Pil immer Heslaat uit 2 Waden.
ESSENCES
voor LIMONADES
LIMONADESIROPEN
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 5028. Vrijdag 13 Juni 1930.
De Schuttersgilden
te Heusden.
A. Verschuur-Baert,
Biiiuenland.
5. P. £ankhnyz<tt Co's 3a«k
Agentschap van de flmjterdawjche Bank jt.V, Amjterda»
Bekendmaking.
Plaatselijk Hieuw»
Zij, die zich op dit Blad
tcenschen te abonneeren
ontvangen de tot 1 Jidi
verschijnende nummers
GRATIS
*«and VAN alte^
Dit blad verschijnt WOENSDAGMORGEN en
VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25,
en franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no 61525.
Advertentiën van 16 regels 90 cent. Elke regal
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 oor e*
Vrijdagmorgen 9 uor ingewacht.
De schutterijen, die zulk een voorna
me rol in onze geschiedenis hebben
gespeeld, waren in vroegeren tijd "belast
met de eervolle taak bij binnenlandsche
jcmlusten de rust te herstellen of den
geboortegrond tegen vreemde overheer-
sching te verdedigen. Haar ontstaan
dagteekent van vroegere eeuwen en ver
liest zich in de grijze oudheid. 1
We Avillen in korte trekken het be-
fcvijs van een en ander leveren, om
daarna in het bijzonder wat te vertel
len over de Heusdenschne schutterijen.
Vóór het onfstaari der steden verdeel
den de dorpen en daarbij gelegen buur
ten zich in graafschappen, vanwaar men
in geval van landweer onder aanvoering
van den heimraad ter heirvaart toog.
De mansweerde, zoo noemde men de
diensplichtigen, was van ló tot 60 jaren.
Zij werd bij klokkenslag door den
schout drossaart.of castelein opgeroe
pen „om het harnasch gereed te hou
den". Dit waren de zoogenaamde be
den. Zoo werden die van Heusden b.v.
in 1291 opgeroepen om dingsdag na
grooten vastenavond naar Woercomme
(Woudrichem) te treden tot hunnen
neer ot dengene, dien hij daartoe schik
ken zal.
De geschiedenis der schuttersgilden
leert ons, dat de oudste en aanzienlijk
ste gilden in den regel Sint Joris
tot beschermheilige kozen. De schut
ters tot dit gilde behoorende, noemden
zich gewoonlijk oude schutters,
om zich te onderscheiden van een later
opgericht St. Joris gild of wel van een
later in dezelfde plaats opgekomen broe
derschap. De oudste St Jorisgilden kre
gen hunne voorrechten of privilegiën
van vrouwe Johanna, hertoginne van
Braband.
Op het Sint Joris gild volgde in
rang dat van Sint Sebastiaan. De vroe
gere schutgilden onderscheiden zich ook
dioor bijvoeging van den naam van het
door hen gebruikte wapentuig, n.I. voet
boog ot handboog. En zoo is het dan
te verklaren, dat de Heusdensche schut
ters van het gilde Sint Joris zich noem
den „de oude schutters van den voet
boog van Sint Joris".
De zucht om' zich in alle steden en de
voornaamste dorpen in schuttersgilden
te vereenigingen om zich te oefenèn
in het schieten naaf de schijf, het wit,
den vogel of de papegaai, ontstond
tneer en meer. En daaraan hebben de
schuttersdoelen en schuttersboomgaar-
den hun ontstaan te danken.
De geschiedenis der schuttersgilden
leert ons dat de meeste door overmati
ge geldverspilling, veelvuldige maaltij
den, kleederdracht, enz., gebukt gi|n-
glen onder den last der schulden. De
hoofdoorzaak schijnt wel in de groote
kleederdracht gezocht te moeten wor
den. Zoo waren bij een schuttersfeest
in 1419 de schutters van Sint Joris'
te Heusden gekleed in purper damast
zijde, versierd met neteldoek en kant
werk, omhangen met gouden halskete
nen, waarin edelgesteenten schitterden.
Later hebben de Heusdensche schut
ters hun kleedij zeer belangrijk ver
eenvoudigd en daaraan is het dan ookt
stellig te danken dat het schutterscolle-
ge te Heusden, ofschoon een der oud
ste, tot het begin dezer eeuw is blijven
bestaan. De schutters van Heusden ga
ven meermalen wedstrijden of woon
den die zelf bij. Zoo lazen we o.m.y,
dat bij een wedstrijd te Heusden, in
1629 uitgeschreven, die van Dordrecht
den prijs behaalden, en dat op het
groote schietspel te Doornik in 1455
o.a. ook het St. Joris gilde van Heus
den uitgenoodigd was.
Wanneer we de geschiedenis nagaan
dan zien we dat de Heeren van Heus
den in de 9e en 10e eeuw met de hun
nen ten strijde togen. Reeds in 1048
zag men Johan, Boudewijnszoon, den
achtsten Heer van Heusden en stichter
van het dorp Nederhemert met zijn
krijgsbende voor Dordrecht. En Jan IV,
de veertiende Heer van Heusden trok
in 1184 met de zijnen naar 's-Hertogen-
bosch om de huizen te vernielen, die
tot vergrooting en uitbreiding van die
stad werden aangebouwd. Naijver al
leen gaf aanleiding tot dien tocht omL
dat men den toenemenden bloei van
's-Hertogenbosch met leede oogen aan-
izag en men zich van dien bloei in
de toekomst weinig goeds voor Heus
den voorstelde. In lateren tijd heeft
het zich dan ook bevestigd dat dfi
vermoeden in geenen deele ongegrond
was.
Johanna, de drie en twintigste vrou
we van Heusden, heeft bijzonder veel
voor de stad en meer nog in het bijt-
zonder voor het schuttersgilde van St.
Joris gedaan. Zoo schonk zij aan de
stad een huis, waar later in 1461 het
stadhuis is gebouwd. De schutterij ont
ving van haar als bewijs van dank
baarheid voor bewezen schuttersdien
sten den vollen eigendom van een aan
zienlijken uiterwaard, welke in het begin
dezer eeuw bij de opheffing van het
gilde werd verkocht en welks opbrengst
door de resteerende vijf schutters ten
eigen bate werd verdeeld, hetgeen tot
tal van onaangenaamheden binnen
Heusden's wallen aanleiding heeft go-
geven.
Bij de oprichting der jonge schutters
van de colveniers te Heusden, die met
vuurroeren gewapend waren, werd het
college van oude schutters van verdere
landsdiensten ontslagen. Het college
ontving bij die gelegenheid in 1617
Sinaasappel - Citroen
Frambozen - Ananas.
40 cent per flacon
CITROENZUUR.
Botermarkt HEUSDEN.
Van den schout graaf van Wassenaar
van Obdam, namens zijn Souverein het
iwapen van Heusden, zijnde het wiel
met den vergulden helm, ten geschenke.
Bovendien bevestigde hij den titel van
edelachtbaar college, in 1577 verkregen.
Van dien tijd af schijnen de schut
ters van St. Joris zich meer rustig
en vreedzaam te hebben bepaald tot
het houden van bijeenkomsten, waarbij
de (thans nog op het stadhuis aanwezige
drinkhoorn een niet onbelangrijke rol
heeft gespeeld.
De broederlijke gezindheid, die te al
len tijde onder de leden van het gild
had geheerscht, werd :jn het laatste
der 18e eeuw iop droevige wijze ge
stoord. Reeds in 1785 ontstonden er
partijschappen in het college doordat
met (meerderheid van stemmen besloten
werd een der leden te ontschutteren,
Olmdat hij zich verzet had tegen de
jaarlijksche vergadering van den ma
gistraat. Meerdere schutters volgden,
doch allen werden in 1788 gerehabili
teerd.
Nieuwe tweedracht was in 1794 het
gevolg van staatkundige gebeurteniss-
sen. Sommige leden' n.I. verlangden dat
de oranjelinten vanj het vaandel zouden
worden afgenomen, waartegen anderen
zich verzetten. De toenmaals alles be
zielende geest van vrijheid, gelijkheid
en broederschap trachtte zich ook den
weg te banen tot in de vergaderplaats
der schutters.
'Omstreeks 1800 zijn tie bezittingen
en (eigendommen van het St. Joris gilde
meermalen bedreigd. In 1820 ontving
het gilde 'erene aanscfirijving van de
landsregeering om te: bewijzen dat de
uiterwaard, tioor hetzelve in eigendom
bezeten niet als eigendom van den staat
kon worden beschouwd. Hieraan werd
door het gilde voldaan met als ge-i
volg dat de rijswaard, genaamd Vus-
kenswaard, gelegen onder Bern nabij
Heusden en groot omstreeks zestien
morgen, beschouwd zou worden als vol
ledig eigendom van het gilde.
In de jaren 1821, 1824 en 1826 wer
den fde goederen en bezittingen opnieuw
bedreigd, maar de aanvallen konden
wederom met succes worden afgesla
gen. Een der leden van het gilde, tevens
wethouder der stad Heusden, Cornells
Sprengers genaamd had 'aan Z.M. den
Koning een vertoog ingezonden en bo
vendien alle middelen aangewend, wel
ke strekken konden om aanleiding te
geven tot ontbinding van het college
en tot het bezigen der eigendommen
voor eenige andere bestemming. Zon
der het college er in te kennen hard
hij, met verkrachting zijner afgelegde
gelofte, de belangen van het college
smadelijk getrapt. Geen wonder dan
ook dat besloten werd om hem voort
aan nimmer of ooit eene vergadering,
teer- of feestdag" meer aan te zeggen
en dat de zilveren penning, door hem
in 1817 aan (het college vereerd, van
de ketting werd verwijderd.
(Slot volgt.)
OVER DEN KOP GESLAGEN.
Tusschen Best en Oirschot sloeg een
motor, waarop de bestuurder en een duo
passagier zaten, doordat een band sprong,
over den kop. De twee beryders bleven
hevig bloedend met ernstige hoofdwonden
bewusteloos op den grond liggen. Een
voorbijkomend wielrijder ging in aiierjjl een
geneesheer waarschuwen, die den toestand
van een der slachtoffers hoogst bedenkelyk
achtte. Deze werd naar het Gasthuis te
Oirschot overgebracht. Zjjn toestand is
zeer zorgeljjk. De andere bekwam geen
levensgevaarlijke verwondingen.
DE KINDERVERLAMMING.
Te Gouda heeft zich één nieuw geval
van kinderverlamming voorgedaan. Het
sterftecijfer onderging geen uitbreiding. De
toestand der opgenomen pat ëoten is onver
anderd.
In verband met het voorkomen van
kinderverlamming hebben Burg. en Weth.
besloten de Stedelijke Zweminrichting aan
de Houtmansgracht tot nader aankondiging
te sluiter, omdat bij het gebruik maken
van deze openbare zwemgelegenheid ver
spreiding der besmettelyke ziekte kan
worden bevorderd, daar het besmettings
gevaar door middel van ongekookt water
by de kinderverlamming groot is.
Ook de kindervoorstellingen in de bios
copen zyn afgelast.
De burgemeester van Gouda heeft be
kend gemaakt, dat gebruik van ongekookte
melk en drinkwater thans ten sterkste
moet worden ontraden, Hjj adviseert daarom
melk en drinkwater voor het gebruik te
koken.
Te Oude Wetering bij Leiden hebben
zich twee gevallen van kinderverlamming
voorgedaan.
Ook te Oserschie zyn twee gevallen van
kinderverlamming geconstateerd.
FELLE BRAND°TE HELMOND.
Te Helmond brak een felle brand uit
in een der lompenpakhuizen van den heer
De V., aan den Mierlooscheweg. Het uit
gegalvaniseerd ijzer opgetrokken gebouw
was in een oogwenk een groote vuurzee
eo wolken zwarte rook dreven over de
stad. De brandweer was met twee spui
ten ter plaatse en moest meer dan 1000
meter slang uitleggen om den vuurhaard
te bereiken. Van den inhoud van het
pakhuis was niets meer te reddeD. Dui
zenden kilo's poetskatoen en een groot
aantal oude autobanden gingen verloren.
De schade, door de betrokkenen geraamd
op f 20 000, wordt slechts gedeeltelijk door
verzekering gedekt.
OP EEN AUTOBAND ZEEWAARTS
GEDREVEN.
Met moeite gered.
De heer G. Mellema, lid van de Rot-
terdamsche Zwemclub, beeft by den Was-
senaarsche Slag een stadgenoot, die met
een autoband zee was ingegaaD, met levens
gevaar gered.
De heer Mellema, die daar met zyn
vrouw wandelde, werd door bet hulpgeroep
van een paar dames op het ongeval attent
gemaakt. In de verte zag men twee per
sonen in zee, die door den sterken stroom
werden meegevoerd. Onmiddellijk begaf
hy zich te water en kreeg weldra één
der personen, die op een autoband weg
dreef, te pakken. Met groote moeite
bracht bij hem tot op een veertig meter
van de kust, toen assistentie kwam opda
gen.
De naam van den geredde is niet be
kend. De andere persoon wist half uit
geput bet strand te bereiken.
telef. no. is Raamsdonksveer.
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarde»,
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitloting8&„
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK. BV* Spaarboekjes gratis by eerste storting.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA
AANGEVALLEN.
Aneta seint uit MedanZeven Chineesche
koelies gewapend met parangs hebben ge-
zameDlyk den Chineesche opzichter van de
tabaksonderneming Bekioen der Deli Maat
schappij in de onderafd. Boven-Langkat,
Gouvt. Oostkust van Sumatra, aangevallen
en zwaar verwond. EeB koel), die te hulp
snelde werd eveneens gewond. De aan
leiding was een aanmerking op het werk.
De aanvallers zyn gearresteerd.
Sinaasappel, Citroen, Ananas,
Frambozen en Grenadine van de
N.V. Maatschappij „de Betuwe"
in heele en halve flacons.
HÉÉL WAT ANDERS,
HÉÉL WAT BETER.
A. BAAI JENS,
Concours-Hippique te Gorinchem-
Dit concours werd Pinkstermaandag on
der een schitterende weersgesteldheid ge
houden en ving reeds des morgens om 8
uur aan met een dressuurproef voor leden
van Lande). Ryvereenigingen, waarvoor zich
26 ruiters hadden aangemeld. Aan de
dressuurproef voor afdeelingen van Lande).
Ryvereenigingen werd door 7 vereenigingen
deelgenomen.
De verrichticgsproef voor M. C. Merriën
werd eveneens op het terrein afgelegd, in
afwyking van vorige jaren, toen steeds een
tocht over buitenwegen werd gemaakt.
Van een uur tot half twee werd ge
pauzeerd, alstoen werd begonnen met de
keuring van het fype rijpaard, waarvoor
niet minder dan 48 inschrijvingen waren.
Na deze keuring ving het eotecurs voor
eenspannen aan.
Het mooist voor de toeschouwers was
we), de parade van 12 Lande). Ryvereen.
waaraan door een kleine 100 ruiters werd
deelgenomen. De ruiters reden onder lei
ding van instructeur Vogelaar, den ring
binnen en werden hartelijk toegejuicht.
Voor het concours tweespannen waren
5 deelnemers, terwjjl aan het springcon
cours een dertigtal ruiters deelnamen.
Hieronder volgen de uitslagen, voor zoo
ver zij betrekking op personen uit onze
omgeving hebben
Afdeeling 1.
Individuëele dressuurproef voor leden van
Landel. Ryvereenigingen.
Eervolle vermelding
Am. Zylmans te Raamsdonk met Jo.
Afdeeling 3.
Verrichtingsproef voor M. C. Meniën 1930.
Voor een prys van f 10 kwamen
o.m .in aanmerking
Nalia van A. van Loon te Kerkwyk,
Nance van H. C. J. de Bont te Raams
donk.
Nebona van J. J. Boon Staal te Raams
donk.
Nonata van C. A. Vervoorn te Brake).
Gienetje van Gebr. Oerlemans van der
Schans te Drongelen.
Maline van dezelfden.
Meta van D. Millenaar te Andel.
Afdeeling 7.
Concours Eenspannen Merriën
(Type Landbouwtuigpaard).
Eervolle vermelding
Gebrs. Smits te Waspik met Lera.
Afdeeling 9.
Concours Tweespannen voor boerenwagens.
Ie prys C. A. Vervoorn te Brake! mei
Minie en Nanie.
2e prysGebrs. Smits te Waspik met
Lera en Oberte.
DE BURGEMEESTER VAN HEUSDFït
maakt bekend:
dat de gewone jaarlijkache collecte
voor bet Fonds ter Aanmoediging en Onder
steuning van den Gewapende» Dienst m
de Nederlanden voor deze gemeente aai
worden gehouden op Maandag 16 Jout
a. welke collecte in de belangstelling
der ingezetenen wordt aanbevolen.
H e a 8 d e n, 11 Juni 1930.
De Burgemeester voornoemd^
H. J. VAN EGGELEüi
VOOR
Mantels - Japonnen - Hoeden
la uw adrea
BAHLMANN GORINCHE»
HEUSDEN.
Te 's Bosch hadden ter provincial!
griffie de volgende aanbesteding plaats
Het vernieuwen van het verfwerk van
de brug over de Bergscbe Maas. Raming
f15.000
J. G. Verlaat, Kamerling (U.) f 16.98®
J. van Roojj, Boxtel 18.50®
Fa. Fur ster, Zeist 16 9915
A. Breet. Heer-Hugowaard 18.29®
H. Pothof, Groningen 16.880
R. In 't Veld, Breda >17.2-00
L. van Tricht, Dordrecht 16.55T
J. Smits, Made 18.70®
F. J. Misset, Hilversum 15.37b
Gedeeltelyk vernieuwen van de brug
ever de Bergscbe Maas. Raming f 3OOG
H. G. Regtswinkel, Rossum f 2935
J. Huberts, Nymegen f3173
H. A. v. d. Brand, Oud- en
Nieuw Gastel 296®
A.s. Zaterdag zal in Heusden es-
omliggende dorpen een bloempje ten ver
koop worden aangeboden, ten behoeve va»
het Verpleegfonds, en waarvan de opbrengsè
komt ten bate van de tuberculosebestrij
ding in Noord-Brabant.
AALST.
De muziekvereen. Prins Henderikc
alhier, directeur de heer J. van Berkel ail
Ammerzoden, behaalde op het Nationaal
Concours op 2e Pinksterdag te Bergambacb*
gehouden, een 2e prys in de afdeeling
Uitmuntendheidc. Voorwaar een mooi»
prestatie, waarmee wy Directeur en lede»
van harte geluk wenschen.
BRAKER i j
Het voormalige doktershuis, toebe-
hoorende aan de gemeente, is op Dinsdag
J.l. bij toeslag publiek verkocht voor f 305b'
GORINCHEM.
Veiling 10 Juni
I Aardbekn 50—64 et, 2e srt. 20—35
et, spinazie 57y2 et, postelein 6x/a'h
ct, peulen (bak) 2130 ct., nieuwe aard-
appelen muizen 13 ct., eerstelingen 13
NIEUWSBLAD
voor liet Land nn Heisdei en Altenaje Langstraat en de liiitlirvurt
DROGISTERIJ
Botermarkt 88, HEUSDEN
Asb de Gebrs. v. d. Staak alhier
en E. G. Nieuwkoop en Zo. te Heesbee»
is opgedragen het bouwen van een woon-
en winkelhuis voor den heer T. v. Helde»
te Wijk.
