m
Heeren- en Kinderkleeding.
Minderbroederstraat 6 's-HOSCH Telefoon 819.
Alle restanten
van dit seizoen worden opgeruimd tegen
der origineele waarde.
sag
De Proeftuin te Oorinchem
door G. KOOTSTRA,
Voorzitter der Proeftuinvereeniging voor
Gorinchem en omliggende
gemeenten.
Uit het verslag nopens de werking
van den proeftuin in 1931 blijkt, dat
het bestuur onzer vereeniging op grond
van de in de jaren 1929 en 1930 op
gedane ervaringen van oordeel was, dat
grondverbetering een der beste mid
delen was, om bevredigende resultaten
van de groenten en fruitteelt te er
langen. Het voornemen bestond reeds
toen om met dit nuttige werk door
te gaan. Maar de crisis, welke reeds
medio 1931 op bedenkelijke wijze in
vloed uitoefende op de financieele uit
komsten van het bedrijf en die op het
gebied van den tuinbouw gedurende
1932 in nog erger mate den goeden
gang van zaken in den weg stond, was
oorzaak, dat voorloopig van een verder
tweediepen van den tuin schoon
maar een klein gedeelte nog niet als
zoodanig bewerkt is moest worden
afgezien. In stede daarvan is een be-
zanding op groote schaal ter hand ge
nomen, waardoor de grond de komende
jaren beter bruikbaar is geworden, ter
wijl die bewerking diversen teelten van
fijne groenten in geen geringe mate ten
goede komt. Voegen we daaraan nog
toe, dat de grond thans vrijwel geheel
van wortelkruid ontdaan is, dan kan
worden aangenomen, dat de vereeni
ging momenteel over een tuin beschikt,
welks grondgesteldheid aan vrij hooge
eischen voldoet.
We zullen hierna een overzicht geven
van de geteelde gewassen en de daar
mede verkregen reslutaten.
De vereeniging beschikt over 620
ramen.
PEEN. In den winter 1931'32 wer
den daaronder geteeld peen, sla, bloem
kool, veldsla, selderie, peterselie/bloem
kool- en slaplanten. Met peen waren
bezaaid 108 ramen. De bemesting be
stond uit iy* K.G. patentkali, 1 K.G.
super en y2 K.G. zwavelzure ammoniak
per 12 ramen. Als soort werd gebruikt
„Amsterdamsche Bak", t.w. 1 ons per
36 ramen. Gebleken is, dat deze dunner
gezaaid kan worden. Zaaitijd 1ste week
van October. Door de bezanding van
den grond ging het oogsten van den
peen, die goed van kwaliteit was, ge
makkelijk. Opbrengst f91.42.
SLA. Begin December werd een aan
vang gemaakt met den aanleg van 36
ramen z.g.n. warme sla. De eerste
kroppen werden den 8sten Maart ge
sneden. De sla was goed. De teelt van
warme sla is door het gebruik van
broei mest en matten vrij duur. De op
brengst was f 36.21. De warme rij was
hierdoor minder rendabel dan de koude.
Verder werden geteeld koude sla en
bloemkool, welke samen een goed ge
was vormden. De bemesting bestond uit
1 K.G. patent kali en iy2 K.G. super
fosfaat. Jammer, dat in het laatst van
den oogst de sla last van de bladluis
kreeg. De totale opbrengst bedroeg
f 113.14. De zaaitijd van de planten
warme en koude rijen was eind
September. Zooals de prijzen in het
afgeloopen jaar waren, is het voor-
deeliger om koude sla te kweeken.
PLANTMATER1 AAL. Overeenkom
stig de in 1931 gedane toezegging wer
den vooral ten gerieve van tuinders
zeer veel sla-, bloemkool-, roode en
savoyekoolplanten geteeld. In sommige
deelen van ons land worden die plan
ten, dit met het oog op de kwaliteit,
uitsluitend van de proeftuinbedrijven
betrokken. De aftrek van de slaplanten
was bevrredigend, wat echter niet van
andere genoemde soorten, die zeer
goed waren, gezegd kan worden. Het
gevolg daarvan is, dat voor 1933 geen
planten, voor zoover die niet reeds
besteld zijn, voor het publiek beschik
baar gesteld zullen worden.
SELDERIE EN PETERSELIE. 31
Ramen. Goede gewassen, opbrengst
f 19.15. Niet rendabel.
GLASAARDBEI EN. 250 Ramen.
Soort Duitsch Evern. Door de aan
houdende slechte weersgesteldheid in
den herfst, kwamen de aardbeiplanten
niet tot hun recht, met het gevolg,
dat van de vruchtzetting, in tegen
stelling met het gewas van 1931, wei
nig terecht kwam. De opbrengst was,
mede als gevolg van de lage productie
prijzen f20.52. De ramen hebben er
slechts korten tijd op gelegen en wer
den daarom aanstonds voor andere
doeleinden gebruikt.
KOMKOMMERS. 68 Ramen, t.w. 34
ramen gele, 17 groene en 17 witte
komkommers. Bemesting i/2 K.G. pa
tent kali, iy2 K.G. superfosfaat en y2
K.G. zwavelzure ammoniak per 12 ra
men, plus nog een geul met paarden-
mest. Gewas best. Prijs gele redelijk,
die van de groene en witte slecht,
MELOENEN. 552 Ramen. Geteeld
werden: dubbele Netmeloenen, Suiker
meloenen, Karbonkels, Gewone Ananas
en Kennemerland. Op twee rijen na
was de teelt in het algemeen goed.
Twee rijen, t.w. Oranje Ananas, wer
den door „spint" aangetast. Na bestrij
ding met „Kolalust" was het onge
dierte geweken, doch de planten had
den reeds zooveel geleden, dat er niet
veel van terecht gekomen is. De Ken
nemerland:, die in deze environs de
meest gewilde meloen is, was, evenals
verleden jaar, de beste vrucht. Ze is
ook het gemakkelijkst te kweeken. Hier
op volgt de Oranje Ananas, waarvan
de teelt in deze streken gerust kan
worden aanbevolen. De prijzen der me
loenen waren aanvankelijk goed, doch
liepen later steeds achteruit. De op
brengst bedroeg f 192.59.
POSTELEIN EN SPINAZIE. Hier
van werden onder glas kleine perceel
tjes geteeld, met goed succes.
De opbrengst van het platglas was
f 706.33.
WARENHUIS. Oppervlakte 759M2.,
verdeeld over 8 nokken. Het werd in
den herfst bemest met 12 karren stal
mest, 25 K.G. superfosfaat en 25 K.G.
patent kali.
Als vóór-cultures werden geteeld spi
nazie, sla en bloemkool. De op 9 De
cember gezaaide spinazie werd, hoewel
in mindere mate dan die in Serre II,
door „wolf" aangetast. Het was een
tamelijk goed gewas met een opbrengst
van f 34.
SLA en BLOEMKOOL, werden me
dio November geplant. Ofschoon de
sla door „smeul" aangetast werd, die
eenige wegvallers veroorzaakte, was het
een goed en vroeg gewas. Opbrengst
f 113.11.
De bloemkool met slechts een en
kele boorder was zeer goed. Opbrengst
f222.15. Met de in 1930 opgedane er
varing van andere soorten werd nu
alleen „Remme" geteeld, een soort, wel
ke zich bijzonder goed leent voor staand-
glascultuur.
Na de spinazie werd dat gedeelte
begin April met drie soorten stoksnij-
boonen, t.w. „Ras Verschoor", „Ver
beterde Veensche" en „Eersteling"; de
laatste twee genoemde uitsluitend bij
wijze van proef. Totdat ze het glas be
reikt hadden; groeiden alle drie soor
ten goed, doch daarna werden ze vrij
sterk aangetast door de zoo moeilijk
uit te roeien en daardoor zoo, gevrees
de mozaïkziekte, die tot staan werd
gebracht door een zware kalkbespui-
ting van het glas, met het resultaat,
dat de groei doorgezet werd en het
nog een goed gewas werd. De beste
uitkomsten werden verkregen met „Ras
Verschoor", die ook het vorig jaar
goed voldeed. De „Verbeterde Veen
sche" was minder in groei en later in
opbrengst. De „Eersteling" was iets
vroeger dan de zooeven genoemde
soort, doch minder in kwantiteit. D'e
algeheele opbrengst, met zeer lage prij
zen, bedroeg f 218.44.
Na de snijboonen werden nog stok-
snijboonen, augurken en tomaten ge
teeld. De boonen zijn redelijk goed ge
weest, doch door de donkere dagen
in den herfst is van de augurken en
tomaten niet veel terecht gekomen. Een
zoo late verbouw van deze cultures
is altijd zeer riskant, doch dit is met
het tuinbouwbedrijf in het algemeen
genomen in menig opzicht het geval.
En toch tracht men den grond zoo
intensief mogelijk te gebruiken.
Na de sla werd dat gedeelte beteeld
met tomaten, n.l. „Verbeterde Ailse
Graig". Het was een goed gewas. Of
schoon de prijzen lager waren dan in
1931, was de financieele opbrengst per
nok f 11 hooger. De oorzaak daarvan
moet gezocht worden in het feit, dat
door de aangebrachte ondergrondsche
watervoorziening de plant zoo goed
als geheel vrij was van meeldauw. De
ze nieuwe inrichting heeft daarmede
het groote nut van haar bestaan aan
getoond. De tomaten brachten f 169.58
op. De opbrengst van de boonen per
nok is f49.69, die van de tomaten
f53.91. De tomaten waren iets meer
rendabel dan de boonen, vooral ook,
omdat met dien bouw minder werkloon
gepaard gaat, terwijl er eveneens min
der zaad en materiaal voor noodig is.
De totale opbrengst van het warenhuis
was f819.74.
KWEEKKAS. Evenals voorgaande
jaren werden in de kweekkas niet al
leen diverse soorten planten als kom
kommers, meloenen, tomaten, enz. voor
eigen gebruik doch ook voor anderen
gekweekt. De hier gekweekte planten
komen al meer en meer in het tee-
ken van d;q belangstelling der tuinders
te staan. Op een der tabletten werden
met succes groene komkommers ver
bouwd; waarvan de eerste vrucht reeds
25 April gesneden werd. Daarna werd
de geheele kas met Spaansche peper
beplant, die echter meermalen door
bladluis werd aangetast. Het gedierte
werdi met rookdood vernietigd. De
oogst was goed. De geheele opbrengst
van de kweekkas bedroeg f363, tegen
f430.58 in 1931. Oorzaak lage prod actie
prijzen.
SERRE I. Oppervlakte 309 M2. Be
mesting 4 karren stalmest, 23 K.G. su
perfosfaat en 20 K.G. patent ka i. Als
voorcultures werden geteeld bloemkool
„Remme" en sla „Meikoningin"'. Hoe
wel de sla aangetast werd door „smeul". 1
waardoor eenige planten uitvielen, werd
een goed gewas geoogst. Opbrengst
f 33.26.
De BLOEMKOOL was zeer goed,
zoodat vele kooien van prima kwaliteit
gesneden konden worden. Opbrengst
f 90.28. Na de bloemkool werden nog
vier rijen tomaten geteeld, doch met
weinig succes. Ze bleken daarom ook te
laat geplant te zijn, omdat ze te veel
onder de schaduw van de druiven kwa
men te staan. Opbrengst f 47.94.
De hoofdteelt in deze kas bestaat uit
druiven, soort „Frankenthaler". Deboo-
men zijn gezond en sterk; de geoog
ste druiven goed van kleur en smaak.
De opbrengst bedroeg 462 pond, te
gen 179 in 1931. Deze soort geeft,
wat het vorige jaar het geval was, uit
haar eerste oog geen goede tros. Bo
vendien had de Frankenthaler in 1931
nog geen zijscheuten. Vandaar het groo
te verschil (iin opbrengst. Financieele
uitkomst f 109.12.
De totale opbrengst van de serre was
f 280.60, tegen 249.97 in het vorig jaar.
SERRE II. Oppervlakte 303 M-'. Be
mesting 40 K.G. superfosfaat, 40 K.G.
patentkali en 10 K.G. zwavelzure am
moniak. Eind Februari werd een aan
vang gemaakt met de verwarming.
Vóórcultures: één derde met aardbeien
in kisten en de rest met spinazie.
AARDBEIEN. De in kisten buiten
geteelde Duitsche Evern werd half No
vember 1931 binnen gebracht. Het ge
was was goed, doch werd begin April
aangetast door bladluis, welke echter
met rookdood vernietigd werd De eer
ste aardbeien werden 25 Maart geveild,
tegen een tamelijk goeden prrijs, die
later, bij ^ruimer aanvoer, sterk daalde.
Opbrengst f38.13.
SPINAZIE. Gezaaid 8 December
1931. Het gewas stond eerst goed, maar
werd later sterk aangetast door „wolf".
De oorzaak hiervan is vermoedelijk hier
in gelegen, dat in 1931 op denzelfden
grond spinazie geteeld is, welke spo
radisch door die ziekte aangetast ge
weest is. Wisselbouw verdient in de
zen aanbeveling, te meer, omdat tegen
„wolf" geen afdoend bes*trijdingsmiddel
bestaat. Opbrengst f 14.86.
Na de spinazie werd medio Maart
de „Verbeterde Ailse Graig"-tomaat ge
teeld, die tweemaal met plm. 2 ons
kalksalpeter per roe bijgemest werd.
De planten groeiden best en brachten
27 Mei de eerste vruchten voort. Door
dien ze later te veel onder de schaduw
van de druiven kwamen te staan, wer
den niet de gewenschte kilo's tomaten
geoogst. De bouw van tomaten onder
de druiven is door den sterken groei
der druiven niet meer mogelijk. De
onderbouw was trouwens ook maar
een tijdelijke maatregel. Opbrengst
f 147.46.
Het hoofdgewas in deze kas is drui
ven, soort „Alicant". Ook deze boomen
zijn sterk en gezond. Hoewel de kwan
titeit goed 458 pond ien de smaak
der druiven prima was, had de vrucht
dieper blauw van kleur kunnen zijn.
De oorzaak daarvan moet toegeschre
ven worden aan een hittegolf, welke
samenviel met het kleuren der druiven,
waarvan 16 Augustus de eerste vruch
ten geplukt werden. Opbrengst f 105.46.
Totale opbrengst van deze serre be
droeg f306.91 tegen f529.08 in 1931.
De minder goede financieele uitkomst
moet in hoofdzaak toegeschreven wor
den aan de ongekend lage prijzen der
druiven. i
VOLLE GROND- OF KOUDE CUL
TURES.
POOTUIEN. Hiervan werd einde
Maart 25 roe beteeld, na vooraf bemest
te zijn met 3 karren stalmest, 10 K.G.
superfosfaat en 10 K.G. patentkalie.
Hoewel deze eigen gekweekte plan
ten gelijkelijk bemest en bewerkt wer
den, was de eene helft van het gewas
goed, doch de andere maar zeer matig,
hetwelk toegeschreven moet worden
aan verschil van kwaliteit van den
grond. De productieprijzen waren zeer
laag. Opbrengst 1103 K.G. met f36.05.
ERWTEN. Beteelde oppervlakte 43
roe en bemest met 40 K.G; superfosfaat,
35 K.G. patent kali en 16 K.G. zwavel
zure ammoniak. De langs gaas in Z.N.-
richting op onderlingen rij-afstand van
1.75 M. geteelde soorten bestonden uit
Lentedopper, Krombek, Belle de Cha-
tenay en Bus-capucijner. De afstand
van deze soorten kan goevoeglijk 0.50
M. minder zijn. De gewassen hadden
zwaarder kunnen zijn, terwijl juist in
den bloeitijd een sterke droogte optrad,
die de vruchtzetting belemmerde. Hoe
wel het gewas goed was, viel door
evengenoemde omstandigheid de pluk
tegen. Krombek en Belle de Chatenay
leverden de beste uitkomsten. De Len
tedopper is wel de vroegste maar geeft
minder kilo's. Opbrengst f53.40.
Tusschen de rijen erwten wérden
geteeld 1 rij bloemkool en 2 rijen sla.
De kwaliteit daarvan was goed, doch
de prijzen zoo' laag, dat het geteelde
zoo goed als waardeloos was. Op
brengst f 20.
BOONEN. Beteelde grond 50 roe.
Bemesting 4 karren stalmest, 15 K.G.
super en 15 K.G. patent kali. Geteeld
werden stoksnijboonen en stokprinces-
sen, met sla en bloemkool als vóór
gewas. De sla was goed, doch de
kool 'werd door het groote aantal hoor
ders bedorven. Deze twee gewassen
brachten samen f 15 op. De boonen
leverden een zeer goed gewas, doch
de prijzen waren zoo exorbitant laag
soms daalden ze nog beneden f2
per 100 K.G. dat van een eenigszins
rendabel bedrijf geen sprake kon zijn.
De algeheele opbrengst ervan bedroeg
f 88.66. Een meer zeggend resultaat dan
dat is, dat voldoende gebleken is, dat
ook de koude grond alhier zich zeer
goed eigent voor deze teelt.
VROEGE AARDAPPELEN. Den 18
Maart werd 15 roe met gekiemde „Eer
stelingen" gepoot, onder z.g.n. dek-
strooken, welke 's nachts met rietmat
ten gedekt werden, met de bedoeling
om zeer vlug de eerste nieuwe aardap
pelen ter veiling te kunnen brengen.
Hoewel de prijzen bevredigend waren,
viel de uitkomst van deze proef, door
dien het gewas te weinig kilo's gaf,
zeer tegen. De opbrengst was f 1.1$
per roe. Den tuinders kunnen we deze
teelt voorloopig niet aanbevelen.
VOLLE GRONDS-AARDBEIEN. In
1931 werd reeds besloten om naast de
Duitsche Evern ook proeven te nemen
met andere soorten aardbeien, te meer,
omdat de aardbeiteelt voor de tuin
ders in deze voor hen zoo zwaar be
proefde tijden in financieel opzicht nog
wel goede resultaten heeft. Br werden
zes proeven genomen met evenzoovele
nieuwe soorten, t.w.: Oberslesiën, Aben-
stein, Moulin Rouge, Roem van Char-
lois, Jucunda en Madam Mathot. De
eerste drie genoemde zijn nieuwe en
in deze streken onbekende soorten. De
resultaten met deze soorten zijn hier
al twee jaar lang zeer slecht geweest.
De opbrengst was minimaal en de plan
ten kwijnden tenslotte weg. Ze zijn
voor deze gronden blijkbaar niet ge
schikt. De Roem van Charlois is wel
beter, maar moet het tegen de Jucunda
afleggen. In Augustus zijn nog 2 rijen
Roem van Charlois geplant om een
vergelijk te maken met de Duitsche
Evern, waarvan 25 roe geplant is. De
jonge planten staan goed. Het zal nog
minstens twee jaar duren, voor we een
definitieve conclusie van deze proeven
kunnen nemen.
FRUITTUIN. De appel-, peren-,
pruimen en morellenstruiken, welke vrij
van ziekte bleven, hebben zich goed
ontwikkeld. Slechts één struik moest
door een andere worden vervangen. Zij
werden aldus bespoten: In den winter
met 8 pCt. vruchtboomcarbolineum;
voor den bloei met iy2 pCt. Bordeau-
sche pap; in den zomer drie maal met
2i 2iys pCt. Calif, pap. Met bepaling
van de sterkte hiervan moet rekening
gehouden worden met zon en tem
peratuur.
BESSEN. De roode en zwarte bes
sen deden het zeer goed. Dat de kruis
bessen zich slecht ontwikkeld hebben,
moet vermoedelijk in hoofdzaak toege
schreven worden aan het optreden van
spint. Ter bestrijding daarvan zijn ze
bespoten met 10 pCt. vruchtboomcar
bolineum. De tweede aanplant van fram
bozen voldeed ook nu nog niet geheel
aan de verwachtingen.
FINANCIËN. De ontvangsten van
het bedrijf zijn gelijk aan die der uit
gaven. De algeheele opbrengst van de
groenten en vruchten bedroeg f2383.29.
Dank zij den krachtigen steun van
rijk, de provincie Zuid-Holland, Noord-
Brabant en Gelderland, diverse ge
meenten, banken, vereenigingen en rond
500 leden der vereeniging, behoefde de
rekening over 1932 ondanks de gevol
gen van de crisis, welke ook het tuin
bouwbedrijf op in d'e geschiedenis on
gekende zware wijze getroffen heeft,
niet met een tekort worden gesloten.
De vereeniging heeft aan al haar ver
plichtingen kunnen voldoen. Aan eenige
uitbreiding van het bedrijf kan eerst
gedacht worden, nadat de prijzen der
producten weer tot het normale zullen
zijn opgeloopen. j
Een woord van dank komt toe aan
den heer R. J. de Jonge, verificateur
der gemeentefinanciën alhier, die kos
teloos het algeheele financieele beheer
van de vereeniging heeft waargenomen.
BEZOEK. De tuin werd door 404
belangstellenden bezocht. Hieronder wa
ren begrepen elf excursies uit verschui
lende omliggende gemeenten, terwijl
drie onderwijzers den tuin bezochten,
om zich practisch met het tuinbouw
bedrijf op de hoogte te stellen.
OPLEIDING. Vijf volontairs vonden
een practische opleiding op den tuin.
slUX
OPRUIMING!!
FS p. M. VELTMAN ZONEN
uitengewone koopjes!
Voorts werden nog „Blauwputten"
eveneens een vroege aardappel, ge
poot op 25 roe met goede resultaten.
De opbrengst was f 1.40 per roe. De
kwaliteit van beide soorten aardappe
len was best. Met deze proeven is vrij
duidelijk gebleken, dat aan de koude
grondteelt in dezen de voorkeur ge
geven moet worden, te meer ook, om
dat toepassing van het systeem-dek-
strooken veel werk en daardoor hooge
uitgaven vordert.
