Verkrijgbaar bij:
BIJDRAGEN
Gevangen mef Wem bergs
vischtuig
J. VAN LAARHOVEN,
Comité van Actie tegen
Wetsontwerp Terpstra.
Marktberichten.
rerMem van den AlW.B.
F. R. chauffeur te Gorinchem liad
door niet op de rechterzijde van de
straat te rijden met zijn auto eene
aanrijding gehad met de auto van
H. van Son te Drunen.
VerdachteIk kwam uit de richting
Elshout gereden en op den hoek
van Wittebroodstraat en Burchtstraat
stond v. Son met zijn vrachtauto plot
seling voor mii zonder signalen te
hebben gegeven. Er was alleen maar
een klein deukje in het spatbord van
de auto van Van Son.
Getuige H. van Son, expediteur te
DrunenVlak vóór den hoek heb ik
een signaal gegeven en zag toen dat
.verdachte links de bocht nam. Ik
stopte toen onmiddellijk. In de Wit
tebroodstraat ben ik nog met geen
Stukje van mijn wiel geweest.
Getuige A. van Hooff, schipper
te HeusdenIk heb de aanrijding ge
zien. Verdachte reed op de linkerweg-
helft en Van Son is niet in de bocht
geweest.
KantonrechterVerdachte heeft de
bocht links genomen, dat blijkt uit
de verklaringen der getuigen. Maar
ik wou dat jullie dat heele zaakje
maar onder elkaar hadden geschikt,
dan had ik er geen last van gehad.
Leer nu toch eens voor goed om al
tijd rechts te houden en zulks spe
ciaal in bochten. Wat zal ik ver
dachte geven? De groote fout zit
bij verdachte. Ik geef hem f 10,00
of 5 dagen.
Geschiedenis van liet Land van
Heusden en Aitena en den
Bouimelerwaard.
48.)
„Betaelt aen Quintijn Galioth steen
houwer binnen Gorinchem, drie en vijf-
tich gulden achtien stuijvers, ter saecke
de leverantie van vijf ende sestich voet
jBentemer lijststeen ende twaelf stucken
Bentemer steen tot de bovenste hoecken
voors. toren, vermogens quitantie van
de huijsvrouw van den voorsz. steen
houwer f53.18.-"
Nog een keer aan dezelfde f58.
„Item, per quitantie betaelt aan Cor
nells Walravens, Maesschipper, acht en
vijftich gulden twee stuijvers acht penn.
voor vijftien hoet kalck, tot drie gulden
seventien stuijv. acht penn. 't hoet, tot
behoeff d'voorsz. kerck f58-2-"
„Item, aen Quintijn Galiot voornt.
betaelt elff gulden, over leverantie van
twee Datum steenen blijckende bij qui
tantie alsvoren fll.
„Item, betaelt per quitantie aen Lijs-
beth Gijsberts tot Braakel, honderteen
lent seventich gulden, ter saecke de
leverantie van achtien dusent mopstee-
nen, soo totten voorsr. toren als aen
'tschoolhuys f171.—"
„Item, aan Adriaen Hermenssen tot
Brakel voor vijf duizend mopsteenen
f 47.-10.-"
„Aen Gerrit Hagen smidt, ter saecke
jgelevert ijserwerck f 67-4-8 ende voor
loon leinz. f 31.-18.-"
i „Aen Alida de Cocq van Kerckwijck
tot Heusden voor twintich jufferbalcken
sen vijff en twintich sperren f 25-15-"
„Aen Francoijs Rees, koopman tot
Dordrecht voor hondert negen en twin
tich dicke bladen wagenschot f 100.-12.-"
„Aen Willem Schouten tot Heusden
voor deelen, latten, ribben, jufferbal
cken, sperren als andersins f 142.-13.-"
„Aen Johan van Drempt, in sijn le
ven koopman van eycken hout tot Go
rinchem voor eijken hout f 464.
„Aen Jan Vonck gewesen houtkoo-
per aldaer voor twelff hondert twee
ien deatich voeten eycken ribben
kerck 1645—1648).
„Aen Jan Peters Schalidecker tot
Sprangh en Aert Jansen tot Gorin
chem f 353.-5.-" (Onderhoud leiendak
1645—1648).
„Aen Michiel Lemmers Maesschip
per voor negen dusent, vijf hondert
grove leijen (f 14 per duizend) f133.-.-"
„Aen Jan Peters en A'ert Jansen
voorn, over het decken van de nieuwe
spits, 't leveren van eenige leyen en
Hagelen f 177.-6.-"
„Aen Willem Gerritsen Koedijck, tin
negieter tot Gorinchem over gelevert
loot f 213.-18.-18."
„Aen Henrick Claessen van de We-
teringh, metselaer verdient int verhoo-
'gen van den toren f 200.-."
„Aen Gerit van Broeckhuijsen in sijn
leven schilder tot Heusden, over het
schilderen van ende vergulden van de
borden en den appel van den voorn,
toren f 42.-14.-"
In hetzelfde jaar 1648 heeft men ook
nieuwe Avondmaalsgoederen gekocht,
zooals blijkt uit de rekeningposten:
„Aen Abraham van Thiel, goutsmid
tot Gorinchem, over kooppenningenen-
de fatsoen van twee zilveren bekers,
wegende twee en dertich looth, min
vijftalve stuyver, tot gebruijck van het
H. Avondmaal f 52.-5.-"
„Aen Willem Geerits Koedijck tinne
gieter tot Gorinchem voor 't verwisselen
van een tinne schotel f 0.-14.-18."
„Aen Engelbaert Henricxen Pompen
voor pellen voort tafellaken vant Nacht-
mael f 6.-19.-"
In 1649 werden nieuwe registers van
doopen en trouwen aangelegd. Het
doopsboek van 16491820 berust in
het provinciaal archief te 's Hertogen
bosch. In 1820 moesten deze registers
aan den toen ingevoerde burgerlijke
stand worden afgestaan.
„Den seventiende Meij 1649, tot Heus
den aen een boeckbinder, twee gulden
twee stuijvers voor twee registers, om
aen te teeckenen int een de gedoopte
kinderen, ende int ander de getroude
personen f 2.-2.-"
In 1651 vindt men vermeld: „De Ap
pel, het Cruijs ende de Haen, opten
voorsr. Veensen kercktoren sijn bij den
voorsr. Cornelis Jansen Koolhaes ver
eert jegens de toestand van seker graf
stede in deselve kerck, volgens seker
contract in date den dertichsten De
cember 1651. Derhalven dient 'tselve
hier om te gedencken.
In den zomer van 1692 is de brand
in den toren gevallen, waardoor dei
groote klok zoodanig is beschadigd ge
worden, dat zij moest vergoten worden.
Nog heden ten dage ontdekt men die
sporen van dezen brand, aan sommige
geblakerde balken in den toren.
Opmerkelijk is het, dat de klok al
hier vergoten is. Eenige bijzonderheden
uit de kerkerekeningen dienaangaande
volgen hier: Rekening 1692 t.m. 1695.
„Noch betaelt aen Joost Andriesen
ende Hendrich de Pender, timmerluij-
den, de somme van een hondert acht
en twintich gulden, overt repareeren
van den afgebranden toren, volgens
besteck ende qaitantie van 13 April
1693."
„Item, betaelt aen voorn. Joost An-
driessen Timmerman, de somme van
vijftien gulden, van dat hij gemaeckt
heeft een loosse cap op den afgebran
den toren."
„Aen Wouter Willemse, Smit alhier
f26."
„Alsnoch betaelt aen Joseph Jullien
de somme van twee hondert vijff en
twintich guld., volgens conditiën, ende
quitantie, van date den 9 Julij 1693,
over het vergieten ende vernieuwen,
van de kloek."
„Aen Willem Roermans, leydekker
over loon en leverantie de som van
f 15.-"
„Aen Cornelis Bronckhorst, vdbr thien
pond Engels tin tot het gieten van de
kloek in 1692, de somma van f6.-"
„Aen Anthonij van Pelt voor brand
hout voor de kerck den 7 Deceimber
1692 f5.-5.-" „en aen Lauwerens van
Andel fl0.-10.- voor brandhout tot het
gieten van de kloek, 9 December 1692."
„Aen Michiel Spieringh voort schu
ren van de kloek f 2.-12.-" I
„Aen Johan Sonnevelt f 16.14.- van
dat tot sijnen huijse is verteert bij de
timmerluijden, sackendragers, enz. als
wanneer de toren brandde, alsmede in
't besteden van de kloek, tore'n enz.
Alsmede aen den selven Johan Sonne
velt voort te sijnen huijse verteert bij
de klockgieters en leverantie van brand
hout tot den oven van de Clock f 12.8.-"
(Wordt vervolgd.)
Markt 91 T e 1. No. 22.
Hengelsportliefhebbers JE ADRES
IS en BLIJFT te HEUSDEN
EN GROS. EN DETAIL.
DE KOORDEN VAN DE BEURS DER
GEMEENTEN IN HANDEN DER
SCHOOLBESTUREN.
Als een schoolbestuur een bestaan
de bijzondere school wenscht uit tq
breiden, om welke oorzaak ook, dat
gebouw wil verbouwen of eenige ver
andering in de inrichting verlangt te
maken, richt het een verzoek om me
dewerking daartoe tot den Gemeente
raad zoo wordt in Art. 72 van de
tegenwoordige Lager Onderwijswet be
paald.
In het Ontwerp Terpstra wordende
volgende regelingen voorgesteld.
Een schoolbestuur, dat een bestaand
schoolgebouw wenscht te verbouwen,
uit te breiden, de inrichting van hej
gebouw of het bijbehoorende terrein
wil veranderen, schoolmeubelen, leer-
en hulpmiddelen meent te moeten aan
schaffen, omdat door s t ij g i n g van
het getal leerlingen dit noodig geacht
wordt, richt het daartoe een aanvraag
om medewerking tot het gemeentebe
stuur. De gemeenteraad mag de ge
vraagde medewerking slechts weigeren,
indien de vereeniging geen rechtsper
soonlijkheid bezit, niet wordt vermeld
of de school bestemd is voor gewoon
lager onderwijs of voor uitgebreid la
ger onderwijs, voor hoeveel leerlingen
het gebouw plaats moet bieden, en
ook, als geene verklaring wordt over
gelegd, waaruit blijkt, dat de vereeni
ging bereid is een waarborgsom tel
storten.
Wordt aan die formeele eischen wél
voldaan, dan moet de Gemeenteraad
de principiëele medewerking verleenen.
Het schoolbestuur moet daarna over
de uitvoering overleg plegen met B.
en W.
Deze bepaling is gelijk aan de thans
geldende, maar er wordt verder een
belangrijke wijziging voorgesteld.
Vraagt een schoolbestuur uit an
deren hoofde dan in verband met
stijging van het getal leerlingen een
der boven aangegeven maatregelen, of
herstel van schade door brand of an
dere buitengewone omstandigheden,
dan zal geen beslissing van den Ge
meenteraad meer noodig zijn. Er be
hoeft alleen medewerking aan Burge
meester en Wethouders te worden ver
zocht. De Gemeenteraad wordt geheel
uitgeschakeld; die vertegenwoordiging
van de burgerij mag over de al of niet
noodzakelijkheid niet oordeelen. Dat
geeft blijkbaar te veel last voor het
bijzonderwijs! De gemeente mag wel
betalen, maar er over oordeelen
neen; alleen B. en W. kunnen overleg
gen, en gaan de eischen volgens de
meening van dat college te hoog en
weigert het medewerking, dan kan het
schoolbestuur de beslissing van den
Minister inroepen.
Tot nu toe is het nog zóó, dat alle
aanvagren voor verbouw of verande
ring en aanschaffing van schoolmeube
len, leer- en hulpmiddelen tot den Ge
meenteraad gericht dienen te worden.
Weigert deze er bestaat voor het
schoolbestuur de mogelijkheid in be
roep te gaan bij Gedeputeerde Staten
en de Kroon.
Die weg wordt vereenvoudigd en
daardoor, „de gewenschte controle dui
delijk en volledig geregeld", zoo schrijft
Prof. Mr. V. H. Rutgers in een van
zijn blaadjes, waarin hij ook meent ons
Comité een brevet van onkunde te kun
nen uitreiken. Maar Prof. R. wacht
er zich wel voor, duidelijk uiteen te
zetten waarin die controle dan wel be
staat.
Ja, inderdaad, er wordt geregeld, doch
zóó, dat de controle over de noodzake
lijkheid van het gevraagde aan den
Raad onthouden blijft. En wie wel eens
kennis maakte met aanvragen van
schoolbesturen, waaraan elke beperking
vreemd was, wel eens gehoord heeft
van gevraagde luxueuse verbouwingen
wijziging van inrichting, ook wel eens
van het bijzonder onderwijs al te goed
gezinde Wethouders-leden van het
schoolbestuur zelf, vreesde het ergste
voor de toekomst.
Ook hier wordt het voor het bijzon
der onderwijs nog maar weer gemak
kelijker gemaakt.
Er wordt wel in Koninklijke Beslui
ten gezegd, dat niet gegaan mag wor
den boven „normale eischen, die aan
het scheppen van de mogelijkheid om
goed onderwijs te geven, gesteld mogen
worden", maar aan die „normale ei
schen" voldoen talrijke openbare
schoolgebouwen niet! Honderden open
bare schoolgebouwen blijven hééle stuk
ken onder die „normale eischen"!
De ongunstige toestand, waarin tal
van openbare schoolgebouwen verkee-
ren dit mede als geA*>lg van de
hooge uitgaven, die voor de bouw en
inrichting van bijzondere scholen ge
daan moeten worden maakt het be
slist noodzakelijk, dat de aanvragen
voor het bijzonder onderwijs door den
Gemeenteraad beoordeeld en bezien
kunnen worden, opdat onnoodige uit
gaven en de zco vaak voorkomendei
schrijnende ongelijkheid, waarvan het
openbaar onderwijs het slachtoffer is,
vermeden worden. De toestand van de
financiën der gemeenten maakt het me
de noodzakelijk aan de gemeentebestu
ren het recht toe te kennen, de wen-
schelijkheid van gevraagde verbouwing
of verandering van inrichting te be-
oordeelen. Een beroeps-i.nstantie kan
al te schriele of arme gemeentebestu
ren dan hierbij den gulden midenweg
doen bewandelen.
Wordt de weg gegaan thans in
het Wetsontwerp Terpstra voorgesteld
dan worden, in nog meerdere mate
dan onder de tegenwoordige wet, de
koorden van de beurs der Gemeenten
gegeven in handen van de Schoolbe
sturen.
Het Comité van Actie tegen
Wetsontwerp Terpstra.
GORINCHEM. 30 Mei.
Op de eierveiling van heden waren
aangevoerd 70.004 stuks.
De prijzen varieerden
Kippeneieren f 2.00f 3.00
Eendeneieren f 1.70f 2.40
Ganzeneieren f 5 50
Kalkoeneieren f
per 100 stuks.
's HERTOGENBOSCH, 1 Juni.
Op de markt van heden waren aange
voerd 2639 stuks. 1267 stuks hoornvee,
957 biggen, 42 zeugen, 298 schapen of
lammeren en 75 kalveren.
De prijzen waren als volgt
Kalfkoeien van f170 tot f260 per stuk
Kalfvaarzen 150 230
Magere Ossen q ,n
en Kceien yu "1U
Vette Ossen en) le kw. 2736 p. pond
Koeien 2e 25—32
Pinken van f 80.—tot f175.p. st.
Zeugen 25.45.
Biggen 4.— 8.—
Schapen 12.48.
Lammeren 8.10
Aanvoer zooals vorige week. Vet vee
hooger in prijs, handel vlug. Kalfkoeien
en vaarzen prijshoudend. Magere ossen
en koeien voor weide vlugge handel,
prijshoudend. Pinken gewoon. Biggen
en dikke varkens hooger in prijs, vl'Jgge
handel. Lammeren duur. Kalveren ge
woon. Afloop der markt flauw.
onlangs de zoon bekeurt, omrede hij
ac hter 't stuur zat en reed echter in
de onmiddellijke nabijheid van zijn va der,
welke naast hem gezeten was. De be
keuring had plaats buiten de bebouwde
kom der gemeente.
Nu is mijn vraag is de zoon van mij
kennis strafbaar of niet
D. Een belanghebbende.
BREDA, 30 Mei.
Op de heden gehouden veemarkt waren
aangevoerd 183 stuks vee, t. w. 38 stuks
hoornvee, 0 kalveren en 145 biggen.
Prijzen
Biggen f 4.tot f
Kalfvaarzen f 125.tot f 475,
Kalfkoeien f tot f
Fokstiertjes f 35.tot f 80.
Per pond geslacht
lekwal. 2e kwal. 3e kwal.
Vette vaarzen 3133 2731 2326
Vette koeien 25—29 2225 1821
Stieren 1923 1318
HandelSlachtvee redelijke handel,
meer vraag naar le kwaliteit stieren en
vaarzen. Biggenhandel zeer goed. Eenige
stiertjes werden goed verkocht.
Proeftuin Gorinchem.
Gorinchem, 3 Juni 1932. Ondanks
het feit, dat de ernstige wereldcrisis ook
den tuinbouw op ongekende funeste wijze
heeft getroffen, zeggen vooral de jonge
tuinders in deze environs de hoop in de
toekomst nog geenzins vaarwel.
Zooals men weet, werd gedurende de
laatste jaren ook te dezer stede met veel
succes een tuinbouwcursus gegeven. Aan
vankelijk oordeelde men dat zij, die den
cursus met een diploma konden beëindigen,
de theoretische studie op tuinbouwgebied
vaarwel zouden zeggen. Hiervan is ge
lukkig geen sprake. De aankomende
tuinders zien in, dat hun toekomst niet
in de eerste plaats in de koude grond-
cultures, maar in de glas-cultures ligt.
Het mag dan ook een verheugend ver
schijnsel genoemd worden, dat, waar de
cursus eerst in den a.s. herfst een aan
vang kan nemen, nu reeds van vele ge
diplomeerde cursisten aanvmgen binnen
komen om aan dien specialen glascultures-
cursus deel te mogen nemen. Het spreekt
vanzelf, dat de proeftuin den cursisten
daarbij als onderwijsinrichting heel wat
diensten kan bewijzen. Ook voor den
gewonen tweejaarlijkschen tuinbouwcursus
bestaat, in tegenstelling met vroegere
jaren, al weer belangstelling. In beide
gevallen kunnen belanghebbenden zich in
verbinding stellen met den Burgemeester
van Gorinchem of den heer Kemperman,
bedrijfsleider te Gorinchem, Eendracht-
straat.
Gorinchem, 3 Juni 1932. Wij vernemen,
dat er voor flinke jongens, die voornemens
zijn om zich in het tuinbouwbedrijf te
bekwamen, wederom op den proeftuin
alhier gelegenheid bestaat, om onder lei
ding van den bedrijfsleider, zich dit beroep
practisch eigen te maken. Voorloopig is
er voor niet meer dan twee jongens van
14 tot 17 jaar plaats. Deze opleiding
geschiedt kosteloos. Men kan zich hier
voor in verbinding stellen met den heer
Kemperman te Gorinchem, Eendrachtstraat.
Vragen op rechtskundig gebied
(Abonné's kunnen in deze rubriek
GRATIS vragen stellen.)
Een kennis van mij rijd een luxe auto,
welke voor alle belastingen is aangegeven,
tevens is hij in 't bezit van een geldig
r\jbewijs. Nu komt 't meermalen voor
dat zijn vijftienjarige zoon chauffeurt,
die vanzelf geen rijbewijs heeft. Nu is
ioe Les.
ANWB TOERISTENBOND VOOR NEDERLAND
VERKEER VAN RECHTS GAAT
VOOR!
In de achtste les hebben we al
geleerd, dat het verkeer van rechts
den voorrang heeft.
Die regel is gemaakt, omdat op
een kruispunt voertuigen of fietsen,
die van verschillende kanten komen,
niet tegelijk kunnen passeeren.
De wielrijder op het linker plaatje
doet het dus goedhij laat de groen-
tekar, die van rechts komt. passeeren
en hij is daarvoor van zijn fiets ge
stapt. Dat kan niemand anders zijn
dan slimme Jantje en liet meisje,
dat op het trottoir staat te wachten
tot ze veilig kan oversteken, is na
tuurlijk weer zijn verstandige zusie
Eulalia.
Op het rechter plaatje doet Piet op
zijn fiets het verkeerd en hij komt
leelijk in gevaar. Zijn voorwiel heeft
al een trap van het paard beet en
het is zijn eigen schuld als hij een
ongeluk krijgt, want hij had den an
der moeten laten voorgaan.
Soms zijn de straten of wegen bij1
een kruispunt of hoek zoo smal. dal
het moeilijk is bijtijds te zien. of
er van den anderen kant ook iets aan
komt. Daarom zal een voorzichtige
en verstandige fietser, chauffeur of
voerman in zoo'n geval zijn vaart
minderen en het kruispunt langzaam
naderen, zoodat hij dadelijk stoppen'
kan als dat noodig is.
Sommige menschen laten het ver
keer van rechts wel voorgaan, maar
blijven op hun fiets zitten, hoewel ze
bijna stil staan. Dat kan gevaar op
leveren, want met het voorwiel moe
ten dan allerlei bewegingen worden
gemaakt om het evenwicht te bewa
ren en daardoor worden dan weer
anderen gehinderd. Acrobatiek op de
fiets is altijd gevaarlijk. Menschen
met lange beenen kunnen met één
voet op den grond stil staan en toch'
op het zadel blijven zitten en kunnen
dan dadelijk weer doorrijden als de
verkeersagent het teeken geeft, maar
wie niet zulke lange beenen heeft,
doet beter af te stappen. Je zit er
gauw genoeg weer op!
Wat zou het verkeer een boel vei
liger worden als ieder zijn best deed
om de regels van het verkeer goed
in acht te nemen!
Als alle meisjes en jongens, die
deze verkeerslessen hebben geleerd,
deze nu ook in toepassing brengen,
zullen ze een goed werk doen. want
dan helpen ze mee om de veiligheid
van het verkeer te bevorderen.
HEVIGE BRAND TE SOERABAJA.
Aneta seint uit Soerabaja:
Op Passer Terang heeft een ernstige
brand gewoed. Er werden 52 huize/n
vernield. Deze behoorden aan 35 Ghi-
neezen, van wie er ongeveer 20 tegen
brandschade verzekerd waren. De scha
de bedraagt 200.000 gulden.
n
DE DRIEVOUDIGE MOORD TE
PUTBROEK.
Jachtopziener en zijn zoon
voor de Rechtbank.
Voor de Rechtbank te Roermond is
Dinsdag een aanvang gemaakt met de
behandeling van de strafzaak tegen de
beide jachtopzieners, vader en zoon,
die er van worden verdacht in dan
nacht van Vrijdag 27 op Zaterdag 28
November van het vorige jaar in da
nabijheid van Putbroek, een gehucht
bij Roermond, den 27-jarigen F. We-
rens, den 19-jarigen M. Kersten era
zijn 27-jarigen broer W. Kersten van
een hinderlaag uit te hebben neerge
schoten met een jachtgeweer en een
revolver (parabellum). Zij zouden hun
slachtoffers hebben begraven op een
plek in het bosch, dicht in de nabijheid
van den weg, waar het misdrijf was
gepleegd.
Woensdag eischte de Officier tegen
den vader levenslang en tegen den
zoon 12 jaar gevangenisstraf.
—O—
TOT DE
DECMTS ÖA AT VÓÓP
