Dit nummer beslaat uit 2 blaüen
Houten Pii
jTV. 5. p. Cattkhnyzcn Co'; Bank
De Biesbosch.
Agentschap van de ff.V- Amsterdamsche Bank, Amsterdam.
Binnenland
Uitgave: Firma L. J. YEEKMAN, Heusden.
No. 4938 Vrijdag 2 Augustus 192§,
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 4.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int. Telefoon no. 19.
Postrekening no. 61525
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regd
meer 45 cent. Groote letters naar plaatsruimte,
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 4 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
ONTVANGEN
een mooie sorteering
*8
Nieuwste modellen in
verschillende prijzen.
A. BAAI J ENS,
Botermarkt 88, HEUSDEN.
telefno. is RaamsdonksYesr.
Verstrekt Handelscredieten tegen ii&der overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-eojwant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Uoupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK
W Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA
Drogisterij
A VERSCHUIR BAERT
Wittebroodstraat 52
REISDEN
CHEMICALIËN, DROGERIJEN
VERFWAREN X
VEE-GENEESMIDDELEN.
k
bedrijfsongeval.
BAHLMANR GOR1NCHE I
HET ADRES VOOR:
Scherp concarreereode prijzen.
HEUSDEN.
NIEUWSBLAD
UND VAN ALTEN^
voor let Lui m Heusden en AlteniJeLaiistraa! ende Bommelerwaard
II.
In de verschillende deeleu van den
Biesbosch, is, in verband met het ont
wikkelingsstadium, waarin ze verkeeren,
het verkeersvraagstuk niet van gelijk
gewicht. Met het oog hierop-, alsmede
ten aanzien van het gebruik van den
bodem en de afwatering, meenen we den
Brabantsclien Biesbosch in drie duidelijk
te onderscheiden deelen te kunnen ver
deden
A. Het noorden, -yaar de landbouw in
het gemengde bedrijf overheerscht
B. Het zuidoosten, waar het grasland
overweegt
C. Het zuidwesten, waar grienden riet
en water nog de grootste oppervlakte
beslaan.
De wegenaanleg en daarmee de wijzi
ging in verkeersvorm is het verst ge
vorderd in het noorden, dank zij vooral
den ijver van den grootsten grondbezit
ter t.w. het kroondomein. Deze verande
ring is niet steeds gemakkelijk voor den
Loer. Een bewoner van den polder Vo
gelzang zal thans per as zijn weg moe
ten zoeken langs hoeve Willem III, Soph
ia hoeve naar den bandijk, om langs de
zen Werkendam te bereiken. Deze af
stand bedraagt plm. 13 K.M., terwijl over
varen bij Sophiahoeve, waar zich een
pontveer van het kroondomein bevindt,
noodzakelijk is. De afstand te water
naar Werkendam bedraagt ruim de helft
van dezen afstand, maar is alleen bij
vloed te varen, wat met het oog op den
terucleeht hinderlijk is.
Bü voortgang van het proces zal hierin
Wél weer verbetering komen. Het kroon
domein gaat regelmatig vo.ort met uit
breiding der verharde wagen. Twee fac
toren zijner vooral, die meerderen we
genaanleg in den weg staan n.l. de hoo-
ge kosten van aanleg (afdammen van
kleinere watergangen) in verhouding tot
het gering aantal gebruikers en voorts
de nog bestaande diepere killen. Deze
kunnen thans voor den afvoer van land
bouwproducten nog niet gemist worden.
De nu bestaande wegen wijzen allen naar
het N. en N.O. Ze zijn n.l. in de leng
terichting der platen gelegd, waardoor
het aantal veren gering kan blijven. Ze
sluiten aan op den bandijk, die naar
Werkendam leidt en voorts naar Gorin-
chem, dat, beklemd als het is tusschen
zijne cude wallen, weinig voer uitbrei
ding vatbaar is en als marktplaats, even
als bijna alle kleinere steden van Zuid
holland de concurentie van Botterdam
ondervindt. De meeste boeren voelen dan
ock sterk voor eene oriënteering in de
richting Dordrecht—Botterdam. Zij toonen
dit duidelijk door de coöperatieve exploi
tatie van een motorbootveer voor voet
gangers biji de Spieringhoeve over de
Nieuwe Merwede. Zoolang daar echter
nog geen pontveer voor voertuigen is
blijft de afvoer van producten nog bijna
uitsluitend per schip plaats vinden. Elke
polder tracht zooveel mogelijk los- en
laadplaatsen te maken.
Bij een rationeelen wegenaanleg kan
een west—oost verbinding, die dwars dooi
den Biesbosch loopt, niet uitblijven. De
bestaande wegen zullen dan slechts se
cundaire wegen kunnen vormen op> een
hoofdverkeersweg b.v. richting Spiering
hoeve— Nieuwendijk of Spieringhoeve—
Keizersveer, die daar met een goed veer
aansluiting geeft naar het Eiland van
Dordrecht. Een dergelijke weg zou den
Biesbosch, thans nog zoo afgezonderd,
opnemen in het moderne verkeer en wat
vooral van belang is, betrekken in de
invloedssfeer van Botterdam. Voor vee
teelt en tuinbouw" zouden groote moge
lijkheden worden geopend. Het nieuwe
stoemp ontveer, dat de gemeente Dor
drecht wil oprichten tusschen de Oostha
ven en de Spieringsluis zal ongetwijfeld
zijn invloed reeds op de bedrijven doen
gelden. De oost—west verbinding laat ech
ter nog op zich wachten.
Van hoe groot belang goede wegen
voor een kolonisatiegebied, zooals dit
noorden van den Brabantschen Biesbosch
is, zijn, moge ook nog uit het volgende
blijken. Van dit gebied behoort het groot
ste deei tot de gemeente Werkendam n.l.
plm. 3600 H.A. Hiervan is ongeveer 1325
H.A. bouwland, 20 H.A. tuingrond, 510
H.A. grasland, 250 H.A. griend en 220
H.A. riet en biezen. De landbouw over
heerscht dus zeer sterk. Er wonen echter
slechts plm.300 menschen, zoodat de
bevolkingsdichtheid in dit landbouwge
bied slechts 9 a 10 per vierkanten kilo
meter 'bedraagt. Deze bewoners zijn na
genoeg uitsluitend de pachters of be- de eenige malen als een tol in 't rond en
drijfsleicfèrs met hunne gezinnen.
Voor een boer in den Biesbosch is het
'meestal onmogelijk vaste werkkrachten
te krijgen, die in de nabijheid van de
hoeve wonen. Hij is aangewezen op werk
krachten uit de omliggende dorpen Geen
boerenarbeider is er voor te vinden om
zich met zijn gezin in dit afgelegen
oord te vestigen. Zij werken van Maan
dagmorgen plm. 9 uur tot Zaterdagmor
gen plm. 9 uur, op welk uur zij zich
zoo spoedig doenlijk naar hun huis spoe
den. D^ meesten gaan per rijwiel langs
den bandijk naar Werkendam en verder
het Land van Altenx in. Slechts met
grocte moeite kan een boer zijne arbei
ders bewegen den Zondag over te blij
ven. 't Schijnen vooral de vrouwen te
zijn, wier gezelligheidsdrang zich tegen
emigratie naar de polders verzet. Voorts
spreken ook mee de groote afstanden,
die voor het bereiken van school en
kerk moeten worden afgelegd; de afhan
kelijkheid van één enkelen leverancier,
die de hoeven bezoekt en vooral het
mogelijke waterbezwaar in den win er.
Dit alles maakt, dat zij liever in hun
dorpen blijven dan verspreid op 't land
in den Biesbosch gaan wonen, hoe
wel daardoor de mannen bijna de ge-
heele week uit hun gezinnen zijn weg
gerukt. Deze wonen dan gezamenlijk in
keten of in een gedeelte van de schuur.
De plaatsen, die de arbeiders aan den
Biesbosch leveren zijn vooral Almkerk,
Nieuwendijk, Werkendam, Woudrichem
(dit ievert ook de visschers van de zalm-
visscherij in de Nieuwe Merwede bij den
Kop van het Land), Sieeuwijk, de Wer
ken, Rijswijk en Dussen.
Het feit, dat Zondags bijna of in 't
geheel geen werkvolk beschikbaar is1, oe
fent op' zijn beurt weer invloed uit op
den vorm van het bedrijf. Een pachter
móet hier van Zaterdagmorgen tot Maan
dagmorgen zelf met zijn gezin het vee
verzorgen. Bij de vele ongemakken, die
een kolonist in den Biesbosch te ver
duren heeft, is dit een niet gering be
zwaar, vooral daar de meeste kolonis
ten uit de andere klei—landbouwgebieden
(vooral uit Zeeland) afkomstig zijn, waar
dergelijke toestanden onbekend zijn.
Vandaar dat er hier een streven is, me
de door andere oorzaken, het bedrijf één
zijdig naar den landbouw in te richten.
De oppervlakte bouwland nam in Wer
kendam van 1900 tot 1928 toe van 607
H.A. tot 1324 H.A., terwijl het grasland
terugliepi van 1382 H.A. tot 733 H.A. Bij
eene hoeve van plm. 70 H.A. is slechts
plm. 20 H.A. grasland, terwijl het aantal
stuks rundvee dan plm. 25 bedraagt. De
grondeigenaars gaan deze eenzijdige in
richting van het bedrijf echter tegen door
in de pachtcontracten te doen opnemen,
dat een gedeelte weiland moet blijven.
Ze zijn dan zeker, dat er ook nog koe
mest op het land komt, terwijl ze tevens
zekerder zijn van hun pachtsom bij een
gemengd bedrijf dan bij een éénzijdig
bedrijf.
(Slot in het volgend nummer.)
smakte vervolgens op den grond neer. Met
een ernstige hersenschudding, benevens
eenige andere verwondingen, werd het
meisje per auto van den G.G.D. naar haar
ouderlijke woning gebracht.
IN HET ZAND GESTIKT.
Een li/2-jarig dochtertje van den heer
W. Z., wonende aan de Wittelaan te Was
senaar is in een pasgegraven kuil geval
len. Toen het kind uit den kuil werd
gehaald, waren de levensgeesten reeds
geweken.
TEGEN EEN AUTO GELOOPEN.
De twee dochters van den broodbakker
Santegoets te Tilburg bevonden zich met
de bestelauto opi den Broekhovenscheweg
te Tilburg. De auto stond stil en een der
meisjes had brood uit den wagen gehaald,
teneinde dit naar een cliënt, die aan de
overzijde der straat woont, te brengen. Zij
wachtte echter even met oversteken, daar
juist op' dat oogenblik een paard en wa
gen passeerde. Toen de kar voorbij was,
wilde het meisje den straatweg overste
ken, doch toen kwam zij in botsing met
een luxe auto, die uit tegenovergesteld©
richting kwarn en die zij door de kar
niet had zien aankomen. Het meisje draai-
EBNSTIGE BBANDWONDEN BEKO
MEN.
Een steker van de wegenbouwmaat-
schappij Utrecht, zekere J. v. d. D., af
komstig uit Bergen op Zoom, op de los
plaats van het Wilhelm inakanaal op het
Lijnsheike te Tilburg, heeft teen hij het
vuur in den oven opporde, een gedeelte
van dc gloeiende massa over het lichaam
gekregen. De man bekwam deerlijke
brandwonden aan gelaat, arm en voeten.
In ernstigen toestand is hij naar het
Ziekenhuis overgebracht.
O
KIND UIT EEN KAAM GEVALLEN,
Op rlen Haarlemmerdijk te Amsterdam
is een 4-jarig jongetje door een raam van
de eerste verdieping op straat gevallen ejx
kwam juist voor een vrachtauto terecht.
Het kind werd door dat voertuig overre
den en was onmiddellijk dood.
Het kind was ziek en lag in een bedje
dat vcor het raam was neergezet. De moe
der was even voor een boodschap uitge
gaan en in dien tusschentijd was het
kind ap den rand van het bedje voor het
raam gaan staan. Het verloor het even
wicht en viel door het dichte raam, met
het gemelde noodlottige gevolg. Het lijkje
werd per ziekenauto naar een der zie
kenhuizen vervoerd.
DOODSLAG.
Het Gerechtshof te Den Bosch heeft
veroordeeld, met bevestiging van het von
nis der Beeldbank, H. M. B., 25 jaar,
arbeider te Osst, die met een schop J.
wan Leest te Oss doodsloeg, tot vijf jaar
gevangenisstraf.
1 111 M
X
r
sKmd werd gehoord, uit elkaar sprong.
KDo'Cr de kracht der explosie werden ver
scheidene ruitèn van de werkplaats ver
brijzeld. De persoom, die het apparaat be
diende, werd slechts licht gewond.
o
VELDBONKEN.
De 28-jarige landbouwersknecht W.
Huisman is in den Klaverpolder nabij1
Moerdijk, bij het schoonmaken van een
sloot verdronken. Daar hij lijdende was
aan vallende ziekte, gelooft men dat hij,
door een toeval getroffen, te water is
geraakt.
De heer a. Bos, werkzaam op de hout
zagerij te Leerdam had het ougeluk een
plank, welke van een bank schoot, tegen
het lichaam te krijgen. Het geval liet zich
in het begin niet ernstig aanzien's mid
dags echter werd de pijn zoo erg, dat dr.
Heilweg overbrenging naar het ziekenhuis
noodig achtte. Voor B. daar aankwam
was hij reeds overleden.
UIT HET RAAM GEVALLEN.
In het R.-K. Ziekenhuis te Enschedé
is de 63-jarige patiënt B. uit een raam
gévallen.
Het ernstig verminkte lijk is 's morgens
gevonden. Het ledikant van B. was van
het raam door middel van een tocht
scherm gescheiden. Daar de man zeer
zwak was, verwondert men er zich ten
zeerste over, dat hij heeft kunnen opstaan
o—
BRAND IN EEN CAFE.
Door nog onopgehelderde oorzaak ont
stond brand in de keuken van het ca
fé van P. J. Geene te Eindhoven aan de
Zeelsterstraat. De bewoners, die reeds te
bed lagen, werden door het leven-maken
van vogels uit hun slaap gewekt. Slechts
met veel moeite slaagde de heer Geenè er
in, vrouw en kinderen te redden. De gehee-
le woning met het café ging in vlammen
op; ook de geheele inboedel en de café-in-
v^|aris gingen verloren. Verzekering dekt
de s^i^de.
WATER EN MELK.
De Kantonrechter te Breda heeft ver
oordeeld, den landbouwer v. B. te Tete-
ringen, wegens het vervalschen van melk
(ér was 23 pCt. water aan de melk toege
voegd) tot f 80 boete of' 80 dagen hechte
nis.
<i Oed
*8
VROUW DOOR DEN TRAM OVERRE
DEN.
Op de Weteringschans te Amsterdam is
een ernstig ongeluk gebeurd. Een 60-
jarige vrouw verliet plotseling deh vlucht
heuvel bij de brug naar het Rijksmuseum
zonder acht te slaan op een met vrij snsl-
le vaart naderenden tramwagen van lijn
19. De bestuurder kon niet meer bijtijds
stoppen, met het noodlottig gevolg, dat
de vrouw gegrepen werd en onder den
baansohuiver kwam. De wagen moest wor
den opgevijzeld en toen bleek, dat van
het slachtoffer, dat bewusteloos was, een
voet was verbrijzeld, terwijl zij ook ver
schillende kneuzingen had opgeloopen. In
zeer ernstigen toestand is de gewonde
per ziekenauto naar het Tesselschadezie-
kenhuis vervoerd,
LASCHAPPARAAT GESPRONGEN.
In de machineherstelplaats van den hr.
N. J. Mokveld aan de Groenendaal te
Gouda is een laschapparaat uit elkaar
gesprongen.
Een knecht van den heer M. wilde juist
beginnen met het lasschen van een ijzeren
voorwerp, toen de ketel, welke het lasch
apparaat van carbidgas voorziet, met eeu
entzettenden knal, die tot op grooten af-
ERNSTIGE AANRIJDING.
De landbouwer M. Derkinderen, uit St.
.Oedenrode, is door een auto van de firma
;inkels uit Lieshout aangereden. De
man' bekwam een zware schedelfractuur,
terwijl hij bovendien beide beenen brak.
In hoogst bedenkelijken toestand werd hij
in het St. Odagesticht opgenomen. De po
litie 'heeft de a^ito in beslag genomen.
o
HET GRAF VAN DEN BELGISCHEN
ONBEKENDEN SOLDAAT VERONTREI
NIGD.
De Brusselsche politie heeft proces-ver-
baal opgemaakt tegen een 25-jarigen Ne
derlander, afkomstig uit Wassenaar, die
het graf van den onbekenden soldaat
heeft verontreinigd.
o—
DE ROOFOVERVAL TE LIEROP.
Hex Gerechtshof te Den Bosch veroor
deelde in hooger beroep J. K., A. W. M.
1 en Th. H., allen uit Helmond, gedeti-
1 neerd, ieder tot 4 jaar gevangenisstraf,
met aftrek van voorarrest en J. de S.
uit. Helmond, gedetineerd, tot 2 jaar en
6 maanden gevangenisstraf wegens dief
stal met geweld en bedreiging op het
echtpaar H. Wijlaaxs te Lierop in den
nacht gepleegd.
o
AUTO MET VEE TE WATER.
De bestuurder in de modder gestikt.
Onder Zoetermeer is 'n met koeien be
laden vrachtauto, op- weg naar de markt
te Rotterdam, van den Blies wij kscheweg
te water gereden. De wagen kwam op
zijn kop in de vaart te staan.
De bestuurder, de 27-jarige J. van Luy-
ken uit Zoetermeer, heeft nog kans gezien
het portier te openen, doch op het oogen
blik dat hij de auto zou verlaten, sloeg
deze cm, doordat de koeien naar één
kant opdrongen.
Luvken kwam onder den wagen te lig
gen en werd in de modder gedrukt. Ge-
ruimen tijd is men bezig geweest de au
to weer overeind te trekken, hetgeen na
lang werken gelukte.
De bestuurder was toen spoedig op het
droge gebracht, doch de levensgeesten wa
ren geweken.
De man was eenige weken geleden in
het huwelijk getreden.
—O
ERNSTIG ONGELUK BIJ DE BRUG
OVER DE DELFTSCHEVAART.
Bij de werkzaamheden voor de nieuwe
brug e ver de Delftschevaart, welke daar
door de firma F. Kloos uit Kinderdijk
wordt gebouwd is in verband met den
nieuwen verkeersweg Coclsingel—Jonker
Fransstraat een zeer ernstig ongeluk ge
beurd.
Met wagentjes zou men den hoofdlig
ger over de rails op den wal brengen.
Toen de hoofdligger op de gewenschte
hoogte was gebracht en op z.g. stapbou
ten rustte, gebeurde het ongeluk.
Waarschijnlijk is de hoogte boven dek
van het zware stalen gevaarte oorzaak ge
weest, dat de bak haar stabiliteit verloor;
in elk geval kreeg het vaartuig eeu slinge
rende beweging met het gevolg, dat de
hcofdligger op de stophouten ging schui
ven.
Hierdoor kwam de bak nog meer over te
hellen. De 24-jarige onderbaas J. Stout uit
Oud-Alblas, die opzij van den hoofdligger
stond greep zicih in zijn angst aan het sta
len gevaarte vast dat met zwaar geraas
van de stophouten te water gleed, den on-
derbaas in zijn val meesleepend. Onmid-
dellijk na dit ongeval vingen personeel
van de afdeeling Brandblusehmiddelen en
eenige agenten en rechercheurs van po
litic met dreggen aan, daar het slachtof
fer niet meer boven was gekomen. j
De vrees dat hij onder de a hoofdligger
beklemd zat, bleek maar al te spoedig
waarheid.
Omstreeks halftwee kon men met be
hulp van een Westontakel den hoofdlig
ger eenigszins lichten en gelukte het met
een dreg het lijk va.n het slachtoffer aan
de oppervlakte te brengen en te bergen.
Plaatselijk Mieuws
Prima Veeren- en Kapokken Bedden
Tot Eerw. Moeder-O vers te van het
R. K. Liefdegesticht en het St. Antonius-
gasthuis alhier, is door het bestuur der
Congregatie te Tilburg en reeds in
functie aangesteld de Overste van het
ziekenhuis te Venlo, de Eerw. Zm.yter
Arnolda.
Zaterdag 3 Augustus zal de wed
strijd van het persoonlijk Damkampioen
schap van Heusden en Alteno, in „Het
j Wapen van Amsterdam' een aanvang ne-
men. Deze wedstrijd zal moeten uitmaken
j wie, naast bovengenoemde titel, de fraa-
1 ie zilveren wisselbeker welke bij de fir
ma' v. Eeuwéijk is geëtaleeru, een jaar zal
mogen behouden.
Het is een verblijdend teeken dat de
deelnemers ongetwijfeld de sterkste spa-
Iers van deze omgeving zijn, n.l. H. Vö-
gelaai te Andel, M. J. L. Béneker te
Weiudrichem, C. S. de Jcode en G. van
Kolk te Genderen, Cath. de Juode te
Meeuwen, C. Bax te Heesbeen en A <te
Graag alhier.
v Zaterdag te vijf uur zullen de vol
gende partijen worden gespeeld: Vogelaar
—Bax, Béneker—Cath. de Joode, Van der
Kolk—de Graag, C. de Joode rust.
De wedstrijden zijn voor ieder toegan
kelijk.
Aan het postkantoor alhier en de
daaronder ressorteerende hulppostkanto
ren werd gedurende de maand Juli 1929.,
Ingelegd f 20959.57.
Terugbetaald f 15471.09.
Het laatste door dat kantoor uitgege
ven boekje draagt het nummer 10410.
Van de werf van de firma de Haan
k Oerlemans werd heden met goed gevolg
te water gelaten het stalen sleepischip, ge
naamd Hema, gebouwd voor rekening van
Mej. Wed. B. Klarenaar, te Vlijmen.
De hoofdafmetingen van het schip zijn
lengte 50 M., breedte 6.60 M. en holte
2.44 M., terwijl het laadvermogen circja
550 ton bedraagt. Het schip is ingericht
met twee laadruimen, voorkajuit, salpjn-
roef etc.
Op de vrijgekomen helling werd ter-