Tweede Blad
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
Mo. 5229 Woensdag 25 Mei
De nieuwe Ford.
Zonnebrand
PUROL
Burgerlijken Stand.
Comité van Actie tegen
Wetsontwerp Terpstra
BEHOORENDE BIJ HET
Het is dan zoo ver! De nieuwe
Ford, waarnaar practisch de geheele
automobielwereld maandenlang heeft
uitgekeken, is door middel van een
enorme pers-campagne aan het Ame
rikaansche pubhek voorgesteld. Het
langverwachte Ford-product, waarvan
de vermoedelijke constructie en prijs
bijna een half jaar lang stof voor een
record aantal gissingen en beschou
wingen hebben geleverd, staat nu in
de showrooms van het meerendeel
der Amerikaansche dealers voor be
zichtiging gereed, en meer dan 6000
bioscopen in de Vereenigde Staten
vertoonen een sprekende film, welke
de cinema-bezoekers met de bijzon
derheden van het achtcylinder-model
vertrouwd maakt.
Wij hebben het genoegen onzen
lezers hierbij een primeur aan te
bieden, in den vorm van een beschrij
ving, zooals hii ook hier zal worden
geleverd en die wii rechtstreeks ont
vingen van N. V. A. de Graaff en
Co, official Ford Dealers te Waal
wijk en Meeuwen.
De wielbasis bedraagt 2.70 Meter
voor de vier- en voor den achtcylin-
der, welke in chassis en koetswerk
identiek zijn. Dit moge slechts een
verlenging in wielbasis van 7 c.M.
ten opzichte van het tegenwoordige
beteekenen, het chassisraam is desal
niettemin 33 c.M. langer dan vroeger
in verband met een gewijzigde
achterveer-montage terwijl de to
tale lengte van den wagen niet min
der dan 69 c.M. grooter is geworden.
Een groot gedeelte hiervan komt na
tuurlijk de ruimte in de carrosserie
ten goede, daar de acht-cylinder-mo-
tor door zijn V-vorm constructie niet
langer behoeft te zijn dan de ,,vier",
ja, in verband met de kleinere cy-
linderboring zelfs iets korter kan we
zen.
Alles wijst er op, dat de Ford
resources geconcentreerd zullen wor
den op de productie en verkoop van
het zeer attractief geprijsde acht-cy-
linder-model, dat slechts weinig duur
der is dan de nieuwe „Four", wel
ke, vergeleken met het model A.
in prijs is gezakt en gefabriceerd
wordt ten gerieve van de klasse koo-
pers, die een vier-cylinder-motor blij
ven prefereeren. De boring en slag
en dus de cylinderinhoud (3.3 Li
ter! van dit type zijn onveranderd
gebleven tengevolge van verschillen
de verbeteringen en verfijningen is
het maximum aantal P.K., bii 2400
omw. per min., echter van 40 op 50
gestegen.
Met het oog op de ervaring in het
bouwen van V-vorm-motoren, die de
Ford-Company bij de Lincoln-fabri-
cage heeft opgedaan, en de bii een
betrekkelijk kort chassis lang niet
te verwaarloozen besparing aan in-
bouwlengte, vergeleken met een acht-
in-lijn, valt het niet te verwonderen
dat voor de Ford Eight een V-mo-
tor werd gekozen. Echter is hier
niet het Lincoln-systeem gevolgd
cylinderblokken onder 60 graden
doch werd, evenals bijvoorbeeld bij
Cadillac, de ingesloten hoek go gra
den genomen, en een krukas met
vier krukken onder goü toegepast.
Bii den Ford acht cylinder-motor vol
gen, in tegenstelling tot de Lincoln,
de explosies dus met regelmatige tus-
schenpoozen op elkaar. De krukas
is driemaal gelagerd, weegt 29,5 K.G.
en is van tegenwichten voorzien.
Boring en slag zijn resp. 77,8 en
95,2 m.M., hetgeen overeenkomt met
een cylinderinhoud van 3,6 L., zoodat
de Studebaker Dictator de eer, de klein
ste Amerikaansche acht-cylinder te zijn,
nu met de nieuwe Ford gaat deelen.
Bij 3400 toeren pejr minuut worden
65 P.K. ontwikkeld, en als topsnelheid
worden 120 K.M. opgegeven.
De beide cylinderblokken zijn met
het vliegwielcarter in één stuk gegoten.
Twee boven voor den motor gemon
teerde waterpompen worden in een
symmetrischen vierhoek van de krukas
af aangedreven, tegelijk met de in
de V geplaatste dynamo, die den twee-
bladigen ventilator oj> het vooreinde
van zijn as 'draagt.
De twee aan twee naast elkaar om
de krukpen grijpende drijfstangen zijn
voorzien van krukpenlagers, waarvan
de stalen lagerschalen een witmetalen
voering aan binnen- en buitenzijde heb
ben, zoodat het lagqr zoowel om da
krukpen dis in de drijfstang draait.
De constructie is zoodanig, dat de druk
van beide drijfstangen over de geheele
breedte der desbetreffende krukpen ver
deeld wordt. De aluminium zuigers dra
gen drie zuigerveeren boven de zuiger
pen, waarvan de onderste een olie-
schraapring is.
Voor de bediening der staande klep
pen van beide rijen cylinders zorgt een
enkele nokkenas, die door bakeliet tand
wielen wordt aangedreven. Het klep-
penmechanisme bevat een minimaal aan
tal onderdeden; de niet-nastelbare klep
pen met breeden voet, volgens het be
kende Ford-patent, worden direct door
nokken gelicht. Direct op het vooreinde
der nokkenas is de verdeeler van de
ontsteking aangebracht. Wanneer deze
gedemonteerd is geweest, kan hij er
alleen weer opgezet worden in den
stand, die de juiste afstelling terug
geeft. Voor wijziging der instelling dient
een schroef in den buitenwand van
den verdeelerkop. Bij zware belasting
van den motor wordt de ontsteking
verlaat door tusschenkomst van een op
den onderdruk in den inlaat reageerende
vacuum-inrichting; de ontstekingsma-
nette is vervallen. Als „gasfabriek" fun
geert een midden boven den motor ge
plaatste valstroomcarburateur metlucht-
reiniger-inlaatgeluiddemper en automa
tische voorverwarming. Het geheele in-
laatspruitstuk voor beide cylindergroe-
pen vormt een, aan de bovenzijde glad
afgewerkt, aluminium deksel, dat de
ruimte tussehen de twee cylinderblokken
geheel afsluit en waarop de valstroom
carburateur is gemonteerd. Achteraan
het motorblok bevindt zich het, door
de nokkenas aangedreven pompje voor
den benzinetoevoer uit een achter aan
het chassis opgehangen tank, die 53
Liter kan bevatten. Het smeersysteem
heeft ook verandering ondergaan;
hoofdlagers, drijfstanglagers en nokken-
aslagers krijgen thans de olie onder]
druk toegevoerd1.
De motor, die op de principieele
Ford-manier weer geheel en al op
goede toegankelijkheid en gemakkelijk
onderhoud' werd geconstrueerd, is in
drie punten op rubber blokken opge
hangen. Ook op andere plaatsen heeft
men ruim1 gebruik van rubber gemaakt,
bijvoorbeeld bij de lagering van den
kogel der vooras-driehoekstang onder
tegen het vliegwiel-carter, in de veer-
schommels, op de punten waar de car-
rosserie op het chassis wordt beves
tigd en in de verbindingsstangen der
schokbrekers. Het Ford dwarsveersy-
steem is bij de nieuwe modellen weer
toegepast, doch met het oog op een
lageren bouw van den wagen werd de
uitvoering eenigszins gewijzigd ach- J
teraan zelfs véél veranderd, doordat de
veer nu niet meer boven, maar achter
de achteras loopt en in een lager vlak
ligt dan voorheen. De schommels aan
haar uiteinden zijn bevestigd aan con
soles tegen de achterzijde van het as-
huis. In velband met deze constructie
is de achterste chassisdwarsbalk ook
meer naar achteren gekomen en het
chassisraam dus langer geworden. Bo
vendien is het doorgezet tussehen voor-
en achteras in. De veeren worden af
geremd door Houdaille hydraulische
schokbrekers van het nieuwe type, met
een ingebouwde automatische regeling,
welke de dempende werking aan varia
ties en temperatuur en weggesteldheid
aanpast. De mechanische vierwielrem-
men hebben centrifuse geperst stalen
remtrommels met gietijzeren voering;
de handrem werkt onafhankelijk. Het
Ford-type draadspaakwiel met gelasch-
te spaken, wordt ook nu weer gebruikt,
maar de naven en naafdeksels zijn groo
ter en de bandenmaat is verzwaard!
(18" X 5.25").
De synchro-mesh gangwissel heeft
drie versnellingen en een geruischlooze
tweede.
Het carrosserie-interieur is, behalve
aanmerkelijk ruimer, ook comfortabe
ler uitgerust dan vroeger. De voorzit
ting kan gemakkelijk worden versteld
en het ovale, indirect verlichte instru
mentenbord bevat een benzinestandme-
ter, grooten snelheidsmeter, motorther
mometer em Ampéremeter, plus de re-
gelknoppen voor gas en choke. Het
driespakige stuurwiel heeft een groo-
tere middellijn en een dunne velg. Alle
ruiten zijn van Triplex-glas.
Wat het aspect van den nieuwön
wagen betreft, zijn de gewijzigde dak
lijn, de schuin staande voorruit en de
stomp V-vormige radiateurmantel wel
de voornaamste, direct aanwijsbare ver
anderingen. Vier- en achtcylinder zul
len geleverd worden in veertien carros
seriemodellen, n.l. Roadster, Phaeton,
Coupé, Tudor Sedan en Fordor Sedan,
elk in gewone en in De Luxe uitvoe
ring, verder Sport Coupé, Cabriolet,
Victoria Coupé en Convertible Sedan.
De nieuwe Ford mag, met uitzonde
ring van den achtcylinder-motor, in zijn
constructie niet die sensationeele wij
zigingen vertoonen, welke na alle
geruchten, die in omloop zijn geweest
sommigen misschien onbewust had
den verwacht, reeds door zijn afkomst
en zijn prijs, die ook in Holland zeer
aantrekkelijk zal worden, mag de jong
ste creatie van Henry en Edsel Ford
als een buitengewoon interessant ob
ject en een opmerkelijke commercieele
propositie worden beschouwd.
Naar de Graaff Co. ons mede
deelde, kunnen de eerste wagens van
het nieuwe model over twee a drie
weken in ons land worden verwacht.
Volgens nadere berichten zouden
reeds een groot aantal orders voor le
vering van dit nieuwe model geplaatst
zijn, naar becijfering op Donderdag 14
April bedroegen dit reeds 200.000 wa
gens.
De nieuwe modellen zijn thans bij
de Fordfabrieken te Rottendam aan
gekomen.
HEUSDEN.
Geboren: Johannes Rudolf Hubertus
Maria, z. v. R. H. A. J. Verhoeven en
R. M. P. Keunen.
Overleden: Johannes Cornelis Jo-
sephus van Eggelen, wed. van C. M.
Kusters, 71 j.
EETHEN.
Over de maand April.
Geboren: Teunis Philippus, z. v.
D. G. Sterkenburg en J. van Beuzekom.
Teunis Neelis, z. v. C. J. van Wijk en
H. J. Kramer. Cornelia, d. v. A. Burg
hout en A. van Beuzekom.
Getrouwd: Teunis Willem Vos, 21
j. en Janneke Johanna Nieuwkoop, 18 j.
Overleden: Willem Dirk van Wijlen
48 j. m. v. Cornelia Maria Gijbe. Judik
van Mersbergen, 62 j. v. v. Cornelis de
Graaff.
Betere Bezuinigingsvoorstellen.
De eenige bezuinigingsmaatregel, die
Minister Terpstra voorstelt, is beperking
van het aantal onderwijzers door de
leerlingenschaal te verhoogen.
Andere methoden van bezuiniging vond
de Staatscommissie niet zoo zegt
Prof. Mr. Rutgers in No. 6 van de door
hem uitgegeven serie geschriftjes „Her
ziening der Lager Onderwijswet" en
wat door anderen als bezuinigsmaatregelen
werden aangegeven, kwam neer op aan
tasting der vrijheid van onderwijs.
Andere methoden van bezuiniging zijn
niet gevonden, nóch door de Staatscom
missie, nóch door den Minister, 't Is de
vraag of ernstig gezocht is naar andere
methoden.
Intusschen nu het der Regeering
niet is mogen gelukken, bezuinigingen
voor te stellen, dan met schade voor de
vitale belangen van het onderwijs, heeft
het Comité van Actie tegen het Wets
ontwerp Terpstra niet willen nalaten,
aan te wijzen, waar die bezuiniging op
dit terrein wèl kan worden verkregen,
zonder eenig nadeel voor de vitale belangen
en zonder in strijd te komen met het
beginsel der financiëele gelijkstelling tus
sehen openbaar en bijzonder onderwijs.
Verschillende van die bezuinigings
maatregelen komen speciaal de gemeenten
ten goede doch er zal wel niemand
zijn, die ontkennen wil, dat het juist
talrijke gemeenten zijn, die diep gebukt
gaan onder de kosten voor het onderwijs.
Verlichting van die druk zal die gemeenten,
en dus de belastingbetalers, ten goede
komen.
De regeering gaat in haar voorstellen
een anderen kant uitzij bezuinigt op
eene geheele verkeerde wijze en met
ernstige aantasting van de levensbelangen
van goed onderwijs voor 's Rijks kas,
maar legt op gemeenten, die prijsstellen
op goed, deugdelijk onderwijs, nog hoogere
lasten.
Rekening houdende met de noodzake.
lijkheid van goed in te richten onderwijs
en met de financiëele draagkracht van
Rijk en Gemeenten is het van het hoogste
belang, dat in de toekomst door gemeen
tebesturen gèèn medewerking tot de
stichting van bijzondere scholen zal be
hoeven te worden verleend, als deze
ingevolge de bepalingen betreffende het
aantal leerlingen, waarvoor het Rijk het
salaris van één leerkracht betaalt, minder
dan drie leerkrachten zou tellen.
Die eisch minstens drie leerkrachten
is uit onderwijskundig oogpunt zeker
niet overdreven en wordt b.v. door Rector
Goorts, directeur der Bisschoppelijke
kweekschool te 's Hertogenbosch, onder
schreven in een artikel in „Het Huisgezin".
Deze R.K. deskundige gaat zelfs verder
hij schrijft„in verband met het 7de
leerjaar is de school met vier leerkrachten
toch wel het minste van wat men een
geschikte school kan noemen."
Werd zoo'n bepaling in de wet op
genomen, dan zou het aantal één- en
tweemans schooltjes bij het bijzonder
onderwijs niet vermeerderen, terwijl de
aanleiding tot het onstaan van zulke
schooltjes bijna steeds het gevolg van
de stichting van de eerste bij het
openbaar onderwijs voor een zeer groot
deel zou zijn weggenomen.
Stukloopen van Huid en Voeten
en Doorzitten bij Wielrijden
verzacht en geneest
De belangen van het onderwijs in zijn
geheel zouden niet worden geschaad,
integendeel bevorderd en voor de ge
meenten zou een belangrijke bezuiniging
verkregen worden.
Een tweede bezuiniging is te verkrijgen,
door in de Wet vast te leggen, dat bij
de aanvrage tot medewerking voor stich
ting van bijzondere scholen niet mogen
meetellen leerlingen, die reeds een bij
zondere school bezoeken.
De grondgedachte van de Pacificatie
is toch, dat de gelegenheid geopend moet
worden zonder onoverkomelijke finan
ciëele bezwaren voor de ouders voor
„gemoedsbezwaarden" ander onderwijs
dan openbaar te ontvangen. Als de
kinderen van de „gemoedsbezwaarden"
reeds een bijzondere school bezoeken, is
aan het bezwaar tegemoet gekomen en
bestaat er geen enkele aanleiding om,
voor rekening van alle belastingbetalers
dus, de gelegenheid te openen nog weer
eens een nieuwe school te stichten.
Deze middelen tot bezuiniging zullen
aan enkele der meest noodlottige toestan
den bij ons lager onderwijs geleidelijk een
einde maken, zonder het beginsel der
financieele gelijkstelling en de vrijheid van
onderwijs aan te tasten, zonder schade te
doen aan de vitale belangen van het on
derwijs, doch wèl door verbetering te bren
gen van vérstrekkende beteekenis.
Het Comité van Actie tegen
Wetsontwerp Terpstra.
97. „Dit is geen erg prettige plaats om te
bezoeken, zelfs niet bij daglicht," zei Rob, daar
hij overal om zich heen woedende groene en gele
oogen op zich gevestigd zag. De oude man
glimlachte. „Slechts weinigen durven de vallei
zonder m'n toestemming binnen te gaan," zei hij.
Toen klom hij een steenen trap op, die in de
voorkant van de rots uitgehouwen was.
98. Boven gekomen ging Rob onder een boog
door en bevond zich in een lange, nauwe gang,
die een eind verder in inktzwarte duisternis
gehuld was.
99. Het licht van de lantaarn stelde hen in
staat de steenen en rotsblokken te vermijden, die
overal verspreid lagen, totdat ze eindelijk op
een steenen platje uitkwamen en weer in dag
licht stonden. Toen Rob naar beneden keek,
zag hij heel in de verte water tussehen de rots
achtige afgronden stroomen.
„Daar zul je de schat vinden, die je zoekt,"
zei de oude man, met z'n vinger langs de rivier
wijzend.
jficaw;blad
r-0-
Doos 30. Tube 80 ct. Bij Apoth. Drogisten
