Dit nummer Bestaat uit 2 maden
Het is een feit,
land van alten a
Uitgave FIRMA L. J. VEERMAN - HEUSDEN.
erkend waterfitter
H. VOS,
Vereeniging Veen
met Wijk.
No5466 Woensdag 5 Sepi. 1934.
Wees niet dom,
en stel de proef op de som.
Dit blad verschijnt WOENSDAGMORGEN en
VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.10,
franco per post beschikt f 1.25. Bij onze Agenten lOcent
per week. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Advertentiën van 16 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Ondergeteekende bericht, dat hij
door de Directie der N.V. WATER
LEIDING MAATSCHAPPIJ (N.W.B.)
te OUDENBOSCH is aangewezen als
voor alle binnenleidingen en toestellen.
Tevens beveelt hij zich beleefd aan
voor het lever-en en reparee-
ren van alle soorten Haarden
en K.acliels.
Aanbevelend,
Engstraat 89, Heusden,
Woensdag 29 Augustus, des namid
dags kwart over drie, had in het Gou
vernementsgebouw te 's Bosch de open- j
bare vergadering plaats, voorgeschreven
ingevolge art. 160 derde lid der ge
meentewet, waarin de betrokken ge
meentebesturen de gelegenheid werd
gegeven, door gemachtigden hunne
besluiten toe te lichten over het plan
van Ged. Staten tot vereeniging van de
gemeente Veen met de gemeente Wijk
c.a. j
Voorzitter was de Commissaris der
Koningin! in de provincie Noordbrabant,
Mr. Dr. A. B. M. van Rijckevorsel,
die den heer Roza, wethouder der ge
meente Wijk als eerste spr. het woord
verleende. Deze sprak als volgt:
M. de V.
E. Gr. Achtb. Heeren!
Van' de geboden gelegenheid om hier
de meening van den Raad der gemeente
Wijk en Aalburg, omtrent samenvoe
ging der gemeenten Wijk en Veen,
nader toe te lichten, hoop ik dankbaar
hoewel bescheiden gebruik te maken,
't Is mij n.l. zéér moeilijk, om niet te
zeggen onmogelijk, iets nieuws naar
voren' te brengen. Immers in den loop
der jaren is dit onderwerp zoo vaak
in behandeling geweest en aan alle
kanten bekeken, dat ik zou zeggen),
er alles is uitgehaald.
Ik zou dan ook, mede om herhaling
te voorkomen, kunnen volstaan met
Uw geacht college naar het intusschen
zéér lijvig geworden dossier in deze
te verwijzen, een korte toevoeging
echter.
Vergis ik mij niet, dan is het reeds
een tiental jaren geleden, dat deze
plannen voor het eerst aanhangig wer
den gemaakt. Waarna Z.Exc. de toen
malige Minister de Geer te kennen)
gat; géén: termen aan|wezig te ach
ten, om de voorgenomen vereeniging
te bevorderen.
Wijl de financieelen toestand der ge
meente Veen toen minder ongunstig
was dan momenteel, doet het mij
vreemd aan, dat thans, en wel voor
de derde rivaal, deze zaak aanhan
gig is gemaakt, U zult toch moeten
toestemmen M. de V., dat de financiën
der gemeente Veen in den loop der
jaren' steeds slechter zijn geworden,
en zulks toch zeker niet te wijten is
aan éénig bestuursbeleid der gemeente
W ij k, zoodat deze gemeente ook niet
daarvoor gestraft mag worden, met
toevoeging dier gemeente. Want, dat
het een str(at is, M. d. V., om een nood
lijdende gemeente te voegen bij een
gemeente, welker financiën op gezonde
basis berusten, zult U mij moeten toe
geven.
In Uw schrijven van 21 Maart j 1.
laat U voorkomen, dat sanneering der
Veensche schulden reden zou zijn, voor
de gemeente Wijk, om zich niet tegen
de voorgenomen vereeniging te verzet
ten. Dit is 'voor ons lang niet het
geval.
M. de V. Al zoudt U Veen zonder
één cent schuld overgeven, dan nog
zou Wijk, zoowel voor nu als voor
de toekomst, daardoor extra be
last worden. De verkregen bezuiniging
op administratief gebied enz. zou daar
lang niet tegen opwiegen.
Immers de flinke gezpnd'e midden-
stahd, die in Wijk tamelijk sterk is
vertegenwoordigd; hjeeft in Veen wei
nig te beteiekenen, terwijl de betere
belastingbetalers aldaar geheel ontbre
ken. Om het nadejel in cijfers uit te
drukken, is op 'toogenblik voor mij
niet dpenbaar. Ik neiem de vrijheid U
in deze het rapport dier Ver. v. Ned.
Gem. van 24 Dec. 1930 in herinnering
te brengen, hetwelk m.i. ook thans
onverminderd van kracht is.
Ik stel mij n.l .op het standpunt, dat
de lasten ontstaan, door den geweldi
gen economischen crisis, waarin wij
ons thans bevinden, in deze buiten be
schouwing behoort te blijven.
Deze crisis, welke ook bnze gemeen
te noopt, uiterst zuinig te zijn, is d.e
oorzaak, dat de raad onzer gemeente
thans met het opdracht geven tot het
doen samenstellen van een nieuw rap
port heeft gewacht, hopende, dat na
deze vergadering de plannen tot ver
eenigen géén verdere voortgang zullen
hebben. Mocht hij hierin echter wor
den teleurgesteld1, dan zal de Raad
met de volste vrijmoedigheid de kos
ten hiervoor dragen.
In den beginnen zeide ik reeds, dat
deze opdracht mij in moeilijkheden!
bracht, dit geldt témeer, daar ik in princir
pe géén tegenstander ben v. vereenigen,
maar dan moet deze samenvoeging lei
den tot een gezonde, krachtige
gemeenschap.
In het onderhavige geval is dit even
wel niet te verwachten, integendeel zal
hier inplaats van een. kleinere een
grjootere noodlijdende gemeente ge
maakt wprden.
lm deze meening M. d. V. sta ik
niet alleen, djoch bevind ik mij in goed
gezelschap. Ópk het feit, dat ik hier
sta en niet de Voorzitter van ons col
dat de drukkerij VEERMAN te Heusden
ook Uw aangewezen adres is voor het
vervaardigen van Uw Handelsdrukwerken.
Wij verzekeren U kenrige afwerking
en billijke prijsberekening.
Firuia L. J. VEERMAN
Drukkerij Binderij
Tel. 19 HECSDEN.
lege, is hieraan niet vreemd. Hij zou
als Voorzitter van het Wijksche col-
lege, lijnrecht moeten pleiten tegen de
belangen welke hij als Burgemeesteq
van Veen had voor te staan. Ook in
in den Raad zoowel als z.g. bijraad
van Veen wordt dit volkomen erkend,
hetgeen uit de notulen van vergaderin
gen dier gemeente kan blijken.
M. d. V. volgens mijne meening zal
hier het Rijk aan de noodlijdendheid
van Veen (want daar gaat het eigen
lijk pm) hebben tegemoet te komen en
gaat het niet aan een willekeurige na
burige gemeente daarvoor aan te wij
zen.
Ik wil dan ook eindigen met een
bejfeefd, doch niet minder dri.n-
gend verzoek aan Uw geacht col
lege om van. verdeTe stappen in deze
voor ons zoo uiterst belangrijke
kwestie at te zien.
Ik dank U.
Hierna werd het woord verleend'
aan den heer C. van Helden, die als
lid van den bijraad' van de gemeente
Wijk .sprak als volgt:
Mijnheer de Voorzitter en Hee
ren Gedeputeerden.
Bij raadsbesluit van 9 Aug. j 1. werd
ik door den raad van de gemeente
Wijk en Aalburg als plaatsvervanger
van d,en 'beer J. C. Wink aangewezen,
om als gemachtigde voor Uw college
de meening der inwoners der gemeen
te Wijk en Aalburg kenbaar te maken,
inzake de voorgenomen vereeniging van
de gemeente Veen met Wijk c.a.
Mijnheer de Voorzitter, een oogen-
blik heb 'ik mij afgevraagd of ik mij
de benoeming 'moest laten welgevallen,
gelet op de materie die ik te verdedi
gen kreeg, maar de ernst van de zaak
en de 'belangrijke beslissingen welke
door Uw college genomen zullen wor
den, waardoor 'de bevolking van Wijk
c.a. voor geheel andere omstandighe
den zou komen te staan, heb ik ge
meend mij de benoeming te moeten
laten, welgevallen.
Mijnheer de Voorzitter, het is thans
de derde maal, dat aan de orde is ge
steld, vereeniging 'Veen met Wijk, on
danks dat op zeer duidelijke wijze door
de inwoners van Wijk en Aalburg ter
kennis van Uw college is gebracht,
dat zij allen d.w.z. 9S pCt. tegen ver
eeniging van Veen met Wijk zijn en wel
in de eerste plaats op historische gron
den. De bevolking van het Land van
Heusden en Altena is Calvinistisch, voelt
daardoor veel voor volksaard en traditie
en dit in tegenstelling met andere dee-
len van ons land.
Mijnheer de Voorzitter, veroorloof
mij thans een. oogenblik te mogen spre
ken over den loop der zaken, zooals
wij di,e in den loop der jaren in Veen
hebben kunnen waarnemen, daarbij heeft
m,en. kunnen waarnemen, dat toen de
oeconomi:cheernst ndigh den van cien
aard waren, dat belastingverhooging
moyelijk was, men geen moëiite ge
daan hleeft ziïchzelf te redden, terwijl
de nabunige gemeenten Giessen en Rijs
wijk diit wel hebben, gedaan en thans
daardoor nog niiet tot de noodlijdende
gemeenten behooren. Wanneer destijds
van de heeren raadsleden een voorstel
kwam en de burgemeester waarschuw
de ,dat - het niet kon wegens de fi
nanciën, werd er gezegd', ,;dan moe
ten ze het in den Haag maar betalen",
maar belasting verhoogen om zich te
redden deed men n;iet.
M. d. V. Ik heb bij de vorige po
gingen om tot vereeniging te geraken
deel natgemaakt, 't zij van den raad pf
van de commissie van zeven en wel
ke dingen kregen wij toen te zien,
dat b.v. de rekening 1926 met een
groot voord eelig slot was afgesloten
en toch in den aard der zaak een na-
deelig saldo zou opgeleverd hebben,
indien deze rekening op de gebruike
lijke wijze was afgesloten. Naast de
rekening met -een gunstig 'baiïg slot,
had men een staat aangelegd van on
betaalde rekeningen.
Wanneer ik de rede van v. d. Pol,
wethouder van Veen, gehouden op 17
Mei j.l. lees, dan voel ik dat als een
aanklacht tegen de Veensche menta
liteit en opvattingen der bevolking, ook
wat het bestuursbeleid betreft. Moe
ten deze opvattingen ook onze gemeen
te beïnvloeden?
M. de V. telkens als wij van Ged.
Staten mededeeling ontvangen, dat zij
voornemens zijn om te vereenigen,
staan er de gebruikelijke woorden,
„dat door de vereeniging een krachtig
financieele gemeenschap wordt tot
stand gebracht."
M. de V. vergun mij hierover het
volgende to zeggen.
Wanneer van twee dorpen bij elk
de draagkracht 10 is, blijft zij ook in de
toekomstige gemeente 10, maar is van
het eene dorp de draagkracht 10 en
van het andere 3, dan staat het voor i
mij vast, dat in de toekomstige ge-
meente de draagkracht 6 of 7 is, de
vooruitgang van een bepaalde plaats
moet uit bet elan der bevolking zelve I
voortkom'en.
DRALSMAVANVALK'LUBURC'S--
ft A •'iLEVERTR/
Hoiewel het niet te ontkennen is,
dat bij Y'ereeniging 'eenig administra
tief voordeel voortvloeit, zijn de na-
deelen van de vereeniging Veen en
Wijk zeer groot. B.ij het opmaken van
een begrooting door 'den heer Roza en
mij is mij 'destijds gebleken, dit liep
over 1926, later bij de volgende po
ging in 1931, was dit tekort terugge-
loopen, de Rijksfondsbelasting werkte
toen, doch ik twijfel niet of thans nu
op zoo groote 'schaal met opcenten
moet gewerkt worden 'er weer een
groot nadeelig slot zal ontstaan. Maar
zelfs al wordt door Gedep. voorge
steld de schulden van Veen over te
nemen, dan zall de toestand pas in orde
zijn, als het vermogen dat in Wiijk
ruim f170 in Veen f73 per inwoner
bedraagt, wordt opgevoerd tot het peil
van Wijk.
Ik zal mij niet verder in de finan
cieele zijde van de vereeniging bege
ven, daar niet de gelegenheid is ge
geven om zich daar een definitief oor
deel over te vormen.
Mijnheer de Voorzitter vergun mij
nog het volgende te memoreeren,
laatst las ik in een onzer groote dag
bladen een artikel over den toestand1
der gemeenten in Nederland, waaruit
bleek, dat de solvabiliteit der ge
meenten beneden 2000 zielen mee het
grootst was, dit trok sterk mijn aan
dacht, daar toch de kleine gemeenten
landbouwgemeenten zijn en de ma
laise in den landbouw na 1920 reeds
was ingetreden en het grootste ge
deelte van handel en industrie tot
1929 nog een schitterend bloeitijd
perk meemaakten en idie kleine ge
meenten werden gedwongen met sa
laris en loonepil met de stad mee
te gaan, waar deze werden vastge
steld, m.i. is juist het grootere verant
woordelijkheidsgevoel in een kleine
gemeente oorzaak dat dit nog zoo
gebeurt.
Mijnheer de Voorzitter ik zal gaan
eindigen, vergun mii nog het vol
gende te zeggen1
De inwoners van Wijk voelen zeer
goed, dat de gemeente Veen een zor
genkind van hiet rijk is, maar men.
voelt het in Wijk evengoed als een
groot onrecht, dat men daar den fi
nancieele last te dragen krijgt die
een zaak van het geheele rijk be
schouwd wordt. Maar ook !dit niet
alléén, op historische gronden ik heb
het reeds gememoreerd, voor zoo
ver het deze streek betreft, verwerpt
men deze vereeniging reeds daarom
zoover, dat financieele vergoeding ja
het dubbele, hun daardoor niet van
hunne meening kan wijzigen, re
denen, waarom ik U mijnheer de
Voorzitter en U heeren gedeputeer
den, beleefd, doch dringend verzoek
om een beslissing te nemen, dat de
wensch onzer gemeentenaren vervuld
worde, dat Veen, Veen en Wijk,
Wijk blijft.
Ik dank U mijnheer de Voorzitter.
Na dezen spreker kreeg de heer Jac.
v. d. Pol, wethouder der gemeentel
Veen, het woord en zeide:
Mijnheer de Voorzitter,
Heeren Gedeputeerden!
Na alhetgeen ik omtrent het re-
geeringsvoorstel, of .liever gezegd,, de
plannen tot vereeniging der gemeenten!
Wijk en Aalburg en Veen, in de des-,
betreffende raadsvergadering van den!
Raad van Veen, waarvan de notulen;
en hetgeen door mij daaromtrent ge
zegd is, woordelijk ter kennis van uw.
college is gekomen, zal ik zeer kort kun
nen zijn en mii in hoofdzaak kunnen'
bepal'en tot het maken van enkele)
kanttefekeningen op .hetgeen door den
Raad' en .Commissie van Wijk aangaan
de deze .zaak is gerapporteerd.
Eerstelijk belangende hetgeen de com
missie als hare zienswijze heeft ge
rapporteerd.
Er wordt gesproken dat eene even-
tueele vereeniging voor de gemeente
Wijk c.a. „hoogst onbillijk en onrecht
vaardig" zotü zijn. Wij zouden .zulks
wel een vooruitloopen op het mogelijk!
sam'en te stellen wetsontwerp willen!
noemen. Zeker, kan zoo'n wetsont
werp voor Wijk c.a. onbillijk en on
rechtvaardig zijn,, maar het kan ook!
het tegenovergestelde ^ijn. En wij mo
gen toch van Heeren Gedeputeerde)
Staten en van de Hooge regeering ver
wachten, dat pi ook tegenove'r de ge
meente Wijk ,en Aalburg in deze zaak
zeer de billijkheid en rechtvaardigheid!
zullen betrachten.
De uitdrukking „beleediging d'e ge
meente Wijk en Aalburg aangedaan",
vinden wij op z'n zachtst uitgedrukt
compromiteerend voor Veen.
Ook is ,h'et in de toekomst toch niet
te verwachten, dat in een nieuwen)
Raad „de arbeiders, en, steuntrekkendeiü
zouden regeeren", zooals die commissie)
zich heeft uitgelaten. Wij vinden zulks!
wel eigenaardig van uit Wijk dat te)
hoeren, waar daar toch, met alle ach
ting gesproken tegenover den gemeen
teraad van Wijk, eene meerderheid' in
den Raad ,is ,die gekozen is uit den'
candidatenlijst samengesteld hoofdzake
lijk ct onder den invloed der werk'ie-
lieden vereeniging.
Wanneer wij .zouden moeten denken,
dat vereeniging van Wijk „groote finan-
cieele offers" .zou eïschen, zoo zouden
wij rondborstig .met d'e commissie uit
Wijk instemmen: .onaannemelijk, maai]
ook dit is haar mijne meening wel wat
vooruitloopen! ,e n alleen als het even-
tueele wetsontwerp ter tafel ligt kan
hierover een nader oordeel geveld)
worden.
Wat betreft den aard d'er bevolking,
deze :is .vv'el wat verschillend, doch ik!
meen dat zulks toch niet van dien aardl
is, dat ,het 'een onoverkomelijk bezwaar)
voor vereeniging behoeft 'te zijn. In)
Veen .zijn het handelaren en landbou
wers, alzoo ook 'in Wijk, van de 'eer
ste is het percentage in Veen hooget)
dan van de tweede, in Wijk is het
tegenovergestelde het geval.
Dat de mentaliteit der bevolking van)
Wijk en Aalburg 'door vereeniging met
Veen omlaag zou worden gehaald', vin
den ;wij ook minder aangenaam opge
merkt tegenover .Veen, waartegen wiji
ten sterkste .moeten protesteeren. Wijl
zouden kunnen vragen 'is die bevolking
van Veen dan zoo slecht, en bestaat
die alleen uit die onderste lagen dei)
maatschappij?
Historie en traditie spreken zoowel
van Veen als jvan Wijk, ik meen hier
over in d,e 'raadsvergadering wel wat
gezegd te hebben.
Verder wordt gezegd1, dat Veen'zelf
Veen gemaakt heeft .wat het nu is.
Wij willen daaromtrent opmerken ert
laten de historie spreken, dat in Veen)
meer de zuinigheid is 'betracht, dan ini
Wijk, we herinneren ^1 echts aan del
tienduizenden guldens schuld -van Wijk
vanwege het electrisch bedrijf en den
woningbouw. Menigmaal hebben ong
van d'e notabelste ingezetenen uit Wijk
gezegd: deze dingen hebben wij aar»
de werkliedenafgevaardigden te danken.
voor het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard
Prijs verlaagd tot 70 ct. per flacon.