haar vereenigingslokaal bij Mej.
de wed. A v. d. Haart een vriendschappe-
lyken wedstrijd tegen een zestal der biljart
club »Het kalme spek uit Raamsdonk
met den volgenden uitslag
A. v. Moergestel, 90 in 61 beurten.
C. Nieuwenhuizen, 100 in 33
Arn. de Jong, 100 in 42
J. Sterrenburg, 76 in 67
Mandemakers, 100 in 67
J. v. d. Hoek, 100 in 53
Allen te Capelle.
G. Pruyssers, 100 in 61 beurten.
J. Heere, 78 in 33
P. Pruyssers, 84 in 42
de Rooy, 100 in 67
de Groot, 69 in 67
P. v. d. Plas, 96 in 53
Allen te Raamsdonk.
De biljartclub »Het kalme spek alhier
won dus dezen wedstryd met 566 caram
boles tegen haar zustervereniging uit
Raamsdonk met 527 caramboles.
Gedurende de maand November
werden ter gemeentesecretarie alhier voor
den Vleeschkeuringsdienst aangegeven 33
runderen, 69 varkens, 1 kalf en 10 geiten.
MEEUWEN. Op Vrydag 17 December
's-avonds 6 uur zal de beer E. van Muil-
wyk te Leerdam in de zaal van den heer
D. Smits alhier spreken over Bloedlijnen
der paardenfokkerij.
DUSSEN. In de Raadsvergadering van
Donderdagmiddag werd met algemeene
stemmen de rekening voor het dienstjaar
1925 vastgesteld in ontvangst gewonen
dienst H05.591.05 uitgaat f 97.139.951,
batig slot f 8451.091. Kap. dienst ontvangst
f 43.040.01 uitgaaf f 40.747.39j batig slot
2292.61J.
f
Eveneens werd de begrooting 1927
vastgesteld in ontvangst, uitgaaf gewonen
dienst 87922 04 Kap. dienst f 13000.
met een post onvoorzien van f7622.61.
(Plaatsgebrek noopt ons het volledig ver
slag tot een volgend nummer te doen
overstaan.)
WERKENDAM. Benoemd tot tijdelijk
onderwijzer aan de Chr. School te Nieu
wendijk, de heer Z. Wynands, alhier.
Dinsdag j.l. hield de Ring »Altena«,
Bond van Geref. Jongel.vereen-, een ver
gadering in het gebouw voor Chr. Belangen.
Ingeleid werden de onderwerpen »De
Jongeling en zijn Eeuw« en ïKweekt de
Jongel.vereen, ook Vaderlandsliefde®.
Op beide onderwerpen, welke getuigden
van een goede studie, volgde een drukke
bespreking. Er was veel belangstelling.
Do boeren klagen steen en been. Op
menigeen maakt dit niet veel indruk omdat
de boer nu eenmaal den naam heeft van
chronisch klager te zijn. Den laatsten tijd
echter is de klacht zoo algemeen gewor
den dat zij de aandacht trekt ook van de
genen die in den regel niet over een nacht
ijs gaan.
De crisis duurt al van kort na; den oor
log af. Of eigenlijk kan men moeilijk
spreken van een crisis als eenheid. De vast
heid van vroeger is verdwenen. Toen had
men tijden van voorspoed en tijden vam
tegenslag die beide jaren aanhielden. Nu
volgen tijden van cris/s en van bloei el
kaar veel sneller op, en in één tak van
land- of tuinbouw kan een zware crisis
heerschen terwijl andere takken een bevre
digend beeld vertoonen. Korten tijd daar
na is het soms precies andersom. Langen
tijd was er gevoelige malaise in den graan
bouw, maar toen groeide de bietencul
tuur, zij het ook voor betrekkelijk korten
tijd. Nu verlangt men voor deze laatste
zelfs regeeringssteun. De tuinbouw is se
dert den oorlog niet in evenwicht geweest.
Er was absoluut geen pijl op te trekken,
wat voor artikel men met wat kans op re
delijke winst kon verbouwen: wat in den
tijd van den uitzaai veel beloofde, bracht
de pacht nog niet op, en waar men weinig
van verwachtte, loonde de moeite. De
veehouderij alleen bleef tot het begin van
dit jaar een loonend bedrijf. Wel daalden
soms de zuivelprijzen, vooral die van de
kaas, een enkelen keer vrij scherp, maar
dit was telkens van korten duur. Eerst
1926 gaf een lange periode te zien waar
in de kaas beneden kostprijs aan de markt
kwam. In den loop van het jaar werd
weer veel goedgemaakt, vooral door het
milde najaar, en ook door de hoogere
prijzen, maar de tijd dat de veehouderij
de steunpilaar was van het boerenbedrijf,
behoort voorloopig tot het verleden. Het
zelfde beejd vertoont de pluimveehouderij.
Deze is nog loonend, maar een daling van
twee cent per ei ten opzichte van het vorig
jaar kan niet door den lageren prijs van
het voer worden goedgemaakt. Zoo kan
men op het oogenblik niet meer spreken
van een crisis in bepaalde takken van
bedrijf, zij is in meerdere of mindere mate
overal doorgedrongen.
De oorzaken zijn moeilijk met nauw
keurigheid vast te stellen^omdat het land
bouwbedrijf met zoo velerlei factoren re
kening heeft te houden die aan onze con
trole ontsnappen omdat zij te omvangrijk
zijn. Marktprijzen, pachten, loonen, wie
stelt ze vast, wie kan met afdoende zeker
heid zeggen onder welke invloeden zij tot
stand komen? Hoe komt het dat de bui
tenlanden heden onze producten met graag
te koopen en morgen ze links laten liggen r
Vermoedens kunnen wij uitspreken, maar
tot volstrekte zekerheid kunnen wij niet ge
raken, daarvoor zouden wij het geheele
samenstel der maatschappij moeten ken
nen. Het moeilijkst wordt het wanneer
wij voor de groote internationale factoren
komen te staan.
De oorzaak van de hooge pachtprijzen
is inog het gemakkelijkst vast te stellen. Het
is de toeneming van bevolking ten platte-
lande, waar voor het kleinste boerderijtje
soms tientallen liefhebbers opdagen. In
ons land is gebrek aan beschikbaren grond.
De steden kunnen het teveel aan jonge
menschen niet verzwelgen, daar is men
al blij als er niet te veel werkloozen op
straat staan. Ambachten en intellectueele
beroepen zijn oververzadigd, dus de boe
renzoon is genoodzaakt, zoo eenigszins mo
gelijk een boerderij te huren of te koopen.
Wie jarenlang vergeefs heeft uitgezien
vraagt niet altijd meer of de pachft er
uit kan komen, die huurt maar raak en
anderen moeten tegen hem opbieden.
Zelfs de slechte uitkomsten van de laat
ste jaren hebben de pachtprijzen niet kun
nen drukken. De reusachtige ontginningen
kunnen den landhonger niet bevredigen,
zelfs in de ontginningsstreken zijn de pach
ten niet gedaald.
Nu is het pachtvraagstuk niet drukkend
zoolang de prijzen der producten alles
goed maken. Maar juist deze hebben den
laatsten tijd den boer in den steek gelaten.
Vanwaar deze daling De wereld is toch
zoovee ldichter bevolkt dan vroeger, heele
landen hebben een ongekend aantal inwo
ners per vierkante mijl, de steden met hon
derdduizenden inwoners zijn niet te tellen,
steden die een provincie beslaan, zijn er
vele, en overal stelt de bevolking veel
hooger eischen dan vroeger. Groenten,
vleesch en eieren waren veertig jaar ge
leden weeldeartikelen, nu versmaadt ieder
ze als ze niet van de eerste kwaliteit zijn.
De behoefte is met vele honderden percen
ten gestegen, en toch kunnen loonende prij
zen zich niet handhaven.
Maar de productie heeft ook niet stil
gestaan. Alle landen van Europa passen
in meerdere of mindere mate de nieuwere
wetenschappelijke inzichten toe, het ge
bruik van kunstmest is in andere landen
zoo goed als hier .doorgedrongen. Neder
land moge in dezen volgens sommigen aan
de spits staan, het is niet het eenige land
dat zijn productie verveelvoudigd heeft.
En de groote landen over den oceaan, de
Vereenigde Staten en Canada, zijn aan het
ontginnen op een schaal die bij ons on
mogelijk is.
Ook de veeteelt, vooral in Canada, en
de uitvoer van zuivelproducten is toene
mende. Siberië komt meer en meer met
zijn boter aan de markt, Australië en
Nieuw-Zeeland eveneens. Alle landen trach
ten (markten te veroveren. (Vroeger ging dat
moeilijk, door de groote afstanden e,n de
hooge vrachten, maar sedert de uitbreiding
van jd(e wereld-scheepsruimte en de druk
king op de vrachtenmarkt door de onder
linge concurrentie is ook dit bezwaar op
gelost. Argentinië is al bezig Europa vol
te stoppen met bevroren vleesch, het ont
wikkelt zich als graanproducent, Venezu
ela jstaat gereed met groote hoeveelheden
granen en andere landbouwproducten «apn
de markt te komen, en dit alles maakt het
vooruitzicht van den Nederlandschen boer
niet aanlokkelijk.
Er wordt beweerd dat onze maatschap-
pijl gievaar loopt vast te loopen doordat
zij zich te eenzijdig op die industrie toelegt
en ten slotte gebrek aan brood zou krij
gen. Wij gelooven het niet; wel staat
zij aan vele gevaren bloot, maar niet aan
dit. Vooral niet omdat de voortschrijden
de technische ontwikkeling de vrachten
niet duurder maar nog wel goedkooper
schijnt te zullen maken. En omdat daardoor
ook vergelegen landen aan de productie
kunnen deelnemen. In het algemeen is dit
vooruitzicht natuurlijk gunstig, maar voor
den boer beteekent het niet veel goeds. En
van den boer is weer heel wat anders
afhankelijk.
O-
Heden behaagde het den
teere van onze zyde weg
nemen, onze innig geliefde
loeder, Behuwd-, Groot- en
(ver-Grootmoeder,
i
siltje van Wijngaarden
»d. van den Heer P. SMITS,
in ,den ouderdom van 84
jar<
A. E. Vonhout— Smits.
J. I, Vonhout.
|C. KantSmits.
Kant.
van den Broek
Smits.
Hi van den Broek.
J. Van HooreSmits.
C. v{in Hoore.
A. vin der NatSnuits.
J. vanXder Nat.
W. wW«rlaken—
Smits.
D. Westèrlaken.
A. Ritzer-\Smits.
A. J. Ritzer
M. de Graai
vaip Hoore.
W«*de Graaff.
Klein- en Achterklein
kinderen.
RIJSWIJK (N.-Br.),
1 December 1926.
door dfyi WelEd. Heer KOOIJ
Voorschoten,
op
in Café „DË lAN" van
den heer A. Kramer.
AANVAN UUR.
Vrij entréi
ONDERWERP
In aH© steden en dorpen worden
Colporteura en Agenten ge
vraagd voorsteen nieuw volks
verhaal in wekelyfcdie boekjes van
lOcent. Briefkaart otKmlichtingen
te zenden aan het Bureau. »Onze
Boekjes® te Breda.
te Werkendam,
zal Donderdagen 9 en 16 Dec.
1926, \yoorra. 11 uur, in café
»Wilh'elm« te Woudrichem, voor
de Erven A. v. VUGT Wzn.,
publiek verknopen:
»de anderhalve itaorgen® in den
Nieuwenban onder\ Woudrichem,
groot 1.20.10 H.A.
In eigen gebruik.
Aanv. bij de betalifrg vóór of
op 15 Januari 1927.
Wegens ontruiming van een
perceel zijn te koop eenige
zeer\zw are
in de beste Sporten, alsmede
haagdoorn enV^eukenveeren,
bij
P. L. P. TREITERS,
;eeker
's-Gr eveldnin-Capelle.
te Werkendam,
zal ^DONDERDAGEN 9 en 16
DEC. 1^26, v.m. elf nnr, ir. café
WiLHELk te Woudrichem,
PUBLIEK VER KOOPEN
Voor Mej\ Wed. C. Schriek
lekker e.a.,
Het onlabgs nieuwgebouwd
aan den Ouderï^yk te Woudri
chem, met tain, boomgaard,
wei- en bouwland, groot
0.90.80 H.A., m 2 perceelen in
eigen gebruik geweest, Uitstekend
geschikt voor warrWezierdery.
Voor den Heer A.\v. d. Nat:
aan de Landpoortstraat aldaar,
groot 60 c.a., verhuu\d aan J.
Baks voor f 1.75 p. w,
Aanvaarding by de totaling,
vóór of op 15 Januari 19!
Breeder by biljet.
best onderhouden
Te bevragen by
Willem van
Molendijk
te HEUSDEN.
zal te \Heusden in »Het Wapen
van Amsterdam® op Donder
dagen 16 en 30 December
1926, Worm. 11 uur precies,
by i n z t en toeslag, voor
den Heer én Mej. v. d. POL
KOOP l.\ Het zeer gunstig
gelegen en ruim Huis met Ter
rein en Schuur te Heusdea aan
Sterrèstraat en Zuidersingel, ge
merkt W 32, ^kadaster sectie A
nos. 708 en 895, groot 3.44 aren,
waarvan het achterste deel is ver
huurd aan A. Bruijstens voor
f30.per jaar.
KOOP 2. De Schuur aan den
Noordersingel^Je Heiden, Sectie
A. no. 676, groot ^8 cA., in
huur by E. Schreuders\oor f 0.75
per week.
Lasten 1 Januari 192
Betaling en aanvaardin^uiter
lyk 30 Januari 1927.
Breed by biljetten.
FRUITTELERS
ilrijke parasieten overwinteren op het hout.
Bestël< nu onverwijld prima oplosbaar
Vruchtboomcaruolineum „Krimpen" heeft het laagste
watergehalte en de grootste viscositeit, welke laatste
verband houdt met ae groote kleefkracht, het vet
tere en lijmerige, waarin „Krimpen" steeds uitmunt.
„Krimpen" is het laagst, in prijs door het grootste
rendement en de meestex zekerheid voor de beste
resultaten.
Vraagt onze schriftelijke gararftip met gehaltecijfers*
Vraagt heden onze rijk geïllustreercth^gratis brochures.
Noodzakelijk Winterwerk voor den Fruitteler.
De Winterbehandeling van de Vruchtboomen.
Sproeiwerktuigen, tevens prijscourant)
Afd. Land- en Tuinbouw der N V. Uffcechtsche
60 Asphaltfabriek, Maliebaan 35, Utrecht.
Ontvanger der Domeinen
te ZALT-BOMMEL
VRAAGtTv PRIJSAANBIEDINGEN OP:
gemerkt met een roode verticale
streep, staande nisschen de draai
brug over het HeVdensch kanaal
en de grens tusschen Herpt en
Bern onder Nederhem^rt, aan de
Noorderrivierdjjk der NBergsche
Maas, uiterlijk DINSDAG 121 DE
CEMBER 1926, te zynen kantore.
Aanwyzer kautonnier BAX\ te
H e u s d e n.
Af te \even eenige HON
DERDEN ^JONGE KIPPEN,
Ras zuiver \an goeden 1 eg-
stam, Kerngezond, lngeönt
tegen diphterie en pokken*
Hemden, vm. 10 u. ds Huijgens
's-Qravenmoervm. 9,30 en nm. 2,30 u.
ds Anker
ANTELS.
