HET JAAR 1930.
GE ILL. ZONDAGSBLAD
fiitiiieiilaud.
willekeurig wendde hij toen het hoofd'de woestijn, geen eiland in den oce-
even om en keek naar het groote zij
raam. Wat was dat? Stond daar ie
mand door de ruiten naar binnen te
aan kon blijven.
Eéni ndustrie was er, die bloeide
de oorlogsindustrie. Op het gebied
gluren? Was dat niet...? Neen, dat der defensie werd geen afwachtende
kon toch zeker niet: dacht Paul. Dat
kon oom Frans niet zijn. Daar kwam
het gezicht nog dichter bij de rui
ten. „Oom Frans!" riep Paul. „Ja,
toch, 'tis oom Frans". In een paar
sprongen was hij de kamer uit
den tuin in en daar nam Oom Frans
hem al in de armen. „Beste jongen",
sprak oom, hier ben 'knu, hè! Ik
had al een poosje door het raam
staan kijken, maar jij had het te
druk met je boterhammen, ik meende
heusch weer weg te gaan, toen je
mij niet zag. „Kom Oom, naar bin
nen", zei Paul en toen hij met Oom
de kamer in kwam, riep hij„Hier
is nu Oom Frans!" Toen de begroe
ting had plaats gehad, werd Oom
Frans met vragen bestormd.
„Hoe is het nu met broertje Is
Wim al beter? Mogen we nu thuis
komen
„Ja, jongens", sprak Oom, broer
houding aangenomen. Rusland ging
vóór: de bevolking van Leningrad
werd van gasmaskers voorzien en ook
onze minister sprak het uit, dat ein
delijk eens een begin met den aan
maak van gasmaskers ter bescher
ming van de bevolking tegen lucht
bombardementen moest worden ge
maakt. De voorbereidende ontwape-
nings-conferentie leed een volledig
fiasco.
In Duitschland en Oostenrijk zagen
we een ontzettende vrees aanjagende
versterking van het fascisme. De
Duitsche verkiezingen gaven aan de
nationaal-socialisten meer dan 100
zetels in den Rijksdag: de nat.-soc.
partij werd in één slag de op één
na sterkste partij en niet te ontken
nen is haar invloed ook op de Duit
sche buitenlandsche politiek. „Het
Volk" meldde eenige weken geleden,
dat thans de soc.-democratische par-
tie is bijna geheel hersteld en daarom tij zich aangordt tot den strijd tegen
kom ik hier om jullie mee naar huis de nat.-soc., maar daarbij zeer
te nemen!" Oom Frans vertelde,dat terecht de vraag: of het niet te
den vorigen avond heel laat nog in laat is. Het einde der democratische
het dorpje G. was aangekomen, maar regeeringsmethodes schijnt in Duitsch-
dat hij het beter gevonden had de land werkelijk in zicht te zijn
,En nu gauw inpakken, jongens,
Denken wij even aan het verbod
van de film „Van het West Front
geen nieuws". In Oostenrijk heeft de
als meneer en mevrouw het goed vin- klinkende verkiezingsoverwinning der
den". „Zeker", zei de directeur, „nu
moet er ook voortgemaakt worden.
Ik breng jullie naar den trein, hoor".
En een uur later zat oom Frans met
Frits en Paul in den trein, die naar
Paul's meening maar niet snel ge
noeg reed. Naar huis, dacht hij en
broertje weer beter. Wat zullen we
Pa en Moe hartelijk gelukwenschen
met het nieuwe jaar!
Oom Frans kortte den tijd met aar
dige verhalen over Engeland en over
soc. het fascisme nog eenigszins kun
nen keeren, maar ook daar loopt
naar het ons voorkomt de demo
cratie op haar laatste beenen.
De Zeppelin-tochten brachten ons
in herinnering, dat het Duitsche volk
nog over een groot initiatief beschikt.
Al schijnt het met de Do X behaal
de succes nu niet bijzonder groot
te zijn.
Vergeten we niet te vermelden de
ontzettende mijnrampen in Alsdorf
zijn reizen en vertelde, dat hij nog j en Saarbrücken, waarbij zoovele wer-
wel twee weken in Holland dacht i kers in eeuwigen nacht zoo jammer-
te blijven. „Ik moet toch met jullie
gaan schaatsenrijden, niet waar jon
gens en sneeuwballen?" „Zeker, oom,
zei Paul, en, en de stoommachine
Oom?" „Die staat thuis al op je te
wachten, jongen en wat een mooie
hoor!"
Paul en Frits verheugden zich al
bij voorbaat in de pret, dien ze met
dien besten oom Frans zouden heb
ben. En toen zij eindelijk thuis wa
ren en Pa en Moe hen hartelijk om
helsd hadden, was de pret nog groo
ter, dan ze zich hadden voorgesteld.
Want even voor hun aankomst was
de dokter geweest, en die had ver
teld, dat broertje binnen enkele da
gen geheel hersteld zijn bedje zou
kunnen verlaten. Of het een prettige
Nieuwjaarsdag werd voor allen!
In de „Groene Amsterdammer"
vonden wij eenige weken geleden een
plaat, voorstellende de dood, die ge
zeten op een stoel tusschen vaten
dynamiet en buskruit in afwachtende
houding, zich de vraag stellende:...
„Wanneer?" Het was deze plaat, die
ons in gedachten kwam toen wij ons
de vraag stelden, wat het jaar J930
ons eigenlijk wel gebracht heeft. Een
afwachtende mensch, gezeten tus
schen tonnen graan, vaten petroleum,
enz. die onverkoopbaar waren
maar ook tusschen vaten dynamiet
en buskruit ziehier de mensch van
I93° gekarakteriseerd.
Onzekerheid op alle gebied. Onze
kerheid op economisch, onzekerheid
lijk om het leven kwamen.
Spreken wij over het vliegwezen,
dan komt ons voor den geest de
vreeselijke ramp van de R 101 en
zijn wij in Engeland aangeland. Wij
denken dan aan de vele, vele moei
lijkheden, waarmede de Engelsche in
dustrie te kampen heeft en aan het
betrekkelijk geringe succes der La-
bourregering in haar pogingen tot
liquidatie der werkeloosheid.
Wij denken aan woelig Britsch-
Indië en aan de Ronde-Tafelconfe
rentie, waarbij de z.g.n. Congres-par
tij niet tegenwoordig is en waardoor
aan alle hoop, dat de Britsch-Indi-
sche kwesties zal worden opgelost,
eigenlijk de bodem is ingeslagen.
Ook de Conferentie met Canada is
op niets uitgeloopen, terwijl we maar
weer afwachten, wanneer Egypte weer
eens van zich zal laten spreken.
Palestina baart Engeland ook al
niet minder zorgen. Om blijkbaar de
Arabieren gunstig te stemmen, wer
den den Joden allerlei hindernissen
bij hun pogingen tot vestiging eener
nationale woonplaats in den weg ge
legd waarover de Zionisten alles
behalve te spreken zijn.
De tegenstelling Joden-Arabieren,
brengt ons op het nationaliteiten-
vraagstuk. We denken aan Polen en
aan de verdrukking van Duitschers
en Oekraïners. Trouwens schijnt het
regeeringssysteem onder leiding van
generaal Pilsudski in het algemeen
wel van forsch aan te pakken te hou
den en van verkiezingen zooals
wij die hier kennen schijnt in
Polen geen sprake te zijn. Met alle
op politiek terrein. Zou de toeneming mogelijke middelen werd eene meer
der werkloosheid eindelijk eens tot derheid geforceerd. De oppositie-lei-
staan worden gebracht, zou er einde- ders hebben veel te verduren spe-
lijk eens een einde komen aan de ciaal op de gevangenen in Brest-
toenemende malaise in landbouw, nij- Litowsk schijnt men het voorzien te
verheid en handel? Het was de vraag
welke men zich het geheele jaar door
stelde. Zou de politieke hemel einde
lijk eens opklaren, zou eindelijk eens
de onzinnige wedstrijd in bewapening
worden gestaakt Het was een an
dere vraag, waarmede zich de poli
tici in 1930 doorloopend bezighiel
den. En intusschen werd de econo
mische toestand met den dag slech-
hebben. Spanje is in revolutie. Nóg
is dictator Berenguer er in geslaagd
zich staande te houden. Maar dat per
saldo de republikeinen of wat veel
erger is de communisten er in zul
len slagen het bewind ten val te
brengen lijkt ons na hetgeen wij
over de zaak lazen welhaast ze
ker. Het is slechts een kwestie van
tijd. Het idee van de dictatuur
ter dag na dag groeide het leger het fascisme vooral zou dooreen
der werkeloozen, geen week ging er dergelijken val een zeer gevoelige
voorbij, of er werd weer een of an- nederlaag lijden.
dere fabriek gesloten, langzaam maar En dat het fascisme in Italië reeds
zeker werd iedere hoop op een spoe- gevoelige nederlagen geleden heeft,
dig herstel vernietigd. En ook wij -— is aan geen twijfel onderhevig. Het
Nederlanders kwamen tot de con- fascisme staat en valt met de on-
clusie, dat Nederland geen oase in kreukbaarheid der leidende personen;
het eischt groote leiders, welke on-
oïnkoopbaar zijn. In den aanvang had
het fascisme dergelijke leiders. Maar
wij weten maar al te goed, dat wan
neer een partij zich ontwikkelt, wan
neer het aantal aanhangers grooter
wordt, de kwaliteit van den aanhang
vermindert. En zoo schijnt het in
Italië reeds zoover te zijn gekomen,
dat op vele plaatsen reeds sprake is
van corruptie. De slechte economi
sche verhoudingen schijnen aan een
en ander niet vreemd te zijn. Om
uit de misère te komen is men tot
eene loonsverlaging overgegaan, ter
wijl met alle kracht aan een prijs
verlaging wordt gewerkt.
Het Russische bolsjewisme ergerde
de wereld, door zijne verkoopprijzen
zoodanig te stellen, dat van dumping
werd gesproken den verkoop
beneden kostprijs. Bovendien vergast
te het de wereld op een proces, als
nooit gezien het proces tegen de
zgn. Industrie-partij. Algemeen werd
aangenomen, dat dit bestemd was
voor binnelandsch gebruikde be
volking moet in verband met het
zgn. Vijfjarenplan den buikriem nog
maar wet nauwer aanhalen.
De Zweedsche luciferskoning Kreu-
gel deed de wereld versteld staan van
de groote kapitalen, waarover hij be
schikte. Aan vele, in armoede verkee-
rende regeeringen leende hij fabel
achtige sommen, waartegenover hij
het lucifersmonopolie dan verkreeg.
Fabelachtige sommen werden ver
speeld in Frankrijk, het land dat geen
werkeloosheid kent. Het aantal finan-
ciëele processen was legio, waarbij
uitkwam, dat vele politieke personen
vaak bij die finantieelen schandalen
betrokken zijn. Zelfs de val van het
ministerie-Tardieu schijnt er het ge
volg van te zijn geweest.
België wordt meer en meer de sa
telliet van Frankrijk. De voorgeno
men militaire werken hebben alle 00-
gen op het Belgenland gericht. Over
de oorzaken van den doodelijken mist
is men het nog steeds niet eens ge
worden.
Ook de machtige Unie kent thans
de werkloosheid. In de V. S. ont
breekt wat men noemt de traditie en
een groot leger van werkeloozen is
daarom daar veel gevaarlijker voor
de orde dan in West-Europa. Langen
tijd heeft men de werkeloozen zonder
uitkeering gelaten, maar op het 00-
genblik heeft daar het eten uit de
staatskas zijn beslag gekregen.
De drooglegging riep de drank
smokkelarij in het leven; geen week
gaat er voorbij, of we vernemen een
nieuw middel, dat de smokkelaars
uitvonden om de politie om den tuin
te leiden, wanneer zij hun zeer winst
gevend bedrijf uitoefenen.
In Zuid-Amerika beleefden we
evenveel „revoluties" als er staten
zijn, terwijl de revolutionnairen in
Guatemala ons ervan doordrongen,
dat ook Midden-Amerika niet van
alle revolutionnaire smetten vrij is.
De opstandige koerden veroorzaakten
strubbelingen tusschen Israëlitische
staten en wel Turkije en Perzië. In
China herstelden verschillende gene
raals op de bekende wijze de orde,
terwijl de andere Mongolen, de Ja
panners, niet alleen last hadden van
een aardbeving doch ook nog van
de opstandige Formosanen.
Trekken wij ons terug in ons klei
ne landje, dan beginnen wij melding
te maken vanden radiostrijd.
Hij toont ons, hoe een klein land
groot, ik bedoel zeer klein kan zijn.
Wij kunnen ons werkelijk niet goed
meer herinneren wat zich op dit ge
bied in 1930 heeft afgespeeld. Maar
het resultaat kennen we wel: we we
ten, dat het thans zoover gekomen
is, dat er heibel is bij de V.A.R.A.,
en bij de A.V.R.O. Schijnbaar om
spoediger tot samenwerking te gera
ken 11
Het vlootplan van Minister Dec
kers verwekte in Nederland nogal
eenige beroering. We kregen een pe
titionnement van de S.D.A.P. waar
op heel wat handteekeningen verza
meld werden.
Nochtans is het vlootplan er
doorgekomen in de Tweede en de
Eerste Kamer en zal binnenkort een
aanvang worden gemaakt met den
bouw van een derden kruiser en een
flotieljevaartuig.
Voor den Nederlandschen land
bouw was 1930 allerminst gunstig,
hetgeen voor een niet gering deel
moet worden toegeschreven aan de
moeilijkheden om over de opgerichte
tolmuren heen te springen. Zoowel
Duitschland als Frankrijk gaan steeds
meer den protectionistischen weg op.
Een gevoelige klap dreigde onze
Nederlandsche veeteelt te zullen krij
gen door het tusschen Duitschland en
Finland gesloten handelsaccoord.
Door de krachtige houding der Ne
derlandsche regeering werd echter
het gevaar afgewend. In het Neder
landsche parlement werd de crisis
in den landbouw het geheele jaar
door besproken.
We kregen verlaging van den sui
keraccijns, eene nieuwe pachtwet en
tarwe wet.
Of een en ander den boer uit zijn
netelige positie zal verlossen, wordt
zelfs door den grootsten optimist in
twijfel getrokken.
De ondanks de actie van den Vol
kenbond maar steeds hooger wor-
1 dende tolmuren in Europa heeft Ne
derland en de Scandinavische landen
dichter bij elkaar gebracht. Eenige
dagen geleden zijn de Nederlandsche,
Belgische en Scandinavische delega
ties voor de tweede maal in Oslo bij
elkaar geweest om een overeenkomst
tot tolvrede te sluiten.
Op het gebied van het vliegwezen
heeft Nederland in het afgeloopen
jaar heel wat gepresteerd. Want de
opening van een geregelden post-
vliegtuigdienst op Ned.-Indië is waar
lijk wel de vermelding waard. Hierbij
dient te worden herinnerd aan moei
lijkheden, welke ons door de Turk-
sche regeering in den weg werden
gelegd. De eerste Nederlandsche vlie
genier Evert van JDijk vloog over
den Oceaan.
Nog nooit is er zooveel regen ge
vallen als in 1930. Talrijke overstroo
mingen waren er het gevolg van.
Zelfs is er gevaar geweest, dat de
dijk bij Lobith zou doorbreken, het
welk een ontzettende ramp zou heb
ben veroorzaakt.
Nieuws was voor Nederland, dat
het vliegbrevet kon worden uitgereikt
aan eene vrouw. Zooals ook voor
de eerste maal het doctoraat in de
handelswetenschappen werd verwor
ven door eene Nederlandsche schoo-
ne. Een vrouwelijke veearts was even
eens een novum.
Ten slotte vermelden wij nog de
veroordeeling van Kapitein Borren tot
één dag hechtenis, aan welke zaak
onafscheidelijk verbonden is die on
bekende jongedame, welke aangebo
den heeft die ééne dag voor den
veroordeelden kapitein te gaan zitten.
H.
go, waar wij de politie oogenblikkelyk
in kennis van het gebeurde hebben gesteld.
'ONS
Bij den aanvang van het nieuwe
jaar. Interessante photo's uit
binnen- en buitenland.. Onderhou
dende lectuur en gezellig tijdverdrijf.
NEDERLANDERS IN SPANJE OVER
VALLEN.
De heer Hennink, die in Mei 1930 voor
een autotocht naar Kaapstad van Den
Haag is vertrokken, is met zijn reisgezel
schap in Spanje in den nacht van 17 op 18
Dec. j.l. in het rotsgebergte tusschen Grand-
da en Priega door roovers overvallen.
In het holst van den nacht werden wij,
aldus schrijft de heer Hennink, dooreen
zestal gewapende roovers overvallen.
Wij stonden volkomen machteloos te
genover de op ons gerichte geweerloopen.
De roovers doorzochten onze bagage
en legden beslag op een koffer, bavatten-
de kleedingstukken, geld, zilveren en gou
den voorwerpen, alsmede ons carnet de
passage. Onze honden lieten zich echter
door de dreigende wapens niet afschrik
ken, maar werden door de roovers ernstig
mishandeld. Nadat wij allen waren ge
kneveld, vertrokken de bandieten. Na
geruimen tijd slaagden wij erin ons te
bevrijden. Het was toen 4 uur in den nacht.
Tegen het aanbreken van den dag
zochten wij met onze honden de omgeving
af om een spoor van de roovers te ont
dekken. In een ra.vijn troffen wij de
gestolen koffer aan. Zij was echter ledig
Van de rooverbende werd echter geen
spoor gevonden.
Wij vervolgden daarop de reis naarPrie-
MINISTER DECKERS.
De Minister van Defensie is voorne
mens zich 12 Januari e k. in teschepen
aan boord van H.M.s. torpedobootjager
„Witte de WTith", welk schip onder com
mando staat van den luitenant ter zee
le klasse J. W. A. A. Heijdt.
De Minister zal een gedeelte van de uit
reis van genoemden bodem naar Oost-
Indië mede maken, teneinde voor langeren
tijd meer van nabij het leven aan boord
van een oorlogschip gade te slaanzulks
ook wat betreft vlagvertoon vanoorlogs-
I schepen in den vreemde.
Het embarquement heeft plaats op 12
Jauuari te Nieuwediepbet schip zal van
1620 Januari tg Lissabon verblijven,
alwaar dan ook van H.Ms. torpedobootjager
„Banckert" op zijn uitreis naar West-ln-
dië vertoeft.
De reis gaat verder via Tunis naar
Napels.
De Minister keert vandaar per trein
naar Nederland terug.
DOODSLAG TETHARDEGARIJP.
De Rechtbank te Leeuwarden heeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen den 30-
jarigen straatmaker G. D., die terecht
heeft gestaan wegens doodslag van den
bekenden renstalmeester J. K. van der
"Veen te Hardegarijp, gepleegd in den
avond van 31 Aug. j.l.
De Officier van Justitie had 10 jaar
gevangenisstraf geëischt.
De Rechtbank veroordeelde hem tot 15
jaar gevangenisstraf.
Tegen den man, die aan D. het mes
ter beschikking stelde om zijn misdrijf
te plegen, den 28-jarigen P. H., luidde
de eisch 5 jaar gevangenisstraf.
De Rechtbank veroordeelde hem tot
10 jaar gevangenisstraf.
Een derde, de 22-jarige S. van der M.,
die eveneens bij den doodslag tegenwoor
dig was en den ter assistentie geroepen
veldwachter mishandelde, werd overeen
komstig den eisch lot 1 jaar en 6 maan
den gevangenisstraf veroordeeld.
0—
WINKELHUIS UITGEBRAND.
Een felle brand heeft gewoed in de
manufacturenwinkel van de firma J. Bult
huis, aan den Oosterweg te Groningen.
Dc inwonende wiukelchef ontdekte den
brand. De bewoners waren afwezig. De
brandweer, die spoedig ter plaatse was,
kon den winkel niet meer behouden. Het
blusschingswerk vorderde bijna 4 uur,
De geheele winkel, alsmede het kantoor
en eon daarachter gelegen vertrek brand
den vrijwel uit. De oorzaak van den
brand is onbekend. De winkel was laag
verzekerd.
ROEKELOOZE AUTOBESTUURDER.
De Officier van Just, bij de Haagsche
Reshtbank heeft tegen den 28-jarigen
reiziger J. M. R. uit Delft, wegens het
als bestuurder van een motorrijtuig, roeke
loos rijden, daardoor een wielrijder werd
aangereden en ernstig gewond, één maand
gevangenisstraf geëischt.
Tegen den 26-jarigen chauffevr J. v. B.
uit Naaldwijk, die te Monster op den
openbaren weg met een vaart van 70 K.M.
slingerde en daarbij een wielrijder aan
reed, die verwond werd, eischte de Officier
10 weken gevangenisstraf met ontzegging
van het recht om een motorrijtuig te
besturen voor den tijd van 6 maanden.
VERDUISTERING.
Bij de Haagsche politie heeft zich aan
gemeld de 46-jarige A. P. W. K., ambte
naar bij de Coöp. Vereeniging Centraal
Beheer te 's Gravenhage, die bekende zich
schuldig gemaekt te hebben aan verduis
tering van ruim f 800, ten nadeele dezer
instelling
FRAUDE OP HET~POSTKANTOOR
TE NIJMEGEN.
De justitie te Arnhem heeft in samen
werking met de recherche te Nijmegen
een onderzoek ingesteld op het postkan
toor te Nijmegen, daar eenige beambten
onder verdenking stonden zicdi aan fraude
te hebben schuldig gemaakt. Na onder
zoek van de justitie werden op last van
den Officier van Justitie aang-ehouden de
assistenten van de Posterijen D. N. en
P. J. K., die verdacht worden van ver
duistering van gelden en postzegels van
de afdeeling Pakketpost. Deze fraude
moet reeds over geruimen tijd loopen.
D. N. is naar Arnhem overgebracht en
P. J. K. di e ziek is geworden, kon voor-
loopig te Nijmegen blijven. Beide ver
dachten zou den reeds gebruikte postzegels
op de pakketkaarten hebben geplakt e
het ontvang sn geld zelf hebben gehoudet
-• «- l iA
jongens op nieuwjaarsmorgen te ko
men verrassen.
bevat deze week o.a.
4
