Tweede Blad
Ro.5076 Vrijdag28NoYem[)er
^üéét'd
PRIJSVERMINDERING
Mantels, Japonnen, Hoeden!
Prima Mantels
De Grootste verscheidenheid in Japonnen,
KINDERMANTELS
Zwarte en donkerblauwe MANTELS,
Groote sorteering Dames Hoeden vanaf f 1.98.
F-, J. H. ATHMER MARTENS
Gasthuisstraat Gorinchem.
Nergens Beter! Nergens Goedkooper!
H. VAN BESWIJK ZONEN
Komt enen onze etalages üen Het loont de moeite
voor het Land
van Neusden en Aitena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
Voortgezet onderwijs
ST. NICOLA AS-CA DE A UX
ONTVANGEN een reuzenpartij
Br&ndwonden
Kloosterhal&em
2.90, 3.90, 4.50, 5.90, 6.50, 7.90, 8.90, 10.50,
12.50, 13.90, 14.50 en hooger.
cm
Wij hebben al onze prijzen verminderd en bieden Uthans aan:
mmmmm
cm
mmmm mmzmm
BEHOORENDE BIJ HET
Rugpijn, rheumathische pijnen en blaas-
zwakte zijn vooral 's nachts een voortdu
rende kwelling. En door de er aan gepaard
gaande pijnlijke urinelooziDg, lendenpijn,
hoofdpijn en duizeligheid bezorgt een nier
aandoening u rust noch duur.
Uitstel maakt de zaak slechts erger
zoolang de nieren het bloed niet behoor
lijk filtreeren, kunt gij niet gezond worden.
Wek de nieren op tot hernieuwde werkzaam
heid en kracht met Foster's Rugpijn Nie
ren Pillen. Dit speciale niermiddel, zonder
schadelijke bestanddeelen, kan zoowel door
mannen als vrouwen, oud en jong met
voordeel gebruikt worden.
Door tal van menschen worden Foster's
Pillen aanbevolen in gevallen van rheu-
matiek, spit, ischias, waterzucht, nierzand
en -gruis, en andere nier- en blaaskwalen.
Begin nog heden met het gebruik.
Bij alle drogisten enz. fl.75 p. flacon.
„Geen goud
zoo goed'
in de meest verschillende kleuren en modellen geheel met bont bewerkt
in prijzen van 3.90, 4.90, 5.60, 7.50, 8.50, 9.80, 10.90,
11.90, 13.50, 15.50, 16.90, 18.50 en hooger.
fluweel en stof, moderne kleuren en modellen, thans voor
in alle maten, tegen de goedkoopste prijzen
ook in de grootste maten voorradig, tegen zeer voordeelige prijzen.
KOOPT UW
BIJ DE FIRMA
Hoek Engstraat 7778 HEUSDEN.
SPEELGOEDEREN LUXE EN HUISHOU
DELIJKE ARTIKELEN LEDERWAREN
TABAK, SIGAREN EN SIGARETTEN IN
LUXE VERPAKKING.
Voor eiken gulden gekocht ontvangt men gratis een lot
voor de verloting.
HJoPUPIIC en oversPannen» onrustig en
if Cl ïCmw slapeloos. Men gebruike hier
tegen de zenuwstillende en zenuwsterkende
RSijnhardt's Zenawtabletten
Glazen buisje 75 ct. Bij A poth. en Drogisten.
Jftcnwsbiad
Wanneer een kind de gewone La
gere School met hare zeven leerjaren
heeft doorloop en bezit zulk een kind
nog te weinig kennis en is het nog te
weinig ontwikkeld om den strijd om
het bestaan met gegronde hoop op
behoorlijk succes te kunnen aanbin
den. En dat de verworven weinige
kennis spoedig vervliegt wanneer het
kind geen verder onderwijs geniet
is een feit, dat niet slechts in onder
wijskringen maar ook daar buiten al
gemeen bekend is. Menig volwassene,
die alleen maar het onderwijs aan
de gewone Lagere School heeft ge
volgd, is niet in staat ook maar een
eenigszins behoorlijken brief te schrii-
ven of ook maar eene eenigermate in-
zijn pijnlijk en duren lang omdat de huid
vernield is. Akker's Kloosterbalsem er op
verdrijft dadelijk de pijn, doet de blaren
verdwijnen en ge houdt geen litteekens.
in de hoogte te brengen dan om de
kennis der leerlingen te vermeerde
ren.
Echter waren de bedroevende resul
taten toch niet in de allereerste plaats
toe te schrijven aan de onderwijzers,
maar wel aan het gehalte der leer
lingen. Immers bestonden deze uit zeer
heterogene bestanddeelen d.w.z. uit
leerlingen, die pas de Lagere School
hadden verlaten en uit leerlingen, die
reeds in een paar jaren geen onder
wijs meer hadden genoten en het op
de Lagere School geleerde voor een
goed deel kwijt waren. Daarbii kwam
dat het herhalingsonderwijs in den
regel in vier vakken werd gegeven
in een cursus, die slechts 96 uren
bevatte.
Het vervolgonderwijs, dat de nieu
we Lager-Onderwijswet van 1920 ons
heeft gebracht, heeft ook al niet dat
geen opgeleverd wat er van verwacht
werd. De belangstelling er voor is
steeds uiterst gering geweest, zoodat
het thans nog maar in betrekkelijk
weinig gemeenten wordt gegeven.
Daarbii komt dat de gemeenten het
zelf moeten bekostigen, waardoor het
te begrijpen is dat het van gemeente
wege niet in de hand wordt gewerkt.
Als middel tot meerdere ontwikke
ling der Nederlandsche jeugd hebben
we meermalen hooren aanbevelen ee
ne aanzienlijke verhooging van den
leerplichtigen leeftijd. Dit is echter
niet mogelijk en wel in de eerste
plaats niet omdat de meeste kinderen
na het verlaten der Lagere School
moeten gaan werken om de inkom
sten van het gezin te vermeerderen
en in de tweede plaats niet omdat ee
ne aanzienlijke uitbreiding van het
getal leerplichtige kinderen vele mil-
lioenen van de staatskas zou vergen.
Cursussen voor volwassenen heb
ben natuurlijk hun nut, maar zii kun
nen in geenen deele in de leemte
voorzien. Immers voorkomen zii niet
dat jonge menschen tusschen 14 en
b.v. 19 iaar geen onderwijs genie
ten en we moeten juist hébben on
derwijs voor hen die pas de Lagere
School hebben verlaten. Nu hebben
we voor ons liggen een schrijven
aan de Redacties van alle organen
der pers in Nederland en zijne over-
zeesche gewesten van den Heer H.
G. Clerkx, Bezuidenhoutsche weg
No. 235 te 's-Gravenhage, die als di
recteur van zijn Clerkx-Instituut zijne
methode voor schriftelijk voortge
zet onderwijs aankondigt. Met zeer
groote belangstelling hebben we van
den inhoud van dat schrijven kennis
genomen omdat we te doen hebben
met eene methode, welke veler aan
dacht ten volle waard is.
gewikkelde berekening te maken. De
moderne tijd eischt dat aan dezen
toestand een eind wordt gemaakt en
hoewel het stellig: niet gemakkelijk
is om eene goede oplossing te vin
den is het o.i. toch mogelijk de ge-
wenschte verbetering voor een goed j
deel te verkrijgen. De vraag rijst nu: j
„op welke wijze dan" Herhalings- j
en vervolgonderwijs hebben bii Ian- i
ge na niet aan de verwachtingen vol- j
daan. Het herhalingsonderwijs van j
vóór 1921 leverde de meest bedroe- j
vende resultaten op en in vele ge-
meenten scheen het meer te dienen j
om het salaris van de onderwijzers
Op het gebied van schriftelijk on
derwijs is de Heer Clerkx geen on
bekende, getuige zijn volledigën cur
sus voor huisonderwijs in 7 leerjaren
voor de Hollandsche kinderen in Ne-
derlandsch-Indië. De kinderen, met
welke deze cursus is doorgewerkt,
slagen zonder uitzondering voor Hoo-
gere Burgerschool en Lyceum en,
wat nog meer zegt is dit, dat zii
niet zelden tot de beste leerlingen be
hoor en.
Schriftelijke cursussen zijn ook in
ons land niet onbekend. We hebben
zoodanige cursussen voor het politie-
diploma, voor kommies bij de belas
tingen, voor de lagere examens bij
de posterijen enz. Al deze cursussen
zijn bestemd voor jonge menschen,
die de Lagere School doorloopen
hebben en daarna een studie voor
een niet al te moeilijk examen willen
maken. En met die cursussen wordt
heel wat meer bereikt dan men op
pervlakkig zou denken.
Een schriftelijke cursus als voort
zetting van de Lagere School, welke
alleen voor het vergaren van meer
dere kennis dient zonder voor een
bepaald examen op te leiden, kenden
we tot nog toe, voor zoover we weten,
hier te lande niet. De Heer Clerkx
nu is voornemens zoodanigen cursus
samen te stellen en wij juichen zijn
voornemen van ha,rte toe omdat we er
een stuk hoogst nuttig werk in zien.'
Den jongen menschen van 14 totj
plm. 19 jarigen leeftijd, welke na
het verlaten der Lagere School hun
kennis niet meer zouden trachten te
vermeerderen, wordt door den Heer
Clerkx de gelegenheid geboden om
na volbrenging hunner dagtaak, niet
slechts het vroeger op School geleer
de te onderhouden maar vooral om
meerdere kennis te verwerven. De
leerstof voor het voortgezet onderwijs
zal zooveel mogelijk overeenstemmen
met die van het Ü.L.O., doch vreem
de talen zullen niet worden gedo
ceerd. Dit is juist gezien daar we al
len wel weten dat de beginselen van
vreemde talen aan weinig ontwikkel
den hoogst moeilijk schriftelijk kun
nen worden onderwezen. Wiskunde
wordt als een bijvak beschouwd, wat
we heel verstandig vinden. De voor
naamste vakken zullen zijn Neder
landsche Taal, handelsrekenen, een
voudige boekhouding, land- en tuin-
bouwonderwijs, huishoudkunde, hand
werken voor meisjes en teekenen, dus
vakken welke meerendeels voor het
latere leven practische waarde heb
ben. In hoofdzaak kunnen we ons
wel met de gekozen vakken vereeni
gen, maar toch willen we dienaan
gaande een paar opmerkingen ma
ken. Dat de cursus bii het onderwijs
in de Nederlandsche Taal ook ee-
nige aandacht wil schenken aan on
ze letterkunde achten wij een totaal
overbodige en onnuttige luxe, want
de lessen, aan letterkunde te beste
den, zulke zóó weinige zijn dat de
jongelui er toch al zeer weinig van
leeren en dit weinige staat o.i. ge
lijk met „niets". En bovendien ach
ten w ijliet leeren schrijven zonder
taal- of grove stijlfouten van heel
veel grooter belang, daar dit bii tal
loos velen, die slechts de Lagere
School hebben gevolgd alles te wen-
schen overlaat.
De lessen in teekenen en nuttige
handwerken kunnen ook beter achter-
wege bliiven. Immers zijn dit va^Kcn
waarvoor in de grootere plaatsen spe
ciale leerinrichtingen bestaan, terwijl
in de kleinere daarvoor veelal af
zonderlijke cursussen worden gege
ven. We. willen hiermede geenszins
zeggen dat lessen in Letterkunde,
Wiskunde, Teekenen en Nuttige
Handwerken niet buitengewoon goed
en nuttig zijn, maar wel dat we voor
een schriltelijken cursus voor voort
gezet onderwijs, als door d. Hr. Clerkx
bedoeld, in de plaats van deze vak
ken liever andere zagen opgenomen.
En dan noemen we Aardrijkskunde,
de beginselen onzer Staatsinrichting,
het gewone Rekenen en de kennis
der Natuur. Waar verreweg de mee
ste cursisten overdag werken in am
bachten, bedrijven, winkels, op kan
toren enz. is een cursus van 5 jaren,
zooals de Heer Clerkx zich die voor
stelt, stellig niet overdreven. Wil men
den cursus evenwel eerder beëindi
gen, dan kan men zulks natuurlijk
doen. Voor de lessen zullen handlei
dingen worden samengesteld, waarin
voor eiken dag zal worden aange
geven wat moet worden bestudeerd
en welke oefeningen moeten worden
gemaakt. Alle opgaven zullen wor
den uitgewerkt, zoodat de leerling
zelf kan nagaan, welke fouten hij in
de opgegeven oefeningen heeft ge
maakt. Elke drie maanden en ook een
enkele maal tusschentijds wordt
proefwerk opgegeven, waarover aan
de leerlingen een rapport wordt uit
gereikt en dat in een Corresponden
tieblad wordt besproken. Dit Corres
pondentieblad zal verschijnen dage
lijks en dient voornamelijk om lei
ding te geven bij de studie en voor
viorming van eiken leerling afzón
derlijk. De leerlingen zullen naar ge
lang van de gegoedheid der ouders
of van hen zelf gratis dan wel tegen
betaling tot den cursus worden toe
gelaten^ Het cursusgeld zal worden
geheven naar denzelfden maatstaf als
zulks op de scholen geschiedt. Aan
de gratis-leerlingen zal alles koste
loos worden verstrekt.
Nu zullen de inkomsten, verkregen
uit cursusgelden, stellig niet voldoen
de zijn om daaruit de kosten te be
strijden en daarom hoopt de Heer
Clerkx dat Rijk en gemeenten zul
len steunen met een zeker bedrag
per leerling. Geschiedt zulks niet dan
is de tot-stand-koming van den cur
sus niet mogelijk, daar vooral de eer
ste jaren de uitgaven bijzonder hoog
zullen zijn, wijl alles nieuw moet wor
den aangeschaft.
Winstmaking door het Instituut is
uitgesloten. De Directeur meent al
leen aanspraak te mogen maken op
een behoorlijk honorarium voor de
leiders en voor allen, die bij het
Instituut in vasten dienst worden ge
nomen.
Het Instituut staat buiten de poli
tiek en het te geven onderwijs zal
strikt neutraal zijn. Zii die den cursus
wenschen te volgen moeten de vol
gende opgaven verstrekken aan den
Heer H. G. Clerkx, Bezuidenhout-
scheweg No. 235 te 's-Gravenhage:
1 e. naam en voornamen
2e. datum en plaats van geboorte
3e. naam en voornamen van va
der, moeder, voogd of voogdes
4e. het bedrag, dat thans per jaar
aan schoolgeld wordt betaald
5e. woonplaats met nauwkeurig
adres
6e. titel van het reken- en taal
boek, waaruit de leerling nu op school
werkt
7 e. de klasse, waarin de leerling
thans geplaatst is. 4
(Leerlingen in een lagere dan de
zesde klasse moeten niet worden op
gegeven).
De Heer Clerkx heeft het voor
nemen den cursus te doen aanvangen
met 1 September a.s. Waar deze da
tum nog ongeveer negen maanden
in het verschiet ligt komt het ons
voor dat de opgaaf van leerlingen
wel wat al te vroeg wordt gevraagd,
ook al kunnen we ons indenken dat
heel wat voorbereidende maatregelen,
verband houdende met het aantal
leerlingen, zijn te nemen. Een Neder
lander is nu eenmaal wat laksch en
doet dikwijls wat hij doen moet pas
op het uiterste nippertje, zoodat we
in casu vreezen dat de meeste a.s.
leerlingen zich pas veel later zul
len aanmelden, 't Komt ons voor dat
de Heer Clerkx hier wel rekening
mee mag houden. Buiten kijf schept
het Instituut Clerkx eene naar onze
meening zeer gunstige gelegenheid
om met weinig kosten zijn kennis te
vermeerderen en meer algemeene
ontwikkeling op te doen. En dit is
voor talloos velen in onze omgeving
brood noodig.
|Eene eenigszins behoorlijke betrek
king in den tegenwoordigen tijd te
verkrijgen is hoogst moeilijk en het
ligt in den aard der zaak dat, hoe
meer kennis men bezit des te meer
kans van slagen men heeft. De cur
sus belooft degelijk en ontwikkelend
onderwijs en daarom hopen wii van
harte dat velen uit onze streek zich
als leerling zullen laten inschrijven.
Weest er van overtuigd dat eene flin
ke dosis kennis en algemeene ont
wikkeling niet slechts bij draagt tot
verhooging van uw stoffelijk welzijn
maar ook tot vermeerdering van gees
telijk genot. Laten zij, die er voor in
de termen vallen, zich dus spoedig
als cursist laten inschrijven en met
grooten ijver en belangstelling de les
sen volgen, opdat zij later geen be
rouw behoeven te hebben over hun
ne nalatigheid. Nogmaals, de cursus
belooft goed te worden. Of de pu
bliekrechtelijke lichamen zonder meer
bereid zullen worden bevonden om
in de kosten van een particutier ont-
wikkelings-instituut bij te dragen is
eene vraag, welke, gelet op de ge
zindheid van vele gemeentebesturen,
zeker zal moeten worden overwogen.
o.i. zou het zeer verkeerd zijn wan
neer een gemeentebestuur op eene
eventueele aanvraag om eene bijdrage
in de kosten voor leerlingen uit zij
ne gemeente, die van het Instituut ge
bruik maken, eenvoudig afwijzend zou
beschikken. Voor tal van particuliere
cursussen toch, welke beoogen op een
of ander gebied meerdere kennis bij
