Tweede Blad
NO. 4839
DE MAAN.
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
Uw Haar
Kinderrubriek.
FEUILLETON
BEHOORENDE BIJ HET
Stop die rheumatiek
2)
Het einde der Olympische spelen ging gepaard met de prijsaitdeeling aan de kampioenen door H.M.
de Koningin. De Ned. ruiters ontvangen hun medailles.
(Wordt vervolgd).
wordt gezond en sterk
het krijgt mooier glans
het woi dt vrij van roos
het blijft beter zitten
het valt niet meer nit
indien gij des morgens een weinig PUROL
tusschen de handen wrijft en dit door de
haren uitstrijkt, 't Voldoet iedereen.
jYieuwsblad
Verwaarloos nimmer de geringste aanval
van rheumatiek. Die kan u maandenlang
pijn en ongemak kosten. Ofschoon weinig
menschen bij vochtig of koud weer ge
heel van rheumatiek bevrijd blijven, be
hoeft deze kwaal niet die kwelling te zijn
als het geval is. De oorzaak is gewoon
lijk urinezuur, en zooals bekend, is het
de taak der nieren om dit urinezuur en
andere schadelijke bestanddeelen uit het
bloed te filtreeren. Men kan derhalve in
het algemeen zeggen, dat men bevrijd kan
blijven van rheumatiek, als de nieren ge
zond en geregeld werken.
Bij slecht weer en na een gevatte koude,
of als ongewone inspanning de nieren ver
zwakt heeft, is derhalve de eenige veilige
weg om de werking dezer allerbelangrijk
ste organen te versterken. Daarvoor wordt
geen middel sterker aanbevolen dan Fos
ter's Rugpijn Nieren Pillen, want tenzij
de nieren gezond zijn en goed werken, hebt
gij kans niet van rheumatiek verschoond
te blijven. Verzuim geen kostbare tijd.
Neem Foster's Pillen zoodra gij de mins
te rheumatische pijn voelt; wek de trage
nieren op en versterke ze, en bevrijd,
u zoodoende van nierverschijnselen als
rugpijn, spit, ischias, rheumatiek en die
ellendige urinestoornissen.
Verkrijgbaar (in glasverpakking met geel
etiket let hier vooral op) bij apotheken
en drogisten a f 1,75 per flacon. 34
t Beste jongens en meisjes.
De oplossingen van de vorige raadsels
*ijn:
1; Ree, ezel, koe, kalf, egel, pad, os.
2; Karmijn, geel, paars, wit, rood,
bruin
3; Maximiliaan.
En voor deze keer heb ik de volgende
raadsels voor jelui bedacht:
1; Ik ben een vreemde vrucht, waar
velen van houden, Ik besta uit. 6
letters. Wie kan mijn naam vinden?
5 4 1
14 5
5 12 5
6 4 5 6
1 is iets waaruit men kan drinken
2 is iets waarin men kookt
3 is een geduldig insect
4 is iets dat men dikwijls achter een
deur vindt.
2. Met g ben ik hol, met k een huis
dier, met 1 van liout, met m vindt
men mij op den grontl, met n be^
ik vochtig, met r een knaagdier,
met v ben ik meestal grooter dan
een emmer.
3. Neem het middelmootje van een
steel rabarber, voeg daarbij de ach.
terste helft van een boon, dan krijg
Ditzelfde kunnen wij nu op de maan
ook toepassen. Zooals bekend is, be-
scbrijft de maan in ten tijdsverloop van
ongeveer een maand een cirkel ron
dom onze aardede juiste omloopstijd
is 27 dagen, 7 uren, 43 minuten en
11 seconden. De snelheid, waarmede de
maan zich voortbeweegt, is 1017 M. per
sec. Vergelijken we dien toestand nu
met den kanonskogel, waarvan wij zoo-
evtn spraken, dan zou de maan, als ande
re hemellichamen niet mede hun invloed
op haai- deden gevoelen, steeds in een
horizontale lijn voortvliegen. Werkte uit
sluitend de aantrekkingskracht der aai'de
op de maan, dan zou deze er zich steeds
meer en steeds sneller naar toe bewegen,
en een hevige botsing tusschen maan en
laaide zou tenslotte onvermijdelijk zijn. Nu
is de geheele werking van ons zonnestel
sel weer zoo prachtig ingericht, dat de
combinatie van de zwaartekracht, die
vanuit de aarde op de maan ingrijpt, met
de magnetische invloeden, die vanuit an
dere hemellichamen op haai' worden uit
geoefend, juist tot eindresultaat lieb.
ben, dat de maan zich steeds op gelij
ken afstand van de aarde blijft bevin
den, en er tevens met een zeer regelma
tige spelheid omhein draait
Dat de maan zich betrekkelijk zoo
dicht bij de aarde bevindt in verhou
ding met haar afstand tot ander* wereld
bollen, wijst er wel op, dat het aard
je... een hooggeplaatst persoon. Ra
ra, wat is dat?
OOM KAREC.
DE MEER DAN -WONDERBAARLIJKE
GESCHIEDENIS VAN PETERTJE
ROETMOP IN HET LAND VAN
SXORKENBURG.
IV.
Eindelijk sprak de koning, terwijl hij
zeer verbaasd keek: Werk? Werk? Zoek
je werk? Waarom? Wel, grut.met-krent
jes, wat ben jij een raai' jongetje? Waar
om wil je werken? Wat zijn dat voor
rare praatjes. Ik begrijp er niets van!"
De koning zette daarbij zoc'n wan-
hoopjg g«zicht, dat Petertje waarschijn
lijk in een lach zou zijn geschoten, als
het niet onbeleefd was geweest, iemand
te verdienen voor ons zelf, we gaan sla
pen, Jan hoeven we ten minste maar
niet meer te werken. En zoo hadden ten
slctte al mijn onderdanen gedaan. Z-3
waren het werken om in hun igen be
hoeften te voorzien vervelend gaan vin
den en waren in slaap gevall.n Heel
goed zoo, dacht ik dan, en viel weer
in slaap. En nu heb jij me weer wakker
gemaakt, drommelsche Petertje Roetmop,
terwijl ik pas een klein middagslaapje
van drie en lialf jaar heb gemaakt. Maak
dat je weg komt, hoor, en maak me niet
eerder wakker, dan op zijn vroegst over
twintig jaar!"
Met deze woorden wilde koning Sla-
muts van Drocmenburg zich omdraaien,
om met zijn gezicht naar den muur wear
in slaap te vallen, maar Petertje Roetmop
antwoordde weer: „Wel, Lammertjes pap
met—klont jesIk ben maar een doodge-
w< on jongetje, Majesteit, maar dat heeft
Veieadexing van den raad der gemeent*! overeenkomst zou de \veiken en
^LE EU WIJK, op Maandag 13 Aug Sleeuwijk een vierde van dew ko-ten zijn-
f £oo hebben te betalen, de totaal kos»f
n.m. half drie.
Voorzitter Edelachtb. heer V Beu
kenkamp.
Secretaris WelEd. heer A. Knoot.
Afwezig de heer en A. v. d. Schuijt en
Ch D. Kramer.
De Voorzitter opent de vergadering met
voorlezing van htt formuliergebed, de
Secretaris leest de notulen der vorige
vergadering, die onveranderd worden
vastgesteld.
Ingekomen stukken:
De goedkeuring door Ged. St. van de
wijziging van het reglement op het Bur-
gerl Armbestuur.
De Voorzitter merkt op dat met deze
goedkeuring punt 8 der agenda verband
houdt n.l. Benoeming leden Burgerl. Arm
bestuur. De goedkeuring wordt hierop
vcor kennisgeving aangenomen.
uit te lachen. En hij antwoordde: „Maar
Majesteit, we moeten toch allemaal wer
ken, om huizen te kunnen bouwen en
leood te bakken en schoenen te ma
ken en kleeren te naaien en om eten en
drinken te kunnen krijgen?"
De koning schoof zijn kroon achter
op zijn hoofd, gaapte eens erg luid en
zei„Jawel, dat weet ik allemaal wel
Maar dat is tamelijk vervelend. Tien jaar
geleden dacht ik ook zoo Toen, op een
goeden dag, zei ik bij me zelf: Wat een
vervelende boel is het toch. Om eiken
dag* te gaan regeeren. En me met aller,
lei lastige zaken bezig te houden, dip
vervelende ministers me komen vertellen,
enkel en alleen omdat ik de koning ben,
en om mijn boterham met spek en worst
cp een zilveren bordje te verdienen, en
mijn soep van mokka-taartjes en mijn
pudding van gebraden slagroom! Erg ver
velend hoor. Weet je wat, dacht ik,
ik doe het niet meer. Ik ga maar sla
pen. Dan hoef ik niet meer te wer
ken voor mijn boterham en mijn soep
En zoo ben ik in slaap gevallen Na
een jaar of wat werd ik wel even. wak
ker, maar dan bemerkte ik, dat ieder
een in mijn rijk, het land van Snorkeo-
burg, in slaap was gevallen. De bakker
bad gezegd: Ik heb geen zin meer in
brood bakken, om eten en kleeren voor
mezelf te verdienen. Ik ga slapen. Da boe
ren hadden ook gedacht: We hebben e-r
in, t
geen lust meer
werken en geld
magnetisme wel de machtigste kracht
is, die haar stand in het heelal en haar
bewegingen regelt. Er bestaat, uit astro
nomisch oogpunt, als het ware en soort
verwantschap tusschen aarde en maan
De aarde is echter de voornaamste van
de twee, daar deze haar kringloop regelt
vanuit het middelpunt van ons geheel e
zonnestelsel, vanuit de zon, terwijl de
maan haar baan weer regelt vanuit den
loop van onze aarde en dan, draaiend om
onze aarde heen, natuurlijk tevens om :1?
zon draait.
De maan is, evenals de aarde, een
donker lichaam, en alleen zichtbaar, als
zij door de zon verlicht wordt Natuur
lijk kan de zon slechts de helft vau
de maan gelijktijdig belichten Hetzelfde
ondervinden wij op onze aarde ookheeft
de eene helft van onzen aardbol dag,
dan moet het op de andere helft noodza
kelijk donker zijn. Wordt nu juist dat
gedeelte der maan geheel verlicht, dat
naar ons is toegekeerd, zoodat we een
volledig cirkelvormig vlak aan den he
mel kunnen zien, dau noemen wij dit
volle maan. Wordt juist de andere helft
verlicht, zoodat de donkere zijde dei-
maan naar de aarde is toegekeerd, dan
hebben wij nieuwe maan. De rest omvat
natuurlijk alle tusschenliggende gevallen
Deze verschillende vormen, waarin wij de
maan zien, noemt men de schijngestalten
van de maan. Zien we de maan den
ec.isten dag nadat het volle maan is
geweest, dan maakt zij op ons den in-
aurk van een zeer smalle sikkel, waar
van de bolle zijde, di6 zuiver cirkelvor
mig is, naar de zon is toegekeerd, ter
wijl de bolle zijde, ©enigszins elliptisch
van vorm, naar- het Oosten is gekeerd
Die sikkel wordt dagelijks grooter Na
vijf of zes dagen nemen wij een hal
ven cirkel waar, en zeggen dan, dat de
maan in haar eerste kwartier ism en
mijn moeder me toch anders geleerd,
hoor!"
„Wat zeg je daar?", riep de koning uit,
opeens klaar wakker, terwijl hij recht
overeind ging zitten, „Heeft jouw moe
der je dat anders geleerd? Dat is sterk'
Ik heb nog nooit van mijn leven zoo'n
raar jongetje gezien als jij. Die wil werk
zoeken en heeft een moeder, die hem an-
dero dingen leert, dan koning Slamuts
van Droomenburg weet. Het is wat te
zeggen! En wil je me nu maar >eens
dadelijk vertellen, wat jouw moeder je
dan wel voor moois geleerd heeft?"
„Asjeblief, Majesteit", antwoordde Pe
tertje Roetmop, die wel een klein beetje
was geschrokken.
„Maak dan voort!", zei de koning
streng en gaapte drie keer achtereen
„Want ik heb vreesdij kt slaap!"
Ee Petertje Roetmop vertelde
kan haar dan gemakkelijk overlag zien
Steeds meer groeit zij aan en mi, ver
loop 7 of 8 jdagen is zij volkomen cir
kelvormig geworden; bij volle maan is
zij den geheelen nacht zichtbaar, en men
zegt dan dat zij staat in oppositie of te.
genoverstand met de zon. Na volIs maan
neemt zij weer af; we krijgen weer een
hal ven cirkel, dien we dan laatste kwar
tier noemendan weer den sikkelvorm,
waarvan de stand nu juist andersom is
als bij toenemende maan (de horens van
de sikkel zijn nu juist van do zon af
gekeerd) en eindelijk is de maan weer ge
heel verdwenen; het is dan weer nieuwe
maan en we zeggen dan, dat de maan
staat in on junctie of samenstand met de
zon.
Met nieuwe maan, als de naar ons toe
gekeerde zijde geheel donker is, kan men
de maan natuurlijk niet waarnemen, maar
zelfs geruimen tijd voor en na nieuwe
maan is zij voor ons oog onzichtbaar
Men heeft zelfs proefondervindelijk vast
gesteld, dat de maan met het bloote oog
reeds 27 uur voor nieuw© maan niet
meer is waar te nemen en ook weer niet
eerder te zien is dan 40 uur na nieuwe
maan.
Al wordt slechts een deel van de maan
door de zon verlicht, toch is de rest
niet geheel donker. Men neme b.v. bij
helder weer den eersten dag na nieuwe
maan, als slechts een zeer smalle sikkel
te zien is. Bij nieuwe maan is de ge-
heele verlichte helft der aarde naar de
zon toegekeerd, en deze aarde nu kaatst
het zonlicht weer terug, van welke terug
gekaatste stralen een klein gedeelte door
de donkere helft der maan wordt on
derschept, waardoor dit deel ook nog
flauw verlicht wordt. Men noemt dit
verschijnsel 't ascligrouwe licht der maan
Men kan dit asehgrauwe licht het hel
derst waarnemen, als men het beschouwt
Adres Algem. Ned. politie bond met
verzoek om subsidie Het voorstel ran
B en W. om dit verzoek voor kennisge
ving aan te nemen, wijl de gemeente-i'i-
nanciën subsidieering niet toelaten wordt
mpt algemeene stemmen aangenomen
Goedkeuring door Ged. St. van het
raadsbesluit tot wijziging der gemeente-
begrootingen dienst '27 en '28, wordt
voor kennisgeving aangenomen.
Rekening 1927 van de Gezondheidscom
missie te Heusden, wordt bij de gemeen
te-rekening 1927 gevoegd
Begrooting 1929 van hetzelfde college,
zal bij de gemeente-begrooting 1929 wor
den behandeld.
Schrijven van de Nederl. Vereeniging
voor verbetering van den Volkszang met
verzoek om een bijdrage van f5—,
B. en IV. stellen voor ook dit verzoek
voor kennisgeving aan t© nemen, welk
voorstel met algemeene stemman wordt
aangenomen.
Procesverbaal van kasopneming bij den
Gemeente-Ontvanger op 27 Juni waarbij
alles in behoorlijke1 orde werd bevon
den. In kas bleek t© zijn met inbe
grip van Giro en Bank van Nederl. Ge
meenten een bedrag van f 15211.531/2, -mn
contanten was in kas f 1333.40. Wordt
voer kennisgeving aangenomen
Schrijven van het gemeente-bestuur v
Werkendam, waarin wordt verzocht uit-
1 taling in cle van het aandeel prcceskos-
t.m over de voormalig© gasfabriek Vol-
vanuit een plaats vanwaar men de lichte
sikkel niet kan zien. Men kan dan zelfs
nog meer en minder helder© doelen erin
onderscheiden, waarvan de oorzaak is,
dat niet alle doelen. van de aarde het
opgevangen zonlicht even sterk terug
kaatsen. D© zeeën absorbeeren. het groot-
ste gedeelte van het licht en kaatsen
slechts een betrekkelijk klein gedeelte
daarvan terug, terwijl daarentegen groote
gebergten, waar men onmetelijke vlakten
aantreft, die geheel met sneeuw en ijs zijn
bedekt, een sterke terugkaatsing van licht
veroorzaken. De maan is in dit opzicht
als het ware een spiegel van de aarde.
Het duidelijkst is het. asehgrauwe licht
der maan waarneembaar drie dagen na
veile maandaarna begint de helder
heid af te ii£men en het verschijnsel
verdwijnt geheel na het eerste kwartier,
Eigenaardig is het, dat we 's winters
als het grootst© deel van ons halfronrl
met sneeuw en ijs is bedekt en dus het
terugkaatsingsvermogsn van onze aarde
zeer groot is, het asehgrauwe licht veel
duidelijker kunnen waarnemen dan 's zo
mers. Verder is ook nog opvallend, dat
wij het verschijnsel voor nieuwe maan
beter kunnen bezien dan na nieuw© maan,
omdat het Oostelijk deel der aarde het
zonlicht beter terugkaatst dan het Wes
telijk deel, waar zich de meest© Oce
anen bevinden en dus het grootste deel
van. het invallend zonlicht door het wa
ter wordt opgeslorpt. Zoo" hadden astro
nomen, nog voordat Australië ontdekt
werd, reeds vermoed, dat zich daar een
uitgestrekt vasteland moest bevinden,
omdat cle lichtplekken, die op de maan
werden teruggekaatst, veel helderder wa
ren dan het omringende, door den oceaan
teruggekaatste licht.
De schijngestalten van de maan heb
ben het aanzijn gegeven aan het gebruik,
om den tijd te meten met maanden en
ten bedroegen plm f3200.—-1^
B en W. meenen dat die»
motieven die door het gemeente-bestuur
van Werkendam worden aangevoerd bil»
lijken dat aan het verzoek wordt vol»
daan. Het motief dat het electriciteits»
bedrijf, dat voor de gasfabriek in de
plaats is gekomen in Werkendam
schade oplevert en in Sleeuwijk wel
kan volgens het gemeente-bestuur van
Werkendam niet gtldm Werkendam toch
wist ook niet vooruit, dat zijn bedrijf zou
rendeeren, terwijl aan alle gemeentebestue
ren is voorgehouden dat hun op t© ben
richten electr. bedrijf zou rendeeren., B.
en W. zouden bet bedrag willen vinden
uit de reserve van het aan de P.N.E.Mi,
overgedane electriciteitsbedrijf.
De heer Gulden merkt op, dat de total©
proceskosten even f 3100 hebben be»
(dragen f 800.— is dus niet juist, dit
zou iets minder moeten zijn.
De Voorz, zegt dat een vierde als plus
minus moet worden genomen voor ©enige
jaren terug is het aandeel van de Werken
en Sleeuwijk op f 800.— gestald. Deze
kwestie loopt al van 13 November 1922i
De advocaten waren het evenwel niet
eens, de ©en verzocht het aan d©n an»
der niet uit te betalen Toen heeft hei)
gemeente-bestuur gezegd, wij betalen met-
mand totdat jullie het eens zijn. De
procedure is geheel dubbel gevoerd Sleeuw
wijk 'en Werkendam hebben elk zelfstan-
dig geprocedeerd wat achteraf geble-t
ken de voordeeligste weg is geweest..
Thans is men tot overeenstemming geL
komen en moet het bedrag worden uitbe-i
jtaald. Op een vraag van den heer v. 't
Sant antwoordt de Voorzitter, dat de
totale kosten f 3120.60 hebben bedragen.
•Verzoek van de Pender om ontheffing
van belasting, omdat hij het. pand waars
over ifet loopt niet het geheele jaar,
heeft bewoond
B. en W. stéllen voor 3 maanden af
te schrijven en deze te verhalen op den1
tegenwooxdiger bewoner van Drunen D©
raad hecht hieraan zijn goedkeuring
Verzoek van de Wed. J. Verbeek om
ontheffing van haren aanslag in de ver©
lichtingsbelasting.
B. en W1. stellen voor de gevraagde!
ontheffingte verleenen, wijl genoemdte
weduwe door hare kinderen wordt onder.*
houden. Dit voorstel wordt met algen
meene stemmen aangenomen
Verzoek van den architect Bottenberg
tot, uitkeering van zijn nota groot 168.—1
voor het door hem opgemaakte' plan en
bestek van de kademuur aan de haven
te Sleeuwijk. Dit verzoek werd in de vo»
iige vergadering aangehouden Uit het»
door B en W. ingesteld© onderzoek blijkt
dat bet bedrag dat in rekening wordt)
gebracht zeer billijk is zoodat het cola
lege adviseert tof uitbetaling. Ook dit!
voorstel wordt met algemeene stemmen!
aangenomen.
Voorstel van B. en W. tot wijziging*
der gemeente-begrooting dienst 1927,,
De Voorzitter licht toe dat bij het}
nagaan der rekening gebleken is, dat!
enkele mandaten niet in hef grootboeki
waren opgenomen, zoodat na 1 Juli eerst!
is gebleken dat de betreffende posten
■waren overscherdeu B. en W. stellen'
daarom wijziging voor, uit den post om,
voei zien en Geel. Staten be verzoeken,
deze wijziging bij uitzondering nog ha
willen goedkeuren. Met algemeene steun
men wordt t.of de voorgestelde wijziging
besloten.
De Voorzitter deelt mede dat in ver
band met vorenstaande ook van d©
P.N.E.M. nog een wijziging is ontvan»
gen van d.e begreoting van het electe,
bedrijf dienst 1927, welke wijziging ©ven-,
eens noodig was voor de voorloopig© vast»
stellen van de gemeente-rekening diensf
1927 Ook deze wijziging worit door den
raad goedgekeurd.
weken; wij mogen dit echter bekend v©r»
onderstellen.
II.
Thans zullen wij iets vertellen ovar
de maan, uit een natuurkundig oogpunt
beschouwd.
Na vele gedane waarnemingen kan men
met zekerheid vaststellen, dat haar op-*
pervlakte een groot aantal oneffenheden
bevat, men heeft duidelijk kunnen waar-»
nemen, dat hooge bergen en diep© vallei»
en er elkaar- afwisselen.
Reeds eeuwen geleden heeft men da
maan nauwkeurig bestudeerd. De eer-?
ste teekening, die men van de maan
maakte* gaf aan de trekken van een men*
schelijk gelaat, en werkelijk kan men
dergelijke vormen, vooral bij volle maan,)
duidelijk onderscheiden, ofschoon daar»
bij dient te worden opgemerkt, dat da
persoon, wiens evenbeeld door de maan
wordt voorgesteld, wel ©en beklagens»
waardig kiespijnlijder moet zijn'-
Hoewel men de- vlekken op de maan»
oppervlakte met het bloote oog kan waai'»
nemen, is toch het aantal, dat door go©»
de kijkers kan worden onderscheiden, on»
eindig talrijker. Naar aanleiding van did
waarnemingen, zijn er reeds vele kaar»
ten van de maan geteekend Daar da
oudste teekenaars van maan kaarten meen»
den, dat de donkere vlekken, die wij
op de maan kunnen waarnemen „zeeën*
waren, vinden we op oen maankaart her»
haaldelijk namen, die op zeeën betrek
king hebben, bv. Duivenzee, Stille Zee,
Helderheidszee, enz. Men moet dit woord
„zee" echter niet in letterlijken zin op»
vatten, daar op deze plaatsen evenmin
water op de maan aanwezig is als op,
eenig ander deel der maanoppervlakt©,
(Wordt vervolgd).
