Dit nummer bestaat uit 2 bladen
8. D. LANKHUYZEN Co's BANK
A. V.
Buitenland
Binnenland
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 4876 Vrijdag 28 December 1928,
De huur= of godspenning
der dienstboden.
^nd van altenA
Dit blad verschynt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40, Afzonderlijke
nummers 6 cent.
lot. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
GRO
Ontvangen:
GROENTEN IN BLIK
(HERO)
Sn\jbooD8D, Spersiebooisn, Doperwten
y. Gondreinetten.
WIJNEN
Bisschop, Meiwp, Port a Port, 8amos,
Vermouth, 8t. Jnlien, Mistella.
an
DE NIEUWE TABAK
HEERENBAAI
GfBR- van den BIGGELAAR-BRÜDA
Aardbeving teistert de Philippijnen.
Uit Manilla wordt gemeld, dat een aard-
beving Donderdag het grootste gedeelte
van bet eiland Mindanao heeft verwoest.
Te Cotta Ba to werd een persoon ge
dood. Het aantal gewonden staat nog niet
vast. Vele huizen stortten in en er brak
een brand uit, die echter terstond kon
worden gebluscht.
Historisch kasteel afgebrand.
Het kasteel tan graaf Stolberg Wernige-
rode te Diersfordt bij Wezel is Vrijdag
geheel afgebrand. Het is een oud histo
risch kasteel, dat o.a. waardevolle schil»
derijen bevatte.
Zoenen in het openbaar verboden.
Volgens de fascistische wetten moet de
zedelijkheid in het openbaar streng worden
bswaard. Dezer dagen werd een jong
bruidspaar te Genua gestraft, omdat het
elkaar had gekust op den strandboulevard
en iü het wetsartikel staat dat het kussen
in open lucht by maneschijn of in het
donker, ook voor gehuwde lieden is ver-
boden.
—O
De koude in Duitschland.
De Deutsche TageszeituDg meldt uit Stettin
In den afgeloopen nacht is de thermo
meter tot 13 graden Celsius onder nul
gedaald. Op den Oder bevindt zich reeds
zooveel diijfljs, dat de scheepvaart naar
Stralsund, Silezië, Berljjn en de haven
plaatsen moest worden stilgelegd. Donderdag
kon nog een stoomschip naar Berlijn en
Silezië vertrekken.
Drama.
De woning van een 39-jarigen electricien
in het bij Keulen gelegen Wiesdorf is Vrij
dagochtend door de politie opengebroken,
omdat men sedert Maandag niemand had
zien verschijnen. De kamer bood een ontzet
tend schouwspel. De beide kinderen, een
jongen en een meisje, lagen met steekwonden
dood op den grond. De vader lag met
doorgesneden polsaderen naast zijn bed.
Men vermoedt, dat dit drama zich Maan
dagavond heeft afgespeeld. Zijn vrouw was
Maandag naar een ziekenhuis overgebracht.
Liever sigarenwinkelier dan filmheld.
Heinrich Kühr, die was vrijgesproken
van de beschuldiging zich opzetteiyk een
been te hebben laten afrijden om de ver
zekeringssom uitgekeerd te krijgen, zou de
hoofdrol vervullen in een filmdrama. Een
buitenlansche filmmaatschappij heeft hem
n.l. de eerste rol in een drama aangeboden
dat zyn geval zou behandelen. Kühr heeft
dit aanbod echter afgeslagen en heeft een
sigarenwinkel geopend, nadat zijn advocaat
had weten te bewerkstelligen, dat hij van
de verzekeringsmaatschappij 15 000 mark
ontving en van de ryksspoorwegen een
uitkeering in eens van 14.000 mark.
o
Kruitmagazijn in de lucht gevlogen.
In de nabyheid van Kalgan hebben
kwaadwilligen een kruitmagazijn in de
lucht doen vliegen, waardoor 27 soldaten
gedood werden. De Cbineesche autoriteiten
zyn er tot nog toe niet ingeslaagd, de
daders te arresteeren.
Allerwegen in den lande maakt men zich
op, in de groote steden het meest, om met
blijdschap, met dankbare blydschap te vieren
den dag, waarop het een halve eeuw ge
leden zal zijn, dat H.M. Koningin Emma
voor het eerst den Nederlandschen bodem
betrad. Den dag, waarop Nederland wederom
aan de zijde van den reeds bejaarden vorst
een vorstinne zag. Tal van commissies
worden in stad en land gevormd en vele
zyn de huldeblijken aan de voorbereiding
waarvan men bezig is om den zevenden
Januari te maken tot een dag waarop de
waardeering van gansch een volk zich wil
en mag en moet uitspreken. Een dag van
warme en oprechte hulde aan Haar, die
zich door woord en daad een plaatsje, een
blijvend plaatsje wist te veroveren in het
Hollandsche hart.
We leven snel. Nadat het vliegtuig
sneller verbinding mogelijk maakte, kwam
de gelegenheid om zich mondeling met de
bewoners der verre gewesten te onderhouden.
De radio telegrafische gemeenschap met
Indië dateert pas van dit jaar. Ook op
dit gebied is in korte» tijd belangryke voor
uitgang merkbaar geweest. Al verder drin
gen de electrische golven den aether door
en waar tot voor kort het radiogesprek
met ons Indië als het grootste succes stond
geboekt, kan thans gemeld worden, dat
een nieuw succes verkregen isNederland
heeft gesproken met Australië Van den
studio van den rijkstelegraaf in het gebouw
van het hoofdbestuur der P. T. T. te's Gra-
venhage uit is een geslaagd kruisgesprek
gevoerd met Sydney in Australië, een te
lefoongesprek dus over een afstand van
telep. No. is Raamsdonksveer.
AGENTSCHAP YAN DE AMSTERDAMSCHE BANK A'DAM
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK.]
Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA
zeventienduizend kilometer.
Het mynbedrijf bleek ook in ons land
reeds meerdere malen veel risico op te
leveren voor hen, die in de ingewanden
der aarde afdalen om het zwarte goud te
delven. Thans is het de staaatsmijn »Mau-
rits« waar een droevig ongeval heeft plaats
gehad. Tengevolge van een ernstige s'een-
storting hebben vier arbeiders het leven
verloren. De steenkool wordt, evenals de
zeeviscb, duur gekocht.
o
Vrouwenhulde aan de
Koningin-Moeder.
Geschenken uit Oost-Indië.
Naar wy vernemen zal op Maandag 7
Januari a.s. aan HM. de Koningin-Moeder
het huldeblijk der Nederlandacbe Vrouwen
worden aangeboden door de Voorzitster van
het comiié Mevrouw van Leeuwen-Waller.
Daarbij zullen ingevolge den wensch van
H.M. behalve het geheele hoofd-comité, nog
drie dames uit elke provincie tegenwoordig
zijn. Door loting is uitgemaakt uit welke
gemeenten van elke provincie een vertegen
woordigster wordt afgevaardigd.
Voorts zullen door Mevrouw Konings
berger Lang de door Oost-Indië gezonden
geschenken worden overhandigd.
Nog kan worden medegedeeld, dat be
halve de belangrijke opbrengst der inza
melingen bier te lande en in onze koloniën
nog ruime bijdragen bij het comité zyn
ingekomen uit alle deelen der wereld.
Verlaging van den accjjns op het ge
distilleerd.
De Tweede Kamer heeft zonder stemming
aangenomen het wetsontwerp tot verlaging
van den acijns op het gedisteleerd.
Tarief Rijksverzekeringsbank.
Voor 1929 met 25 pCt. verlaagd.
In de laatst verschenen Staatscourante
is een Kon. Besluit opgenomen, waarbij is
bepaald, dat het tarief bedoeld in art. 40
eerste lid der Ongevallenwet 1921, over
het kalenderjaar 1929 met 25 pCt. wordt
verlaagd ten aanzien van
a. de werkgevers der ondernemingen,
die op 31 Dee. 1927 voor risico der Rjjks-
verzekeringbank waren verzekerd
b. hen, die met of in plaats van de
onder a genoemde werkgevers in dezelfde
onderneming als werkgevers zyn opgetreden
of in den loop van 1929 als zoodanig zullen
optreden.
Hoofd eau de col
met
K liswortel
MERK:
dingen toebracht, waaraan hij spoedig over
leed. De toestand van de vrouw is redelijk
wel. De politie was spoedig ter plaatse,
die onmiddelijk een onderzoek instelde, terwijl
ook het parket uit Zwolle weldra verscheen.
Oorzaak schijnt een liefdesaflaire te zijn.
o—
Verdronken.
Bij het ter kerk gaan is Zondagmorgen
de 80-jarige K., aan de Harinxmakade te
Sneek, te water geraakt en verdronken.
Het 3-jarig dochtertje van T. v. d. Velde
te Surhuizum is in een waschtobbe ver
dronken.
De vrouw van A. v. d. Waal te Bolnes
bemerkte dat in de sloot tegenover haar
woning een hoofd boven water uitstak.
Zij waarschuwde de politie, die het lijk
van een man ophaalde, alsmede een rijwiel.
Na onderzoek bleek het te zijn de heer
J. van Persie, wonende te Hendrik Ido
Ambacht. Daar het horloge van den ver
dronkene om 10 uur is blijven stilstaan,
vermoedt men, dat de man Zoudagavond
om 10 uur in het water is gereden en
verdronken.
Door de spuitkurk zeer voordeelig
in 't gebruik,
f 0,30 per flacon.
Wederverkopers groote korting.
A. VERSCHUUR-BAERT
HEUSDEN.
Moordaanslag te Giethoorn.
Woensdagavond werd het anders zoo
rustige dorpje Giethoorn in opschudding
gebracht door een moordaanslag, waarna
de dader probeerde zelfmoord te plegen.
De 33 jarige ODgehuwde Schipper, bracht
zijn hospita, de ongeveer 30 jarige vrouw
van P. Scholten met een byl een drietal
slagen toe, waarna de dader, vermoedelijk
met een scheermes, zich ernstige verwón-
Gruwelijke moord te Vierlingsbeek.
Op den avond van den lsten Kerstdag,
heeft in het anders zoo rustige dorpje
Vierlingsbeek, ten zuiden van Boxmeer een
gruwelyke moord plaats gehad.
Ten huize van P. C. nabij de Haagsche
Hoeve, werd een feest gegeveo onder familie
leden en kennissen. Op een gegeven oogen-
blik ontstond er twist onder de gasten, naar
aanleiding van een liefdesgeschiedenis.
De 25-jarige landbouwerszoon M. A.
bracht den ongeveer 20 jarigen landbou
werszoon J. R,, met een mes een doodelijken
steek toe in den linker halsslagader. Het
ongelukkige slachtciler was op slag dood.
Nog drie andere personen, allen afkomstig
uit Eindhoven, twen jongemannen van 20
jaar en een meisje werden gedurende de
vechtparty gewond, de jongelieden nog al
zwaar, het meisje werd slechts licht ver
wond.
De vermoedelijke dader van den moord
werd onmiddellijk door de Gemeentepolitie
in arrest gesteld in het gemeentelijk cachot.
De politie heeft den dader aan een ver
hoor onderworpen, maar tot nu toe heeft
hjj nog niet bekend.
o
O
O
NIEUWSBLAD
voor het Laad van Heusden sn AltenaJeLanostraat ends Bommelerwaard
A. B A A IJ ENS,
Botermarkt 88 HEUSDEN.
Het geven van een huur- of gods-
penning bij het huren van knechts, maar
in de eerste plaats bij het huren van
dienstboden, is ook in onz e streek oen
gebruik van a louden datum, 't Is een
van de vele concrete vormen, waarvan liet
oud- Nederla.ndsclie recht op voorbed 1
van hot Germaanscho recht, zich bei-
diende, om oene in zich abstracte rechts
handeling uiterlijk zichtbaar te maken.
Nu zegt men wel eens dat helt geven
van huur- of godspenningen ieeii onuit
roeibaar maatschappelijk gebruik is,
maar met deze uitspraak zijn wij heb
niet eens, daar liet tegenwoordig meer
malen voorkomt dat cone dienstbode bij
het tot stand komen har er dienstbetrek
king geen godspenning ontvangt Dit
wordt dan geargumenteerd met de be
wering dat de h cdendaagsche locnen, die
zeer lioog zijn, hot geven van een gods
penning onnoodig makten. Dat doze re-
deneering onjuist is, zal ieder onzer le
zers begrijpen, ads hij bedenkt dat het
geven van een godspenning, 't zij groot
't zij klein, niet anders is dan een zicht
bare bevestiging van oen gesloten dienst-
o ver een komst en geen vorm v. se ha d do js-
stelling of wat anders dan ook. in ie
oudste1 rekeningen der Kerk te Hulst
staat herhaaldelijk de ontvangst van
godspenningen geboekt. Hieruit blijkt dat
in dien tijd dergelijke penningen dikwijls
vootr liefdadige do deinden werden be
stemd z.g.n. „om godswil" werden ge
geven. Beze gewoonte verklaart ons te
vens den naam.
Aanvankelijk behoorde het overhandi
gen van ©en godspenning tct het wezen
der overeenkomst. Door en op liet oo-
genblik van het geven en aannemen van
den penning kwam de verbintenis tot
stand, 't is niet nauwkeurig te zeggen
waaneer overal hier te< lande dit ka
rakter is veranderd. Wel blijkt uit ver
schillende bronnen en schrijvers dat in
do 17e en 18e eeuw in le ineésté stré
ken van ons laad het sluiten van een
contract aaa geen enkelen vorm in^er
was gebonden. Het bleef echter gewoonte
een godspenning te geven. Men kon er
mede bewijzen dat eene overéénkomst was
tot stand gekomen.
Toen in ons land in 1809 „alle wet
ten en ordonantiën tot liet Burgerlijk
Recht betrekking hebbende, die onuei
welke bemanning ock vroeger hier te
lande in vigeur warm geweest" werden
afgeschaft en in hetzelfde jaar de Fran-
sche Burgerlijke Wetgeving bij ons werd
ingevoerd, verviel ook hier elke wettelijke
regeling van den godspenning dor dienst
boden. Ons eerste Nationaal Burgerlijk
Wetboek, dat in 1838 den Code Civil
verving, nam voor het verbintenisrecht
dezen Code tot voorbeeld. Dus weer géén
regeling. Maar li et gebruik handhaaft
zich steeds ong3rept.
't Was bovendien in dien tijd lang
zamerhand in de moesto plaatsen, ©ené
vaste gewoonte geworden zicli van het
huurcontract af te maken door den nuur-
penning terug te brengen resp. lrem te
laten behouden. Nu testend er groot
verschil bij de rechtsgeleerden over aó
vraag of dit gebruik wel geoorloofd was.
.Volgens ons oud V'aderlanische recht
was men hiertoe in het algemeen niet
bevoegd. Op dezen regel waren echter
uitzonderingen. Zoo bepaalde eene „or-
donantië op de dienstboden binnen der
stadt 's Ilertogeiibosscbe" van 1675 o.m.
„Alle dienstboden, cffce minnemoers, :iie
haar in dienst van ij mant ver bon ion
ende daartoe een lianJtpenningh out-
fangen hebben sullen gehouden weaeri
binnen den sosten dagli van Meij on le
November off wel van dien tijd aft,
dat haere diensten in gaen sulion, in
haere liuijre, ofte dienste treden, éddé
sullen de se liaere aangenomen huijré niét
vermogen te verlaten, op te seggen off
den hantpeimingli weder te brenghen"
Dezelfde ordonnantie geeft ecliter aan
de „meesters ende vrouwen" het récht
van de huurovereenkomst af te zien door
de dienstbode den huurpenning te la
ten behouden mits het meisje tenmin
ste nog niet „in haere hu ij re offt buijs
ontfangen hebbende."
De Wetgeving van 1838 schreef, wat
den godspeimiiig bij kcop en verkoop
betreft, voer, dat geen der partijen van
den koop kon afzien door opoffering
van den penning.
Tegenwoordig most men voorzich
tig zijn. In 1907 heeft er n.l. eene greo-
te herziening van de bepalingen om
trent de arbeidsovereenkomst plaats ge
had. Bij die gelegenheid, is er een ar
tikel in de Wet gelascht speciaal ba-
trekking hebb?nde op den gedspenning.
dn bij liet sluitm van liet arbeidscontract
wcfrdt gegeven. Uitdrukkelijk nam men
toen in art. 1637 e hst verbod op.
door opoffering van den panning van ae
overeenkomst af te zien. Natuurlijk kan
men anders met elkaar afspreken. Maar
als zonder meer een huurpenning is ge
geven, geldt genoemde bepaling.
Wie dus zonder wettige reden wei
gert een meisje, dat men gehuurd hééft,
in dienst te nemen, kan tot schadever
goeding worden verplicht, ook al heeft
men liaar den huurpmning laten be
houden. Omgekeerd kan ineen een meis
je, dat zicii verhuurd heeft en zonder
wettige reden weigert in dienst té tre
den voior -schadevergoeding aanspreken,
onverschillig of zij den huurpenning te
rugbrengt of niet.
vendu.
De godspenning kaV volgens liet hedon-
daagsch recht alleen maar dienen om
te bewijzen, dat een contract is gesleten
Maar dari moet eerst voldoende worden
aangetoond, dat inderdaad zulk een pen
ning is overhandigd. Hoe is echter het
hedendaagscli gebruik.' De dienstbode
heeft met liaar toekomstige meesteres
een onderhond, waarbij niemand tegen
woordig is. Zij kom'li met elkaar tot
overeenstemming, het meisje verhuurt
zicli, ontvangst den huurpenning en gaat
weg. Nooit is meer te bewijzen, dat ze
hem ontvangen heeft.
Een eenmaal gegeven godspenning kan
niet worden teruggevorderd. Alleen mag
men hem in mindering brengen op het
loon, indien de dienstbetrekking niet lan
ger dan drie maanden heeft bestaan,
terwijl zij voor langeren of onbepaalden
tijd is aangegaan (art. 1637 e). Als ole
dienstbode dus op den afgesproken da
tum niet verschijnt en den gegeven huur
penning behoudt, is deze op geenerléi
wijze van haar op te use hen, zelfs niet
al staat wettelijk vast, dat zij hem
heeft ontvangen.
't Zou een maatschappelijke: vooruit
gang zijn, als werd gebroken met 'een
gewoonte, die het zonder red én onver
plicht geven van een som geld, waar
voor niets wordt gepresteerd, in de hand
werkt. In ieder geval zou 't aanbeve
ling verdienen dit gebruik zoo te wijzi
gen, dat door de dienstboden een kwi
tantie werd geteekend of een vérkla
ring, dat zij den huurpenning heeft ont
vangen. Op die manier kan men er ten
minste gemakkelijk liet bestaan der over
eenkomst mee bewijzen.
In haar tegenwooixligen vorm heeft de
ze oude gewoonte niet méér dén min
sten zin.
—O—
Voor- Nederland alleen
Vechtpartij.
Zaterdagavond heeft in dei Krim (wijK
in Enschede) een ernstige vechtpartij,
plaats gehad, waarbij een zekere E. T\
met een mes in dein rug werd gestoken,
In ernstigen toestand wen hij naar hst|
B. K. ziekenhuis overgebracht. Als ver
moedelijke dader is èen zekeré S. dcoE
de politie aangehouden. j
Overreden en gedocd.
Te Nijmegen is het 12-jarig zoontja
van den lieer Kuipers op den Ubbergeiij
weg door een auto overreden en gelood,
Bood-gedrukt.
Te Amsterdam is in een flatwoning in
de Eu terpestraat het zoontje van denl
heeir C. Hl v. d. H'. in de lift van heb
huis bekneld geraakt en gedocd. Be liflj
moet defect zijn geweest.
—O—
G roe te brand.
Aneta meldt uit Ambcina:
Bij een brand in Je negorij Oma op het}
eiland Haroekoe zijn 122 huizen aige,'
bunnd, waaronder de school, de kerk
eii cle woning van den regent. Een per-
socn is zwaar gewond. Het gouverneu
inentsvaartuig Fomalhaut is met geneest
miadtlen en levensmiddelen derwaarts
vertrokken.
—O— j
Branden. j
Be boerderij van Van Til op ie Borj
keld te Holten tetaal afgebrand. Heb