Tweede Blad
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
MO. 4885
Land- en Tuinbouwwereld
Plaatselijk Kieuws
Wrijf Uw
lijnlijke spieren
BEHOORENDE BIJ HET
De Brabantiche Veeziekte.
In 't voorjaar van 1924 en '25 wer
den de veehouders in het Zuiden en ook
elders, verontrust door optreden van talrijke
en ernstige ziektegevallen onder het melk
vee. Omtrent de oorzaak tastte men in
het duister. Omdat de ziekte het eerst
optrad in Brabant, was zy al spoedig be
rucht als de «Brabantsche veeziekte*. By
het zoeken naar de oorzaak bleek, dat
reeds in 1916 in het Zuiden van Schotland
een analoge ziekte was voorgekomen. De
verschijnselen zijnplotselinge daling der
melkgiftneusbloedingen en bloed in de
mestverlammingsverschijnselen en zeer
hooge temperatuur: 41, soms 42 gr. C
en hooger. Reeds in 1916 werd door
onderzoekers verband gelegd tusschen het
optreden der ziekte en de voeding van
sojameel, en ook hier te lande hadden
melkkoeien, by welke de ziekte zich het
hevigst had geopenbaard, in ruime mate
geëxtraheerd sojameel (meel, geëxtraheerd
met »tri« (trichooractbyleen) ontvangen,
en wel 3 k 4 K G. meel per dag. Du
gaf Dr. G, B. van Kampen te Wagenin
gen aanleiding tot onderzoek van sojameel
dat de Brabantsche ziekte had veroorzaakt.
Andere onderzoekers deden dit elders,
als Prof. Popp in Oldenburg Stang te
Berlijn ook onze landgenoot Prof. Sjollema
stelde een onderzoek in. Volgens Stang
moest er, wanneer er geen sprake is van
infectie door bacteriën, een gihstof aan
wezig zyn, die óf uit de sojaboonen ól
het »tric (de stof, waarmee het meel be
handeld werd) komt.
Sojaboonen zijn echter volgens hem niet
schadelyk, en sojameel, dat ontvet is met
benzine, of met bezioe en alcohol, veroor
zaakt geen storingen bjj koeien. Verder
heeft hy wekenlang trichlooractbyleen (tri]
aan koeien gegeven zonder schade. Tot
welke conclusiën kwam nu Dr. Van Kampeu.
Hij zegtUit de combinatie van de
resultaten van mjjn eigen onderzoek en de
waarnemingen van Stang meen ik te mogei
afleiden, dat de oorzaak van de Br. vee
ziekte niet gezocht moet worden in de
aanwezigheid van een vergiftige stof, welke
zich door de inwerking van het trichloor-
acthyleen op een of ander bestanddeel van
de sojaboonen zou vormen, doch dat het
ontstaan van die ziekte is toe te schryven
aan een tekort by de voeding van een
bestanddeel, dat voor het levensonderhoud
noodzakelijk is. Het onderzoek van Dr.
Van Kampen wees n.l. op een tekort aan
phosphatiden. Evenwel, zegt hy, moet
rekening gehouden worden met de moge
lykheid, dat nog andere onontbeerlyke
stoffen door het exiractieproces zyn ver-
wyuerd. De veeziekte zal zich allicht
voorshands niet meer voordoen, aangezien
de industrie voor het extraheeren der so
jaboonen van »tric wel geen gebruik meer
zat maken. Voor een inzicht m het voe
dingsvraagstuk zal het niettemin van belang
zyn, de meening van Dr. Van K. aan de
Circusdirecteur: '»Het spijt me
dames en heeren, u te moeten aankon
digen, dat het nummer van den sprekenden
zeeleeuw hedenavond niet kan doorgaan
De buikspreker is zieke.
Dublin Opinion.
praktyk te toetsen, door o.a. de vraag
onder de oogen te zien in hoeverre de
toediening van phosphorzure voederkalk
in staat zou blijken bet tekort aan met
het voedsel gegeven phosphatiden te comp*
senseeren, op te heffen.
Aan de rede, uitgesproken in de
vergadering der Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor de
Langstraat dd. 24 Januari 1929
door den Voorzitter, ontleenen wij
het volgende
Vervolg.
Op 3 April 1928 werd. door de Alge.
meene Transportonderneming A.T.O. een
dienst geopend Waalwijk—Sprang—Kaats,
heuvel 'a Gravemoer Dongen Sta
tion Gilze-Reijen; een dienst Waalwijk
Meeuwen, Dussen Gorinchem; «;n
dienst station Gilze-Reijen Dongen
's Gravemoer Geertruidenberg on een
dienst Breda Made Geertruidenberg
Gorinchem. Door de Zuider-Stoomtram
weg Maatschappij werd ingesteld ©en
dienst- Oosterhout —Waspik Waalwijk,
terwijl op 22 December j.l. door de onier.
naming „P.A.B.O." een dienst werd geo
pend Hilvarenbeek Oisterwijk Ud-an.
hcut, Loonopzand Kaatsheuvel
Sprang Waalwijk.
Intusschen is de concessie voor den
A.T.O.-dienst Gorinchem Meeuwen door
de Kroon vernietigd, waardoor ook de
dienst Meeuwen Waalwijk gean re
den van bestaan meer had, zoodat de
hu sa ert in ding Gorinchem Waalwijk, die
zouvelen van dienst was, jammer genoag
weer is verloren gegaan.
Bij nadere beschouwing omtrent den
economischen toestand in het district
onzer Kamer kan ik, aan de hand van
de bij ons Bureau ingekomen rapporten
met groote voldoening constatèeren, dat
die in het algemeen gunstig was en dat
bepaalde ondernemingen zelfs melding
konden maken van een voorspoedig jaar.
Na een kleine inzinking in 1925 beweegt
zich de productie va,n het schoenbeirijf
niet in stijgende lijn. Uit de zoo juist
verschenen statistiek van voortbrenging
en verbruik 1927 blijkt, dat voor de Lang.
straat de productie in dat jaar heeft be-*
dragen 3.176.000 paren met een waard®
van f 17.987.000.— Zij steekt daardoor
ver uit boven andere centra van schoen,
industrie. Op de Langstraat volgt het
centrum Tilburg met een productie van
2.317.000 paren ter waarde van f9.363.000,
of in productiewaarde iets meer dan de
helft van de Langstraat. Ben belangrijk
verschil blijft er nog steeds in de gemid
delde waarde van het in beide centra
geproduceerde artikel. Sinds 1922 is de
productie der Langstraat geklommen van
1.624.000 paren tot 3.176.000 paren, een
vermeerdering van ongeveer 50 pCt.
In 1928 is de uitvoer van lederen
schoeisel wederom niet onbelangrijk toege
nomen. Over ©lf maanden van dat jaar
bedroeg de toename reeds bijna 60 pCt.
daartegenover steeg de invoei .met nog
geen 20 pCt.
Hoewel deze cijfers niet onbevredigend
zijn, mag niet uit het oog worden ver
loren, dat in 1927 de productie ster
ker toenam dan de uitvoer, terwijl ik er
van overtuigd ben, dat de exporttoename
in 1928, verminderd met den import,
opnieuw blijft beneden de productietoe
name. Weliswaar neemt het binnsnlandsch
verbruik regelmatig toe, doch het is dui
delijk waarneembaar, dat de binnenland,
sche schoenenmarkt de toenemende pro
ductie niet kan opnemen.
De scheepsbouwindustrie kon het ge
heel e jaar door geregeld op volle sterkte
doorwerken. De finantieele resultaten wa
ren echter geenszins in een béhooriijke
verhouding tot den omzet. Integendeel
door de vuurtdurende beperking van den
arbeidstijd werden de productiekosten on
gunstig beïnvloed zoodat de Avinstmarge
klein was.
Voor het district onzer Kamer is de
ze industrie grootendeels voor levering
naar het buitenland aangewezen. De vraag
voor het binnenland nam af, voor een
deel als gevolg van den minder goe
den gang van zaken in de schipperij, die
op het oogenblik nog geen verbetering
doet verwachten.
Opnieuw wordt in deze industrie ern
stig geklaagd over den ongelijken strijd,
die met de buitenlamdsche werven moet
worden gevoerd, tengevolge van allerléi
ciA-erlieidsbemoeiïng, waaraan de Neder-
landsche ondernemingen bloot staan. Zoo-
Avel ten aanzien \an overwerkvergunnin-
gen als van het z.g. inhalen van regen
dagen, die in ons natte klimaat zoo tal
rijk voorkomen, kunnen in het buitenland
veel meer faciliteiten worden vérkrégen.
VeTruiming van den arbeidstijd tot 56
uur per week zou ongetwijfeld leiden tot
een belangrijke verbetering. Door loons-
verhooging, die in 1928 werd toegepast,
en door stijging van den prijs van de voor.
naamste materialen zyn de vooruitzich
ten voor 1929 niet gunstig en het zal
blijken niet mogelijk te zijn de tegen
woordige positie te handhaven, wanneer
niet aan deze gegronde klachten wordt
tegemoet gekomen.
Door de maatregelen der Engelsche Re
geering is levering naar dit land, dat
steeds een afzetgebied is géwéést, on
mogelijk geworden. Het blijkt steeds moei
lijker te worden de Duitsche, doch vooral
ook de Belgische concurrentie het hoofd
te kunnen bieden.
De papierindustrie verkreeg bevredigen,
de resultaten. Het bleek mogelijk den
export op hetzelfde peil te houden.
De -u ikercampagne duurde in het af-
geloopen seizoen iets langer door een
ruimeren oogst. Het suikergehalte was
hooger dan andere jaren. De finantieelé
resultaten konden echter bij de bakende
wereld-overproductie en de importen niet
gunstig zijn. Ook hier wordt geklaagd
over concurrentie door buitenlandsche on
dernemingen, die ten aanzien van sociale
regelingen veel meer vrijhéid génieten
dan in ons land en daardoor goedkooper
kunnen produceeran.
Voor de mandenindustrie was het jaar
niet. gunstig. Ofschoon de prijzen voor de
grondstoffen niet te hoog Avaren, kon
dour moordende concurrentie, zoowel in
binnen- als buitenland, geen behoorlijke
Avmst Avorden gemaakt.
Verschillende andere hiervoor niet ge
noemde industrieële ondernemingen rap
porteerden ons bevredigende of gunstigé
uitkomsten.
Wij komen hierop nader in liet in
bewerking zijnde jaarverslag in bijzon
derheden terug.
De riet- en hoepelhandel hééft niet
voldaan aan de verwachtingen. Waren
de prijzen van het riet over het alge
meen al weinig bevredigend, aan de hoe
pels bleek het niet mogelijk iets te ver
dienen.
De omzetten der Fruit- en Groenten Gegevens omtrent handelsvertegenwoordi-
en stramme gewrichten, verdrijf
die afmattende pijnen van rheu-
matiek en spit met de beroemdej
KL00STERBALSEM
De resultaten van den hooi- en stroo
handel kunnen bevredigend worden ge
noemd. De restanten van den ouden oogst
konden onder normale conditiën worden
opgeruimd, terwijl de nieuwe oogst, die
in zeer goede kwaliteit binnenkwam, al
terstond een levendigen handel veroor
zaakte als gevolg van een minder gunstig
gewas in het buitenland.
In stroo werd veel van Duitschland
ingevoerd, dat de prijzen van het in»
landsch gewas drukte. Deze importen ver.
minderden echter langzamerhand zoodat
tegen liet einde van het jaar de markt
eenige stijging vertoonde.
De Landbouw, gaf hetere uitkomsten
idan het vorige jaar, zoodat van een
behoorlijk rendement kan worden gespro
ken. De weersomstandigheden Avaren over
het algemeen zeer gunstig. Weliswaar
bleef het in het voorjaar lang schraal
en Avaren de zomermaanden warm en
droog, wat een minder gunstigen invloed
op de melkgift uitoefende, doch de na
zomer en herfst waren \roor de weide
zeer gunstig.
De hooioogst werd in uitstekende con
ditie binnengehaald, terwijl de prijzen
gunstig konden worden genoemd.
De prijzen dier zuivelproducten waren
in doorsnee iets beter dan het vorige
jaar.
De akkerbouw-producten waren moeren
deeld zoowel kwalitatief als kwantita.
tief zeer gunstig. De aardappeloogst gaf
een ca ervloedig beschot, waarvoor aan
vankelijk een tamelijke prijs kon worden
bedongen, die bij het ruime aanbod ech
ter afbrokkelde.
De bietenoogst was ruimer dan het
vorig jaar, terwijl ook het suikergehalte
iets gunstiger was.
De Atrehandel was minder gunstig als
gevolg van verminderden uitvoer in ver
band met het optreden van het mond
en klauwzeer.
Ook a'oor den tuinbouw Avas het af-
gelooptn jaar over het algemeen gunstig.
Een uitzondering maakten de fruittelers,
die den zooveel belovenden bloésém door
strenge nachtvorsten zagen ten gronde
gaan. De oogst van fruit was daardoor
buitengewoon gering, hetgeen niet non
worden goedgemaakt door hooge ooft.
prijzen.
Ook het- kleinfruit of z!.g. zacht fruit
had veel van den strengen vorst te lij
den. Zoo mislukte zoo goed als geheel
het gewas der zwarte bessen. Over het
algemeen waren de prijzen van dit fruit
zeer goed.
De uitkomsten van de teelt van vroegs
groenten onder glas Averden gunstig be
ïnvloed door het schrale voorjaar, waar
door de oogst van den kouden grond
werd vertraagd.
Van de tuinbouwproducten op den kou
den gTond gaven erwten en boonen, die
voor het Oosten van ons district in groo.
te hoeveelheden worden gétééld, één ruim
beschot naast zeer goede prijzen.
veiling te Drunen namen zoowel in ge
wicht als in geldswaarde niet onbelang
rijk toe. Bedroeg de waarde van den omzet
in 1927 f353.000.—, in 1928 steeg de
ze tct f 410.000.
De glascultuur werd in het Westelijk
deel van het district Aveer beteekénend
uitgebreid.
Voor de cultuur in dit deel van het
district is een spoedige verbetering a*an
den waterstaatkundigen toestand, waar
op ik hiervóór reeds gewezen heb, dnn.
gend noodzakelijk.
Wat de werkzaamheden der Kamer be
treft volgt hierna een kort overzicht:
Aan het Hoofdbestuur der Posterijen
werd verzocht Babiloniënbroek aan te
sluiten aan het interlocale telefoonnet.
Aan de Regeering werd verzocht om een
spoedige uitvoering van de plannen voor
het maken van een vaste brug bij Keizers-
\ecr.
De Kamer bracht advies uit aan den
Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
in zake het ontwerp van wet tot rege
ling der winkelsluiting.
De actie der Kamer in zake verbete
ring van den weg Waalwijk—Tilburg werd
krachtig voortgezet.
i Aan de Wegencommissie uit den A. N.
W. B. en de K. N. A. O. werd verzocht
mede te bevorderen, dat bij verbetering
van genoemden weg de gevaarlijke boch
ten te Sprang en Loonopzand worden
weggenomen.
Aan den Minister van Waterstaat werd
verzocht verbetering te brengen in dé
postbestelling te Raamsdonksdorp.
Aan het Hoofdbestuur der Posterijen
werd verzocht het tarief voor telegram
adressen te verlagen.
De actie tot het verkrijgen van een
doorloopende openstelling van het tele
foonkantoor te Waalwijk werd voortge
zet.
Poging&n der „Cito"-onderneming om
haren dienst 's Hertogenbosch —Waalwijk
Tilburg te behouden weerden door de Ka
mer met kracht gesteund.
Aan het Hoofdbestuur der Posterijen
•werd verzocht niet over te gaan tot af
schaffing van het controlestempel bij den
besteldienst.
De Kamer drong aan op aanneming
van het Kloanpenwetje.
Aan de A. T. O. werd verzocht om
wijziging te brengen in diverse dienst
regelingen.
Aan den Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid wierd verzocht te bevor
deren, dat op verpakte artikelen het net
to gewicht of de netto maat zal moe
ten Avorden aangegeven.
Pogingen werden aangewend om de éér
st© postbestelling te Waalwijk vervroegd
te krijgen.
Den Minister van Waterstaat weird ge
vraagd het spoorstation Drunen met het
telefoonnet te verbinden.
De Kamer verleende hare medewerking
voor besprekingen tusschen belangheb
benden en de Commissie van Bijstand in
zake den Handel op Nederlandsch Oost-
Indië van de Commissie voor de Econotmi.
sche Politiek.
Aan de Directie der Spoorwegen werd
a'erzocht de petroleum-verlichting der sta
tions 's Bosch-Zwaluwe te ■vervangen door
elektrische verlichting.
De Kamer verleende hare medewerking
tot wijziging of verlenging van openstel,
lirgsurec van enkele post., en telegraaf
kantoren (Geertruidenberg, Meeuwén,
enz.)
Aan het Gemeentebestuur van Dussm
werd gevraagd de Zakelijke' Bedrijfsbelas
ting in te' trekken.
Aan het Gemeentebestuur van Waal
wijk werd te kennen gegeven, dat het
wenschelijk is (de periode voor het uitbag
geren der haven korter te maken.
Aan de Heer Directeur van den Post
cheque- en Girodienst werd in overweging
gegeven over te gaan tot vereénvoudiging
van de verzamelgiro's van den Postgi-
redienst.
De Kamer bracht advies uit aan den
Directeur-Generaal der Posterijen in zake
de voorgenomen wijziging der telefoonta
rieven.
Klachten betreffende onduidelijke tele
foongesprekken tusschen den Haag—
Waalwijk en Den Haag—Kaatsheuvel wer.
den ter kennis gebracht der Postdireectie
Aan de Rijksinspecteur der Spoor- en
Tramwegen werd ons oordeel kenbaar ge
maakt omtrent de mogelijkheid eener al
geheel© opheffing van de tramlijnen der
Hollandsche Buurtspoorwegen.
Aan de Burgemeesters in het district
der Kamer werd een schrijven gericht
in verband met de bestrijding van het
euvel der „vliegend© winkels".
Aan den Directeur-Generaal der Poste
rijen werd de wesnschelijkheid te kennen
gegeven om in het algemeen aangetee-
kende s tukken aan huis te doen bezorgen.
Eene actie Averd ingezet tot verbete
ring van den waterstaatkundigen toestand
van een deel van het district en de daar
mee samenhangende verbetering der Lang.
straatsche havens.
Van de werkzaamheden der Kamer zijn
hier slechts enkele der voornaamste ge
noemd. In tal van andere aangelegen
heden verleende de Kamér hare mëdeAver-
king of bemiddeling. In steeds toenemen,
de mate wordt de medewerking der Ka-
ging, handelsadressen, douaneformalit ri
ten, invoerrechten, enz., werden meer dan
het vorig jaar aangevraagd.
Het aantal ingekomen en verzonden
brieven der Kamér steeg dan ook van
2715 in 1927 tot 2902 in 1928. In dit
getal zyn nog niet begrepen de tal
rijke circulaires en drukwerken, welke
van het Bureau der Kamer uitgingen.
Omtrent het Handelsregister zy me
degedeeld, dat het aantal dossiers steeg
van 1780 tot 1886. Het aantal inschryArin-
gen (eerste opgaven, wijzigingen, opheffin
gen, enz.) in het Handelsregister bedroég
457 tegen 329 in 1927. Het aantal inza.
gen en afschriften van het Handelsre
gister bedroeg 921 tegen 909 in 1927.
AMMERZODEN.
Op 91-jarigen leeftijd overleed alhier
Üe heer A. Hoeflake, oud-notaris en oud
lid der Prov. Staten van Gelderland. Hij
was ridder in de orde van Oranje Nassau.
DUSSEN.
Loop der bevolking over 1928.
Vestinging 43 m. 51 vt. totaal 94
Geboren 41 m. 56 vt. totaal 97
Vertrek 78 m. 113 vt. totaal 191
Overlyden 15 m. 22 vt. totaal 37
Bevolking op 31 Dec. 1927 1926 m. 1812
vr. totaal 3738.
Aantal huwelijken 36
Levensloosaangegeven 6
Voor den dienstplicht zijn alhier
46 personen ingeschreven waarvan er 23
voor brcederdienst in aanmerking komen.
HERPT.
St. crt. no. 17 be"va,t afdrukken van
de kon. goedgekeurde akten betreffende
de Coöperatieve Stoomzuivelfabriek St.
Isidorus te Luttelherpt, gemeente Hedik-
huizen en de Coöperatieve Eersté Lang-
straatsche Stoomzuivelfabriek, te Drunen.
WIJK.
De collecte, welke vorige wéék door
de diakenen der Ned. Herv. Kerk alhier,
langs de huizen werd gehouden, heeft
een bedrag van f262.50 opgebracht.
Zendag j.l. overleed in den hoogen
puderdom van ruim 90 jaar de heer Mar
tinis de Kok. Hij was een der oudste
inwoners dezer gemeente.
WERKENDAM.
Heden Woensdagavond 7 uur zal
Ds. Overduin voor de Geref. Gem. een
Bijbellezing houden. In de Ch. Geref.
Kerk zal Woensdagavond 'tl© 7 [uur voor,
gaan Ds. Oosthoek van Soest.
Bedankt als bestuursleden der
Staatk. Geref. Partij de heer A. van Driel
en L. lppel.
Herkozen tot bestuursleden de heeren:
L. van Elzelingen Bzn. en J. C. J. v. d
Brugge en gekozen de heer T. A. Cor-
(net, D. van Loon Jzn. en C. T. de Waal.
Tot bestuursleden van de Geref.
Meisjcsvereeniging „Dient den Heere" zijn
gekozen de dames: N. Brian en, J. Hoef-
liaken, A. v. Oord, J. Stam C. Visser en
F. v. d. Werff. De bestuursfuncties zul
len onderling worden verdeeld.
Do Chr. Houtbew. bond hield in
geb. Andreas het jaarfeest. De Voorzitter
ojpende met te laten zingen Ps. 105:1 en
|2 las vO'Oit; Plsr 37 1 tot en. met 22 c-n
ging vervolgens in 'gebed voor. In het ope
ningswoord heette hij de aanwezigen har.
telijk welkom en deelde medé dat ge n
der leden door den dood aan de vereen.
Avas ontnomen. Het ledental was in het
afgelocpen jaar weer vermeerdrd. De no
tulen der vorige ledenvergadering werden
onveranderd goedgekeurd. Uit de jaar
verslagen merkten wij op dat d© ver-
eeniging er gunstig voorstaat. Met groote
meerderheid van stemmen werd als be
stuurslid herkozen de heer A. Koonings.
Opstellen en voordrachten werden gege
ven. De Voorzitter dankte allen voor de
trouwe opkomst waarna de Vice-Voorzit
ter met dankzegging sloot.
r— Be heer A. V. kwam in de griend
door de gladheid te vallen en liep daar
bij zoodanige verwonding op dat hij zich
onder geneeskundige behandeling moest
stellen.
ZALTBOMMEL.
Bij Kon. Besl. van 22 Januari j.l.
is tot burgemeester dezér gémeente be
noemd de heer N. F. Cambier van Noo-
ten, gemeente-sécrétaris té Larén (Ach
terheek) Z.Ed. werd in 1892 geboren
en in 1919 benoemd in zijn tegenwoordige
functie.
KANTONGERECHT TE ZALTBOMMEL
Uitspraken 17 Januari.
Stroopery J. W. B. te Zaltbommel f 5
of 5 d. h.
Woningwet: H. v. D. te Hedel f5 of
5 d. h.
Motor- en RywielreglementJ. W B
te Wyk, G. v, d. L. te Ammerzodeu, H.
S. te Nederhemert ieder f 4 of 4 d. h.
H. 0. te Well, E D. de V. te Brake!
ieder f 5 of 5 d. h.
Overtreding betreffende de Veldpolitie;
W. v. G. te Wellsetiid f5 en f8 of 5d,.
mer geATaagd voor Handelsvoorlichting. en 8 d. h.
Nieuwsblad
AKKER'
verzacht verrassenc
snel.
w^Geen goud
zoo goed."
