Kicnw^blai)
Ho. 5662 Vrijdag 24 Juli
Snijboonenmolens
(2 gaats.)
Het beste van het beste f 0.85
Willem de Bruin.
BOUWEN
RAVENSWAAY'S
0RANJEMERK
KOFFIE
TWEEDE BLAD
Prachtige Snijdikte.
Gijsbertus Voetius.
37 CENTS PER
FEUILLETON.
DE HEKS.
voor het Land
van Heusden en Altena.
de Langstraat
en de Bommelerwaard,
cAfooie vuilte tanden.
Rechtzaken
GOUDEN KWALITEIT.
POND.
BEHOORENDE BIJ HET
2de zoon Daniël werd later een bekend
Hoogleeraar in de Philosofie, 'terwijl
Nicolaas Voetius van 1657 tot 1666
predikant te Meeuwen en later te
Utrecht was. Het meest bekend is ech
ter nog Joannes Voetius een zoon van
Paulus geworden, die als rechtsgeleer
der over bijna geheel Europa bekend
was.
Het was in de tijd van het opko
mend Protestantisme in deze streek,
en in die richting ging dan ook de
arbeid van Voetius in Vlijmen. Steeds
meer werd zijn Gemeente uitgebreid
de groote stad werd 'hij mede belast
om de zaken der Hervorming aldaar
te regelen.
Hij deed dit met zooveel ijver, dat
hij zich den Haat der Roomsch ge
zinden op den hals haalde.
In Spanje werd zelfs een beekje
uitgegeven, waarin verteld werd, dat,
toen hij een houten kruis uit een der
kerken wilde halen, hij door een vree-
selijken dood getroffen werd. Intus-
schen werkte hij met onvermoeider!
ijver verder en het kon niet anders
of hij moest veler aandacht op zich
en daar hij in Vlijmen een groot ar- vestigen. Het valt daarom niet te ver-
beidsveld zag, meende hij dan ook wonderen, dat hij in 1634 tot hoog-
voor een beroep naar Sprang, wat voor leeraar aan de Illustre schoot te Utrecht
het nreerendeel al Protestant was, te benoemd werd, welke school 'in 1636
moeten bedanken. Meer succes scheen tot Hoogeschool verheven werd. Ty-
ïn 1617 Rotterdam te zullen hebben, peerend voor zijn gevoelens, aanvaard-
maar toen hij tegelijkertijd een be- de hij zijn professoraat, met de rede
roep ontving uit Heusden, was zijn over „het nauw verband tu-sschen god
zaligheid en wetenschap". In den zo
mer van 1636 maakte hij met zijn
zoon Paulus een studiereis naar En
geland, waarbij hij verschillende godge
leerden, die hij op de Synode van
Dordt had leeren kennen, bezocht. Na
zijn terugkeer behaalde hij in Gronin
gen zijn doctoraal, zijn vroegeren leer
meester Gomarus was hier zijn promo-
j tor. Een jaar later aanvaardde hij naast
het professoraat ook het leeraarsambt
Heusden was in dien tijd bijna uit- te Utrecht. Mede door zijn werk was
sluitend Protestant. Het kerkgebouw het mogelijk, dat in 1639 een zevende
was reeds in 1579 naar de Protestan- Predikant beroepen werd. Vooral door
besluit spoedig genomen.
DOOS 20 CT. TUBE 40 EN 60 CT.
ai spoedig verwonderd stond over den
ijver waarmede de jongen de oude ta
len bestudeerde.
In 1604 begaf hij zich naar Leiden
om zijn studiën te voltooien. Hier kon
hij zijn weetgierigheid bevredigen. Wel
dra trad hij zelfs op als privaat do
cent in de logica, maar toch vormde
de godgeleerdheid zijn hoofdstudie en
hierbij' had hij het getroffen, want
zijn leermeesters daarin waren, de uit
den strijd der Remonstranten en contra
Remonstranten, zoozeer bekend géwor
den Hoogleeraren Arminius en Go
marus. De laatste trok hem echter
het meest aan, de meer vrije opvat
tingen van Arminius pasten niet in
het kader van zijn godsdienstige gevoe
lens.
In 1611, dus op 23-jarigen leeftijd,
werd hij proponent en nog hetzelfde
jaar tot predikant te Vlijmen beroe
pen, van waar hij tegelijkertijd den
dienst in Engelen waarnam. Een jaar
later trad hij met Deliana van Driest
in het huwelijk. Uit dit huwelijk wer-
Een Heusdenaar uit de 17e Eeuw
van groote vermaardheid.
Eenigen tijd geleden werd door de
Utrechtsche Universiteit haar 3de
Eeuwfeest gevierd, en ter gelegenheid
daarvan werd met eere den naam ge
noemd van Gijsbertus Voetius. Hij was
een van hen, die reeds in den aanvang,
de Utrechtsche Hoogeschool totgroo-
ten bloei wist te brengen. En geen
wonder, want hij is een van die man
nen, die op den gang der godgeleerd
heid en op den godsdienstigen toestand'
der'Gemeenten in de 17e eeuw groo- ten overgegaan en in 1601 kwam er zjjn catechisaties onder dë jeugd breid-
ten 'invloed gehad heeft. j e'en 2de predikantsplaats. De stad tel- de zich de gemeente in enkele jaren
Voetius werd op 3 Maart 1588 te de volgens een schatting van Pape sterk uit. Drie jaar lang was hij al-
Heusden geboren. Zijn vader, Paulus 3200 inwoners. leen belast met het onderwijs aan de
Voet, afkomstig uit een oud en aan- J 'Op deze 2de plaats kwam Voetius. Hooge School. En behalve dat, gaf
zienlijk Westphaalsch geslacht, legde Misschien niet zoozeer uit liefde voor hij echter ook nog lessen in het He-
Zich met zorg toe op de opvoeding zijn geboorteplaats, als wel om het breeuwsch, Arabisch en Syrisch.
van zijn veelbelovenden zoon. Reeds Remonstrantisme tegen te werken, nam De komst van een ambtgenoot scheen
vroeg bezocht Gijsbert dan ook de hij dit werk zonder eenige verdienste, zijn taak wel te zullen verlichten, maar
Latijnsche school te Heusden, waar want in zijn weinige vrije uren be- zijn onvermoeiden ijver gedoogde geen
de toenmalige Rector Franco Odulphi, kwaamde hij verschillende jonge men- rust. Spoedig was zijn roem alom be-
schen voor het academisch onderwijs, kend en van heinde en ver werd hu
Met hand en tand verdedigde hij hier de Utrechtsche Hoogeschool door stu-
de zaak der Contra Remonstranten, denten bezocht.
de andere predikant Johannes Grevius Ook als prediker was hij zeer ge
was Remonstrant. Trouw werd hij in liefd en de achting die hij genoot,
die verdediging bijgestaan door den was zeer groot. Zoozeer werd hij ver
in 1610 in Herpt en Hedikhuizen ge- eerd, dat de vroedschap der stad zijn
komen predikant Josephus van de naam aan een der straten gaf en al-
Rosiere. zoo voor het nageslacht bewaarde. En
In 1618 begaf Voetius zich als af- Voetius verdiende dat, bij alles wat wij
gevaardigde naar de Nat. Synode te misschien anders zouden wenschen, was
Dordrecht. Nauwelijks terug, hervatte hij een man van voprbeeldigen ijver en
hij zijn arbeid met voorbeeldigen lijver, eerlijke vroomheid', die met hart en
Om zich hiervan eenig denkbeeld te ziel de zaak van zijn land en kerk
geven zij vermeldt, dat hij soms 8 wilde dienen.
maal in een week predikte. Ge'et op J Om Voetius in zijn arbeid te kunnen
het werk,, Tïat aan de voorbereiding waardeeren moet men hem vooral zien
hiervan verbonden is,, weet men reeds m het licht van zijn tijd. De Herv.
welk een arbeid deze man verzette. Kerk maakte een groei-periode door
Zoo innig voelde hij zich aan zijn en al had dë Synode van Dordt ge-
Gemeente verbonden, dat hij voor ver- sproken en, op papier de richtlijnen
schillende beroepen o.a. naar 'sHage, der Kerk vastgesteld, in de harten der
Haarlem, Dordrecht, den Bosch en Mid- menschen waren deze richtlijnen nog
delburg, bedankte. niet zoo zeker. Men stond' nog niet
Niet alleen predikte hij in Heusden, geheel naast elkaar, alles botste nog,
maar ook voor de bezetting op het men zocht teveel ieder op zijn manier
den zes zoons en vier dochters gebo- j kasteel Nederhemert. In 1629 maakte naar een oplossing van de verschillen-
ren. Van de eerste heeft Paulus Voetius j hij, als veldprediker en ziekentrooster de vraagstukken, waardoor de men-
zich als rechtsgeleerde en hoogleeraar der gewonde soldaten, in het leger schen t.o. elkander kwamen te staan,
in die wetenschap aan de Utrechtsche j Van Frederik Hendrik het beleg van mplaats van samen een oplossing te
Hooge school beroemd gemaakt. Zijn den Bosch mee. Na de inname van zoeken. Men had eenmaal een meening
Ijzerhandel
GORINCHEM.
en die kon men niet loslaten, want
daarmede was eer en aanzien gemoeid.
Zoo werd Voetius geheele godlge-
j leerde loopbaan gedragen door een
zucht voor het scholastieke en een
I ijver voor kerkelijke rechtzinnigheid,
i Dat stond bij alles voorop en was
in de eersfe plaats jammer bij zijn
Bijbelverklaring. De Hervormers wa-
ren begonnen met de Christelijke waar-
heid uit de Heilige Schrift aan te wij-
zen, maar Voetius deed het anders.
Hij maakte de Bijbel tot verdedigings-
boek van zijn meeningen.
(Slot volgt).
POLITIERECHTEN 's BOSCH
C. v. d. S., Sprang, art. 326, aange
houden tot 17 Augustus a.s.; C. K.,
Meeuwen, art. 326, 1 mnd. gev. straf;
J. L., Meeuwen, art. 300, vrijspraak;
J. v. d'. L., Vlijmen, art. 432, 2 dl. hi,
RECHTBANK DORDRECHT.
Mishandeling.
H. v. d. W., landbouwersknecht, wo
nende te Almkerk, gaf op 11 Juni
Jannigje de Vries een schop en werd
nu bij verstek veroordeeld tot f5 boe-
te subs. 5 dagen hechtenis.
Het mes.
W. A. van V., grondarbeider, wo
nende te Zuilichem, had! op 1 Juni
C. Baks met een mes een steek in het
bovenbeen toegebracht. Verd. had al
eerder een maand' in, de gevangenis
gezeten. Verdachte beweerde, dat hij"
door Baks met een stoel was aange
vallen; dit werd door Baks ontkend1,
v. V. was beschonken geweest.
Mr. Visser eïschte voor Van V. een
gevangenisstraf voor den tijd van een
maand. Uitspraak conform.
!»li»
WANNEER U BOUWT.
GRATIS
W. A. BOTTENBERG
TE WERKENDAM.
VAN 15 JULI TOT 15 AUGUSTUS, EXTRA AANBIEDING ALS PROEF, SLECHTS 25 CENTS PER '|2 POND.
OVERAL VERKRI|GBAAR. GOUDEN KWALITEIT.
Een verhaal uit de Pyreneeën.
6.
Toen de oude vrouw haar het pad
naar beneden had zien afgaan, had
ze tevreden geglimlacht en had zij ge
hoopt, dat er van Benita toch mis
schien nog wel iets terecht zou komen.
Maar toen ze haar terug zag komen,
verciween die illusie terstond; wat zag
ze er uit... alsof 'ze door het kreupel
hout of over den grond was gekropen!
Haar boezelaar, de mooiste uit moe
der Franchita's kleinen kleerenschat,
was aan flarden gescheurd haar
kap en haar doek hingen als lappen
om haar hoofd, heur haren kwamen
er, aan alle kanten, uit te voorschijn
en de klompenzelfs de mooie, splin
ternieuwe klompen, waren hemodderd
en vuilvan de een was de punt
ai af... 'twas om te schreien.
Moeder Franchita was te bedroefd
voor woorden!
Ze kon ook niet, in eens, haar ge
dachten verzamelen en er uiting aan
geven.
Toen ze het aan haar man verteldej,
had deze het hoofd geschud... dat
was alles en dat hielp haar ook niet
veel.
't Goedige oudje had zóó gehoopt,
dat het bezit van een volledig stel
kleeren een goeden invloed op Benita
zou hebben en dat de verantwoordelijk
heid ervan haar wilden aard zou tem
men. Het liet zich, in het begin, zoo
mooi aanzien. Toen Franchita haar zoo
ruim had bedeeld van haar kleinen
voorraad, was Franchita haar oprecht
dankbaar en had ze haar allerlei belof
ten tot beterschap gedaan. En nu was
'tweer mis!
't Arme oudje ging met een zwaar
hart den berg af, hetgeen haar den
tocht niet gemakkelijker maakte. Ter
wijl zij haar aarden pot met water
vuide hoorde zij de praatjes der andere
vrouwen van Panticosa. Verscheiden
hadden het over Benita en Guido Jra-
goio. Hoe ze 's morgens samen weg
waren gegaan van de pomp, zonder op
iemand te letten, hoe Guido alleen
was teruggekomen en hoe hij, blijkbaar
den geheelen dag, eerst onder het bal
spel en toen onder het dansen van den
fandango, naar haar had uitgezien.
Hij had heel slecht gespeeld; zijn
broeder Carlos en de anderen van zijn
partij waren er woedend over geweest
en 's avonds bij het dansen, had! hij
enkel toegekeken en in het geheel
geen acht geslagen op de meisjes, die
er waren. Ze waren dan ook allen
even boos op Benita en fluisterden
onder elkander, maar zóó luide dat
iedereen het kon hooren, dat het weer
een echte streek van de Heks was.
om Guido eerst te betooveren en daar
na in den steek te laten. Ze keken
er moeder Franchita nijdig op aan
en dat was wel zoo onbillijk mogelijk,
want ze wisten heel goed, dat deze
niet den minsten invloed had op haar
pleegkind.
Violante Prévotat, die al lang een
goed oogje op Guido had en vast op
hem gerekend: had voor den fandango,
was het luidst in haar afkeuringen.
Ze stond met haar waterkan op haar
hoofd, gesteund door haar rechterhand
en, met de andere hand in de zijde,
gaf zij lucht aan haar verontwaardiging.
Als Benita niet van plan was ge
weest met Guido te dansen en hem te
inspireeren bij het balspel, waarom had
zfj hem dan 's morgens meegetroond
Violante had er bijgestaan; evenals
Benita in haar feestkleeren, mooier nog
dan Benitaen Guido zou zeker
naar haar zijn toegekomen, als zij het
niet verhinderd had.
Maar nu trad Tnes naar voren en
zei dat Violante schandelijk overdreef;
zij had vlak achter Benita gestaan;
terwijl zij haar waterkruik vulde en
ze had gezien, hoe zij' in het geheel niet
naar Guido of Carlos keek, dóch enkel
naar de punten van haar nieuwe klom
pen.
Ines, die altijd ,op bloote voeten liep,
en nog nooit een paar klompen had
bezeten, vond dit heel natuurlijk.
Zij, die geleden had door de bewon
dering van een jongen man, den vader
van haar kleinen Diego, kon best be
grijpen, dat Benita meer aandacht wijd-
j de aan haar nieuw schoeisel dan aan
c'e j: n.ens, die om die pomp hr. en sim
den.
Ze zei het niet in evenveel woorden,
doch voor wie haar en haar droeve
geschiedenis kende, sprak het van zelf,
dat zij er zoo over dacht.
,„Ik stond naast haar, toen Guido
haar riep... zooals de vogels-in d,e
takken elkander roepenuit liefde,
of wat er voor door moet gaan," voeg-
voegde ze er bitter bij. „Senorita", zei
hij, heel zachten Benita keerde
zich om en keek eerst mij aan en toen
h em
„Misschien was het beter voor haar
geweest, als z,e dood aan zijn voeten'
was neergevallen!"
Violante schaterde het uit!
Ines was altijd zoo overdreven. Da
gen en weken gingen er voorbij, zon
der dat ze haar lippen opende om iets
te zeggen, en als ze sprakwas het
vreemd en onaangenaam, zooals nu.
Violante sloeg de oogen neer, met
een trek van verachting.
pjAls men Ines geloofde, zou het
leven een ramp zijn en liefde een vloek!
Misschien voor enkelen, maar niet voor
allen! Als Guido gisteren niet zoo
dwaas was geweest... als hij haar
uitverkoren had, in plaats van die on
getemde wilde Bentia, dan zo-u ze zich
heel gelukkig hebben gevoeld."
Ze gaf de hoop nog niet op. De vol
gende week zou er weer een: partie
de pe'lote zijn, zooals de Basken het
balspel noemden, en dan zou Guido
weerkomen en... ze glimlachte zege
vieren dan zou hij wel naar haai]
kijken.
Ze had thuis een blikken busje met
water van Lourdesdat een harer
tantes eens had meegebracht van een
bedevaart.
Het was al lang geleden en het wa
ter was al o-ud, maar doordat het uit
de Heilige Bron kwam en gezegend
was door Notre Dame de Lourdes,
bleef het altijd versch.
Violante zou er wat van drinken en
de Heilige maagd smeeken Guide's
op haar te vestigenen dan zou ze
zeker verho-ord worden.
Notre Dame de Lourdes was de
machtigste van alle Madonna's in de
Pyreneeën,, ot'liever in haar openbaarde!
de Moedermaagd', de beschermster van
alle jonge meisjes, zich het sterkst.
Tot haar zou ze zich richtep!
En zoo ze haar bede verhoorde?,
dan zou ze, op haaf- naamdag, een
kaars van 5 franc, voor haar een schat,
op het altaar der Heilige Maagd bran
den.
Violante had haar gelofte, te midlden
der vrouwen van Panticosa, als in een
extase van vast geloof afgelegd.
Voor het eenvoudige hergkind scheert
het iets heel natuurlijks, dat Maria
haar zou verhooren.
(Wordt vervolgd).
DOE HET DAN ONDER DESKUNDIGE LEIDING
WORDEN SCHETSONTWERP EN KOSTBEREKEN I N G
VAN ALLE VOORKOMEND WERK GEMAAKT DOOR
GEDIPL. BOUWKUNDIGE
OVERAL. TE ONTBIEDEN.
