Tweede Blad
üo.4982 Vrijdag 3 Januari
►STER'
DE LENTEFEE
voor het Land
van Neusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
igpijnNierenPillen
Boekbespreking1.
De Zondaar.
FEUILLETON.
Plaatselijk Metiws
Pijn in den Rug.
JULES MARY.
BEHOORENDE BIJ HET
De oorzaken zijn velerlei: een ge
vatte koude, tocht, infhdenza, over
spanning enz. En de taak der nieren,
die het bloed moeten/ zuiveren van
de zich erin bevindende onzuiver
heden, is toch reedg/ zwaar. Zoodat
wanneer de nieren verzwakken, het
geen wonder is, aat gij kunt gaan
lijden aan lendenpijn, duizeligheid,
een vermoeid gitvoel, waterzuchtige
zwellingen en urinekwalen.
Geef aan de overwerkte nieren
juist die hulp,/die zij noodig hebben
en welke varif zoo groot belang voor
u is. Volg het voorbeeld van zoo-
velen, die /Foster's Rugpijn Nieren
Pillen geb/uikten en er volgens hun
eigen verklaring baat bij vonden.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in q/azen verpakking a f 1.75 p. flacon.
Door Alie Smeding.
Uitgave van Nijgh Dit mar's Uitgevers-
Maatschappij te Rotterdam.
DOOR
GORINCHEM.
In het katoenpakhuis van de fa. Frankenhuis te Haaksbergen heeft een brand gewoed. Het
gebouw is geheel vernield. De schade moet eenige tonnen bedragen. De brandende massa.
AMMERZODEN.
HEDEL.
OUDENDIJK.
RIJSWIJK.
UITWIJK.
WELL.
(Wordt vervolgd.)
nieuwsblad
ken handelen over een kies onderwerp: i
lat der sexua-lieteit en het egoïsme in
iet howelik. Dat vinden wein „Achter
liet Anker" en in „Het wazige Land"
en de climax die komen móést, vinden we
in ,,De Zondaar".
In „De Zondaar" vindt ieder zichzelf
terug, 't Egoïsme, de zelfzucht is in-
dent-iek aan onszelf. En speciaal het
huwelik is de toestand waar de brute
zelfzucht het leven kapot kan maken,
omdat juist daar gevraagd wordt zelfver-
loc helling en overgave van heiden. Het
egoisme doodt de Liefde. En Gcd i©
Liefde, dns is egoïsme strijd tegen God.
In een pa-rtikuliere korrespondentie
schreef Alie Smeding: „De Zondaar" is
de droevige weergave van het feit, hc©
ellendig het de mens vergaat die God
loslaat".
Er gaat een smarkreet nit van „de
Zondaar", een waarschuwing, dat de lief
een oppervlakte van 320 M2. viel tenge- j Bethlehem en toit sloit een aardige verj
volge van den ontzetten-den storm als tooning met lichtbeelden, door de heer S.
een kaartenhuis tegen den grond, met Een on ander slaagde schitterend,
zoom geweldige kracht, dat letterlijk niets Het was een goede gedachten van
overeind bleef staan. De schade is zeer het bestuur der Oranjevereniging om in
aanzienlijk. de wintermaanden nc.geens met zijn leden
lil hoeverre hier van schadeloosstelling en kinderen van leden bijéén te komen,
sprake kan zijn, hebben wij niet kun- Alen had daarom een bioscoopavond ge
nen achterhalen.
7
We leven in een tijd waarin de uit
gave van realistiese boeken bijna aan
de orde van de da.g is. En we geloven
dat het gelukkig is, dat onze schrijvers
inzien dat het nodig is het leven te
tekenen zoals het inderdaad is, anders
dus dan men in voorgaande literatuurpe
riodes deed, tot schade aan de kunst
en het leven.
Onder de hedendaagse realistiese hoe
ken nemen de werken van Alie Smeding
wel een voorname plaats in. En speci
aal over „De Zondaar' hoorden we meer
malen kritiek en niet 't minst licht
vaardige kritiek, die ons deed besluiten
haar werk eens wat nader te bezien.
En te onderzoeken of het wel w-erkelik
waar is, dat ,,De Zondaar" een gemeen
hoek is.
We kunnen dan wel beginnen met vast
te stellen dat „De Zondaar" méér is
Idan toevalligheid. Al Alie Smeding's wer-
fc» CH EZ=>
101
Langzaam vloeide 't verder naar den
[witten bruidsluier en langzamerhand zoog
't' sneeuwwitte gaas die bloedplas op.
Kom binnen moeder, kom binnen, riep
Mjl ut, en zoodra zijn moeder bij 't
bed' van 't jonge meisje gezeten was, ont
vlood Laurens haar kamer om dat ver
schrikkelijke schouwspel te ontvluchten.
Meer en meer gasten kwamen en be
traden de woning: der bruid.
Maar nauwelijks waren 2e in de gang,
of tal van bedienden verhaalden hun,
b'iji afwezigheid van Bertignolles,- den toe
stand.
't Huwelijk zou heden niet doorgaan
de juffrouw was plotseling zwaar ziek
geworden.
't Was een opeenhoping van rijtui
gen voor de woning van Bertignolles, 't
eene kwam aanrollen, 't andere ï'eed terug
om in geheel Parij-s dat geheimzinnige
ongeluk te verspreiden.
Michel trad binnen.
Weldra had ook hij. 't ongeluk ver-
vernomen en begaf' zich naar zijn broeder:
Hij' vond hem in zijn kanier.
Zwijgend staarden zij elkaar aan.
Michel begreep echter niet, wat er
Voorgevallen was.
Ik ga mijnheer Bertignolles zoeken,
Bij den hevigen storm is liet sleep-
organiseerd, waarbij de firma Lelieveld
uit Dordrecht, voorstellingen gaf. Za
terdagavond te half vijf werd een voor
stelling gegeven voor de schoolkinderen,
terwijl te zeven uur de 2de voorstelling
schip „Christina", 450 ton, geladen metaanving. De heer H. van Andel (voorz.)
steenkool, schipper J. de Lang'e uit Rot- opende daarbij' met een kort wloord, hij'
terdam, welk schip met 3 andere door
een sleepboot op de Merwede werd ge
hoopte dat deze avond, hoewel het moei
lijk is, een ieder naar den. zin te ma-
sleept voor het sloiti Loevenstein onder ^en> toch zal bevallen.
de gemeente Buren gezonken. Door het
plotseling afbrèken van een der sleep-
draden kantelde liet schip-, waardoor liet
vol) water liep. De schipper zijn vrouw en
Na het zingen van het Wilhelmus,
waarbij de heer H. Spiering ,op het -or
gel welwillend afgestaan door den heer
G. Vink Wzn. verdienstelijk werk le-
de ons leven moet bevestigen, ook en
vooral in liet huwelik. 't Motto, waar
onder het hoek is geschreven: „Wie uwer
zender zonde is, werp© de eerste steen
zegt ons allen -dat we niet beter zijn
dan de zondaar uit het boek, dat we
allen dezelfde onderga,ngsmogeliklieden in
ons hebben. Met deernis beschrijft Alie
Smeding ons de lange rij van onbevre
digde levens. En als we zó haar werk
zien, zó de waarschuwing horen uit haar
hcekencyclus, en speciaal uit „De Zon
daar", -clan vraag ik U die zo lichtvaar
dig oordeelde, of er plaats was voor Uw
sa-rkasme 1 We lezen vaak alleen maar
te oppervlakkig en lopen de tendenz
voc-rbij. Doeli de waarschuwing ligt er,
voor ens allen: Houdt de liefcl-e vast in
het leven, anders kan het ga.au als met-
Dirk' Harts en en zijn vrouw To-osi uit „De
Zondaar", die elkaar door egoisties be
geren kwijt waren voor ze het wisten en
hij tenslotte door zijn dienstmeisje Diet
naar de zekere ondergang gevoerd werd
van „bont-opgesmukte kamertjes, met. roo-
de schemerlampen".
Zeker, er is wat aan te merken op-
„De Zondaar". Een kritiese beschou-wing
en een exposé in zeer beknopten v-o-rm
geven we terwille van de plaatsruimte
een volgende maal.
AI. J. L. B.
W. Dec., '29.
Zondagmiddag twaalf' uur woedde
boven ons dorp een korte, doch hevige
storm. De bijna voltooide gromt-e ma-nden-
loo-ds, van de firma- Joh. cle Heer, met
zeide hij.
Die zal je niet ontvangen.
Alisschien, ga mee.
De deur was gesloten. Herhaalde k-ee-
ren klopten zij, doch entvingen geen
antwoord.
Zie je wel, zeide Laurens.
Wellicht is hiji hij Jenny.
Ga 't eens zien.
Laiirens gehoorzaamde. Dceh bij Jen
ny waren slechts -de markiezin, cle ka
menierster en de dokter, die ontjboden
was en juist binnentrad.
Hij keerde naar Michel terug.
Dan zal mijnheer B-ertignolles toch op
zijn kamer wezen.
Nogmaals klopten zij, d:eh nn zo>o
luid mogelijk.
Daar zij1 geen antwoord -ontvingen, wil
den zij zich verwijderen, toen zij plot
seling voetstappen in de kamer verna
men, die zich naar de deur bega-ved.
De deur werd geopend en B-ertignolles
trad in de gang.
Hij was verschrikkelijk bleek en on
herkenbaar vhn gelaat. Zijn leden beefden
geweldig. Zijn oogen stonden als- die van
een krankzinnige.
De ceide broeders bemerkende^ stameldé
hij -•
O, zijt gij 't?
Hij deinsde terug -en liet de d-eur open.
't .Was tijd da-t: hij in een fauteuil
zonk; hij bezwijmde bijkans van s-chrik
en angst.
Met zijn angstigen schuwen blik scheen
hij' te willen zeggen:
WelEen groot ongeluk niet waa-r?
La.urens kan niet verantwoordelijk: we-
izen, voor 't geen er voorgevallen is,
niet waar mijnheer de markies? Jenny
evenmin
4 kinderen konden zich redden. Het mid
den in de rivier gezonken schip, lag
zeer gevaarlijk voor de scheepvaart.
Ten gevolge van den sterm is Zon
dagmiddag de schipbrug in de AIaas,
die deel uitmaa-kt van den verbindings
weg Utrecht—Den Bosch, weggeslagen.
De schepen la-gen schots en Scheef in
dc rivier. D-oor het ruwe water is 0-
vertocht onmogelijk.
Alen stelt a-lles- in het werk om. de
verbinding zoo spoedig mogelijk te her
stellen..
Het verkeer werd ernstig belemmerd
door een drietal boom-en, die ontworteld
waren en dwars over den rijweg la-gen.
Nader meldt men on, dot na een paar
uren hard werken de schipbrug weer
op haar plaats lag en de bo-o-men spoe
dig waren opgeruimd.
Een groote trekhond van den land
bouwer H. van Andel geraakte spelend-er
wijze onder een bakkerswagen van bak-
ber D. Voor en achterwielen gingen het
dier over het lichaam, zo-odat bij' deer
lijk verminkt te voorschijn kwam. Een
ontboden -dierenarts constateerde ernstige
kneuzingen, waarbij' gelieel herstel ver
moedelijk zal uitblijven.
Donderdagmiddag (tweede Kerst
dag) vierde de kinderen der Zondagschool,'
onder leiding van de heer en m-ej. S.
het Kerstfeest in de 2de openbare school.
Er was veel belangstelling.
Door de inwoners daartoe in sta-a-t ge
steld, kon men de kleinen rijkelijk ont
halen. Daarna- volgde een goed geslaagd
tableau, voorstellende de herders van
Langzaam en bevend streek hij' met
zijn hand over zijn voorhoofd, alsof hij
de gedachten bijeen wilde houden, die
hem ontsnapten.
Neen, herhaa-lcle hij. Jenny ook niet.
Verklaar ons dien mo-ord, mijnheer B-er
tignolles.
Ik zou 't gaarne zelf weten.
Gij1 waart bij Jenny, gij en Roma-in
uw secretaris.
Was ik bij Jenny, da-t weet ik niet
meer.... Neen, neen, wacht eens.... ik
kleedde mij' juist aan, jato-en er ge
scheld werdJa...;.... dat schellen kwa-m
vanuit de kamer van, JennyHaar ka-m-ei'
is met de mijne electrisch verbonden
Toen begaf ik mij! onmiddellijk naar haar
kameren tra-d dien binnen..! Ro
ma-in Gonx was doocleen dolk stak
in zijn hart.
Had Jenny hem gedood? vroeg Michel.
B-ertignolles slaakte een kreet van af
schuw en verrassing.
Wat. Waarom vraagt ge of Jenny hem
gedood, heeft? Waarom zou mijn lief,
zacht en goedaardig kind dien man ge
dood hebben?
AVie dan?
Ongetwijfeld heeft hij zich zelf ge
dood.
Als gij1 't ten minste niet gedaan hebt'.
Ik? Ik? riep bij, a-ls een gek lachend,
uit. En waarom zou ik bem gedood heb
ben?
Omdat hij' Jenny lief' had.
Is dat een misdaad? Afijn dochter is
zóó' schoon en iedereen beminde haar.
Kon men haar wel aanzien, zonder haar
lief te hebben?
Af et- 't hoofd in zijn handen b-leef hij
zitten.
Hij' scheen vergeten te hebben, dat hij
verde, werd liet programma- afgewerkt.
Z-cc plaatsruimte niet tot, beperking
dwong, wij zouden dan lust niet kunnen
weerstaan in den bre-ede uit te wijden
ever hetgeen wij dezen avond te zien
kregen.
De firma Lelieveld bezit niet all-eén
een toestel dat- de beelden duidelijk op
het doek projecteerd, maar tevens films-
ver (eend van zeer degelijk gebulte. Wij
willen hier vooral noemen de film „Mijn
Jongen", waarin Jackie Clair de hoofd
rol vervulde, een jongen die onder a-lle
omstandigheden to-onde een rein en edel
hart. te bezitten. „Bij ons in Holland"
was meer comiscli en hraclit de lach
spieren menigmaal in beweging. Tot slot
een film van het, Koninklijk Huis, waarbij
verschillende opnamen van het bezoeken
aa-n Tentoonstellingen, ook de opening
van de Staten Generaal was niet ver
geten.
Zoe kwam men aan liet- einde van het
programma en werd „Wien Neerlands-
bloed" gezongen. De voorz. bracht- 'dank
aan de firma- Lelieveld voor het werk dat
zij- dezen avond geleverd had en voorts
aan allen die hadden medegewerkt tot
het "welslaagen van deze hio:scoopavond.
Het publiek dat de zaa-1 geheel vuld-e,
verliet daarna in goede orde het ge
bouw.
Bij de op' tweede Kerstda-g alhier
■gehouden schietwedstrijd door de afd.
Rij's'wijk van de B-ijz. Vrijwillige Land
storm wa-s de uitslag a-l-s volgt.
Afd. wedstrijd.
Ie prijs P. Westerlaken Dzn. 88 p.
2e prijs Joh. Lievaart 88 p.
3e prijs J. van Herpen 84 p.
niet alleen was.
Jenny, mijn Jenny, riep hij steeds uit.
De eenige gedacht-en, die hem bezig
hield, was die aan zijn dochter. Buiten
haar bestond niets meer voer hem.
Die man beminde haar. Ik kon 't toch
niet beletten, niet waar? Hij beminde
haar als een gek. Wat er aan te doen?
Toen hij zag, da,t zij een ander zou,
huwen, wilde hiji 't niet overleven1
Hij' heeft toen zichzelf gedood't Is
slechts- een uitstel van uw huwelijk. Lau
rens. Laat er u maar niet door ontmoe
digen. Mijn Jenny. Mijn arme Jenny.
Hij' zweeg, 't Scheen alsof hij sliep.
Laurens en Michel verwijderden zich. 't
Was vruchteloos Bertignolles verder te
ondervragen.
Zij vernamen toch niets van hem.
Miüiel, zei La-urens, breng onze moe
der naar- Nogent terug.
Onze moeder en Gilberte, zei Mie-hel,
want ik ben met mijn dochter gekomen,
die bruidmeisje wezen zou:
Breng hen terug. Blijf' hier niet lan
ger.
Afijn plaats i,s hier. Ik wil Jenny te
rugzien. Ik heb er een voorgevoel van,
dat al die geheimen weldra opgehelderd
zullen worden. Ik moet Gaume ook nog
spreken.
Wees dan gegroet-, La-urens.
Tot weerziens.
Ontroerd vertrok de markies.
De toekomst voorzag hij1 dreigend en
somber, 't Ongeluk, dat Bert-ignolles- trof,
trof ook hem.
De ruïne, die hij gemeend had', dat
voor altijd verwijderd wa-s, keerde terug,
doch nu dreigender dan ooit.
Laurens keerde in de ka-rner va-n Jenny
4e prijs T. van. Heukelom 82 p.
Onder]wedstrijd.
Ie prijs H. Schmidt 94 p.
2e prijs J. Lievaart 92 p. 1
3e prijs G. Kant 84 p. i
4e prijs T. Lievaart 84 p.
De uitslag der verloting, ten bate
van de muziekvereeniging „Juliana" is
a-ls volgt
le prijs op No. 30
2e prijs op No. 26
3e prijs op No. 457
4e prijs op No. 520
5e prijs op No. 92 j
6e prijs op No. 254 j
7e prijs op No. 577
8e prijs op No. 290
9e prijs op No. 367 j
10e prijs op No551 j
lie prijs op No. 378
12e p-rijis op No. 534
13e prijs- op No:. 17
14e prijs op No: 93 1
15e prij-'s op No. 123 j
16e prijs op No1. 521 j
17e prijs op No. 89
18e prijs op N-oi. 21 f
19e prijs op Nb.' 699 i
20e prijs op No-, 277
21e prijs op No. 294 j
22e prijs op No. 591 c
De trekking had plaats in het open
haar onder toezicht van gemeente en)
Rijksveldwachter.
Donderdag 19 December is op uit-
noodiging van de afd. Kerkwijk v. d.;
,B. O. G., door den WelEerw. Heer Land
bouwkundige va-n de N. V. Vereenigdei
Kali Mij. in „Ons Huis" een lezing g-er'
bonden over kali op kleigrond. Medief
aanwezig waren de II. H. T-egelaaxs, Land
bouw onderwijzer te Ammerzoden en Anthk
Quick beheerder va-n het Centraal proef-*
veld va-n bovengenoemde Al aat s c ha,'p/pij!
te Hedel Ingeleid door den vnorz., den'
heer Rocsenbo-om, hield de spr. een. be-,
schouwingd -over liet gebruik van d-e1
ka-limeststof'fen. Spr. had zich eerst! af
gevraagd of het, gezien -de beide centrale!
proefvelden in deze omgeving, alsmede de'
verschillende proefvelden bijl particulie
ren nog wel noodig was het gebruik van
kali te prepaga-ndeeren. D-e verschillen
de zeer gunstige resultaten, ook in deze
omgeving verkregen, moesten elk belang
stellende landbouwer wel tcitl nadenken'
en navolgen brengen. Spr. stelt echtet
vocropi, dat men niet eenzijdig' moest mes-
ten, rnaa-r ock stikstof, phosphorzuur en'
ook heel dikwijls kalk toe moet -dienen,
Men m-oet er wél aandenken, dat ei?
c c ik een wet van bet minimum" bestaat).
De kleigrond, welke van nature kali
rijk was, en s-oms nog 'is, kan de kali'
-dikwijls niet in voldoende mate krijgen,
Spr. noemt hier ook het beruchte „blayp^T
■der aardappelen. Doop. 'den Keer Bronk-
liorst, destijds Landbouwonderwijzer te-
Kerkwijk, en den heer Tegelaars, land
bouwonderwijzer te Ammerzoden, op diti
verschijnsel opmerkzaam gemaakt- zijn int
samenwerking met genoemde h-eeren pro©'J
ven genomen, welke heel duidelijk aan
toonden, dat dit verschijnsel voorname
lijk veroerzaakt wordt door het onvol
doende aanwezig zijn van opmeemhajte!
kali. Spr. deelt mede, da-t op bepaalde
arme gronden, eerst weer met zeer groot
te giften kali, dit- euvel, maar dan ook af
doende, verholpen wordt. De bodem
sch'rnt eerst heti tekort weer a-a-n te vul
len docr liet' chemisch vastleggen der
kali, als vorens ka-li voor plantenvoeding;
vrij te geven. Spr. noemt hier giften vart
1200—1500 KG. patentka-li. Spr. vestigt'
de aandacht op de centrale proefvelden,1
welke verleden jaar we-er door verschil
lende buitenlandsehe onderzoekers o-.a. dei
beroemde Duitsche profesor. Wagner, b-e-w
zocht is. Genoemd proefveld heeft- teh'
doel bij de verschillende- gewa-ssen dei
verschijnselen t-e voorschijn te roepen wel
ke docr kali gebrek veroorzaakt worden..
Spr. noemt vervolgens de verschillende!
terug.
't Jonge meisje had ha-a-r bewustzijn
teruggekregen, zij! ijlde niet m-e-er, maar)
haar blik was starend en zij herkende
geen van a-llen, die om haar bed ston
den.
De geneesheer, di-e haar behandelde!,-]
scheen niet gerust te wezen.
Zij1 loopt tcch geen gevaar, dokter?
vroeg La-urens.
Hiji haalde de schouders' bps alsof liij ep
aan twijfelde. -
Ik kan u nog niets zeggen, mijnheer,;
Wat, vreest ge dan?
Ik vrees hevige koorts enzie eens*
hoe ze rilt. Men zou z-egg-en, dat een'
bo-venmenschelijke ma-cht haar heen ©sa'
v/eer schudt. Als wij' die koorts niet
bedwingen, wie weet, hoe 't clan m-et ham)
afloopt.
Is ze dan in doodsgevaar
Ik 'kan u nog niets zeggen, herhaal
ik u.
Laurens naderde 't bed.
Jenny, mijn- Jenny, zeide- hij zacht.
Zij' staarde hem aan, doch antwoordde
niet.
Zijl is niet bij! kennis.... Spreek maat
niet tegen baar, mijnheer, dat is beter.
En nog veel beter is, a-ls iedereen 'f
vertrek verlaa-tAls ik iemand noo
dig heb, zal ik wel schellen.
Op dit oogenblik vernam men stemmen'
in 't aangrenende Vertrek en geluid van'
voetstappen.
Een bediende begaf er zich heen.
De justitie, die baar onderzoek begint!,-;
deelde hij', terugkeer-ende, den dokter méé.
