I. C. MORTIER ZN
w ZIET ONZE ETALAGE'S
GEBRS. BISCHOFF
GORINCHEM.
Marktberichten
dus buitengewoon voordeelig
Maandag ae Paaschdag tot 1 uiur geopend.
Rivierberieliteü.
LEZING
eORINCHEM, 21 Maart.
Op de veemarkt was heden aange
voerd 169 rundereo, benevens 5 var
kens, 480 biggen, 4 nuchtere kalveren
lammeren, 110 overloupers.
Men besteedde voor:
Zware kalfkoeieD f 250—300. Melk
koeien f1751225 Katlvaarzen f 125
225. Guiste vaarzen f70—140 Vaar-
koeien f120180. Stiei en f50-150
Nuchtere fokkalveren f 1016. Nuchtere
exportkalveren 13 5. Drachtige varkens
f 6070. Natte zeugen 1 3035. Over
loopers 11010. Biggen 1611.
Bierveiling.
Op de eierveiling van 21 Maait waren
aangevoerd 64.102 stuks.
De pryzen varieerden
Kippeneieren f 2.20— 1 3.20
Eendeneieren f2.40f2.80
Ganzeneieren 17 50 1 000
per 100 stuks.
's HERTOGENBOSCH, 23 Mrt.
Op de markt van heden waren aange
voerd 2189 stuks. 1223 stuks hoornvee,
793 biggen, 61 zeugen, 28 schapen oi
lammeren en 84 kalveren.
De prijzen waren als volgt
Kalfkoeien van f180 tot 1260 per stuk
Kalfvaarzen 160
Magere Ossen
en Koeien 11U
Vette Ossen en) le kw. 30 37 p. pond
Koeien 2e 23— 31
Pinken van f80.tot f165.p. st.
Zeugen 25.— 42.—
Schapen 40.— 15.
Lammeren
I Komt dan bij ONS een degelijk COStume of Jongens-pakje koopen
Wij hebben duizenden voor U gereed hangen en tegen 1952-prijzen,
240
215
Biggen
3.—
7.
Op 24 Maart.
in Meters in c.M.
's-Hertogenbosch 2 04 was 1
Nieuwe schutsluis te
Engelen (Maas) 0.85 was 15
Grèvecoeur (Maas) 0.92 was 20
St. Andries (Maas) 1.34 was 4
Venlo 10.99 val 5
Maastricht 43.81 was 4
Keulen 1.35 val 11
Vergadering van den Raad der ge
meente WIJK, op Donderdag 24
Maart, des n.m. half elf.
Voorzitter: Weth. v. d. Velden L.B.
Secretaris (waarnemend): de heerW.
Bouman.
Afwezig de heer B. v. Wijk met ken
nisgeving.
De Voorzitter opent de vergadering
met het formuliergebed.
De Secretaris leest de notulen der
2 vorige vergaderingen, die onveran
derd worden goedgekeurd.
Ingekomen stukken:
Goedkeuring door Ged. St. van het
raadsbesluit, tot onderhandsche verhu
ring van een perceel weiland op de
Ebbe aan de Sportvereen. „Wilhelmina".
Twee brieven van het Comité voor
een drinkwaterleiding in het Land van
Heusden en Altena, waarin wordt be
richt, dat een dergelijke waterleiding
wel noodig en nuttig wordt geoor
deeld, doch dat de huidige tijdsomstan
digheden niet toelaten van rijkswege
daaraan geldelijken steun te verleenen,
waarom men de plannen voorloopig
moet laten rusten.
Procesverbaal van kasopneming bij
den gemeente-ontvanger, gehouden op
14 Maart, waarbij alles In orde werd
bevonden, er bleek in kas te zijn
f 12373.281/2, gedeeltelijk belegd bij Boe
renleenbank en giro.
Bericht van den Commissaris der
Koningin van deze provincie, dat tot
burgemeester dezer gemeente is be
noemd, de heer C. J. B. Landweer.
Verzoek van G. van Helden in de
Heistraat, om hem het stukje grondl,
waarop de onbewoonbaar verklaarde
woning staat van wijlen de wed. J.
Poorter aan de Heistraat in erfpacht
af te staan.
De Voorzitter licht toe, dat v. Hel
den de woning wil sloopen en den
grond wil aanwenden voor een tuintje.
B. en W. achten het evenwel bezwaar
lik reeds nu een besluit te nemen, om
dat de aanvrager nog in onderhandeling
is met de erfgenamen over aankoop
van de bouwvallige woning, daarom
zouden zij dit verzoek tot een volgende
vergadering willen aanhouden.
De raad gaat hiermede accoord.
Verzoek om vermindering van pacht
van J. v. Wijk Lzn. voor een perceeltje
bouwgrond in de dijkkuilen. Het per
ceeltje is groot 10 Are en door adres
sant gepacht voor f41.B. en W.
stellen voor, de pacht over 1931 to
verminderen met f 16.en te bren
gen op f25.
De Voorzitter licht toe, dat het hier
gaat over het perceeltje achter de wo
ning van v. Wijk. Aangezien bij ver
pachting tegen hem werd opgeboden,
heeft adressant bij de verpachting een
abnormaal hoogen prijs moeten geven,
de gemiddelde opbrengst van de
overige perceeltjes bedraagt slechts 17
of 18 gulden. Voor '32 is opnieuw ver
pacht en is de prijs belangrijk lager.
Wethouder Roza merkt op, dat de
hoogste pacht gaat tot f 20.
De heer v. d. Mooren is er voor,
als B. en W. verlaging billijk achten,
deze te verleenen.
Met algemeene stemmen wordt over
eenkomstig het voorstel van B. en W.
besloten.
Verzoek van W. A. Schouten, om
tijdelijk benoemd te worden tot amb
tenaar van den Burgerl. Stand, wegens
het ontslag als zoodanig verleend aan
den Burgemeester.
B. en W. stellen voor, dit verzoek aan
te houden totdat de nieuwe burgemees
ter in functie is, waarmede de raad ac
coord gaat.
Adres van de Kiesvereeniging van
de Geref. gemeente, om de café's op
Zondag te sluiten, om daardoor onthei
liging van den Zondag te voorkomen.
B. en W. stellen voor, afwijzend op
het verzoek te beschikken.
Dje heer Sodderland is van oordeel,
dat het wel degelijk op den weg ligt
van het gemeentebestuur, om overtre
ding van het 4e gebod, dat duidelijke
taal spreekt, tegen te gaan.
De Voorzitter meent, dat de raad
rekening heeft te houden met de ge-
heeie bevolking, ieder zooveel moge
lijk vrij behoort te laten en iemands
vrijheid niet te veel mag beknotten. Tot
heden heeft do raad daaraan steeds de
hand gehouden. Toen het verzoek
kwam, om te Aalburg een kerk te
stichten, heeft spr. terstond gezegd, dat
men daarin de menschen behoorde vrij
te laten. Nu wil men een gedeelte van
de ingezetenen hun vrijheid gaan bene
men en de caféhouders benadeelen,
die toch ook hun belasting en vergun- J
ningsrecht betalen. Hoewel ons land j
een rechtsche regeering heeft, wordt
alles toegelaten, omdat de regeering
rekening meent te moeten houden met
de bevolking van het geheele land,
daarom moet men dat ook hier doen,
meent spr.
De heer Sodderland zegt, dat de re
deneering wel zou opgaan, als er geen
hooger gezag was dan dat van men
schen.
De Voorzitter zou het veel beter vin- j
den, dat uit de bevolking drang op de
regeering werd uitgeoefend en het daar
door van regeeringswege werd verbo
den.
De heer Sodderland is het er mede
eons, dat dit beter was, hij betreurt
het, dat dit niet zoo is.
De heer v. d. Mooren merkt op, dat
de godsdienstige gevoelens der men
schen verschillend zijn, wat de een af
keurt, keurt een ander goed. Vroeger
werden menschen die er een ander ge
loof op na hielden, op den brandstapel
gebracht. Spr. is van meening, dat de
Zondag niet alleen gebruikt behoeft
te worden, om naar de kerk te gaan.
Hij wil niet zeggen, dat hij losbandig
heid goedkeurt, zoodra die bleek zou
hij willen ingrijpen, die komt hier ech
ter niet voor. Het is zelfs zoo, dat in
Wijk de café's geopend mogen zijn,
doch dat men die uit eigen beweging
sluit, omdat de bevolking er schijnbaar
weinig gebruik van ma^fkt, om Zondags
naar een café te gaan. Zoolang er geen
uitspattingen plaats vinden, zou spr.
cafébezoek op Zondag niet verbieden,
j Gemeenten waar de café's op Zondag
gesloten zijn, is de bevolking zeker
niet beter dan hier. Wordt de Zondag
werkelijk schromelijk ontheiligd, zoo
als in het adres wordt beweerd, dan,
is men wel wat laat met zijn verzoek
en had men dit wel vroeger mogen in
dienen.
De heer Roza zegt, dat als men aan
het adres tegemoet komt, men dan een
ander gedeelte der bevolking grieft
in zijn gevoelens. Ieder heeft het hier
echter over zijn eigen meening. De
heer Sodderland heeft het volste recht
zijn meening en roeping voor te staan,
doch men kan er lang over redeneeren,
over dit punt wordt men het toch niet
eens. Is men het er over eens, dat en
aan het verzoek geen gevolg moet wor
den gegeven, behoeft men er ook niet
langer over te .spreken. Het beste is er
maar over te stemmen.
De Voorzitter betwijfelt of de raad
in verband met de nieuwe Winkelslui
tingswet wel de bevoegdheid heeft, de
café's te verplichten tot sluiting.
De heer Bouman meent, dat volgens
de bestaande wet, een café des Zondags
qenige uren open moet zijn, welke uren
door den raad behooren te worden vast
gesteld.
Na nog eenige discussie in denzelf
den geest wordt tot stemming over
gegaan, over het voorstel van B. en
W. om het verzoek af te wijzen. Voor
dit voorstel stemmen de heeren Roza,
v. d. Mooren en v. d. Velden, tegen de
heeren Sodderland, Bouman en Mans,
zoodat de stemmen staken en het adres
in een volgende vergadering opnieuw
aan de orde zal komen.
(Wordt vervolgd.)
inzake afwateringsbelangen
door het graven van den
Nieuwen Maasmond.
Dinsdagavond trad voor de ver-
eeniging van oud-leerlingen van land- j
bouwwintercursussen in café Dekker
te Almkerk als spreker op, de heer
W. G. de Waard te Werkendam met
het onderwerp„De verlegging van
den Maasmond en de daarmede sa
menhangende afwateringsbelangen
voor het Land van Altena en den
Biesbosch".
De voozitter heette alle aanwezigen
hartelijk welkom, in het bijzonder de
heer de Waard.
Daarna ving de heer de Waard
zijn rede aan, en begon hii te zeggen
gaarne de uitnoodiging te hebben
aanvaard, om dit onderwerp te be
handelen. daar deze materie tegen
woordig weder in het brandpunt der
belangstelling komt te staan, in ver
band met de hangende plannen in
zake afsluiting van de Donge en het
Oude Maasje. Spreker zeide verder,
dat dit onderwerp zeer omvangrijk
is en dat hii voor de samenstelling
van zijn rede een dankbaar gebruik
heeft gemaakt van verschillende rap
porten, die hem ten dienste stonden,
terwijl het zeer mooie standaardwerk
„Scheiding van Maas en Waal" uit
gegeven door Ir. M. Bongaerts hem
goede diensten heeft bewezen.
Uit de rede van den heer de
Waard ontleenen wii het volgende
Door de verlegging van den Maas
mond, werd in zekeren zin de toe
stand van vroeger in cle afvoer van
het opper water onzer hoofdrivieren
hersteld, want ook in vroegere eeu
wen was de Maas een zelfstandige
rivier, die haar water langs Heus
den, Westwaarts afvoerde tot zee. De
namen als „Oude Maasje", Westmaas
en Maasdam duiden hier nog op.
Wanneer de samenvloeiing van
Maas en Waal bii Loevenstein is ont
staan, is niet bekend, evenmin is be
kend, of eenig menschenwerk hier
bij een rol heeft gestreeld.
In den nacht van 18 op 19 No
vember 1421 had de St. Elizabcts-
vloed plaats, en overstroomde de
Groote of Zuidhollandsche Waard.
De zeestanden werden doorgetrokken
tot in den Ouden Wiel te Werken
dam, en de afstand van Woudrichem
naar de zee werd ongeveer 40 K.M.
korter, en de vereenigde wateren van
Maas en Waal ontlastten zich na
dien tijd hoofdzakelijk op het Berg-
sche veld en een kleine hoeveelheid
water stroomde door de Merwede
langs Dordrecht.
Het Oude Maasje wijst thans nog
van Hedikhuizen tot Hagoort den
loop van de Maas in het Romeinsche
tijdperk aan, de z.g. Scheisloot loo-
pende van Hagoort tot Keizersveer
is eveneens nog een overblijfsel dei-
vroegere bedding.
In den tijd toen er niet de noo-
dige aandacht werd besteed aan cle
afvoer der groote rivieren, waarin
vooral de Maas een belangrijke rol
speelde, waren ernstige doorbraken
daarvan het gevolg, de vormingen
van ijsdammen, waardoor het water
tot groote hoogte werd opgevoerd
leverden steeds groote gevaren voor
de toenmaals betrekkelijke zwakke
dijklichamen.
Het ligt dus voor de hand. dat
men middelen ging beramen, om de
waterlast langs de Maas, Waal en
Merwede, te beperken.
Een eerste poging deed den Bosch
in 1481, die weinig succes opleverde,
een tweede poging deed den Bosch
in 1658, en met meer succes, al werd
het toen geopperde denkbeeld, eerst
100 jaren later in zeer „gewijzigden
vorm verwezenlijkt.
Uit een en ander blijkt wel. dat
de Maas en de Waal eeuwenlang
aan verwarring ten prooi zijn ge
weest, en rustig hare vernietigenden
invloed konden gebruiken, om de
menschheid tot allergrootste ellende
te brengen.
De voorlooper der plannen tot ver
betering der rivieren is geweest de
helaas te vroeg gestorven Christi-
aan Brunnings, omstreeks 1804. Er
zouden echter nog vele jaren verloo-
pen, voordat de noodige aandacht
aan de rivierverbeteringen zou wor
den besteed.
In den loop der tijden drong ech
ter de scheiding van Maas en Waal
zich steeds meer op, ook vooral met
betrekking tot den afvoer van ijs.
Nabij de punten van gemeenschap
op de Waal en de Maas, deden zich
bii eiken zwaren ijsgang .yerstonpin-
gen voor, telkens vormde zich een
ijsdam op de Merwede te Werken
dam, omdat in de trechtertoeloopen-
de, bedijking dezer rivier geen vol
doende ruimte bood, om de groote
ijsmassa's af te voeren, welke tegelijk
van de Maas en Waal kwamen af
zakken. Een ernstige ramp deed zich
voor in Januari 1861 door de zware
ijsgang n.l. bij Werkendam en Vurem
had zich een ijsdam vastgezet de
Waal en de Maas stegen tot boven de
kruin der d.ijken, met het noodlottig
gevolg dat eerst de Bommelerwaard
beneden de Meidijk van de zijde van
de Waal inbrak, .daarna een door
braak boven de Meidijk en eindelijk
bezweek de Maasdijk bii Poedero-
ijen, en zoodoende ontlastte zich de
Waal dwars door de Bommelerwaard
op de Maas.
Dit ongeval deed de oogen der
Regeering en deskundigen openen
om krachtig de verbetering ter hand
te nemen.
Het was de heer Blanken, die voor
de verlamde Beneden Merwede. en
het verwarde net van killen teza
men een groote rivier door het Berg-
sche Veld wilde ontwerpen, als nieu
we monding voor de vereenigde wa
teren van Maas en Waal.
Ir. Kraijenhof daarentegen, wilde
Maas en Waal zooveel mogelijk tot
den ouden toestand terug .brengen
door een zelfstandige monding voor
de Maas te openenhet vermogen
van de Waal te beperken, en de beide
rivieren onderling volledig te schei
den. Deze beide plannen hoewel na
tuurlijk eenigszins gewijzigd, zijn in
de tweede helft der 19e eeuw tot uit
voering gekomen.
Nog meerdere plannen zijn ont
worpen, o.a. door de ingenieurs Leen-
mans in 1864 het plan Schnebbelie-
Nolthenius in 1878 en ten derde plan
Lely in 1879.
De toenmalige Minister van Water
staat Jhr. G. J. G. Klerck. meende
dat deze materie door de ontworpen
plannen voldoende was bestudeerd,
en met voorstellen aangaande de
Maasmondverlegging bij de Regee
ring en de Provinciale Staten van
Noordbrabant, te komen. De Provin
ciale Staten van Brabant keurden in
de zomerzilting van 1880 goed, een
subsidie te verleenen van een mil-
lioen gulden, terwijl belanghebbenden
een bedrag van twee millioen gulden
beschikbaar stelden. Met deze finan-
cieele toezegging uit de streek, was
de Regeering voldoende gevrijwaard,
en daarom werd 27 Mei 1881 een
ontwerp van wet bii de Tweede Ka
mer der Staten Generaal ingediend.
(Wordt vervolgd.)
ZIEKENSTOELEN.
TUINMEUBELEN.
TUINHARKEN.
TUINSLANGEN.
TUINGEREEDSCHAPPEN.
VLECHTWERK.
HARMONICAGAAS.
HOOGSTRAAT 17—21
GORINCHEM
met Paschen goed gekleed gaae
