Pil nummer Bestaat ail 2 mailen.
Doorzitten
PUROL
Uitgave: Firma L, J. VEERMAN, Heusden.
No. 4808 Woensdag 2 Mei 1928,
NA WATERLOO
J)fZE Luidspreker
Parlementair Overzicht.
FEUILLETON
Binnenland
^AND VAN ALTE^
Dit blad verschgut WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1,40, Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Advertentiën van 4 6 regels 90 eent. Elke regel
meer 15 eent. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Een Boerenverhaal uit den Taunus
door
FRITZ RITZEL.
bij Wiet rijden
en Zonnebrand
verzacht ens
geneest door
«H. M. de Koningin naar het Loo.
Het vertrek van de Koning naar het
Leo is vastgesteld op a.s. Donderdag voor
middag. H. M. zal per auto derwaarts
gaan.
Een bosch voor de stad Amsterdam.
B. en W. van Amsterdam koesteren
't plan om in het Zuidwestelijk deel van
de stad eer. bosch te doen aanleggen,
groot 850 H.A.
Er is van de zijde van B. en W. op
gewezen, dat het risico voor de gemeente
niet groot was. Zelfs als niet onmiddellijk
tot boom- en boschbeplanting werd overge
gaan, zou dit in het ongunstigste geval
hierop neerkomen, dat de gronden voor-
loopig voor andere doeleinden, doch in elk
geval rendabel, werden aangewend, hetgeen
ook het geval zou zyn, als het bebosschings-
plan in étappes wordt uitgevoerd.
Het bosch, dat het gemeentebestuur in
den loop der jaren hoopt te zien tot stand
huldigt zijn roohapparaat
en naluurlijh mei lof over z'n
BMI-TQBAH praat.
Hcera! voor GRUIiO'5 Tabaksfabriek I
cuani.-
J.GRÜNO'S
ECHTE FRIESCHE
BAAI TABAK
as uu aar tijk
manjejjeh.'
komen, zal zoo groot zijn als 17 maal het
Vondelpark en grooter dan het Bois de
Boulogne te Parijs.
Straks zal de Raad over 't plan beslissen,
Oplichterijen.
De firmanten der Amsterdamsche E.g.
»Im- en Export-fiirma E. W. Ac, die nat
het plegen van oplichterijen tot een bedrag
van f 500.000 uit Amsterdam waren ver
dwenen, zyn, naar de Tel. meldt, te Brussel
gearresteerd. Het zyn drie uit West-
Duitschland afkomstige personen, n.l. Q.
O. Sasse, H. Schmidt en H. Tophöfer
geheeten. Op het oogenblik hunner arrestatie
bevonden zich iu hun gezelschap een Rua
en twee Duitsche vrouwen, resp. uit
Gelsenkirchen en Essenheim, die eveneens
in hechtenis werden genomen.
Door het zolderluik gevallen.
De 24-jarige G. Oirschot is, toen hjj
werkzaamheden verrichtte op een pakzolder».
door het luik gevallen. Zyn toestand is
zorgwekkend.
Zwervende kalveren.
De landbouwer Van 't Schip, wonende
aan de Lek, onder Schalkwijk, vermiste
deze week uit zijn wei zes kalveren. Van
de dieren was geen spoor meer te vinden,
zoodat ernstig aan diefstal werd gedacht,
De kalveren bleken echter zwervende te
zijn gevondeD, drie in Culemborg en drie
in de uiterwaarden der Lek onder Ever-
dingen.
De dieren moeten daartoe over de spoor
brug zyn getrokken.
Uit het raam gevallen.
De 66-jarige raej. M, V., wooende aan
de Javalaan te Den Haag, is bij het schoon
maken uit een raam van de eerste ver-
NIEUWSBLAD
voor iet Land vai Heusden en AltenajeLaigstraat ende Biiidtrvurtf
Snap-shots uit de Eerste Kamer
De druppel, die den bek?r deed over-
loopen Ovel- vervolgingen De
Belgische kwestie Varia
's Gravenhage, 26 April.
Neen, nu is het ons toch te machtig
geworden. Wie jaar in, jaar uit zich
in de perstribune van Eerste en Twt-ede
Kamer genesteld heeft, en van daaruit
de „esse" uit de redevoeringen van zeer
vele kamerleden en minister» heeft ge
puurd, is niet voor een klein red-voerink-
je vervaard. Maar toen de Voorzitter
vorige week aankondigde, dat de Ern
st© Kamer nu ook op Maandag zou ver
gaderen, mitsgaders op Zaterdag, toen
liep de beker des chroniqueurs over en
nam hij een koen besluit. Nog tw v oinde-
looze zittingen in een week in de „kro
niek" verwerken: onmogelijk. Het over
zicht zou slechts een lijst kunnen zijn
van namen van sprekers. Zoodat men
net zoo goed een lijstje van de namen de!r
Kamerleden zou kunnen afdrukken Dus:
voor een enkele keer geen aaneen gescha-
keld verhaal. Maar moment-opnamen,
voornaamste indrukken.
Daar had men bijvoorbeeld de Justitie?
begrooting. Meneer Mendels wilde het
naatje van de kous weten, ten aanzien
van de vervolging der Indische studenten,
Wie daartoe eigenlijk den stoot had go-
geven. Ik niet!, was het betoog van mi
nister Donner. „Personen die met hot
doen en laten van de student :n bekend
waren, hadden de aandacht van het par
ket op hen gevestigd". Het parket had
de vervolging ingesteld. En de minister
had niet eerder van de arrestaties ge
hoord, dan toen ze al geschied waren.
De Minister had er zich niet. in gemengd
Dat was dat. Maar de kwestie van de
Robaver dan? vroeg meneer Mondde, die
erg veel weten wilde. Waarom was er
geen vervolging wegens het opmaken van
een valsche balans Hoe was het anders
mogelijk geweest, dat de Botter la.msche
Bank een balans publiceert en v;le milli-
oenen dividend enz. uit de winst uit
keert, om een paar weken later te moe
ten beweren, dat de zaak fout is, de
activa tot een schimmetje geslonk- tl, zoo
dat er in eens Staatshulp noodig is, om
een catastrophe te vermijden? Ja, dat
wilde meneer Mendels allemaal weten
Maar die nieuwsgierigheid was blijkbaar
maar een looze grap.
Want hij vertelde er meteen het ant
woord bij. 1
Er was geen vervolging ingesteld omda t de
particulier, die een klacht bij bet parket
indiende, om een strafvervolging uit to
lokken, „gestopt" werd, om lie kracht
weer in te trekken. Wat van d.®m par
ticulier met zijn nobele bedoelingen na
tuurlijk niet netjes was, want wie recht
vaardigheid wil, laat zich niet omkoopeu
fk
V
Hij kon niet verder spreken en begon
zacht jte snikken, hetgeen hij
met alle geweld trachtte te onderdruk
ken. Troostend legde de ond r-officier
zijn arm om den schouder van den ka
meraad en smeekte hom met zachte woor
den, zich te beheerschen on zich niet
over te geven aan die donkere gedachten,
tot het hem eindelijk gelukte, den man,
die geheel van streek was, ©enigszins
tot kalmte te brengen. Intusschen be
gon de morgen te schemeren. De regen
was opgehouden.
Een golvende vochtige mist vulde de
uitgestrekte dalen, waar de beslissende
slag gehouden zou worden. Reed»' hoord
inen in het kamp van de bondgenoo-
tem hoorasign^len, die de troepen naar
hun stelling riepen en ook op de heu
vels aan de andere zijde roffridvn de
trommen en schalden de trompetten, een
toeken, dat ook de vijand zich gereed
(maakte tot een bloedigen slag E n or
donnans kwam aangereden en bracht het
bevel aan den leider der veldwacht, om
naar het bataillon terug te keerm. In
derhaast werden de wachten teruggetrok
ken en zwijgend marcheerde de kleine
En van het parket was het ook niet net
jes, om de zaak maar te laten loopen
Het had toch kennis gekregen van cen
strafbaar feit? Dit alles gaf m.neer 31 en
dels te verstaan, al zeide hij het niet
met deze woorden.
En de minister zei alleen maar, dat
men nu niet noodzakelijk kwade trouw
hoefde aan te nemen, met die foute ba
lansen, zoodat dus niet noodzakelijk een
vervolging wegens publiceeren van oen
valsche balans plaats moest vinden. De
Bobaver was te trotscli geweest om den
waren toestand te erkennen en had haar
krachten overschat. En we moesten im
mers denken aan de economische gevol
gen, die een strafactie gehad zou hebben
Jawel, jawel. Maar we vonden het toch
■wel een raar geval.
Bij „Buitenlandsche zaken" was me
neer Anema het eens met- de houding van
den Minister in den Volkenboni, die ging
in de richting van een bewapening, die
uitsluitend machtsmiddel moest zijn van
een internationale justitie. Maar meneor
de Savornin Lobman vreesde voor hot
op ons nemen van nieuwe verplichting-u
en regionale verdragen. Of da minister
dat maar eens eventjes pertinent wijde te
genspreken. Hetgeen deze dan ook deed
in zijn antwoordrede, waarin hij ver
klaarde, dat militaire verplichtingen bo
ven het Volkenbondsverdrag niet zullen
aanvaard worden en dat militaire sanc
ties en regionale verdragen voor ons geen
aantrekkingskracht luidden. We moesten
geen internationale rol boven ons vermo
gen willen spelen.
Ook de Belgische kwestie werd aange
roerd door den heer Anema, die meende,
dat we ons niet moesten overhaasten bij
de voorbereiding van het nieuwe verdrag.
Voor zomer 1929 zouden we er dus wel
niet mee klaar zijn. Met andere woor
den niet voor de nieuwe verkiezingen.
Maar we mochten ook weer niet te on
verschilling zijn. Want hat was ook een
internationaal belang, waar het hierom
ging.
Precies wat ik dacht, moet de minis-
ster bij zich zelf gezegd hebben, toen
hij zijn „verklaring" op dit punt- af
legde, waarin hij de woorden des heeren
Anema volkomen onderschreef Maar heel
ad rem was toch zijn verklaring, waar
hij zicli richtte tot zekere elementen in
België, die soms een toon aanslaan, als
of wij eigenlijk een soort schuld jegens
hen hadden af te doen. Er oehoefde
van onze zijde, aldus de minister, niet
nogmaals den nadruk op gelegd wor
den, dat België, buiten hetgeen, in de
van kracht zijnde Lractaten \s vastge
legd, tegen Nederland geen rechten kan
doen gelden. De verwerping van het ver
drag van 1925 geeft België niet het recht,
een houding aan te nemen, als had liet
iets Iv an Nederland te vorder .n Maar
ook moest Nederland nu niet zelfgenoeg
zaam afwachten, of België, welks wen
erhen ons immers bekend zijn, ons mis
schien ook een voorstel zou will n doen,
waarin met onze bezwaren rek.ning wordt
ttroep naar de achter het slot gelegen
hoogte waar bataillon aan bataillon op
gesteld stond, om den aanval der Fran-
schen af te wachten.
Nogmaals drukte Hendrik Schilling zijn
vriend Koenraad Wemer met een veelbe-
.teekenenden blik de hand, voor de man
schappen hun plaatsen innamen, en nog
maals hoorde Koenraad zijn kameraad
aangedaan zeggen: „Groet mijn lieve An
ne 3fargreet, groet mijn lief kindje!"
II.
Vive l'empereur! En avant! Zoo klonk
het bruisend van de lippen d- r dui
zenden, die in dichte colonnes dj hoogte
opstormden, onbekommerd om het knet
terende kartets- en geweervuur, dat hun
tegemoet sloeg en ontzettende leemten
in hun gelederen deed ontstaan. Reeds
driemaal waren de met bijna onweer
staanbaar élan uitgevoerde aanvallen der
Fransche regimenten van het korps d'
Erlon op het centrum van de verbonden
Engelschen, Duitschers en Nederlanders
bloedig teruggedrongen; steeds weer ver
zamelden de verslagen troepen zich in
de kom van het dal en stormden, on
dersteund door de dappere kurassiers van
de divisie Kellermann, de hoogte op.
Het kostte den bondgenooten ijleren keer
ontzettende inspanning om den vrees
lijken stoot te doorstaan; de onophoude
lijke, woedende aanvallen der Franschen
hadden het centrum tot op het uiterste
toe verzwakt en de opperbevelhebber de
Hertog van Wellington moest voortdu
rend nieuwe bataillons en eskadrons rui
terij te hulp zenden, om een doorbreken
der linie te verhoeden. Een Goor den
roekeloozen maarschalk Ney persoonlijk
geleide ruiteraanval van vierduizend
gehouden. Het was in het belang \an
beide landen en ook voor Europa jn het
algemeen, dat de aanvang der bespre
kingen ovier de oplossing niet langer
vertraagd werd, dan voor het vaststellen
van de grondslagen onvermijdelijk is. Op
een punt was hij het daarom met me
neer Anema niet eens, n.1. over het tijd
stip van de indiening van ^het nieuwe
verdrag. Hij hoopte, dat het mogelijk zou
blijken, dat een nieuw tractaat voor de
verkiezingen van 1929 zijn weg naar het
Staatsblad zou vinden. Een goede, vlotte
verhouding met onze Zuiderbur n acht
te de minister van een zeer groot belang
voor ons land. En er moest niet zoo
door onverantwoordelijke person n aan
weerszijden van de grens gepraat en ge
schreven worden de minister b loeide:
..hatelijke dingen" omdat al dat ge*
schrijf en gepraat de atmosfeer v rtroe-
belde. En er was juist zoo'n rus'ige at
mosfeer noodig, want een verdrag was
een teer werk.
Bij „Binnenlandsclie zaken" natuurlijk
zeer lange betoogen, over samenvoeging
van gemeenten, de burgerwachten, enz
De minister gaf te kennen, dat cr geen
samenvoeging van Gooische gemeenten
te wachten was, terwijl hij verder een
betere voorlichting van den landbouw
waarop aangedrongen was —voorspel
de, Er werd aan gewerkt! Menisr Haf
mans (r.k.) vroeg verhooging van de sub
sidie der burgerwachten, waartegenover
meneer Slingenberg (v.d.) en mevrouw
Totbuis—Smit (s.d.) vierkant stelling na
men. Minister Kan niet ja en niet nee.
Hoewel hij te verstaan gaf, dat er aan
verlaging van het subsidie ni-.-t cedaclit
werd, terwijl verhooging niet zekjr was,
omdat de vooruitzichten voor de begroo
ting 1929 niet zoo bar mooi warjn.
Onderwijszelfde laken en pak Weu-
schen en nog eens wenschem ea ook wen-
schen en ook wenken. Meneer Ossendorp
(s.d.), die niets te spreken was
over bet weer ingestelde toelatingsexa-
men voor de middelbare scholen dril-
systeem noemde hij het vro:g betere
salarieering en meneer de Jong (r.k.)
wilde Friesch als facultatief leervak op
de lagere school zien, terwijl ook Es
peranto onder de leervakken vDr lagere
school moest worden opgenomen.
Nu, dat meneer Ossendorp niet tevre
den was met het toelatingsexam n, kon
minister Waszink begrijpen. Maar het was
toch heusch noodig geweest, want ei
waren nu jongens op de HB.S. toege
laten die er niet hoorden. Ejn sterk
staaltje was, dat' 'eten jongen op het
eindexamen schreef: Dsn man leid pein!
En wat de salariswenschen betreft,'-
moest meneer Ossendorp niet vergeten,
dat de omstandigheden nog niet zoo wa
ren, dat alles in snel tempo kan worden
teruggebracht in den toestand van voor
de bezuiniging. Inzake het- Friesch moest
de minister nog overleg plegendo
kwestie van het Esperanto zou hij over
wegen. Maar van de wenschelijkhsid als
algemeen leervak was hij nog niet ovsr-
paarden, kurassiers, karabiniers en dra
gonders, kon ondanks zijn ontzettende
kracht eveneens den doorbraak niet be
werken. Weliswaar verbraken de eska
drons, die als een orkaan kwamen
aanstuiven meerdere door de bondgenoo
ten gevormde carre'senkele bataillons
werden bijna geheel vernietigt, maar
steeds weer sloten zich de gelederen dor
dapperen aaneen en wierpen de ontzet
tende ruitermassa onder bijstand vaneen
vernietigend artillerievuur terug in hot
dal. Nu moest, de onverschrokken gar la
bereiken, wat den linietroepen en de ea-
vallerie niet gelukt was. Aan den linker
vleugel van de bondgenooten hal hot
Pruisische leger onder veldmaarschalk
Blücher zich met kracht in den strijd
geworpen, die nu bijna acht uur vanaf
half twaalf in den morgen over de ge-
heele linie woedde. Als het den Fran-
schen niet gelukte, voor den avond, de
stelling der bondgenooten te do„n wan
kelen en te nemra, dan kondon zij ver
zekerd zijn van {een vrees el ij km neder
laag, ja misschien wel van een volkomen
vernietiging.
De zon, die den beelen dag schuil was
gegaan, brak nu door de wolken en
belichtte het gruwelijke schouwspd. Voor
het leger der bondgenooten was - en lan
ge roode lijn zichtbaar het waren de
Britsche soldaten in hun roode unifor
men, dié daar den heldendood gevon
den hadden. Op de helling tot in het dal
lag een chaos van verminkte menschen
en paardenlichamen, en steeds w-er
dreunden de kanonnen, knetterden de ge
weersalvo's, om de ontzettend-, ellende
nog te vermeerderen Steeds dichterbij
klonk het „Vive l'empereur" m „Eiia-
vant" van de Fransche gardetroepende
tuigd.
Bij de 3Iaxine-begrooting werd weinig
bijzonders verteld, behalve dan, dat do
minister amende honorable maakte voor
zijn bewering, dat schout-bij-nacht Quant
en kapt. ter zee Rendorp met verkeerde
cijfers hadden gestreden in de kwestie
van de personeelsterkte. Maar d.- minister
blegf erbij, dat bij wel versobord had!
Als in Indië de vloot werd uitgebreid
en spr. daarvoor 700 man meer kon uit
sturen, zonder het totaal te v rhoog.n,
mocht bij dan niet zeggen, dat hij ver
soberd had?
Met 12 stemmen tegen (s.d. en v.d.)
en 25 voor werd de begrooting aanvaard
Waarna we aan „Oorlog" begonnen Waar
bij mevrouw Pothuis-Smit (s d.) haar be
zwaar tegen de Marine-begrooting hor-
haalde, n.l. dat er door aanmaak van
oorlogsmateriaal en het verrichten van
herstellingen daaraan door particuliere
ondernemingen, een particulier belang bij
den oorlog geschapen wordt. Drt was
geen voorbereiding van de moreele ontwa
pening, vond zij. Neen, de eonigshe ware
ontwapenaars, dat waren ...de e.l.a.p. en
de vrijzinnig democraten.
Politu us.
Doos 30-60. Tubt 80 ct. Bij Apoth. cn Drogisten
—O—
bevelhebbers van de bondgrao -tin, de
hertog van Wellington, de Prins van
Oranje en Lord Hill reden te paard langs
de gelederen en vuurden hen aan tot een
laatsten vertwijfelden strijd. Luid hoera
geroep klonk hun tegemoet n met
aanwending van hun laatste krachten
■wierpen de dapperen zich onv- rschrok-
ken op den vijand. Hoewel de bataillons
van de Nassauers meest uit nieuw gewor
ven troepen bestonden, onderscheidden
deze zich toch bij dien tegenaanval Met
krachtige kolfslagen drongen de zonen
van den Taunus en het Westerwoud op
de gelederen van de Fransche troepen
in; tegenover het élan van de Galliërs
stelden zij de wildheid vol doodsverach
ting van de germaansche strijdwoede en
brachten zoo, ondanks hun uitputting,
,de niet te stuiten stormloop van de
Fransche gardes tot staan.
In de voorste gelederen van hrt eerste
Nassausche bataillon streden Hendrik
Schilling en Koenraad Werner. Juist had
de eerste een reusachtigen Fransdbman
met een ontzettenden houw neergeslagen
en weerde zich nn met ba jonet en ge
weerkolf als eeh razende tegen de op
hem aanstormende vijanden toen ten ge
weerkogel zijn rechterschoud jr trof en
gelijktijdig een met volle kracht neer
komende sabelhouw over het hoofd hem
deed wankelen. Een eskadron Fransche
kurassiers dat van op zij kwam aange
stormd, had op de Nassaners ingesla
gen en vloog nu over de plaats, waar de
dappere soldaat was neergezonk! n. Door
ratelend geweervuur van het tweede Nas
sausche bataillon, dat wat op den achter
grond stond, werden de ruiters nu ont
vangen en ze stormden verspreid weer
helling af, terwijl boven de wilde worste-
1Ó"12-l5'er> 18ct perrons.
—o
ling om den prijs van de overwinning)
werd voortgezet. Door den stormloop deq
gardes, die uit oud-gedienden sn veterac
nen bestonden en door Napoleon voor dem
laatsten aanval waren bewaard, smolten!
de gelederen van de bondgenooten steeds
meer ineen. Ook Koenraad Warner bloed*
de reeds uit meerdere wonden en ver*
weerde zieb enkel nog mechanisch tegeni
de op hem aandringende vijanden, totdat!
zich een zware nevel over zijn oogen leg-*
d<* en hij bewusteloos op den grond zonkL,
De bondgenooten waren er slacht aam
toe; reeds begonnen enkele compagnieën
langzaam terug te trekken, toen v-r plot*
seling een merkbare aarzeling door dei
gelederen der Franscben ging In da
achterste storm colonnes zonken geheeld
rijenn voor de daar losbarstende granaten!
neer; het Pruisische korps van Ziehen
was den vijand in de flanken gjvallemt
en bracht dood en verderf in zijn gelede*
ren De helft van de Franscben garde lagl
in korten tijd dood en gewond op hetl
slagveld; van een doorbreken van d-ef
stelling der bondgenooten kon gescn spran
ke meer zijn en alleen een haastige terug-1
tocht kon de verslagen bataillons vooh
een volkomen vernietiging bewaren. Zool
snel als de vlam van hun élan opgeflikt
krerd was, zoo snel zonk ze ook ineen,]
toen de Franschen de onmogelijkheid in*
zagen om de stelling te nemen; langzaamL
trokken de stormcolonne® die door del
nu steeds nader komende Pruisen toÜ
het' uiterste in het nauw gedr .v-n wer*
den, terug, en geheel uitgeput wierpen da
heldhaftige verdedigers der Hoogten zich!
"er aarde om na de vreeselijke inspanning]
lie negen uur had aangehouden, -renkor*
"e rust te Kouden.
(Wordt vervolgd)".- j
