Dane;-, Jieerea- ca
Kioto schoenen,
Een Drukkerij en Binderij
H. van Herwaarden EngTRtHnilcripn
D. M. v. Herwaarden Visch™ark4 Heusaen-
Firma L. J. VEERMAN
De Olympische fakkel.
Komt zien en profiteert er van
FEUILLETON.
DE HEKS.
BIJDRAGEN
Links houdenL\ F. G. v. H.f
(Waalwijk, f4.
Rijw. z. licht: G. J. S., Zuilichem,
3.
Rijwiel onbeheerd: A. H., Waal
wijk, f 2.
Op hoek van straat st.J. J. v. d.
jS„ Kaatsheuvel, f5.
Venten: J. G. G., Waalwijk, f0.50.
VentenG. T., Giesen, f 2.
Wij leven in een tijd'van scherpe
tegenstellingen. Terwijl Europa wor
stelt om zijn democratische vrijhe
iden, het oude werelddeel verdeeld
is in z.g. linksche en rechtsche kam
pen, met alle daarop denkbare nuan
ceeringen, is de Olympische fakkel
van Griekenland naar Berlijn gedra
gen. Met veel ceremonieel werd de
fakkel, welke het heilige vuur van
Olympia symboliseert, den 2oen Ju
li op de plaats van de oude ruïnen
in het Zuiden van Griekenland, waal
meer dan twintig eeuwen geleden
de Olympische spelen voor het eerst
plaats vonden, ontstoken. Meer dan
duizend Grieksche athleten gaven aan
elkaar den fakkel over, zoodat men
tenslotte na vijf dagen de Grieksch-
Bulgaarsche grens bereikte; en van
daar .ging het verder in triomph over
den Balkan door Hongarije en Bo-
hemen naar Berlijn, opdat met de
aankomst van het heilige vuur de
elfde Olympiade zou kunnen wor
den geopend.
Ongetwijfeld een symbolische daad
van groote beteekenis. De oorsprong
is welbekend, en onwillekeurig gaan
onze gedachten daarheen nu terug.
De Olympische spelen in de Oudheid
werden, naar men weet, georgani
seerd door de democratische Griek
sche stadsregeeringen, door de vrije
steden dus, niet alleen in het moe
derland, maar ook in de Grieksche
koloniën. De spelen stelden een vrij-
heidsfeest voor, ten teeken waarvan
de heilige fakkel der humaniteit,
menschelijkheid en vredelievendheid,
werd ontstoken, gedragen door vrije
menschen, die zich hun vrijheid wel
bewust waren.
Nog leeft dus nu het stoffelijke
Symbool van deze burgerlijke vrijheid
maar hoe staat het met de geeste
lijke waarden in het land, waarheen
het heilige vuur thans is gedragen?
Over die vrijheid van den geest, den
kamp om de cultuur, wordt ook
daar nog genoeg gesproken, gelijk
dat overal gebeurt in de moderne
wereld, waar echte beschaving veelal
niet meer dan een vernisje is.
Waarlijk, in dit opzicht lijkt be
schaving op de deugd eener vrouw,
die immers ook het zuiverst is, wan
neer er het minst over wordt gespro
ken. Italië heeft zijn beschaving naar
Abessinië gebracht, in Spanje woedt
een burgerkrijg, te Weenen is de aan
komst van den Olympischen fakkel
gepaard gegaan met bloedige bot
singen tusschen wat men nu dan
fascistische en' democratische ele
menten gelieft te noemen. De werke
lijke humaniteit, de ware democratie
is bij dit alles evenwel ver te zoeken
len op wie even ernstig over de din
gen nadenkt, moeten de plechtighe
den in het Olympische station te
Berlijn dan ook een droevigen indruk
hebben gemaakt.
VANAF 1 JULI 1.1. ZIJN ONZE
DRUK- EN BINDWERK-TARIEVEN
OPNIEUW VERLAAGD GEWORDEN
LAAT ONZE FIRMA UWE DRUK-
EN BINDWERKEN VERZORGEN.
U ZULT NIMMER SPIJT VAN ZOO'N
DAAD HEBBEN
waar U van een onberispelijke
uitvoering verzekerd kunt zijn
IS EN BLIJFT
HEUSDEN.
Telefoon 19
Wij ruimen op een groote partij
tegen SPOTPRIJZEN
Ook voor U is er wat bij, daar wij in alle
maten en soorten Reuzenkoopjes hebben.
Wat U niet in de Etalage's ziet, vindt U binnen. Uitslui
tend a contant en geen zichtzendingen.
Aanbevelend,
De ware democratie is opgebouwd
op vrijheid voor den enkeling en
deze vrijheid is een heilige fakkel,
die nu helaas dreigt uit te dooven
in den smook en walm van een po
litiek van economische groepsbelan
gen, waarin liet individu in zijn strijd
om liet bestaan aan het kortste eind
trekt. Zeker, wij allen beseffen, hoe
moeilijk het is voor een regeering
om in deze crisis vast te houden aan
de oude beproefde beginselen van
vrijheid in handel en verkeer. Doch
wij weten ook, dat een verder afglij
den op den weg van het protectionis
me onherroepelijk leidt naar de dic
tatuur. De zwakke kiest altijd den
weg van den minsten weerstand. De
moedige gaat de moeilijkheden niet
uit den weg en zoo zal ook een de
mocratische overheid eerst dan sterk
zijn, wanneer zij volgens haar begin
selen regeert. „Vrijheid en vrede",
zoo luidt de titel van het mooie boek
van den Engelschen minister Bald
win, waarin deze er den nadruk op
legt, dat de democratie „èen zeer
moeilijke regeeringsvorm" is, welke,
indien zij feilloos wil werken, „op
den steun van het geheele volk moet
kunnen rekenen. Zij kan onmogelijk
haar taak vervullen, als niet een ie
der zijn eigen verantwoordelijkheid
erkent en als niet allen zich door
drongen voelen van hun verantwoor
delijkheid tegenover den staat en de
gemeenschap. Eerst dan zullen man
nen in het parlement gekozen wor
den, die zich eveneens van hun wa
re plichten bewust zijn. Dit is geen
kwestie van deze of gene partij, maar
een vraag, die ons allen aangaat,
omdat de democratie voortdurend
moet worden bewaakt."
Zoo is het inderdaad. Wat er thans
in Spanje gebeurt, en de hemel be
ware ons, dat zooiets ook in Frank
rijk zou gebeuren, is een weerspie
geling van den verkeerden kant der
democratische vrijheid. De ^gedachte
van den klassestrijd is in wezen even
ondemocratisch als die van het fas
cisme, volgens welke de enkeling niet
het recht heeft om gehoor 'te geven
aan datgene, wat hij als zijn eigen
zedelijken .plicht beschouwt.
Waar gaat het heen, als groote par
tijen in hun programma den strijidl
tusschen vrijhandel de bescherming
Een verhaal uit de Pyreneeën.
til.
VI.
Het was nu ruim veertien dagen
geleden, sedert ze hem, op dien ge-
denkwaardigen ochtend ,haid gezien.
Nu kwam het haar voor, als had
izïj hem zoo even verlaten. Wat be
hoefden idie anderen hem aan te ha
len en zoo lief met hem te zijn
jZïj hadden geen recht op hem... hij
wasi niet meer vrij; hij hoorde haar
Itoe, haar Benita!
In een oogeriblik wond zij zich op
lot dolle razernij; indien de opening
tn de heg grooter was1 geweest of
de heg zelf maar eenigszins toegan
kelijk, zou ze er zich zeker doorn
gewerkt hebben en zou z!e, in haar
drift en woede, op de beide vrouwen
Zijn aangevlogen.
Nu bleef ze, machteloos, aan den
anderen kant der beukenhaag, gien
hurkt zitten als! een wilde kat
of een sluipend roofdier, dat zijn
prooi afwachtte.
Aan haar plan om zich, tengevolge
der bevelen van den Pastoor, er
gens in het dorp, als dienstmaagd,
aan te bieden, dacht zij niet meer.
Al de goede voornemens:, welke
Zij, zoo kort geleden, gevormd had,
opnemen, ja zelfs den lijn uitstippelen,
volgens welke de muntpolitiek moet
loopen Wij komen hiermede in het
moeras der groepsbelangen, in een
politiek van koehandel tusschen over
heid en partijen, waarmede noch het
belang der gemeenschap, noch dat
van het individu is gebaat. Met den
mond bepleit men den vrijhandel,
doch met den daad schaart men zich
in het kamp der protectionisten, als
men denkt, dat daarmede eenig voor
deel voor zichzelf of voor de groep
is te bereiken.
Nog voelt het Nederlandsche volk
in al zijn geledingen een diepen af
keer voor wat dr. Colijn eenmaal
groepsegoïsme heeft genoemd. Nog
heerscht bij ons een zoodanige vrij
heid van den geest, dat wij van dien
afkeer in het openbaar mogen ge
tuigen. Maar niettemin is ook het
gevaar bij ons aanwezig, voortsprui
tend uit een toegeven aan eiken drang
tot bescherming, dat de ware demor
cratie verwatert, met als gevolg, dat
een ieder, zoowel het individu als
de groepen zelve, zich in zijn bestaan
bedreigd acht. Er ontstaat een gevoel
van moedeloosheid, van niet meer
weten, welken kant het opgaat, om
dat men wel de boodschap hoort,
maar het geloof er aan ontbreekt.
Zoo ontstaat ook de breuk tusschen
wat men nu elders links en rechts
noemt, met de neiging in het eerste
kamp naar het communisme, in het
tweede naar het fascisme, zonder
dat de meerderheid van het volk
zulks wenscht, omdat deze meerder
heid, die zich voor het overio-e niet
scherp laat omlijnen, vóór alles: de
ware democratie wenscht, gelijk die
boven in zoo krachtige termen door
Baldwin werd geschilderd en die tot
economisChen grondslag den vrijhan
del heeft. Geen deflatie of inflatie,,
maar een zich vrij vormend loon- en
prijspeil, met gelijke kansen voor ie
der. Dat is de boodschap, waarnaar
ook onze regeering haar beleid zal
moeten richten.
De Olympische fakkel is tevens het
symbool van den vrijhandel!
om
verlieten haar; de zachtere stemming,
welke er over haar gekomen was;,,
verdween plotseling en ze was weer
het wilde, ontembare natuurkind, de
Heks van Panticosa!
Ze zag, met loerende blikken, hoe
Guido den kruiwagen wegbracht en
daarna terugkeerde, vriendelijk la
chend en blijkbaar zijn verdere dien
sten en zijn jeugdige krachten ter
beschikking van Juanita en haar moe
der stellende.
Die laatste keek trotsch en voor
naam, een echte Spaansche; Benita
had er vader Gaston vaak over hoo-
Gren spréken, dat zij de eerste Spaan
sche was in het (geslacht der Aysiar
guers', die, van vader op zoon, echte
Basken waren.
Wat hoefde die vreemdelinge voor
haar dochter, die door haar ook ge
mengd bloed had, een echten Bask,
zooals Guido, aan te halen
Waarom Benita daar op die plek
bleef, vroeg ze izich niet af. Het was
een marteling voor haar en toch had
zij den moed, noch de kracht om!
weg te gaan.
Hoe lang ze daar bleef wist z'e
niet... langzamerhand verloor zij alle
besef van tijd en plaats en, als men
het haar gevraagd had, had ze moge
lijk niet eens, kunnen zeggen, waarom
ze daar lag.
Haar woeste gedachten gingen al
lengs over in dof soezen en, zonder
het te weten of te willen, sliep ze
in.
Een bed van dorre blaren, een
hoofdkussen van beuketakjes waren
niets ongewoons voor haar.
Ze was geheel ,één met de Natuur
AP den
en sluimerde even rustic-
grond als de lammeren in de wei
Ze droomde van Guido.. en trok'
in haar droom, met hem de bergen
in en leunde tegen zijn schouder
dichter en dichter... tot een luid p-e-
schreeuw en eenige ruwe stooten haar
wekten... en ze het strenge gelaat van
Juana meedoogenloos over haar za°-
heenbukken.
„(Madre de Dios, wat doe jij hier
Landloopster, vagebond, dievegge,
moet jij mijn heg vernielen, onze
mooie beukenheg, de jmooste van
Panticosa Kom, sta op en weg met
je... bedeltuig..."
„Wat heb ik gedaan stamelde
Benita onthutst.
„Vraaig-je dat nog, ondeugend
nest Je hebt mijn haag moedwillig
vernield."
„Ik?" begon Benita.
„Ja, jij... leelïfke heks, dat je bent."
„ïk ben er niet aan geweest."
,3Wel ja, lieg nog maar op den koop
toe. Zie dan zelf, wat je gedaan hebt."
Benita was, zoodra vrouw Aysaguer
haar wakker had geschud, onwillekeu
rig opgestaan. Nu keek ze naar de
aangeduide plaats in de heg en1 zag dat
er werkelijk een groot gat in was.
Ze was er met haar hoofd doorgeval-
len, toen ze in haar slaap,, meénende
tegen Guido's schouder aan te leunen,
dichter naar haar droombeeld was toe-
gekropen.
Door het gekraak der takken had
zij de aandacht van Juana op zich ge
vestigd en deze had haar, al te spoe
dig, helaas! de ruwe werkelijkheid te-
Geschiedenis van het Land van
flensden en Altena en den
llu minderwaard.
48
Wat aengaat <Je kerk te deser plaat
se, di,e legt t'eenemaal vervallen en
verni,elt door den Oorlogh.
Daer plag ook een slot van ouds
te staan, ma,er (alsoo de vijand van
's Hertogenbos int jaer ,1579 daer op-
gekoomen wias, om door eenen aan
slag off verraad de Stad van Heus-
den te overvallen, zoo hebben die van
het garnisoen, sulx vernoomen zijnde
bij den hr. Gouverneur het voorn.
Kasteel in brand gesteeken, en in dé
asse geleijt, op dat de vijand zigdaer
op niet zoude konnen verhouden en
daer nut de Stad schaade doen; maer
bij 'tijde van bet twaalfjarige bestand
is het ten deele wederom opgetimmert
en vernieuwt.
Ao. 1639 den 26 April heeft in dit
voorn. Dorp inde Westakkere een zog
of varken een twee jarig kind inde wieg
leggende, dood gebeeten.
Men moet weeten, dat wel eertijds
dese vier Dorpen Vlijmen, Engelen,
Hedikhuijsen en Oudheusden toebe
hoort hebben den Grave van Gelder
land, en dat int jaer 1339 deselve
tegen Tiel, Zandwijk, en Herwaarden
verwisselt zijn, en alsoo gekoomen an
den Hertog van Brabant, gelijk sulx
int 14e cap. zal aangeweesen werden.
Int jaer 1498 is daer mede verlijt
Jan van Oudheusden Wouterszoon bij
koop van den Grave van Holland en
dan uutgegeven.
Ao. 1534 Jan van Oudhesden des
voorn, zone, en int zelve jaer God-
ruggegeven.
Doch niet alleen Juana had haar ge
hoord.ook Juanita en... Guido en
ze kwamen allebei kijken, wat er gaan
de was. Ze dachten dat een hond
of een berggeit of mogelijk een vos,
op die manier het afgesloten erf der
Aysaguers trachtt ebinnen te dringen.
Juanita begon te lachen, toen ze
Benita daar zoo verlegen en verschrikt
voor haar moeder zag staan.
,;0! 'tis de Heks van Panticosa...
pas op Guido, dat ze je niet betoo-
vert
En toen keek hij1 haar aannet als
dien ochtendtoen verraste zijn blik
haar, nu ving ze dieu gretig op, als
een dorstige, die versmacht, een drup
pel water opvangt.
Eén seconde duurde hetBenita
voelde zich, als door een macht buiten
haar om, gedrongen om naar hem toe
te vliegen en troost bij hem te zoeken
en zich tegen hem aan te vleien
zooals ze het in haar droom had ge
daan.
Doch... helaas! Zij stond zoo ver
van de anderen af. Voor booze woorden
gelijk Juana haar had toegevoegd, dicht
genoeg, maar te ver voor een licha
melijke toenadering, zooals zij die be
geerde.
Haar verlangen was bescheiden ge
noeg; ze wilde enkel tegen hem aan
leunen en de beschutting van zijn ster
ke armen om zich heen voelen.
Nog nimmer in haar leven had ze
schalk van Oudheusden.
Ao. 1548 is heere van Oudheusden
geworden Wouter bij overlijden van
de voorn. Godschalk zijn Oom, en is
int jaer 1593 daer mede verlijt Johan,
een zoone van de voorn. Wouter zijn
Vader.
'Ao. 1534 Jan van Oudheusden des
geworden Gerard bij doode van de
voorn. Johan zijn broeder, en is den
selven gesuccedeert zijne Dogter Juf-
frou Maria jegenwoordig huijsvrou van
Jonker Peter de "Uuijter.
7. VAN ELSHOUT.
Dit Dorp behoorende onder de heer-
lijkheijd van Oudheusden is daer van
geleegen„ gaande na Drunen en Baert-
wijk omtrent wat meer dan een halff
uur gaans,, en heeft een zeer fraije en
groote Kapel, zijnde nog in wese, en
werd de predicatie van de gerefor
meerde Religie daer gedaan door den
Predikant van Baertwijk bij combinatie.
Voor de troublen plag tot dese Ka-
pelle van wege zekere Maria beeld,
het welk gezegd wierd mirakelen te
doen, een groote confluence en toe
loop te we sen,, van de oml eggende
Dorpen; waer het voorn. Beeld ge-
bleeven is heb ik niet konnen vernee-
men.
Omtrent ;het jaer 1330 is geweest een
zoon Van Jan de Vile van die name
Heer van Heusden,, uut het tweede
bedde en werd begiftigt met dese
Heerlijkheijd, daer van hij ook genaamt
werd Heer van Elshout.
Hij voerde een goude rad in een
zwart veld; ziet hier van naader het
4e cap.; hij werd daer na Kasteleijn van
Heusden en heeft gehouden de partije
van de Hertog van Brabant.
8. VAN HULTEN.
Dit Dorp behoorende onder den Heer
van Oudheusden is jegenwoordig niet
meer als een gehugt, maer het schijnt
wel ei ertijds van meerder Importantie
geweest te zijn, overmits het zijne
plaats heeft onder de Dorpen, waef
over de Hertog van Brabant en de
Grave van Gelderland voor desèn groo
te 'twist gehad hebben, welk geschil
Philippus Koning van Vrankrijk int jaer
1334 door zijne uutspraeke binnen
Amiens getermineert heeft, gelijk in het
XlVe cap. verhaalt werden.
(Wordt vervolgd).
zulk een behoefte aan teederheid gehad,
had ze zich zoo verlaten gevoeld. En
Guido bleef ver van haar af staan
tot Juanita hem meetrok, zeggende:
,,Kom, wij moeten ons klaar maken
voor het balspel."
Een scherpe pijn ging door Bemita's
hart. Het beroemde jeu die pelote, met
het feest er aan verhonden, was door
de ziekte van eeen der beste spelers
van Panticosa, uitgesteld en zou heden
plaats hebben. Ze had er niet meer,
aan gedacht, en nu werd ze er plotse
ling aan herinnerd.
Een vurige, hartstochtelijke begeerte
om er heen te gaan met Guido en hem
te zien spelen en zijn jas voor hem
te bewaren en 's avonds den Fandango
met hem te dansenmaakte zich van
haar meester.
Ze vergat alles, behalve dat eene en,
vlug als een gems, door de door haat
val gemaakte opening in de heg sprin
gende, ging ze regelrecht naar Guiidp
toe: ,,Senor Angola, ik ben u noig
wat schuldig, u hebt mij gevraagd uw
patronne te zijn onder het halspel".
,,Ik? Pardon senorita", en hij wend
de zich tot Juanita, en deed alsof hij
haar niet kende en vrouw Aysaguer
pakte haar bij de schouders en dreef
haar voort tot bij het hek en opende
het en duwde haar er uit, zóó hard],
dat ze met een smak op den grond!
neerviel.
(Wordt vervolgd).
f5.—.
Rïjw. z. lichtM. v. d. S. Graven
moer, f 3.
Seizoen-Opruiming.
■nSpelend kind ineens voor
uw auto... een tegenligger.
Z Z\\n bocht te groot
m_ 'n verraderlijke
"e mi na' <&n redden
kromming.
goede remmen menschen-
lévens- Dan gaat tomdn
0f vier seconden, dan
het op centimeters aan!
TOT DE