Tweede Blad
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
lo. 4891 Woensdag 20 Februari
Plaatselijk Nieuws
Ingezonden
Parlementair Overzicht.
GRIEP
ABDIJSIROOP
Itubriek van den Arbeid
bij Griep en Influenza
Hoest, cKeefpijn
Dat is
AKKER'S
Voorde Borst
Land- en T uinbouwwereld
BIJDRAGEN
BEHOORENDE BIJ HET
Dat benauwde gevoel
Foster's Maagpillen
ALMKERK.
DUSSEN.
's GRAVENMOER.
HERPT.
NIEUWENDIJK.
Het zoontje van J. y. geraakte met
OUDHEUSDEN.
zien. Andere bezwaren werden ook weer-
POLITICUS.
MIJNHARDT'S
dese stijgt TOor de arbeid®" in de
industrie waarschijnlijk nog grooter is
dan die ia den landbouw, zoodat. ver-
o-eleken met de arbeiders in de industrie,
de landarbeiders in een minder gunst ge
pceitie zijn gekomen. Bovendien hee t de
toenemende werkloosheid waarschg lijk
locnsveihocging voor sommigen Wc^arue-
loos gemaakt.
Mijnhardt's Hoesttabletten. Doos 3 ct.
Mijnhardt's Keelpijntabletten 60 en 30 ct.
By Agoih. en/ Drogisten.
Geschiedenis van het Land van
Heusden en Altena ra den
Hommel er waard
21)
Kicuwsblad
als gevolg van slechte
spijsvertering, zal spoe
dig verdwijnen na ge
bruik van Poster s Maag-
pillen, het laxeermiddel
bij uitnemendheid.
Alom verkrijgbaar d f 0.65 per flacon
Den landbouwer A. v. S. alhier
had het ongeluk van een hooizolder te
vallen; met 't gevolg dat geneeskundige
hulp noodzakelijk was.
Donderdag had de 18-jaxige P. het
ongeluk met zijn linkerhand beklemd te
raken tusschen de braakmachine in de
vlassherij van den heer Van V. Hij zal
waarschijnlijk zijn vingers moeten mis
sen. De jongen is naar het ziekenhuis
te 's Hertogenbosch vervoerd.
Met Vastenavond gaf de fanfare
„Wilhelmina" een goed geslaagde uit
voering bij den heer Leemans hotel ..De
Koppelpaarden", met medewerking van
de humoristen Hanegraaf en Pennings uit
Hank (Gem. Dussen). De muzieknum
mers werden keurig uitgevoerd.
Ook net humoristische gedeelte viel zeer
in den smaak. Vooral de voordracht „De
Samenzweerders" had veel bijval. De op
komst was echter gering wat zeker aan
de hevige koude te wijten geweest is.
A.s. Zondag 24 Febr. hoop in de
Chr. Ger. Kerk op te treden de Weleer
waarden heer Ds. H. Jansen Leger- en
vlootpredikant te 's Gravenhage. 's Mor
gens om negen uur en 's avonds om 6
uur.
Op de j.l. gehouden vergadering
der Chr. Zangvereeniging „Exelsior" al
hier werden tot bestuursleden herkozen
de heeren: P. Timmermans voorzitter en
G. Netten secretaris. Verder werd beslo
ten onder leiding van haren directeur
A. Christ op tweede Pinksterdag deel
te nemen aan het Nationaal Concours
voor zang en muziek te Dalem bij Gori-
jcihem en wel jin de tweede afdeeling.
Donderdagavond gaf de Chr. Zang
vereeniging „Hallalujha" eene zanguit
voering in de Geref. Kerk bijgewoond door
een tamelijke schare van belangstellen
den. Onder leiding van haren directeur
den heer J. J. v. d. Put uit Breda en
met medewerking van den heer J. Lurj-
ten te Breda werd het programma keurig
afgewerkt en leverde het geheel een
genoegelijken avond.
Door het gemeentebestuur alhier
zal aan de vereeniging ..V.I.O.S.'" alhier,
ten behoeve van de goed gekeurde spring-
stieren een subsidie worden verleend van
f 75.-.
I Ui i
In de gehouden vergadering van
de schuttery „Sint Catharina" alhier wer
den tot bestuursleden gekozen de heeren
H. Paauw, voorzitter, Jao. Kuij3, secre
taris en Seb. v. Sprang, Adr. de Kort,
Nico en C. de Kort als bestuursleden. Er
werd besloten om met Pinksteren weder
om vogel te schieten. Het woonhuis van
het schutterslokaal werd verhuurd aan
ihet lid Mart. Fitters Az.
De apologetische cursus, die in de
de R. K. bijz. school door den WelEerw.
heer Maas, kapelaan te Heusden, werd
gegeven, is gesloten. Aan het slot der
laatste les bracht de ZeerEerw. heer Pas-
stoor Timmermans der WelEerw. heer
Maas dank voor dezen zoo duidelijk ge
geven cursus en hoopte dat hij voor
de cursisten veel nut zou afwerpen. Ook
werd door den heer Hendr. de Wilt,
voorzitter van den Jonge Boerenstand,
een woord van dank ^gebracht. Deze
hoopte dat kapelaan Maas bij een vol
gende cursus wederom bereid zou zijn
deze te leiden.
zijn slede op de Bakkers kil door het ijs.
Met veel moeite wist men hem van een
wissen dood te redden.
De collecte gehouden in de Geref.
Kerk voor het Zendings Hospitaal de Ma-
ga lang bracht f 203.03 op.
Een felle schoorsteenbrand woedde
deze week bij den melkrijder A. D.
de hulp van zijn broers alsmede eenige
buren bluschten den brand, en redden
velen van een groot onheil.
C. van Burgel alhier, hakte zich
zoodanig in zijn hand met een riethaak
dat hij zich onder geneeskundige behan
deling moest stellen.
Benoemd tot onderwijzer aan de
Chr. school alhier, de heer Klop van
Noordeloos.
In de Chr. school alhier werd de
jaarlijkse he ouderavond gehouden. Alle
plaatsen waren bezet. De voorzitter den
heer C. van Helden opende de vergade
ring. De voordrachten en opstellen en
het zingen der kinderen viel nogal in
den smaak. Het hoofd der school en,
Mej. oor den Dag hielden elk een
onderwerp, waarin vooral op de beteeke-
nis van een goede Christelijke opvoeding
werd gewezen. Ds. de Bruijn sprak het
slotwoord. De avond had een gezellig
verloop.
Voor het Comité voor winterlezin-
gjen trad op Ds. \G. R. Kuijper van
Rotterdam met het onderwerp „Saul en
David in hun beteekenis voor het ge
heel der Gods Openbaring". Na opening
der vergadering door den Voorzitter de
heer F. Wisse hield spr. zijn rede die
met groote aandacht werd aangehoord.
Spr. deed vooral uitkomen de tegenstel
ling tusschen koningschap van Saul en
dit van David. Het koningschap dat den
mensch verheerlijkt en dat hetwelk
God verheerlijkt. De veel beloovende Saul
moest zijn regeering zien mislukken om
dat zijn Koningschap aian werkelijker!
Jehovahdienst vreemd was, maar David
ofschoon gebrekkig en zondig was de
man die zich in alles aan Godswil onder
wierp. Zoo kon hij ook type zijn van
den Christus, die uit zijn geslacht gebo
ren zou worden. Na de rede eindigde de
spreker met dankzegging. De vergade
ring was goed bezocht.
De vrouw van v. L. ging even
water halen, gleed uit '.en viel zoo,
dat ze daarbij eenige ribben brak. Het
vallen zit in deze streek wel in de lucht
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Volgens een mededeeling in het
Nieuwsblad van Vrijdag 8 Februari on
der Plaatselijk Nieuws, trof ons het vol
gende
MEEUWEN.
„Alhier trad enkele malen, niettegen
staande de consulent voor hem waar
schuwde, een zekere van Driel op voor
de Herv. Gemeente, voorgevende, dat hij
een leerling is van Dr. Severijn te Dor
drecht en studeert voor Predikant in de
Herv. Kerk. Uit verkregen inlichtingen
blijkt nu, dat hij geen leerling is van
Dr. Severijn en dat deze hem voor vol
komen onbevoegd en ongeschikt houdt
voor een predikdienst. Dit strekke de
Kerkeraad te Meeuwen tot waarschu
wing."
Wij hebben onszelven afgevraagd
Heeft de schrijver bij een dergelijke pu
blicatie als deze wel nuchter nagedacht,
of hij op goede gronden kan bewijzen,
dat dcor genoemde persoon dit is ge
zegd?1 Indien wél, zoo noodigen wij
hem vriendelijk uit dit dan met be-
wijzen te willen staven. Voor ons staat
vast, dat dit op onwaarheid berust. Wat
de persoon in kwestie betreft, die hier
van beschuldigd wordt, dit gezegd zou
hebben, is noch het een noch het ander
waar. Vervolgens is aan den Kerkeraad
zelfs geen teeken van waarschuwing ge
geven.
Wij vertrouwen, dat onze zeer geachte
opsteller van deze mededeeling zich ont
houden zal van. een zoodanige beschul
diging. Wij meenden, dat een woord van
protest hier niet achterwege mocht blij
ven.
KERKVOOGDEN EN KERKERAAD,
NED. HERV. GEM. MEEUWEN.
De Tweede Kamer roert zich weer
voer het forum der publieke belang
stelling De Mijnbegrooting Een
minister is geen geslagen hond
Demoxatisch tijdsteeken.
De Nederlandsche honderd waren dan
eindelijk weer bijeen. En de hoofdman
over honderd, meneer Ruys verhief zich
weer van den voorzitterszetel in de Twee
de Kamer, de geachte afgevaardigden
speechten weer en critiseerden en zei
den harde dingen aan het adres van den
minister of van iemand anders, en we
deden net, alsof er geen vuiltje aan de
lucht was en er niet vóór de vroege
Paasch nog heel wat moest worden af.
gedaan Dies doken we onder en daal
den af in de mijnen. Want het ging toe
vallig oyer de Staatsmijnenbegrooting
voor 1929. Geen wonder dat er veei
zwarte gezichten waren. Meneer Drop
(s.d.) was ten minste niets tevreden,
klaagde over het ministerieel beleid, dat
blijkbaar den arbeiders allen invloed op
het bedrijf wil onthouden. Er moest een
internationale regeling voor productie en
afzet der kolen komen, iets dat in het
economisch comité van den Volkenbond
was opgenomen. Wat onze regeering hier
in wel zou doen? (Om het dan maar met
een tusschen haakjes te zeggen: niet veel.
Ten minste de minister zei dat Neder
land zich niet kon aanmatigen in deze
kwestie de leiding te nemen.) Verder
oefende meneer Drop kritiek op het rap
port inzake de ramp in staatsmijn Hen
drik en nam het den minister kwalijk
ten onrechte, zooals later zou blijken
idat er naar aanleiding daarvan geen
verbetering in het Staatsmijntoezicht
komt. Onverantwoordelijk was het, dat
het arbeiderselement niet in den Mijn-
raad vertegenwoordigd was.
Nu, meneer Hermans (r.k.) had ook bij
na geen goed woord voor meneer v. d.
Vegte over. De mijnramp in „Hendrik"
was te wijten aan een samenloop van
omstandigheden, maar ook aan plichts
verzuim en onvoldoende toezicht. De
luchtvel versching was niet in orde. De
hoofdingenieur bad vóór de ramp de ge
vaarlijke post 436 niet geïnspecteerd. Dat
was een overtreding van het mijnregle
ment en het deed onaangenaam aan,
dat de hoofdingenieur het verzuim af
wentelde op den arbeidscontroleur. Het
mijnieglement was verouderd en herzie
ning was noodzakelijk. Verder was het
Staatstoezicht tekort geschoten. Ten slot-
Griep is vooral gevaarlijk
om de complicaties, die ge
makkelijk ten gevolge van
haar verzwakkenden in
vloed op het algemeene
gestel kunnen optreden.
Wacht dan ook niet langer en
neem vandaag nog de versterkende
legd. Nader zou overwogen worden de
doorbetaling van loon op Chr. feestda
gen. En bij de subsidie aan kerkgenoot
schappen werden r.k. en protestanten op
gelijken voet behandeld. De mogelijkheid
van exploitatie van den kolentip te Maas-
bracht had de ministerieele aandacht. Ten
slotte gaf de minister een raad, die den
socialistischen afgevaardigden allen wind
uit de zeilen nam, en wel een teeken was
van onzen democratischen tijdsgeest. De
minister juichte namelijk samenwerking
tusschen werknemers en werkgevers van
harte toe, en, nu hij voor de laatste maal
de mijnbegrooting verdedigde, wilde hij
nog eens de arbeiders aansporen tot de
vakorganisatie toe te treden. Dat zou
aan hun positie ten goede komen.
Neen, zelfszelfs Lou de Viseer
had het niet overtuigender en democrati
scher kunnen zeggen. "Was het een won
der, dat de mijnbegrooting daarop z.h.s.
werd aangenomen? Evenals trouwens een
voorstel tot stichting van Het Neder
landsche Postmuseum.
te liet de verbolgen spreker een pro
test hooren tegen het feit, dat de ko
lentip i n Maasbracht nog steeds niet
in exploitatie kon worden gebracht. Dan
was er meneer Smeenk (a.r.), die ook
al tekort schieting van het staatstoe
zicht constateeren wilde en herziening
van het mijnreglement ten gunste van. de
veiligheid der arbeiders bepleitte. Dat
■meneer de Visser (die, met het hart.,
dat alleen voor Moskou en de karmijn-
roode kameraden brandt) ontevreden din
gen zeide, was heelemaal te begrijpen.
Niets werd er gedaan om de levenspositie
der art eiders te verbeteren. Toezicht liet
gewoonweg alles te wenschen over. Verder
moest er korter gewerkt worden. Maar het
subsidieeren van kerkgenootschappen wad
hem een doorn (om niet te zeggen een
harpoen') in het oog. Dat was geestelijke
vrijheidsaanranding in de mijnstreek. Ja,
zie eens hier, dergelijke betichtingen kon
meneer Langman (c.h.)niet op zich la
ten zitten. En hij kwam dus even vertel
len, dat hij zich volmaakt kon vereenigen
met zulke subsidies.
En dan kwam de minister voor het
voetlicht. Niet als een boetvaardig zon
daar, een in het nauw gedrevene. Dat
moesten we niet denken. De Minister had
nu blijkbaar genoeg van het eindelooze
gehak op zgn beleid, vond klaarblijkelijk
dat de beste stuurlui nog steeds aan den
wal staan, weshalve hij ons duidelijk ver
klaarde, dat hij niet voor ons stond als
een „half geslagen hond", die niet ge
noeg voor de mijnstreek zou hebben ge
daan. Hii had nu eenmaal nooit beweerd,
dat het mijnbedrijf een volmaakt bedrijf
was, maar het ging niet aan om te zeg
gen, dat de positie der arbeiders veel
te wenschen overlaat. De minister had
er nog bij kunnen zeggen: kijk eens
naar Engeland, met zijn nog veel ou
der industrie en veel krachtiger arbei
derspartij, hoe is het daar Maar dat deed
de minister niet e ens. Hij verklaarde
dat evenwel nog steeds het oog op ver
betering gevestigd is. Omtrent de fei
telijke oorzaak van het ongeluk op de
„Hendrik" viel weinig met beslistheid
te zeggen, zoodat men voorzichtig diende
te zijn met eigen kijk op de zaak als
waarheid aan te nemen. Zeker het ware
beter geweest, als bij het onderzoek het
Staatstoezicht de lezing behouden had
Dat was niet gebeurd. Zeker, het door
zicht van Staatstoezicht was niet goed
geweest. En de critiek daarop was uitge-
loopen op aandrang tot herziening van
het mijnreglement. Welnu, de minister
verklaarde dat voorbereidende maat
regelen zijn genomen om dit reglement te
bezien en zeer waarschijnlijk te vher-
DE WERKLOOSHEID IN DEN LAND
BOUW.
Dezer dagen is door de Sub-commis
sie uit de Commissie voor de Economi
sche Politiek, welke tot taak heeft een
onderzoek in te stellen naar de omstan
digheden, welke verschillende takken van
ons volkbestaan ongunstig beinvioeuen
en daarbij na te gaan in welke mate de
ze de bestaande werkloosheid aantasten
of uitbreiding daarvan tegenhouden, een
rapport uitgebracht over den stand der
werkloosheid in den landbouw. Na een
uitvoerig onderzoek wordt de conclusie
getrokken, dat men eigenlijk in de stre
ken met betrekkelijk groote bedrijven,
waarin akkerbouw op de zeeklei een
belangrijke rol speelt, niet van werkloos
heid kan spreken, behalve dan de seizoen
werkloosheid in den winter. Ook in de
weidestreken op de zeeklei, op de rivier-
klei en in den tuinbouw komt zeer wei
nig weikloosheid voor. De laatste is door
de toeneming der glasculturen sedert 1914
nog oterk afgenomen. In de zandstre-
3treken ontbreekt een eigenlijk gezegde
landarbei d erss tand.
Intusschen is in de streken, waar werk
loosheid voorkomt, deze sedert 1914 wel
toegenomen. Daarvoor zijn verschillende
oorzaken, bijvoorbeeld de slechte bedrijfs-
uitkomsten en de betrekkelijk hooge loo-
nen, waardoor de werkgevers zooveel mo
gelijk op arbeidsloon willen bezuinigen.
Verder het gebruik van machines, voor
al van de dorschmachine. Het ophouden
van den tijdelijken trek naar Duitsch-
lana is in sommige streken ook van be
teekenis, terwijl omgekeerd het tewerk
stellen van Belgische arbeiders in Noord-
Holland ongunstig beoordeeld wordt. De
omzeiling van bouw- in weiland wordt
speciaal in Z.O. Friesland als een oor
zaak van werkloosheid genoemd, terwijl
tenslotte de uitbreiding der bevolking
uitei waard ook van beteekenis is. Daar
naast staat dat de uitbreiding en de in-
tensiveeriüg van den tuinhouten de ge
legenheid om buiten den landbouw werk
te vinden, bijvoorbeeld in de industrie, in
de havens en in de mijnen, de werkloos
heid in den landbouw verminderen. Ook
werden ten deze nog genoemd de hooge
landprijzen, die (aanzetten tot ontgin
ning.
Op de vraag in hoeverre de arbeid van
de gehuwde vrouw tot werkloosheid der
mannelijke arbeiders bijdraagt, is in het
algemeen geantwoord, dat deze niet leidt
tot vermindering van de arbeidsgelegen-
voor de mannen, aangezien het alleen
werkzaamheden betreffen, die voorkomen
in tijden, waarin toch reeds handen te
kort komen. Voor zoover het loonarbeid
betreft, is deze arbeid van de gehuwde
vrouw sedert 1914 intusschen afgenomen.
Ook de trek van de landarbeiders naar
andere streken om daar tijdelijk te gaan
werken is niet meer zoo groot als in 1914,
hetgeen eensdeels komt door het meer in
gebruik komen van machines voor de
hooi bewerking, aan den anderen kant
(door het feit, dat, zooals wij reeds
zeiden, de trek naar Duitschland is ver
minderd.
awe»;
Let vooral op den naam Sanapirtn daar dexe tabletten
«cltig beschermd xijn tegen namaak en vervalsching
Prijs 25. 40 en 75 et.
De welvaart der landarbeiders is se
dert 1914 ongetwijfeld toegenomen. Deze
grcolere welvaart openbaart zich in de
leefwijze en wordt eensdeels verklaard
dcor het feit, dat de loonen meer zijn
gestegen dan de kosten van het leven,
anJtrdeels door de toeneming van het
grondgebruik. Men moet echter daarbij
in aanmerking nemen, dat over het al
gemeen de loonen der arbeiders een der
gelijke stijging hebben ondergaan en dat
DE SCHEIDING DER GESLACHTEN
BIJ DE KUIKENS.
Voor eiken fokker is 't een genoegen,
als hij de eerste pogingen hoort, die de
jonge haantjes in 't werk stellen om
te kraaien, en ziet welke moeite ze doen
om door vlijtig oefenen hun stem meer te
vormen en helderder tonen voort te bren
gen. Maar andere pogingen, om de tot
ontwikkeling gekomen manbaarheid te
doen gelden, moge nieLl geduld werden:
de krachten die ze voor de ontwikkeling
en versterking van hun teer lichaam nog
zoo zeer behoeven, mogen ze niet nut
teloos verspillen. De te vroege geslachts
gemeenschap is niet alleen voor de Laan
tjes zelf, maar ook voor de onontw kktlde
hennetjes in de gevolgen schadelijk Noch
het inwendige organisme, noch de ge-
heele lichaamsbouw is reeds zoover ge
vormd, dat een te vroege paring zonder
schade of nadeelige invloed op de ver
dere hchaamsontwikkeling kan bij>en.
De fokker kan van zulke al te vroeg
aan.' t leggen gebrachte hennen geen
werkelijk nut of voordeel trekken, want ze
blijveni n al hun lichamelijke orr a.ien
zwakkelingen, zullen nooit een kracht
volle gestalte verkrijgen, en de eieren,
die zulke dieren later leggen, worden
nooit 2O0 groot en zoo zwaar als van an
dere dieren van hetzelfde ras, die een
behoorlijke ontwikkeling verkregen.
Bij de hanen is zulk een vroege krachts
verspilling het duidelijkst te zien, door
dat ze in hun ganschen lichaamsbouw
achterblijven, kleiner zijn dan de afge
zonderde hanen, en bij de rassen met
enkelvcudigen kam, dat deze naar één
zijde overhangt, zoodat zelfs de beste
verzorging en het beste voeder niet in
staat zijn de begane fout te herstellen.
De tijd, waarop de hanen van de ben
nen moeten gescheiden worden, is na
tuurlijk niet bij alle kippenrassen g. lijk,
want bij de zware Aziatische raspen,
en ook bij de Fransche kippen, zijn
de jonge dieren veel later geslachtsrijp
omdat ze veel langer tijd noodig hebben
tct omwikkeling hunner beenderen, en
verderen. Toch is ook bij deze rassen de
afscheiding der geslachten van groote
beteekenis voor den verderen onges o r-
den voortgang der ontwikkeling zoodra
bij de mannelijke dieren de geslachts
drift begint te werken. De praktische
fokker lette daarom bij het inrichten van
hoenderstallen op 't aanleggen van ge
legenheden tot uitloopen, die gemaakt
kunnen worden om beide geslachten te
scheiden. De weinig meerdere koa en v or
den dhhrdoor beloond, dat de jonge d tr-
tjes gespaard worden, en fraaie, onbe
rispelijke en kraohtige dieren gefokt wor
den, die werkelijke genoegen, nut en
voordeel opleveren. Om het kuikenvo.kje
tot kiachtig gevormde dieren te ontw.k-
kelen, zal dus een verstandig k ppenf -k-
ker niet volstaan met een goede ver
zorging (huisvesting), voedering en be
handeling.
TOT DE
De genoemde schepenen zijn in de ver
melde jaren niet onafgebroken magi tal
geweest, doch worden in de tusschen
g'.legen jaren meerder of minder ver
meld.
In het dorp van Wijk hebben eertg'ds
verscheidene adelijke huizen gestaan, wer.
dende ter leen ontvangen van de heer n
van Breda. In de 17e eeuw stonden er
te Wijk nog 3 kasteelen genaamd Kroo-
nenburg, Wijkestein en Eijkesteijn en teen
was he*"- al een oud zeggen dat er ver
moedelijk nog twee geweest zijn. „In
dit voorn, dorp staan verscheidene ado-
lijke huizen, werdende ter leen ontvan
gen van den Heer van Breda; en het is
zeker dat er bij oude tijden nog meer
gestaan, en vele Ridders gewoond heb
ben en dat een geheel lange straat (dé
Veldstraat) daaromtrent werd nog g m ij i-
lijk genaamd de Ridderstraat of ook
de Burchtstraat gelijk men bevindt op
het Leenboek van de Leenbank van Ho.-
land; buijten twijfel om de Burgluen en
kasteelen die daar doen stonden ende
staen daer nog al eenige."
Het kasteel Kronenburg is gebouwd
omtrent het jaar 1390 door Jonker Wiikxa
