J. J. lankhayzen (o's tore Jf.V.
Oil nummer aeslaeï uil 2 ifleii
ALLE SÉMmaak-acttn
jisterij Ajlrscliiiiir-Baert
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN,
No. 5115 Vrijdag 17 April
Heusden.
1931.
Agentschap van de Amsterdamsche Batrlc jV.V Amsterdam.
Burgerlijke Stand.
Gepraat in
raadsvergaderingen.
Und van AUENA
Dit blad verscbyot WOENSDAGMORGEN en
VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25,
en franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening
no. 61525.
Advertentiën van 16 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
telef. no. is RaamsdooKSve6r.
Verstrekt Handelscredieten tegen nadegx-Cvereen te komen voorwaarden.
Opent rekening-eouranyffiet rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en^Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen,
Koopt en verknopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupon^en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden Deposit^ rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK. SKT Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Nadére inlichtingen verstrekt gaarne de Directie
T. BOONSTRA
Het is ons bekend, dat het couran-
tenlezend publiek in de plaatselijke pers
gaarne uitvoerige verslagen van het
verhandelde in gehouden raadsvergade
ringen aantreft en vooral wanneer on
derwerpen aan de orde zijn geweest,
waarbij harde en scherpe woorden zijn
gevallen, is de belangstelling bijzon
der groot. Raadsleden lezen zelf nog
wel eens gaarne hetgeen door hen is
gezegd, familieleden vinden het dik
wijls heel mooi dat een familielid-raads
lid het zoo flink heeft durven uitspre
ken en buitenstaanders toonen meer
dan gewone belangstelling in heftige dis
cussie^ der vroede vaderen. En wan
neer dan de voorzitter beschouwd wordt
als „de kop van Jut", waarop de klap
pen van meerdere zijden neerkomen,
dan bereikt de graagte, waarmee het
verslag gelezen wordt, haar hoogte
punt
Nu kunnen we ons levendig voor
stellen dat er ook velen zijn!, die zich
dikwijls over het gedoe in> de raads
vergaderingen ergeren en zich de vraag
stellen of het algemeen belang nu wer
kelijk gediend wordt door het aan de
groote klok hangen van veel, dat be
ter binnenskamers had kunnen blijven
en- door de vlijmscherpe en onparlemen
taire wijze waarop zaken somtijds wor
den behandeld. Motie's van afkeuring
van beleid worden den Burgemeester
en Burgemeester en Wethouders maar
al te vaak naar het hoofd geslingerd
en de meest meedoogenlooze critiek
valt hun dikwijls ten deel, hetgeen bij
velen een soort weerzin wekt tegen
vele onzer gemeenteraden. En welk
succes heeft dat al in den regel? Im
mers in den regel zeer weinig, want
men raakt aan al die afkeuringen en
haarkloverijen gewend.
Maar mogen de raadsleden nu in hun
ne vergaderingen alles dan maar zeg
gen, al is dat nog zoo beleedigend
of onaangenaam voor hen voor wien het
bedoeld is? Ziedaar nu eene vraag,
welke we eens nader onder de oogen
willen zien.
Het beginsel van wettelijken waar
borg voor geheel onbeperkt recht van
spreken in vergaderingen van vertegen
woordigende lichamen is een product
van Engelschen bodem. Vanuit Enge
land is het naar het vasteland overge-,
waaid en bij ons pas, hoewel meer
beperkt, in 1848 in de Grondwet voor
de leden der Staten-Generaal opgeno
men. Dat de Provinciale wet van 1850
het beginsel voor de leden der Staten
opnam en de Gemeentewet van 1851
het voor de leden van den Raad vroeg,
ligt wel voor de hand. De Grondwet
en provinciale wet zullen we verder
laten rusten en ons alleen bezig hou
den met de gemeentewet, omdat we
het slechts willen hebben over de ui
tingsvrijheid van raadsleden.
De onafhankelijkheid van raadsleden
is een hoogst belangrijke zaak en de
gemeentewetgever heeft dat juist in
gezien. Zoo zegt art. 45 „De leden
stemmen elk volgens eed en geweten,
zonder last van of ruggespraak met
hen, die benoemen," en met deze woor
den wordt bedoeld aan de raadsleden
een waarborg te geven voor hunne on
afhankelijkheid van de kiezers. Zij mo
gen zich aan hun kiezers niet binden
door een voorafgaande lastgeving d.i.
wat men noemt een imperatief mandaat;
maar evenmin mogen zij, eenmaal ge
kozen zijnde, met hun kiezers gaan
onderhandelen over aanhangige zaken
om van hen opdrachten dienaangaande
te ontvangen. Raadsleden behooren als
vrije mannen geheel zelfstandig te be
slissen.
Bedoelde waarborg voor de onafhan
kelijkheid der raadsleden van de kie
ners mag echter geenszins tot de op
vatting leiden dat er tusschen candi-
daat-raadsleden en kiezers geen enkel
contact zou mogen bestaan. Juist be
hoort tusschen hen een band te wor
den gelegd en wel, als we het zoo
mogen '.noemen, een band van vertrou
wen. En die band kan niet worden ge
vlochten, zoo de kiezers niet in de
gelegenheid zijn de gevoelens van hun
candidaat, omtrent vraagstukken van
practisch gemeentebeleid te leeren ken
nen, waartoe dan ook ruimschoots de
gelegenheid dient te worden geboden.
De gemeentewet wil in geen enkel
opzicht eenige belofte, door een can-
didaat-raadslid af te leggen, maar wel
wil zij de kiezers gelegenheid geven
te vernemen hoe een candidaat over
bepaalde onderwerpen denkt. Zoodoen
de blijft de onafhankelijkheid der ge
kozenen tegenover de kiezers voldoende
gewaarborgd, terwijl de kiezers vooraf
kunnen weten of de candidaat wel eigen
lijk de man is, aan wien zij hun ver
trouwen kunnen schenken.
Maar de gemeentewetgever heeft het
niet voldoende geoordeeld om de on
afhankelijkheid der raadsleden tegen
over de kiezers vast te leggenhij heeft
hunne onafhankelijkheid ook willen
waarborgen in de vergaderingen van
den raad met betrekking tot het in die
vergaderingen door hen gesprokene.
Daarom is art. 47 opgenomen, hetwelk
zegt: „Zij zijn niet gerechtelijk ver
volgbaar wegens de stem of meening
door hen in de vergadering geuit."
Ziehier eene noodzakelijke voorwaarde
voor de vrijheid en onafhankelijkheid
der raadsleden, d.i. voor hunne on
schendbaarheid. Immers zullen de grie
ven dikwijls op lokale oorzaken steu
nen, wier aanwijzing hinderlijk, mate
rieel nadëelig kan worden voor enkele)
gemeentenaren. Hier is de kring zóó
beperkt, dat de uitingen van het raads
lid veel meer dan die van het kamer
lid of van den *a fgevaardigde ter Sta
tenvergadering worden gewogen en ge
wikt. Onder deze omstandigheden kost
het nog meer moeite rondborstig te
zeggen waar het op staat. Zonder de
zekerheid dat, als de kritiek is geveld,
geene rechtsvervolging dreigt, ware he'
ijdel op hare onomwondenheid te ve,
trouwen.
ZUI DVRUCHTEI
EERSTE SOORT
APPELEN, PRUIM El
TUTTI-FRUTTI, ABRIKjFZEN,
ROZIJNEN met en zoneter pit,
KRENTEN, SUC^E,
AMANDELE1
ANANAS per blik vajfÖ schijven
35 c e
A. BAAIÖENS,
Botermarkt 88
HEUSDEN.
Wij moeten d#vrijheid van spreken
van raadsleden in raadsvergaderingen
niet beschouwap als een voorrecht voor
hen, maar wan als eene uitzondering
op den rege* dat in het algemeen ieder
aansprakelijk en verantwoordelijk wordt
gesteld zijne woorden, welke uit-
zonderinjf ter wille van het algemeen
belang jfoodzakelijk is. Zeer terecht dan
ook h^eft de wetgever den strafrechter
buitgrf de vergaderzaal willen sluiten
voor zooveel betreft de in raadsverga
deringen gesproken woorden.
Met betrekking tot de woorden van
art. 47 huldigt men tweeërlei opvatting
t.w. een enge en een ruime. Zij, die
het artikel in de enge beteekenis wSl-
len zien toegepast, beweren dat de vrij
heid van spreken van raadsleden in de
vergaderingen enkel betrekking heeft op
hetgeen gesproken wordt in verband
met de in behandeling zijnde zaken,
zoodat bij eene eventueele rechtsver
volging de strafrechter in elk geval
zou hebben uit te maken of de ge
sproken woorden al dan niet min of
meer verband hielden met de orde van
den dag. Zij daarentegen die een ruime
interpretatie van het artikel voorstaan,
en deze wordt tegenwoordig vrijwel
algemeen gehuldigd, meenen dat de
raadsleden in raadsvergaderingen te
genover den strafrechter volkomen vrij
zijn in het uiten hunner meening, al
is die nog zoo beleedigend voor wien
ook en dat het er niets toe doet of
de gesproken woorden al dan niet in
verband staan met het behandelde on
derwerp.
Ons komt het voor dat eene ruime
interpretatie in 's wetgevers bedoeling
heeft gelegen, omdat het voorrecht van
vrijheid van spreken dan pas tot zijn recht
komt, terwijl de geschiedenis van het
artikel stellig ook elke beperking van
de hand wijst.
Alzoo gerechtelijke onvervolgbaarheid
der vertegenwoordigers van de gemeen
tenaren in de raadszaal. Maar houdt
dit nu ook in de bedoeling van den
wetgever, dat elk raadslid in de verga
dering van den raad ongestraftzou
mogen zeggen wat hij maar wil, al zijn
zijne woorden nog zoo beleedigend en
grievend van inhoud?
Stellig niet. De bedoeling van den
wetgever is geweest, en zoo wordt bet
wetsvoorschrift dan ook opgevat, dat de
vergadering zelf haar eigen politie zal
uitoefenen. De handhaving der tucht
moet aan den raad zelf worden over
gelaten en hij bezit daartoe de midde
len door voorschriften daaromtrent op
te nemen in het reglement van orde.
En deze voorschriften moeten door den
voorzitter worden gehandhaafd. Wel
het dus van diens optreden afhan
of de raadsvergaderingen een ordelijk
verloop hebben. Houdt hij zich sjreng
CREOL1NE - ZOUTZUUR
CARBOLZUUR - A^J NZUUR
KUNSTKALK - PIjAKMEEL
BOENWAS - WjnjFWAS
WITKWASTEN - WATERVERF
DWEILEN - lEEMEN
SPONSEN
Botermarkt ik HEUSDEN
aan qt bepalingen van het reglement
vanj»orde eiwweet hij, zoo noodig,
tacjSol, krachJfg en doortastend op te
tréoen, dan all zeker in de meeste ge
vallen wordgn voorkomen, dat in raads
vergaderingen tooneelen worden afge
speeld, di<y veel gelijkenis vertoonen
met buurtruzie's en allerminst doen den
ken aan bijeenkomsten van vroede man
nen, die op waardige wijze de belangen
der gemeente behooren voor te staan.
Nu zou men nog kunnen zeggen, dat
in sommige gevallen geen presidiale
hamer krachtig genoeg is om de orde
in de raadsvergadering te handhaven.
En deze opmerking is volkomen juist.
Maar dan merken we op, dat ook de
openbaarheid der vergaderingen en de
periodieke aftreding der. leden ongetwij
feld het hare er toe bijdragen om de
orde in de vergaderingen te helpen be
waren. Want gelukkig zijn we hier te
lande nog niet zoover dat het groote
deel 'der kiezers de ergste ordeverstoor
ders op het kussen willen brengen eni
we zien toch ook dat de grootste leven
makers ien schreeuwers dikwijls bij de
eerste 'de beste gelegenheid worden uit
geworpen: Hier in Nederland mogen
we inog zeggen: „De rechtbank der
kiezers -heeft ook hare goede zijde."
Het 'vorenstaande schreven we met
het Oog op de a.s. raadsverkiezingen,
daar het ons wil voorkomen, dat een
en ander nog in overweging genomen
kan worden door kiezers, die bij het
bepalen van hun stem met alle mogelijke
motieven rekening houden.
tfniteisland
OMWENTELING IN SPANJE.
Koning Alfonso van Spanje heeft, ook
voor zijn familie, afstand gedaan van
den troon. Nieuw kabinet is gevormd
onder Alcala Zamora. Groote menschen-
massa's trekken door de straten van
Madrid. Er heerscht volkomen rust
Latere berichten melden
Het republiekeinsche bewind heeft alle
noodigë maatregelen genomen om de
orde te handhaven en de persoonlijke
veiligheid van den koning te waarborgen.
Ten paleize werden in allerijl maatre
gelen genomen voor het vertrek van den
koning.
He ministers uit het kabinet Aznar
begaven zich naar het koninklijk paleis
waarheen zij door den koning ontboden
waren, waarschijnlijk om afscheid van
gem te nemen.
Toen Aznar het paleis verliet verklaarde
hij dat er niets nieuws was en dat hij zou
terugkomen om den koning te spreken
doch men meende zooals blijken zou
terecht dat deze verklaring bestemd
was om de aandacht af te leiden.
Koning Alfonso heeft namelijk vergezeld
van den infant Alfonso en den oud-mi
nister van marine, den hertog van Men-
doza, Madrid verlaten. Het doel van
zijn reis was niet bekend. Men vermoeidt,
dat hij naar Engeland is gegaan.
De voorloopige regeering zal een pro
clamatie publiceeren die behalve een
manifest aan de natie ook in groote
lijnen de grondwet zal behelzen die zal
gelden tot de grondwetgevende Cortes
over de definitieve grondwet beslist heb
ben.
De nieuwe Spaansche regeering heeft
door middel van den nieuwen staatsecre
taris Sanche^^ïuerra de eerste besluiten
van de ni^iwe regeering aan de pers
medegedeeld. Zij bevatte de officieele
benoepafng van Alcala Zamoro tot voor-
loopig president en tot benoeming van
dpr leden van het Kabinet en algemeene
mnestie en instelling van een ministerie
voor verkeerswezen.
BLOEDIGr DRAMA.
Te Baudour in Henegouwen, een plaatsje
van 1400 inwoners, heeft zich een drama
afgespeeld, waarbij een persoon werd
gedood en een werd gewond. De arbei
der Van B. heeft den stiefvader van zijn
vrouw, den Nederlandschen fabrieksarbei
der Cornelis Vink, neergeschoten. Van
B. zelf werd door een schot in den mond op
slag gedood. De toestand van V. is rede
lijk wel.
o
DAAD VAN EEN KRANKZINNIGE,
In het dorp Teufenbach bij Zürich
heeft Zaterdagavond waarschijnlijk in een
aanval van krankzinnigheid de 35-jarige
kantoorbediende Bart zijn twee kinderen
van 4 en 6 jaar en twee meisjes uit
Zürich van 5 en 8 jaar, die bij hem
hun vacantie doorbrachten, met revolver
schoten gedood en daarna zichzelf met een
schot door het hoofd met een militair
geweer het leven benomen.
ARTILLERIEOFFICIER INBREKER.
Zaterdagnacht hoorde een 70-jarige
eigenaar van een buitengoed bij Parijs
plotseling eenig geluid, van achter de
deur van de slaapkamer scheen te ko
men. Hij begaf zich naar het vertrek
naast zijn slaapkamer en stond plotse
ling voor een gemaskerden inbreker, die
zich op hem wierp Ondanks zijn hoogen
ouderdom, slaagde hij er in, na een wor
steling, die bijna een uur duurde, de
revolver te bereiken, die op een stoel in
zijn slaapkamer lag. Hij loste twee j
schoten, waardoor de indringer op slag
gedood werd.
Toen de gendarmerie arriveerde, bleek
uit de papieren, dat de inbreker de
zoon van een in de omgeving wonend
grondbezitter was en als officier dienst
deed bij een artillerie-regiment.
Men vermoedt, dat de jongeman schul
den had en toen tot dit middel zijn toe
vlucht genomen, om aan geld te komen.
Waarschijnlijk gaat de oude heer vrij
uit aangezien uit allesblijkt, dat hij
uit noodweer gehandeld heeft.
Binnenland
ZWARE BRAND TE OVERDIN-
KEL GEMEENTE LOSSER.
Donderdagnacht is in het grens
dorp] e Overdinkel, een hevigën brand
uitgebroken in de garage van den hr.
J. H. Brilman. Twaalf autobussen en
2 personenauto's gingen in vlammen
op, eveneens veel benzine en olie.
Twee naastgelegen woningen werden
eveneens door het vuur vernield.
Tengevolge van de hitte sprongen
de autobanden met een knal als van
een kanonschot stuk.
De oorzaak van den brand is onbe
kend, verzekering dekt de schade.
FELLE BRAND"
Woensdagmiddag heeft te Nieuwe
Wetering een ernstige brand gewoed,
die een boerderij met veestalling, een
woonhuis met bakkerij, twee schuren,
alsmede een drietal hooibergen in de
ach heeft gelegd. Terwijl eenige kin
deren aan het spelen waren bij een
hooiberg van den heer C. Straathof,
geraakte deze, zeer vermoedelijk door
dat zij met lucifers in de nabijheid
van het hooi hadden gespeeld, in
brand. In een oogwenk stond het hooi
in lichtelaaie. Een der kinderen, het
zoontje van den daglooner Spring in
't Veld, dat zich juist boven op den
hooiberg bevond, werd door de vlam
men ingesloten en slaagde er slechts
in te ontkomen door zich door het
vuur naar beneden te laten zakken.
Het bekwam daarbij zulke ernstige
brandwonden, dat het onmiddellijk
naar het Academisch Ziekenhuis te
Leiden moest worden Vervoerd. Hoe
wel zijn toestand ernstig is, heeft men
toch hoop men in het leven te hou
den.
Inmiddels hadden de vlammen,
aangewakkerd door den feilen wind,
ook een schuur van den heer Straat
hof aangetast en waren vandaar over
geslagen op de boerderij, die weldra
eveneens een vuurzee was, waarna
het vuur zich nog aan een tweetal
hooibergen meedeelde.
Het brandende hooi en de vonken
vlogen op den hevigen wind door de
lucht en belandden daarbij op het
stroo'dak van de woning met bakke
rij van den heer C. Hijzelenberg, die
aan de overzijde van de ringsloot is
ig'elegen en welke eveneens vlam vat
te. Hoewel de motorspuit van Roie-
lofsarendsveen spoedig ter plaatse
was, stond men machteloos tegenover
de geweldige vlammenzee, waarop
men er zich toe moest bepalen de
boerderij van den heer Th. Los, die
ernstig werd bedreigd nat te hou
den. Ook de handspuit van Rijnwete
ring verleende hierbij assistentie.
De hierboven genoemde gebouwen
met den er zich in bevindenden inven
taris brandden geheel uit. De veesta
pel van den heer Straathof kon echter
worden gered. De schade van beide
eigenaren wordt door verzekering ge
dekt.
GETROFFEN.
Dinsdagochtend is een hijschkraan
van de Zandexploitatie Mij. „Den
Haag'' die aan de Slachthuiskade te
's Hage op een zolderschuit was ge
monteerd, omgeslagen, vermoedelijk'
doordat een bak met zand, welke
door de kraan uit de schuit op de
kade werd geheschen, uit het lood
is geraakt. De machinist kon nog van
de kraan klimmen en zich in veilig
heid brengen, maar een andere werk
man, de 70-jarige Van Elk, die juist
uit de schuit op de kade wilde klim
men, kreeg de kraan op een zijner
beenen, dat verbrijzeld werd. Hii is
in zorgwekkenden toestand naar het
ziekenhuis vervoerd.
AFGEBRAND-0
De groote boerderij van den vee
houder J. Kraak aan het Krompad
te Echten is in vlammen opgegaan.
Door den N.W.-storm was de geheele
boerderij in een oogwenk tegen den
grond en viel aan redding niet te den
ken. Bij dezen brand kwamen om 39
koeien, w.o. 35 stamboekkoeien,
voorts één stamboekstier, meermalen
bekroond, drie varkens, 30 biggen,
drie paarden en voorts jong vee. De
boerderij en de inboedel waren verze
kerd.
HEUSDEN.
Geboren: Petronella Maria, d. van
J. v. Til en H. Dekker.
Overleden: Stinus Blom, echtg.
van J. W. Timmermans, 77 j Johannes
Franciscus Bax, 80 j.
voor het Land van Heusden ea Altenje Langstraat en 9e Bonnneltsrwaard
