Tweede Blad
HO. 4758 WDSDSdag 9 NOVBÉEr
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
Oordeelt niet
Parlementair Overzicht.
Burgerlijke Stand.
Ingezonden.
BEHOORENDE BIJ HET
De Kamer op haar praatstoel Ma-
rineraa 1 De vrouwelijke griffier
Over olie Aan den vooravond van
het groote steekspelDe begrootings-
debatten.
's Gravenhage, 3 November.
Zooals te verwachten was, kwam de heer
de Visser (comm.) ons by de interpellatie
in zake de invallen en huiszoekingen bij
Indonesiërs hier te lande vertellen, dat dit
allen zeer brave lieden waren, die geer)
greintje kwaad in den zin hadden. Hij
diende een motie in betreffende maatregelen
te treffen voor directe invryheidsstelling der
Indische studenten. De heer Cramer (s.d.)
wilde ook protesteeren tegen hun vasthouding
en zijn fractie stemde vóór de motie, die
niettemin met 59 tegen 22 stemmen werd
verworpen.
Een vry onbenullig wetsontwerp, n.l.
betreffende de instelling van een Marineraad
voor onderzoek omtrent rampen en ongevallen
overkomen aan Nederlandsche oorlogsvaar
tuigen, hielp de Kamer op haar praatstoel en
lokte langdradige betoogen uit. De voor
naamste tegenstanders waren de heeren
Knottenbelt (v.b.) die het college overbodig
vond, omdat we toch de Raad voor de
Scheepvaart hebben die z.g. •gemengde*
gevallen volgens hem zou moeten blyven
behandelen, reden waarom hy een amende
ment in dien geest indiende en Brautigam
die vond, dat men de tot nu toe gevolgde
methode van een commissie, ad boe moest
blyven volgen. De heer Oud ging met den
heer Brautigam mee. De heer van Dyk
(a.r.) vond eok niet veel goeds in het voorstel,
terwijl de heer Heemskerk aanvankelijk iets
voor het amendement-Knottenbelt scheen te
voelen, waarop deze het, naar hij meende
in den geest van den heer Heemskerk wy-
zigde. Maar toen moest de beer Heemskerk
er niets meer van weten. De Minister
Lambooy wees er op, dat de Marine-raad
geen recht zal spreken, maar alleen zal
onderzoeken, terwijl de •gemengde* gevallen
toch altijd nog door de koopvaardy-party
voor den Raad voor de Scheepvaartz ou kunnen
worden gebracht. In een zuiver rechts-
linksche stemming werd het amendement
Knottenbelt verworpen en het wetsontwerp
aangenomen.
Dan was er een wyziging van de pro
vinciale wet, welke o.a. tot doel had, de
vrouw benoembaar te maken tot griffier
van de Staten, het interpellatierecht van de
Provinciale Staten jegens Gedeputeerden,
aangaande hun toezicht op de gemeentebe
sturen, te schrappen, enz.
Twee kampvechters waren er voor de
twee voornaamste punten. Terwijl er vele
leden waren, die de benoembaarheid van
de vrouw sympathiek vonden, trok de heer
Beumer (a.r.) er tegen van leer. Hij was
alleen bereid mede te werken tot het open
stellen van eenig ambt tot vroüwen, wanneer
er een regel komt, waarbij ontslag bij huwe-
lyk geboden wordt. De heer van der Waer-
den was sterk tegen het schrappen van het
interpellatie-recht. Het recht kon niet wor
den gemist. De Minister meende, dat de
opheffing eigenlijk voortvloeide uit de jongste
Grondwetherziening, en vele leden deelden
deze opinie. Maar de heer van Aalten
diende toch amendement in, om het inter
pellatierecht te behouden. Deze poging
slaagde evenwel niet en het amendement
werd verworpen met 47 tegen 32 stemmen
(democraten). De benoembaarheid der vrouw
werd goedgekeurd met 50 tegen 32 stemmen
waarna het heele ontwerp werd aanvaard
met 42 tegen 37 stemmen. Volledigheids
halve dient nog opgemerkt, dat de heer
Bulten (r.k.) zyn stem tegen de benoembaar
heid motiveerde, omdat by alle andere voor
IN AMSTERDAM IS WAT TE ZIEN.
de vrouw opengestelde betrekkingen ontslag
lij huwelyk is voorgeschreven en hier niet.
Het Haringwetje, ter bescherming van
den goeden naam van ons zeebanket werd
r.b.s. aanvaard, evenals nog een aantal andere
ontwerpen.
Verd»r waren er nog, de verschillende
«oliec-ontwerpen, wijziging van de wet Yan
5 Juli 1921 betr. oprichtiog van de Ned.
lnd. Aardolie Mij., nadere verhooging van
het le hoofdstuk der begrooting van uitgaven
van Ned. Indië 1921, wijziging van het
le hoofdstuk der middelen van de begrooting
voor Ned.Indië 1927.
De uitgifte van terreinen aan de Kolo
niale Petroleum Mij. dochteronderneming
van de Standard Oil, gaf heel wat stof tot
pralen. Groot was de tegenstand van de
Kamer niet. Deze kwam uitsluitend van
links. De heer Cramer (s.d.) voornaamste
woordvoerder wilde over het algemeen
staatsexploitatie.
En in het bijzonder deze zaak had men
door exploitatie beter moeten voorbereiden.
Maar vele andere sprekers meenden, dat
de Staat dit risico niet mocht netren, omdat
een goede explpitatie veel te groot risico
oplevert. Voor een gemengd bedrijf voelde
men ook niet, omdat we hier te doen hebben
met een buitenlandsche onderneming in een
Nederlandsch kleed. Minister Koningsberger
zette uiteen, dat er haast moest worden
gemaakt met de ontginning van den bodem
rijkdom van Indië. Petroleum was heel
ongeschikt voor Staatsexploitatie, omdat dit
product reeds ver»trust« is tusschen twee
wereldconcerns (Royal Dutch en Standard
Oil), terwijl het verder een zeer gecompli
ceerd bedrijf is. En zou men de zaak in
zijn geheel beschouwen, dan zou er geld
verloren zijn aan de Indische Olie. By het
tweede ontwerp, aangaance uitbreiding van
de werkingsfeer der Ned.-Indische Aardolie
Maatschappij de Djambi-terreinen
verzette de heer v. d. Waerden zich tegen
uitgifte van verdere terreinen aan deze
Maatschappij, die een kindje is van de
Koninklyke, omdat dit onze laatste reserve
van zware olie in Indië was, die heel ge
makkelijk te exploiteeren was, en waarvoor
de regeering zelf reeds een millioen had
gespendeerd voor exploitatiewerkzaamheden.
Anderen wezen er op, dat ondanks dat
millioen, er nog niets gevonden was. En
het slot van het lied was, dat de voor
stellen betreffende de Koloniale Petroleum-
Maatschappij z, h. s. werden aangenomen,
terwyl de andere olie-overeenkomsten als
mede de begrooting8wijzigingen met 51 tegen
29 stemmen werden aangenomen.
Toen ging de Kamer voor een poosje
vacantie nemen, tot 8 November. Maar
dat was vreculer, poer mieux sauter*, om
zich voor te bereiden voor den grooten
Kamerveldslag De begrooting I Vóór Kerst
mis wilde de Voorzitter daarmede gereed
komen. Hij deelde de rantsoenen voor de
spreektyden bij de algemeene beschouwin
gen vast uit, waarna de Kamer naar huis
ging, om te probeeren, zooveel mogelyk te
speechen, in zoo kort mogelyken tijd. Wie
weet, wat een wedstrijd in snelsprekerij
dat zal worden.
Politicus.
Jawel, buvrouw, en in 't Rijksmuseum
hebbe se ons twee schedels van Jacoba van
Beieren laten sien, één van toen ze 16
jaar was, en één van toen ze 40 jaar
was
HEUSDEN.
Geboren: Clasina Maria, d. van
A. C. Kuijpers en A. Th. van Hooff
Johannes Hendrikus, z. van H. W. van
Veggel en M. S. Mooijekind Johannes
Roeland, z. van R. J. Smits en M. van
den Hooven.
Getrouwd: Willem Hoogendoorn,
23 j., met Aiida Adrians van Oever, 24 j.
ANDEL over Oct.
Getrouwd: A. Roza, 29 j. met
G. W. Verdoorn, 25 j.C. van Tilborg,
29 j. met J. G. Schouten 24 j.
Overleden: Hendrika van de We
tering 52 j. wed. van O. Bouman Adriana
Resoort 72 j. echtg. van T. Roza.
POEDEROIJEN.
Getrouwd: J. H. Rüger 30 j. en
met J. G. E. Goris 23 j.M. Baks 28 j.
met P. Loef 25 j.
Overleden: J. A. Eijsackers 26 j.
NEDERHEMERT over Oct.
Geboren: Gerrit R., z. v. G. Roo-
men en M. M. Schaap Willemina A., d.
v. A, G. Krielaart en W. Smits.
Getrouwd: C. Verheij 35 j. met
E. v. d. Zalm 21 j.J. L. Baan 24 j.
met J, H. van Aalst 23 jaar.
Overleden: E. G. Verhey 9 j.
F. C. van de Laar 39 j. echtge. van P.
van den Oever.
DE WERKEN EN SLEEUWIJK.
Geboren: Pieter A., i. v. G. Ver
schoor en F. Stout.
Getrouwd: P. van Drunen 28 j.
met A. F. Doiser 22 j.
Overleden: A. Verschoor 57 j.
N. van Aken 73 j. weduwe van Gerrit
Lakerveld Anna Bras 32 j. eebtgenoote
van C. van Pelt.
BRAKEL over Oct.
Geboren: Berend H., z. v. A. van
Zanten en J. Fukkiok Frans, z. van W.
van Leeuwen en G. A. H. Macleanen
Bart, z. v. C. Pelle en A. van der Lin
den Anneke, d. van S. Ermstrang en A.
Brienen.
Getrouwd: E. van der Ven, 25
j. en W. J. Ermstrang 19 j.A. M.
Ermstrang 20 j. ea A. J. Versteeg 17 j.
ALMKERK over Oct.
Geboren: Jenneke C., d. v. P. H.
Pruijsen en G. v. Drunen Willem J. z.
v. W. Schmidt en W. d. HornJohanna,
d. v. G. v. Burgel en J. v. Herwijnen
Jacoba, d. v. W. Duizer en W. Schoen
makers Willemina J., F. Romijn en J.
v. Burgel Aagje, d. v. J. A. v. Breugel
en J. Pruysen Cornelis, z. v. II. v. d.
Pyl en A. v. Krimpen Adriana, d. v. P.
Rombout en A. v. BreugelArie M., z.
v. M. v. d. Stelt en E. H. v. d. Schuit
Cornelis, z. v. A. v. d. Stelt en D. Ippel
Maria C., d. v. P. v. d. Wiel en L. de
Graaff.
Ondertrouwd: P. A. Westerla-
ken 20 j. met A. v. d. Wal 20 j.
Getrouwd: P. R. v. Andel 23 j.
met P. de Graaff 19 j.
Overleden: G. de Vries, 4 maanden
z. v. G. de Vries en T. OkmaC. K.
de Graaf 4 maanden d. v. W. H. de
Graaf en A. KantR. v. d. Plas 77 j.
echtgenoote van J. ScheurwaterG. v.
Elzelingen 19 j. echtgenoote van de Hoog
W. Middelkoop 80 j. wed. G. Koekkoek
C. A. van der Esch 56 j. echtgenoote van
G. v. Steeis.
WIJK c. a. over Sep. en Oct.
Geboren: Arie, z. v. D. Bouman
en J. Wijlen Antonia, d. v. A. D. Noor
loos en E. P. Mans Adrianus, z. v. A.
Vos en J. Hoeflaken Marius, z. v. K.
Donkersloot en J. van Son Antonia W.,
d. v. W. v. Bergeyk Cornelia, d. v. P.
de Waal en G. Colyn Pieternella, d. v.
M. Timmermans en P. van der Pol Bas-
tiaan z. v. B. Bouman en P. Millenaar
Cornelis N., z. v. G. van der Maaden en
M. Sparling Arie z. v. M. van Esch en
M. de Ruyter.
Getrouwd: P. Poorter 24 j. met
G. van Heiden 29 j.H. Verbeek 24 j.
met A. M. v. Kaijk 22 j.
O v e r 1 e d en G. v. Doveren, 60 j.
echtgen. van J. van Bergeyk L. P. Schou
ten 14 j.H. van Rossum 33 j, eebtg-
van J. van Alphen.
WASPIK.
Geboren: Catharina C. T., d. v.
A. C. Kemmeren en M. E. Schaapsmeer
ders Gerardus H., z. v. A. Neijssen en
A. H. Verschuren Pieter, zoon van J. T.
van Vugt en J. QuirijnsLambertus R.
A. z. v. M. C. J. Berkelmans en J. M.
van Dongen J. M. z. van C. de Hond en
J. Tabbers.
Levenloos aangegeven 2.
Getrouwd: A. Lauwrier 31 j. en
L. G. de Vos 28 j,W. v. Hert weduw
naar van C. G. van Rooij 33 j. en H.
Smits 36 j. Adrianus C. van der Kuijp
25 j. en M. J. A. Akkerman 19 j.C.
A. van Loon 27 j. en G. A. M. Verschu-
re 25 j.
Overleden: P. S. Verduijn 18 j.
M. J. Oomens weduwe van M. J. van der
Ka 82 j.T. M. Smits 3 j.M. J. Ver-
bunt echtgen. van C. J. Kamp 48 j.
WOUDRICHEM.
Geboren: Wouter z. v. A. v. Dijk
en M. Kant Pieter H. A, z. van P. van
Krieken en J. D. Boei.
Getrouwd: G. J. van Vugt 18 j.
met M. A. den Tek 17 j.
Overleden: I. D. Versteeg 86 j.
echtgen. v. T. v. Oudheusden C. P. Ver
zijl 72 j. weduwe v. G. BorgA. C.
Vink. 8 mnd.
DE MUZIKALE ORGELDRAAIER.
Heb ik je niet gezegd om hier niet
meer te komen spelen
Jawel, maar de acoustiek is hier zoo
goed.c
aan den lezer presenteert, zooals we allen
weten,... >Batavus Droogstoppel Make
laar in Koffie, Lauriergracht No. 37
Amsterdam...* Het was mooi, heel mooi f
En tot slot nog een prachtig gedeelte
De angstige Droom*, uit één van Heyer-
mans' overbekende »Falklandjes«. Het
was een waardig slot van deze prachtige
avond en er werd dan ook weer luid ge-
applaudiseerd. Deze eerste Nutsavond is
goed geslaagd. Zoo iets moesten we iedere
week hebben, maar dat zal wel een onbe
reikbaar ideaal blijven 1
HENK A. WOLTERS
Wijk, 2 Nov. 1927.
Nutsavond te Heusden.
De voor Radio-vrienden wélbekende
Haarlemsche Declamator Willem van Ca-
pellen beeft ons op de Nutsavond van
Woensdag 2 November eeDige uren van
heerlyk kunstgenot bezorgd. Volkomen
beheerscht was zyn voordracht en toch,
prettig-los. Het eerste nummer van zijn
program was het slotgedeelte uit Herman
Heyermans' tooneelstuk »Ahasveros«. In
't kort vertelde de spreker 't ontstaan
van dit drama. Heyermans had een too
neelstuk geschreven, z'n eersteling. Eo
dit werd door de tooneelcritiek zeer slecht
ontvangen. En Heyermans wist wel, dat
het met een eventueel volgend, van zyn
hand verschijnend tooneelwerk, evenzoo
zou gaan. En nu liet hij er de heeren-
tooneelcritici lekkertjes inloopen. En wel
door een anoniem dramaAhasveros*
te laten opvoeren. Dit heette te zyn de
vertaling van een Russisch tooneelstuk,
waarvan de auteur onbekend was, en het
behandelde de Russische Jodenvervolgingen...
En... men roemde dit tooneelstuk om
strijd I Wat liepen die tooneelrecensenten
er in Toen maakte Heyermans zich zelf
bekend als de ware auteur van 't stuk
En ja, nu kon men toch slecht z'n oor
deel terugnemen Op >Ahasveros<
volgde •Ghetto*, en verder nog een heele
reeks tooneelstukken. Het duurde echter
nog vry lang, eer men Heyermans' wer
ken de volle waardeering toekende, die ze
vei dienden.
De slotscène van »Ahasveros« nu werd
op ontroerende wijze door den Declamator
weergegeven. Hoe wist hy geregeld den
juisten toon te treffen 1 Hoe beheerscht
was zyn uitdrukking en hoe machtig zijn
zeggingskracht I Schitterend vooral was
het gedeelte, waar eerst de moeder, en
daarna de vader tot de voor hen ver
schrikkelijke ontdekking kwamen, dat hun
zoon zich had laten doopen door de popen
van de »Goyems*. Toen de vader ten
slotte de vloek uitsprak over zijn, bet Jo
dendom afvalligen zoon moet wei een ril
ling van ontroering door de ryen der
toehoorders zijn gegaan... Een hartelyk
applaus volgde, en wél verdiend 1
Na deze schitterende inzet kregen we
iets heel anders, een comisch gedeelte uit
•Schakels*, en wel de samenspraak vol
humor tusschen de beide broers Hein en
Pancras. Ook dit werd op uitnemende
wijze vertolkt, maar toch vond ik het
eerste mooier. Dat is echter een heel
persoonlijke opvatting.
Na de pauze volgde de vertaling van
een Engelsche legende »De Rattenvanger
van Hamelnc.
Vervolgens weer een subliem stukje, het
eerste hoofdstuk uit Multatuli's >Max Ha-
velaar*, alwaar Batavus Droogstoppél zich
VEEN.
Verwaande vroomheid zet met zedig aangezicht,
Ootmoedig zuchtend, zich in Gods stoel ten gericht,
En deelt in hel en hemel plaatsen, in den naam
Van haar ervaring, onder glorie van haar faam
Het kinderlijk gemoed dat voor haar vonnis beeft,
En naar zijn meening bij haar hooge gratie leeft,
Ziet tot haar godheid op met bedelend oogensmachten,
En zucht zijn Lente door in nevelen en nachten
Afwerend staart zij 't menschdom van haar zetel aan
Slechts enkelen staat zij toe haar tempel in te gaan,
Die wereldschuw als zij, kunde en vernuft verachten.
En van hun boetekleed hun zaligheid verwachten
Verdoolde, merkt gij dan niet hoe de Heiige gloeit
Van gramschap, waar gij zóó Zijn goddelijk recht verknoeit?
Stijg af, ruk de baret van uwe slapen, kniel,
Opdat Hij niet dit kwaad bezoeke aan uw ziel
Hij Die het kleine zoekt, het kreupele, het verachte,
Vervloekt uw hoogheid, uw vermetele gedachten
Keer tot den Christus die het afgedoolde droeg
Van braven, lieven, vromen heeft de duivel er genoeg...
J. TIMMERMANS.
Openbare vergadering van den Raad der
Gemeente WERKENDAM op Maandag
31 October 1927 nam. 7 uur.
Voorzitterde EdelAchtb. Heer W.
Beukenkamp. Secretaris de WelEd. Heer
J. A. Timmermans. Afwezig de heer
C. Hakkers.
Na het lezen van het formulier gebed
worden de notulen der twee vorige ver
gaderingen voorgelezen en onveranderd vast
gesteld.
De Voorzitter deelt mede dat de stand
van de kas bij den Gem.-Ontvanger is
opgenomen. Er bleek te zyn met de saldo's
van de postgiro enz. f8.120,08.
Dat van Gedep. Staten een schryven is
ontvangen waarin deze mededeelen dat het
geld dat geregeld gestort wordt tot herstel
van vervreemd kapitaal, thans belegd moet
worden.
Dat is ingekomen een schryven van den
Gemeente-veldwachter Smal, waarin deze
verzoekt om 1 vrije woning, 2 vrijstelling
van licht en 3 vrystelling voor de betaling
van de waterleiding.
B. en W. stellen voor op het punt sub
1 goedgunstig te beschikken en sub 2
en 3 af te wijzen.
Na eenige vragen van den heer Bril en
een opmerking van den heer Vink om in
de kosten van het licht tegemoet te komen
daar de heer Smal veel licht gebruikt voor
de gemeente wordt besloten de woning
boven het gemeentehuis gratis beschikbaar
te stellen en in de kosten van het licht
tegemoet te komen.
Dat door de vischvereen. sSamenwerking*
te Hardinxveld is gevraagd een houten
gebouwtje te mogen plaatsen naast de
aanlegsteiger van het gemeenteveer te
Hardinxveld. Hierin zal door genoemde
vereen. vi3chafslag worden gehouden tot
ongeveer 's-morgens half negen. Het overige
gedeelte van den dag is het gebouwtje
ledig en zou het als wachthuisje voor de
passagiers die met het motorbootje over
willeD, gebruikt mogen worden.
B. en W. stellen voor dit goed te keuren.
De heer Bril is hier tegen en zou aan
beide zijden op kosten van de gemeente
een wachtlokaaltje willen plaatsen. Deze
is van oordeel dat de menschen aan deze
zyde ook moeten kunnen schuilen by slecht
weer.
De heer Bogers merkt op, dat het ver
keer zoo geregeld is, dat men van het
bootje direct in de bus kan stappen.
De heer Vink is het hiermede gedeeltelyk
eens en vraagt hoe het dan moet gaan met
de menschen die per flets aankomen en
dus wel eens te vroeg zullen zyn.
Daar het echter in de bedoeling schynt
te liggen later wachtlokalen te plaatsen,
wofdt het voorstel van B. en W. aange
nomen.
Hierop had de uitloting plaats van de
obligatiën No. 84, 136, 83 en 106, elk
groot f 500.van de leening groot f 80.000
gesloten in 1900 voor het waterleiding
bedrijf en de uitloting van No. 5 van een
leening als voor gesloten in 1920.
Het voorstel van B. en W. tot het con-
verteeren der 5 s/4 geldleening van 1923
restant f 107.000.in een leening ren
tende 4 7/8 wordt goedgekeurd.
Deze overeenkomst zal worden aangegaan
met de Maatschappij van Gemeente-Crediet.
Thans is aan de orde, ontwerp gemeen
schappelijke regeling met de gemeente De-
Werken c.a. omtrent de toelating van leer
lingen uit Werkendam op de openbare
lagere school te DeWerken.
Dit ontwerp wordt vastgesteld zooals is
aangeboden.
De vaststelling van de pensioensgrondslag
van den heer L. Verdoorn, als onderwijzer
belast geweest met het geven van vervolg
onderwijs heeft plaats zooals werd voor
gesteld.
Met algemeene stemmen wordt herbe
noemd tot lid van het Burgerlijk Armbestuur
de heer C. C. Kieboom.
Vervolgens wordt de wijziging van de
gemeente-begrooting dienst 1927 aange
nomen.
Daarna heeft plaats de vaststelling van
de begrooting van het Burgerlijk Armbe
stuur, bedrijfsbegrootingeD en gemeente-
begrooting, dienst 1928. Volgens de com
missie met onderzoek belast, zijn hierop
geen aanmerkingen.
Hoewel bet punt niet op de agenda
voorkomt, stellen B. en W. voor met ingang
van 1 Januari 1928 een bedryfsverordening
vast te stellen op de gemeente-veerdienst.
Dit bedrijf zal dan los komen te staan van
de gemeente, zoodat men ten allen tjjde
een goed overzicht over den toestand van
het veer heeft.
Hiermede kan de raad zich vereenigen.
Bij de rondvraag zegt de heer Bril een
Nieuwsblad
