LETTERS ARTIKELEN
Serie B. No. 1516
Naar het1000ste Ej^ra-Cadeau
f 60 -
FRAAI BORDUURSEL.
Plaatselijk lieuws
R AVEN SWA A V s
Nederlandsche maatschappij voor
Nijverheid en Handel.
DOELMATIGE ONDERWIJS
ORGANISATIE.
SAMENSTELLING EN TAAK DER
COMMISSIE.
Verschenen is het rapport van de door het
Hoofdbestuur der Nederlansche Maatschap
pij voor Nijverheid en Handel te Haar
lem ingestelde commissie inzake doelma
tige onderwijsorganisatie. Voorzitter
van deze commissie was Prof. Ir. D.
Dresden, oud-hoogleeraar aan de Tech
nische Hoogeschool te Delft. Als onder-
wijs-deskundigen hadden in de commissie
zitting Mejuffrouw Dr. J. J. van Dullemen,
Rectrix van bet Gemeentelijk Lyceum
voor Meisjes te Utrecht en de heeren G. Bol-
kestein Inspecteur van het Middelbaar
Onderwijs te Amsterdam, Dr. D. Coelingh,
oud-directeur van een H. B. S. met 5-j. c.
te Amsterdam, P. A. Diels, hoofd van
een openbare school te Amsterdam ter
wijl tevens van de commissie deel uit
maakte Mr. A. C. Josephus Jitta, even
eens lid van het Hoofdbestuur. Het sec
retariaat was opgedragen aan den heer
W. B. Reynen, secretaris der Maatschap
pij-
De bedoeling van het Hoofdbestuur
was, dat de studie der commissie zich
zou richten op het algemeen vormend
lager en middelbaar (voorbereidend hooger)
onderwijs en het vraagstuk van de aaneen
sluiting. In het bijzonder waren haar
de volgende vragen ter beantwoording
voorgelegd
1. Kan door doelmatiger organisatie van
ons onderwijs- apparaat een verbetering
van de resultaten van het onderwijs be
reikt worden, in het belang van de al-
gemeene volksontwikkeling en dus ook
van de volkwelvaart in den ruimsten zin
2. Hoe zijn de resultaten van het onder
wijs in het buitenland, voor zoover een
vergelijken met Nederlansche toestanden
mogelijk is en wat is eventueel voor ons
van buitenlandsche voorbeelden te leeren
WERKWIJZE.
De commissie heeft door een enquête
bij leiders van groote bedryven getracht
een inzicht te krijgen omtrent wat het
practische leven verwacht van de leer
lingen, die algemeen vormend lager resp.
middelbaar onderwijs hebben genoten,
teneinde daarin een basis te vinden voor
eventueele hervormingsvoorstellen. Een
samenvatting van de resultaten van de
enquête is als bijlage I aan het rapport
toegevoegd.
Bijlage II bevat door den secretaris
opgemaakte overzichten omtrent de or
ganisatie van het algemeen vormend on-
derwys in België, Denemarken, Duitschland,
Engeland, Oostenryk, Zweden en Zwitser
land.
LAGER ONDERWIJS.
Uit de antwoorden, op de enquête ont
vangen bleek de commissie van een al-
gemeene ontevredenheid over de resul
taten van het lager onderwijs hier te
lande, in het bijzonder voor zoover het
bedoeld eindonderwijs te geven. Het be
staan van zoo groote onvoldaanheid wijst
naar de commissie meent wel op de drin
gende noozakelijkheid van verbetering.
De tot uiting gekomen critiek meent
zij in de hoofdzaak als volgt te kunnen
samenvatten
le de leerstof, die in verschillende ant
woorden ook te uitgebreid wordt genoemd,
is in de lagere school onvoldoende ver
werkt
2e de kennis der Nederlandsche taal-
is slecht en onvoldoende. Een overgroot
deel van de leerlingen, die lager eindon
derwijs hebben genoten, is niet in staat
zich op eenigzins behoorlijke wijze mon
deling ot schriftelijk in de Nederlandsche
taal uit te drukken. Ook over slordig
en slecht schrift wordt algemeen ver
klaard
3. wat op school geleerd wordt is te
weinig gericht op het praktische leven.
Rekening houdend met wat in het bui
tenland blijkt te bestaan meent de com
missie ter tegemoetkoming de aan geble
ken bezwaren de volgende
voorstellen tot reorganisatie van
het lager onderwijs te moeten doen.
Zoodanige verlenging van den leer
plicht, dat overbrugd wordt de kloof die
nu nog bestaan tusschen het eindigen
van den leerplicht en het tijdstip waarop
de Arbeitswet arbeid toestaat.
Na een vierjarige algemeene grond
schoot worde gedifferentieerd naar ge
lang de kinderen voor middelbaar (voor
bereidend hooger) dan wel voor lager
eindonderwijs bestemd zijn. Voor deze
differentiatie en voor de aansluiting tusch-
schen het lager en het voortgezet be
veelt de commissie aan het systeem dat
in onderwijskringen algemeen bekend
is onder den naam van het Haagsche
stelsel.
In de vierjarige grondschoot zal in de
eerste plaats nadruk gelegd moeten worden
op Nederlandsche taal, lezen, schrijven
en rekenende andere vakken mogen
in deze school slechts een ondergeschikte
plaats innemen.
De gelegenheid moet bestaan om nieuwe
onderwijsstelsels als het het Montesseni-,
het Dalton- en andere stelsels toe te pas
sen.
Voorts acht de commissie het gewenscht
bij het geheele lager onderwijs voor
zoover praktische financieele bezwaren
zich niet daartegen verzetten een
plaats van den handenarbeid in te ruimen.
By de te behandelen leerstof in de
hoogere klassen van de gewone lagere
school moet in het bijzonder met de
eischen van het praktische leven worden
rekening gehouden.
De commissie wijst dan nog op de
voordeelen van het systeem-Visser, dat
te Oosterbeek wordt toegepast, en dat
het mogelijk maakt een gewone school
van 7 klassen te drijven met slechts 5 onder
wijzers.
ONDERWIJS NA DE LAGERE SCHOOL.
Zij, die blijken daartoe de noodige be
kwaamheid en geschiktheid te bezitten,
moeten volgens de commissie gelegenheid
hebben na de lagere school verder al
gemeen vormend onderwijs te genieten.
Intusschen is voor tal van posities
in het praktische leven de aangewezen
wegna de lagere school hetzij een be
paalde vakopleiding te volgen, dan wel
over te gaan naar het algemeen vormend
Uitgebreid Lager Onderwijs, eventueel met
daarop aansluitend vakonderwijs.
De U. L. O. school, waarover men
in het practische leven ook tevreden
blijkt, zal in het algemeen meer
leerlingen tot zich moeten trekken
dan H. B. S. en Gymnasium; In ver
band hiermede waarschuwt de commissie
ernstig tegen pogingen om zich by dit
U. L. O.-onderwijs naar het voorbeeld van
het middelbaar onderwijs te richten en
in het bijzonder tegen opschroeving van
de eischen voor het z g. U. L. O. diploma.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
Ook over de resultaten van het alge
meen vormend middelbaar onderwijs blykt
veel ontevredenheid te bestaan. Ook hier
wordt geklaagd over onvoldoende kennis
van de Nederlandsche taal, niet in staat
zijn de gedachten mondeling en schriftelijk
onder woorden te brengen, oppervlakkige
kennis en niet genoeg gericht zyn van
het onderwijs op de eischen der praktijk.
De commissie heeft in de eerste plaats
overwogen de mogelijkheid van een ra
dicale reorganisatie van het middelbaar
onderwijs in dien geest, dat alle leerlingen
zoolang mogelyk op èèn school zouden
worden samengehouden met gelegenheid
om uit een groot aantal vakken diegene
te kiezen, die het best bij hun aanleg
en toekomstige vooruitzichten passen, ter-
wyl zoolaat mogelyk tot versplinterde stu
dierichtingen zou worden overgegaan. Op
grond van practische overwegingen heeft
de commissie intusschen besloten bij
hare voorstellen uit te gaan van wat een
maal hier te lande bestaat.
Voor de driejarige H. B. S. is in haar
systeem geen plaats meer. De typen
voor algemeen vormend middelbaar en
voorbereidend hooger onderwijs blijven de
vijfjarige H. B. S. en het Gymnasium,
maar de commissie wil aan alle leerlingen,
die van de lagere school komen en middel
baar of voorbereidend hooger onderwijs
zullen genieten, èèn jaar hetzelfde onder
wijs geven en eerst daarna overgaan tot
de splitsing naar H. B. S. of Gymnasium*
De H. B. S. wil zij dan evenals nu
het geval is, na afloop van het derde
leerjaar splitsen in een literair-econo-
mische en een wis- en natuurkundige
afdeeling. Voor deze beide afdeelingen
bepleit zij een systeem van kern- en keuze
vakken. Kernvakken zijn die onmisbare
vakken welke, elke leerling verplicht moet
volgen. Uit de keuze vakken kan een
keuze worden gedaan, naar gelang van
aanleg en bestemming van den leerling.
Voor het geheele middelbaar onderwijs
acht de commissie verplicht onderwijs in
gymnastiek en lichamelijke oefening noodig
en ook handenarbeid acht zij van zeer
groot belang.
Het volledig verslag met de bijlagen
is in brochurevorm tegen den prijs van
f 1.50 per exemplaar verkrijgbaar bij
het algemeen secretariaat der Maatschap
pij, Nassau plein 5 te Haarlem postgiro
nummer 4051, en bij d^n boekhandel.
Het lid der commissie, de heer Diels,
verzocht aanteekening, dat hij over dit
onderdeel van de voorstellen geen oordeel
wenschte uit te spreken.
Voor prima
DAMES- en HBERENCONFECTIE
tegen lage prijzen, is uw adres
BAHLMANN GORINCHEM.
HEUSDEN.
De kleinhandelsprijs van Melk,
Boter en Eieren in deze gemeente is deze
week als volgt
Melk 10 ct. per L.
Boter f4.65 per K.G.
Eieren 4y3 cent per stuk.
Het aanbrengen en 'asfalteeren
van een steenslagver harding op den
Noorderrivierdijk langs de Bergsche
Maas in de gemeente Herpt en Bern.
Raming f 10.200.Bestek no. 129.
F. H. v. d. Pluym te Rosmalen f9380
N. M. Kraayeveld te Tilburg f9400
Firma J. Verwater te Made f 9945
Firma J. Heijmans te Rosmalen f9700
Th. Blijlevens te Made f9480
M. Vissers te Drunen f9420
C. W. Kanters te Raamsdonk f9500
J. J. Wilgers te Nieuwkuyk f9241
P. B. Huberts te Nijmegen f 10373
A. C. Korteweg te Breda f 9900
H. van Seventer te Vught f 9700
H. van der Pas te Hintham f 10390
N.V. Aannemers en wegenbouw
bedrijf P. O. Zanen, Tilburg f 9420
N.V. Aannemings Maatschappij
Gebr. Hoyinck te Arnhem f 9643
A.s. Zaterdag 18 April komt in
Hotel „Concordia" de beroemde bil
jartspeler Valkhof een séance geven en
speelt 500 car., cadre voorgift 350.
In de Maandagavond gehouden
vergadering der „Heusdensche Winket
liersvereen." is eene marktcommissiq
gekozen die in nader overleg zal tre-
dne met H. Belang.
Naar we vernemen zal de vracht-
auto-besteldienst van de „A.T.O." met
ingang van 20 dezer den dienst 's-Bosch
HeusdenGorinchem gaan rijden.
Door het A.T.O.-bestuur is als ont
vang- en bestelkantoor te Heusden aan
gewezen de woning van den heer Ant.
Metselaar.
AALBURG.
Woensdag, 22 April, des avonds
om kwart voor zeven, hoopt de heer
Van Leeuwen uit Schoonrewoerd, in de
Ned. Herv. Kerk alhier op te treden.
ALMKERK.
Den heer A. d. P. alhier, thans
werkzaam te Culenbotg bad het onge
luk zoodanig een slag te krijgen v.
d. kruk vd. motor, dat geneeskun
dige hulp noodzakelijk was.
A.s. Zaterdagavond hoopt de
heer Broen propagandist voor de Chr.
Nat. Werkmansbond alhier, in de zaal
Dekker een rede te houden voor de
afdeelinjg v. genoemden bond alhier.
De heer K. alhier, had het on-
'gjeluk, met zijn auto in een sloot te
geraken, met het gevolg dat hit zijn
arm zoo ernstig bezeerde, dat over
brenging naar *'t ziekenhuis te 'Gorin
chem noodzakelijk was.
CAPELLE.
Onze vroegere dorpsgenoote
Mej. P. Stok is benoemd tot onder
wijzeres aan de Chr. school te Krui-
ninjgen.
Het bestuur van den Ring
's Grevelduin-Capelle van den Bond
van Ned. Herv, Jonigelingsvereenigin-
igen op G. G. heeft besloten dezen
zomer weder, evenals vorige jaren,
een landdag te organiseeren.
Naar we vernemen stelt de hr.
J. v. d. Hoeven Bzn. alhier zich bij de
a.s. verkiezingen voor den Raad der
gemeente Sprang-Capelle niet meer
herkiesbaar.
J.l. Dinsdalg ontving de familie
te dezer plaatse bericht, dat het lijk
van onzen dorpsgenoot schipper J.
le S., die in de maand Januari 1.1. te
te Rotterdam in de Maashaven over
boord viel en verdronk, aldaar dien
mdrigen gevonden was.
Het i e elftal der voetbalveree-
niging „Excelsior'' alhier gaat a.s.
Zondag naar 's Bosch voor het spe
len va ineen competitiewedstrijd voor
de ie klasse B.V.B. tegen B.V.V. 5
aldaar. Het 2e elftal speelt voor de 2e
klasse op eigen terrein tegen R.W.B.
III uit Waalwijk.
In den ring 's Grevelduin-Ca
pelle zullen na het vertrek van Ds.
Ewoldt, Ned. Herv. predikant te
Raamsdonk, drie Ned. Herv. gemeen
ten vacant zijn n.l. die te Raamsdonk
Waspik en Loonschendijk.
Men deelt ons mede, dat het
avondconcert met Hemelvaartsdag op
het concoursterrein alhier zal gegeven
worden door de Harmonie „Concor
dia'' uit Loon op Zand en 2en Pink
sterdag door de Harmonie „Eupho-
nia'' uit Kaatsheuvel. Het feest zal
2e Pinksterdag besloten worden met
een groot schitterend vuurwerk.
GENDEREN.
De op verschillende plaatsen uit-
geplante narcissen bloeien reeds flink en
geven een prachtig gezicht. De tulpen
hebben zich ook vrij goed ontwikkeld,
doch de bloei zal nog even duren.
GORINCHEM.
Ter veilingvereen. G. en O. werd
besteed voor:
Stoofperen 22 ct., wortelen 21/2 ct.,
uien 24 ct., knolrapen 21/24 ct. per
k.g. Aardbeiplanten in potjes 1737
ct. per pot. Radijs f5 tot f7 per 100 bos.
Kropsla f7 tot f8.50, id. 2e srt. t2
tot f6, savoyekool f7 tot f 12 per 100
stuks.
OUDENDIJK.
Tegen Zaterdagavond, is door den
Nederl. Landarbeidersbond in café v. d.
Wiel een vergadering belegd waarbij als
spr. zal optreden de heer Boll.
SPRANG.
P. P. alhier had het ongeluk met
zijn linkerhand in een prikkeldraad te
vallen, waardoor hij een vrij diepe
BRENGEN U GELLU
Nogmaals maken wij er onze verbi utkers op attent dat wij binnen
zeer korten tijd bet 1000ste EXTR^ffi^DEAU uit zullen reiken De
gelukkige, die voor dit JUBILEUiVhfftTRA-CADEAU in aanmerking
komt, kan geheel gratis een tweedgrËXTRA-CADEAU uitzoeken. Dus
per omgaande een inzending Letterbakken aan ons kantoor opzenden,
omdat U ook naar deze kans medeJkunt dingen.
U vergeet toch ook niet dejfchitterende BLOEMENKAARTEN, welke
bij elk half pond Letters-KofSe of Letters-Margarine worden verstrekt.
Hiermede kunt U ook nog eegr prachtig rijwiel winnen, terwijl bovendien
ook nog een aantal troostprtfjfen worden uitgereikt.
Als ExfcÉB-Reclame verpakken wij bij
elk hi» pond Letters-Margarine een
Den houder vaic jïnderstaand Peilnummer wordt beleefd verzocht binnen
drie dagen zijn JPEILKAART aan ons kantoor op te zenden, onder
vermelding weüf EXTRA-CADEAU hij wenscht te ontvangen en van den
naam van deujwinkelier waar hij gewoonlijk de LETTERS ARTIKELEN be
trekt. Geheel gratis ontvangt hij dan het aangevraagde EXTRA-CADEAU.
(L. J. VENDERBOS,
Gorinchem).
N V. v.h. M. RAVENSWAAY ZONEN
GORINCHEM.
VANAF
P iNLOüZt bfHANDELING'
INBEGREPEN,
BOSSCHE TANDHEELKUNDIGE
INRICHTING A J. RUITER
DEN BOSCH, MARKT 44
ZZH hoek Pensmarkt IZZZ
levert dit gebit, met 5 jaar schrif
telijke garantie.
(Pijnloos trekken door Tandarts koste
loos Vullingen, Kroon, en Brug werk,
tegen lage prijzen.)
Spreekuren dagelijks 95x/2 uur.
Behalve Vrijdags.
scheurwoirgf aan zijn hand opliep, wel
ke door^Dr. W. moest gehecht worden.
ej. C. Andel, onderwijzeres aan
de Chr. school alhier, is in gelijke be
trekking benoemd te Strijen.
Op initiatief van mevrouw Fok-
kema, is alhier een Her. Meisjesvereen.
op G.G. opgericht.
WOUDRICHEM.
Niet Mej. T. Wilhelm, zooals wij
in een vorig nummer melden, doch Mej.
A. Wilhelm slaagde voor het examen
typiste, tien vingersysteem.
WERKENDAM.
Zaterdag 3V2 uur, zal door het
„V. R." (Vries-Robbé) elftal van Gorin
chem en W.V.V. I alhier, een voet
balwedstrijd worden gehouden op 't
terrein a.d. Fabrieksdijk.
g Met 't afnemen van 'n waschkuip
kokend water, stortte de inhoud over
de beenen van de gez. Groeneveld,
waarbij zij ernstige brandwonden be
kwamen.
Woensdagavond kwam de Werk-
liedenvereen. „Eendracht", voorz. de
heer F. van Vark, ten huize van mej.
v. d. Wiel, in vergadering bijeen.
Aanwezig 8 bestuurs- en 20 gewone
leden.
In zijn kort openingswoord sprak de
voorzitter de aanwezigen een hartelijk
welkom toe en stipte nog even aan
het nadeelig saldo over f930, groot
f 487.89, hopende dat de komende maan
den beter mogen wezen, aangezien het
eerste kwartaal 1931 ook al een nadee
lig saldo aanwijst.
De notulen worden daarna voorge
lezen en onveranderd vastgesteld.
Rekening en verantwoording pen-
ningm. over 't eerste kwartaal van dit
jaar.
Ontvangen: Wekel. contrib. f308.62,
mnd. contrib. f 13.52, donateursgeld
f 65.hulpbetoon f 50.boeten 14.40
en van de spaarbank gehaald f750.
totaal f1191.54.
Uitgaven: Ziekengeld aan de leden
f1004.80, bodeloon f25.76, zaalhuurtl8,
diversen f 22.58, nadeelig saldo pen-
ningm. f95.57, totaal f 1166.71.
Stand der financiën op 1 April j.l.:
Kapitaal f649.06, reservefonds f1701.
Dordtsch scheepsverb. Mij. f 900.
in kas penningm. f24.83, dus in 't ge
heel f3274.89.
Boeken en bescheiden van den pen
ningm. werden nagezien door de le
iden L. Klop, G. Vink J.Hzn. en H.
Visser Czn., welke keurig in orde wer
den bevonden.
In de rondvraag werd de opmerking
gemaakt, dat de afwikkeling met de
Centrale Landbouw Onderlinge soms
zeer traag plaats vindt, waardoor 't
bestuur dezer vereen, met haar leden
weieens in moeilijkheden komt.
Op een betreffende vraag wordt ge
antwoord, dat halve weken niet wor
den uitgekeerd, dat dit niet is volgens
statuten en ook de kas dit niet kan
dragen; hierbij werd de opmerkingge-
maakt, dat deze vereen, geen wacht-
dagen heeft.
De Zaterdag j.l. gehouden voet
balwedstrijd tusschen W.V.V. II en Mer-
iwede (gecombineerd) van Gorinchem
eindigde met 20 voor laatstgenoemde.
Terwijl de heer A. B. (bakker)
met zijn zoon was gaan fietsen, kwam
hij tevallen, waarbij hij zich zoodanig
aan zijn rechteroog verwondde, dat ge
neeskundige hulp moest worden inge
roepen.
Tijdens het bedienen van de klan
ten is de melkwagen van den heer G.
Pruissen omgevallen en kwam de in
houd van de twee half gevulde melk
bussen op de straat terecht.
Woensdag 22 April a.s., des n.m.
71/2 uur, zal in de school a.d. Tol,
door de vereen, tot Stichting en In
standhouding van een Chr. U.L.O.
school voor het Land van Altena, een
jaarvergadering worden gehouden.
GEVONDEN VOORWERPEN:
Aan het loket ten postkantore te
Heusden een vulpenhouder.
GEWELDIGE BRAND TE PARIJS.
In de middaguren heeft in de hou
ten gebouwen der Staats spoorweg werk
plaatsen aan de Avenue de Clichy te
Parijs een geweldige brand gewoed.
Het vuur ontstond in een naast het
hoofdgebouw gelegen kolenopslagplaats
en greep buitengewoon snel om zich
heen, zoodat spoedig alle andere ge
bouwen in lichtelaaie stonden. Rondom
deze gebouwen waren groote hoeveel
heden benzine en spiritus in vaten op
gestapeld, die alle explodeerden. Het
geheele gebouwcomplex, ter lengte van
260 en ter breedte van 100 meter,
werd een prooi der vlammen. De brand
weer zag zich gedwongen 14 particu
liere woningen, die in de onmiddelijke
nabijheid gelegen waren, te ontruimen.
Bij het blusschingsvyerk, waaraan
werd deelgenomen door alle Parijsche
brandweerbrigades, zijn een brandmees
ter en twee man levensgevaarlijk ge
wond. Een groote brandladder bezweek,
met het gevolg, dat twee brandweerlie
den omlaag stortten. Zij zijn waarschijn-
