Ho. 5675 Woensdag 9 Sept
Badio-Programma.
PRAIRIE KONINGIN.
TWEEDE BLAD
voor het Land
fan Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
BIJDRAGEN
landbouw
BEPIOORENDE BIJ HET
Geschiedenis van het Land van
Heusden en Aitena en den
Komineleruaard.
,.In den eersten zoo gelooven en
„zweren wij onser voorn. Stad en onse
„goede Luijden van onsen Lande van
„Heusden te houden alsulke privilegiën
„en charten, als zij verkreegen heb
ben van de Heeren van Heusden hier
„voortijds gelijk onse Lieve Heere en
„Vader die hertogh- van Brabant etc.
„die gezeekert en geswooren hadde
„te houden, etc."
I Dit zijn ock de woorden van de
confirmatie der voorn, privilegiën ge
daan bij Philips Hertog van Brabant
en Grave van Holland, gedaan int jaar
1434.
„Philips etc... doen kond aken luij-
„den dat wij om zonderlinge guns.e
„en Liefde die wij draagen en hebben
„tot onse getrouwe Stede en Landen
„van Heusden geconfirmeert en ge-
„vestigt hebben, confirmeeren en ves
tigen mits desen brieve alle desulke
„handvesten, privilegiën en brieven als
„zij van onse zalige Voorvaderen Cra-
„ven en Gravinnen van Holland en van
„Vriesland, en heeren van Heusden,
„en van ons voor dese tijd verwerven
„en verkreegen hebben, en gelooven
„onse goede Luijde, uut onsen Lande
van Heusden voorn, daer in te stij-
Wat nu dit voor privilegiën zijn ge
weest dewelke de Inwoonders des
Lands van Heusden nu en dan
verkregen hebben, is eijgentlijk zoo niet
bekend, dog niettemin zal ik dese aen-
merken:
1. Die van de Stad en het Land
van Heusden is int jaer 1335 bij Wen-
verscheijde zaeken en onder anderen i ces'aus Hertog van Brabant belooft,
ook van doodslag; en daer staat aisoo: i voIê"e«s Z!Jne handvest, dat haer bin-
,Item zoo zulien onse voorn. On- nen voorn. Land, ïegt en vonnisse
„dersaaten van onse voorn. Lande heb- z£d geschieden, de woorden luijden
aldus:
„voort zoo gelooven wij onser voern.
„van onser wegen bedingen zal, daer J «Stad en onse goede Luijden voorn.,
„die een afleggen en we sen zal tot »t';Jl v,'j een ijgelijk binnen onsen
„Hedikhuijsen, tot welker Dingbank »Lande van Heusden regt en vonnisse
.zullen toebehooren Engelen, Vlijmen, >izuIlen doen geschieden van enser
54
Wij hebben gesprooken van elk Dorp
en heerlijkheid in het bijzonder, nu wil-"v,e" ctC-
len wij wederom aenmerken wat de
voorn. Dorpen en het gansche Land
aengaat, ten aensien van de politie en
de kerkelijke Jurisdictie.
In den Jare 1403 heeft Aalbert van
Beijeren Graaf van Holland bij zijne
handveste voor die van het Land van
Heusden een Ordonnantie verleent van
,,ben twee Dingbank en, daer onse Dros-
,,saert en Rigter aldaer onse Breuken
j SCHEVENINGEN-HAVEN 1204 M.
Dagelijksche uitzending om 10.35, 11.50,
13.25 en 15.15 uur van persberich
ten door het persbureau Vaz Dias.
DONDERDAG 10 SEPTEMBER.
HILVERSUM I 1875 M.
(A.V.R.O.)
8.00 Orgelconcert door Pierre Paila.
8.20 Gramofconmuziek.
9.00 Jonny Krcon en zijn ensemble.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofconmuziek.
10.30 Jonny Krcon en zijn ensemble.
11.00 Het AVRO-Aeelian-orkest.
11.50 Gramofoonplaten.
12.15 Orgelspel door Pierre Paila.
12.45 Gramofoonmuziek.
1.00 Kovacs Lajcs en zijn orkest.
2.00 Verstrociïngsprogramma. Dans
muziek o.l.v. Hans Mossel'. Eg-
bert Veen speelt piano. Ver-
wey,s Accordeon-ensemble enz.
4.00 Voor zieken en thuiszi.tenden.
4.45 Radiotconeel voor kinderen: „De
Katjangs".
5.30 Overschakelen zender.
5.35 Kovacs Lajcs en zijn orkest.
6.30 Sportpraatje door H. Hollander.
7.00 Het Omroeporkest.
7.50 Gramofoonmuziek.
8.00 Nieuwsberichten.
8.10 Het Omroeporkest.
9.30 Radiofeuilleton: „Drie mannen
in de sneeuw".
10.00 Orgelspel door Pierre Paila.
10.15 Het Re nova kwintet.
11.00 Nieuwsberichten.
11.10 Het AVRO-Dansorkest.
HILVERSUM II 301.5 M.
9.50 De Hel'. Kamermuziekvereen.
11.15 Gramofoonmuziek.
VRIJDAG 11 SEPTEMBER.
HILVERSUM I 1875 M.
ZATERDAG 12 SEPTEMBER.
HILVERSUM I 1S75 M.
8.00
10.00
10.15
10.35
11.00
11.20
(V.A.R.A.)
Gramofoonmuziek.
(V.P.R.O.)
Morgenwijding.
(V.A.R.A.)
Jan Lemaire draagt vo r.
Gramofconmuziek.
Jan Lemaire draagt voer.
Gramofconmuziek.
(A.V.R.O.)
12.00 Kovacs Lajcs en zijn orkest.
1.30 Gramofoonmuziek.
j 2.00 Het Omroeporkest.
3.15 Het AVRO-Dansorkest.
(V.A.R.A.)
4.00 Gramofoonmuziek.
5.00 Overschakelen zender.
5.05 Jan Lemaire vertelt.
5.30 Melody Circle.
6.00 Gramofoonmuziek.
6.15 De Flierefluiters.
7.00 Spreker: Joh. Winkler.
7.20 Orgelspel door Joh. Jong.
7.50 Nieuwsberichten.
7.58 Herhaling S.O.S.-berichten.
(V.P.R.O.)
„Baerdwijk, Hesbeen, Oudheusden, I „Schepenen en onse mans der uzagien
,,Herpt, en Hedikhuijsen, en de ande-
Spreker: Dr. W.
Banning.
8.30
Concert.
9.00
Spreker: Dr. H.
Faber.
9.30
Concert.
10.00
Spr.: Ds. M. V. J.
v. Linschoten,
10.30
Gramofoonplaten.
10.40
A vond wijding.
,,re Dingbank zal liggen tot Genderen
„en aldaer zullen toebehooren Veen,
,,Wijk, Aalburg, Doveren, Dronge'en,
„Babiloniënbroek en Genderen, dc r-
,en herbrengen gelijk men tot nu toe
„gedaan heeft.
2. Die van het Land van Heusden
hebben ook dit privilegie, dat zij niet
schuldig zijn te graaven off vesten te
„pen uut onsen Lande voorn, en elke rnaeken an de Stad van Heusden, en
„voorn. Dingbank zal hebben uut elke dit »s haer vergunt int jaer 1335 van
„van onse voorn. Dorpen eenen goeden f Aalbert van Beijeren büj zijn hand-
„man van onse geswooren aldaer ge- i ves* daer van z'jnde gegeven in den
„boeren, daer onse voorn. Drossaert haage.
„en Rigter regt en vonnisse mede zal 3. Die van het Land, gelijk ook die
„doen alle jaer op allerheijligen dag van de Stad van Heusden zijn geprivi-
„off daer voor. Item zoo wie onsen legieert geld uut te zetten off leenen
„Drossaert ofte rigter voorn, aenspree- 1 an den Tienden penning, volgens de
„ken wil, tot eenig van de voorn, j handveste van de voorn. Aalbert, ge-
„dingbanken daer hij onder geseeten geven in den hage int jaer 1397.
„is, die zal hij daer af en wee te doen 4. Die van het Land van Heusden
„mit goede witagtige getuijgen tot zijn- hebben van hare Heeren verkreegen,
„der woonstat oft in zijne jegenwoor- j dat zij niet gehouden zijn te dienen
„dicheijd, ter goeder tijd voor den buijten hare paaien, dit is buijten den
„Dingdag, als hij hem eerst aenspre- j Lande van Heusden, en dat op haer
„ken zal. i eijge kost en het schijnt dat zij daer
„Item zoo zal onse voorn. Drossart toe versogt zijnde van Graef Aalbert
„en Rigter dese voorn. Dingtaal altoos j van Beijeren, sulx afgeslaagen en ge-
„van onser wegen beginnen voorde weijgert hebben, waerom zij ook lange
„middagh en die geene die men daer j door last van de voorn. Graef jgevan-
„aenspreken zal, zich altoos ter goeder j gen geseeten hebben, dog eijndeLijk
„tijd aldaer kocmen en we sen voorde heeft deselve, beter geinformeert zijn-
„middag... j de, die van het Land van Heusden
Dese voorn. Ordonnantie word he- j hare privilegiën toegestaan, bij zijne
densd-aags niet geuseert, elk Dorp heeft i handvest gegeven in den haage int jaer
of zijn eijge Schepenen of Heemraa- 11399 en staat zulx aengetekent in den
den dewelke vonnisse wijsen, en als hage int 5e boek, fol. 361.
ijmand zig beswaart vin», zoo appel
leert hij an 'tgeregte van Heusden
en van daer als de zaeke van eenige
importantie is na den Haage.
Wat aengaat het kerkelijke, wanneer
de nieuwe Biscoppen int begin van de
Troublen waren ingevoert, zoo is het
Land van Heusden, dat dan stout ender
het bisdom van Luijk gereduceert on
der het Bisdom van 's Hertogenbos af-
gedeelt in verscheijde Decanijen, en
dat onder den Biscop Laurentius Met-
sius in zeker Synode binnen den Bosch
gehouden int jaer 1571.
Orten en Vlijmen, was een Decanije
en daer onder ressorteerde beneffens
meer Dorpen buijten het Dorp? van
Heusden geleegen Engelen, Geertruij-
denberg was ook een Decanijt waer
onder behoorde Baertwijk.
Heusden was ook een Decanije en
daer onder waren gestelt Oudheusden,
Aalburg, Bokhoven, Broek, Doveren,
Eetten, Meeuwen, Genderen, Hesbeen,
Herpt, Hedikhuijsen, Veen, Wijk, met
de capellen daer onder begrepen,
Honsoirde en Kuijk hebbende een ka-
pelle te zaamen waer onder Drunen,
en dat mede onder Geenruijdenbergh.
Wanneer jegenwoordig eenige kerke
lijke zwaricheden voorvallen die wer
den bij de predikanten int gemeen on
der malkanderen afgedaan.
De Inwoonders des Lands van Heus
den hebben van hare Heeren nu en
dan eenige privilegiën ontfangen de
welke daer na Johan de Ille van dien
naame hertog van Brabant geconfir
meert heeft, en na hem Wenceslaus
getroud hebbende deses erftdogter Jo
hanna, als blijkt uut de confirmatie
van de voorn. Wenceslaus gedaan int
jaer 1356 aengaande de voorn, privi
legiën. De woorden luijden aldus:
(K.R.O.)
8.00 Wij beginnen den dag...
8.15 Morgenconcert.
(N.C.R.V.)
10,00 Leger des Heilskwartierije.
10.15 Morgendienst.
10.45 Gramofoonmuziek.
(K.R.O.)
11.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuurtje.
21.00 Politieberichten.
12.15 Het KRO-Orkest.
(N.C.R.V.)
2.00 Cursus fraaie handwerken.
3.00 Gramofoonpl.
3.15 Vrouwenhalfuurtje.
3.45 Zenderverzorging.
4.00 Bijbellezing door Ds. W. Broer.
5.00 Zenderoverschakeling.
5.02 Cursus handenarbeid.
5.30 Gramofoonmuziek.
6.00 Zangrecital.
7.00 Politieberichten.
7.15 Weekoverzicht.
7.45 Radioreportage.
8.00 Weer- en nieuwsberichten.
8.15 Samenkomst van het Leger des
Heils te Enschede.
9.15 Gramofoonmuziek.
9.45 Nieuwsberichten.
(V.A.R.A.)
11.00 Nieuwsberichten.
11.05 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II 301.5 M.
(N.C.R.V.)
8.00 Schriftlezing en meditatie.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Morgendienst.
11.00 Vioolrecital.
12.00 Polit i eb er i c h t e n
12.15 Orkestplaten.
12.30 Orgelspel door Ron. Parker.
1.30 Gramofoonmuziek.
1.45 Het ensemble van der Horst.
2.30 Lezen van Chr. lectuur.
3.00 Vervolg concert.
3.45 Zenderverzorging.
4.00 Zangrecital.
5.00 Zenderoverschakeling.
5.02 Declamatie door L. J. Mulders,
afgew. door gramofoonmuziek.
6.30 Spreker: A. J. Herwig.
7.00 Politie- en Persberichten.
7.15 Literair halfuurtje.
7.45 Radioreportage.
8.00 Weer- en nieuwsberichten.
8.15 De Arnhemsche Orkestvereen.
9.00 Spreker: Ds. H. Bergenia.
9.30 Vervolg concert.
10.00 Nieuwsberichten.
10.30 Gramofoonplaten. Daarna:
Schriftlezing.
8.00
10.00
10.15
12.00
1.45
2.00
2.20
2.45
3.00
3.30
3.40
4.00
4.35
4.57
5.00
5.40
6.00
6.30
7.30
7.45
8.00
8.03
8.15
8.45
9.00
9.30
9.45
9.50
10.00
10.05
11.00
8,00
8.15
10.00
11.30
12.00
l.OO
1.45
2.00
2.30
3.00
4.00
4.15
6.00
6.05
6.20
6.45
7.00
7.15
7.35
8.00
8.10
8.30
10.30
10.35
(V.A.R.A.)
Gramofoonmuziek.
(V.P.R.O.)
Morgenwijding.
(V.A.R.A.)
Uitzending voor de arbeiders ïa
de Continubedrijven.
Gramofoonplaten.
Verzorging zender.
Lezing door Broby Johansen.
Melody Circle.
Filmkwartiertje.
Platen der maand.
Grace Moore zingt.
Lezing door H. J. van Wielink.
De Flierefluiters.
Esperanto-uitzending.
Overschakelen zender.
Gramofoonmuziek.
Letterkundig overzicht.
Orgelspel door Cor Steyn.
Het VARA-Orkest.
Toespraak door H. S. Zwaren-
stein.
„Merijntje O lijzen" voor de VA
RA. Intervieuw.
Herhaling S.O.S.-berichten.
Nieuwsberichten.
Gramofoonmuziek.
Spreker: A. de Vries.
De Bohemians.
Uitzending van den Bond tot
bestrijding van vervelende maat
schappelijke gewoonten.
Wij vragen uw aandacht voor.-
Louis Davids zingt.
Nieuwsberichten.
Het VARA-Orkest.
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II 301.5 M.
(K.R.O.)
Wij beginnen den dag...
Morgenconcert.
Gramofoonmuziek.
Godsdienstig halfuurtje.
Politieberichten.
Het KRO-Orkest.
Gramofoonmuziek.
Halfuur voor de rijpere jeugd
Gramofoonmuziek.
Kinderuurtje.
Gramofoonmuziek.
Het KRO-Orkest.
Zenderverzorgaing1.
Gramofoonmuziek.
Journalistiek weekoverzicht.
Gramofoonmuziek.
Politieberichten.
Medische causerie.
Actueele aetherflitsen.
Nieuwsber. en mededeelingen.
Lichtbakens.
„Onze Zaterdagavond", m.rn.v.
de KRO-Melodisten, refreinzang
Albert Klein Jr.; Jack Gerlacb,
accordeon; The Jungle Serena-
ders. Plm. 9.30 „Uit de wereld'
van de film".
Nieuwsberichten.
Op vleugelen van den nacht.
WAARDE VAN SUIKERBIETEN
KOPPEN EN -BLADEREN.
De Sjuikerbietencultuur neemt in
bepaalde gedeelten van ons land een
belangrijke plaats in 't meest komt j
komt ze voor in Zeeland, voorts in
Westelijk Noord-Erabant, Zuid-Hol- j
land en Groningen en vrijwel niet in
de provincie Utrecht. In 1933 wer
den in ons land 47480 Hectare met
dit gewas verbouwd. Deze cultuur le
vert eenige belangrijke bijproducten
voor de veevoeding, waarvan in de
eerste plaats genoemd moeten wor
den de koppen en de bladeren, wel
ke direct bij het oogsten der bieten
ter beschikking komen en meestal
in eigen bedrijf benut worden. .Be
schikt men niet over voldoende vee,
dan wordt het teveel aan deze kop
pen en bladeren als meststof onder-
geploegd; meestal is echter voldoen
de aanwezig om ze als veevoeder een
besteming te geven, waarbij ze dan
óf in verschen toestand worden ge
voederd, óf worden ingekuild. Per
H.A. mag gerekend worden op een
bij-opbrengst van 22 a 23000 K.G.
koppen en bladeren; deze opbrengst
kan belangrijk hooger, doch ook la
ger zijn, afhankelijk van b odern. be
mesting, weersgesteldheid, enz. Over
het benutten er van werd in 1926 op
31 Zeeuwsche bedrijven een onder
zoek ingesteld door den Rijksveeteelt
en Zuivelconsulent C. Zwagerman,
die tot het volgend resultaat kwam
versch gevoederd 49 pCt. ingekuild
40.4 pCt., koppen gesneden 7.6 pCf.
en ondergeploegd 3 pCt. Het groot-
TOT DE
i W/o4 «ii
8.00
(Wordt vervolgd
232. „We moeten wachten tot het don
ker wordt. Kom mee, we gaan wat eten
en rusten en dan zullen we verder zien.
En ik zal meteen wat dingen meenemen,
die we straks noodig zullen hebben."
233. Tegen den avond slopen de twee
getrouwen naar het dorp. „Net wat ik
dacht," fluisterde het meisje. „Ze wor
den naar de watergrotten gebracht. Nu
kunnen we ze nog helpen. Door die grot
stroomt een riviertje, dat in de groote ri
vier uitkomt."
234. Toen de nacht alles duister ge
maakt had, slopen Nick en de prairieko
ningin het dorp in naar de grot, waar de
zijnen gevangen waren. Nick was vermomd
als een wilde en een groot mes hield hij
in de hand. Het meisje bleef achter om
een boot te zoeken.
