Nieuwsblad
Gfiallacombe.
SsTSg jgsra.a?
TWEEDE BLAD
voor het Land
van Heusden en Altena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
OPENING BEUG
b TE HEDEL
Laiidhouw
Blniiciifand
FEUILLETON,
BEHOORENDE BIJ HET
Hjedel, heette allen welkom en- hield
een rede, waarin hij wees op het groot
te belang van de nieuwe brug voor
het verkeer tusschen Noord en Zuid.
Spreker besloot met den oprechten
wensch, dat, waar Nederland thans
wederom een vaste aaneensluiting rij
ker is geworden, heruit symboliek
moge spreken met betrekking tot de
eensgezinde eend:acht'ge gevoelens
van vast aaneengesloten saamhoorigt-
heid van het geheele Nederlandsche
volk, dat onder de zegenrijke regee
ring van omzie geëerb'.edige Koningin
Wi'helmina en het Doorluchtige
huis van Oranje ook in deze tijden
van verwaning splijting en losmaking
een blijde toekomst tegemoet moge
gaan!!
Hierna voerde Minister van Buu-
ren het woord, die zie:de bijzonder
verheugd te Zijn, dat hier aanwezig
Zijn zoo talrijke bestuurder en van de
provinciën Gelderland en Noord-Bra
bant, en van de gemeenten Empel,
Hiedel, 's-Hertogenbosch en Zaltbom-
mel, vertegenwoordigers van niet
minder dan zes Kamers van Koopi-
handiel, n.l. die van Utrecht, Tiel
's-HertOgenboseh, Breda, Tilburg en
Eindhoven en bestuurders van dé.
groote verkeersborden. Hieruit medn
Te ongeveer half tw^lf Woens-- aftelden dat de opening
mr. P. J, Réymcr. oud-ministers van
Water-raat; mr. S. baron van "Heem
stra, Commissaris varr dg_Km|£Sgin
in-Geldcrianl jhr. mr. T\I.
van Rij<vors..!. 4K&
de Koningin ita Noord-bad.) ..->uI.-.
J. P. van Vlis'singen, directcur-gene:
'raai van den Rijkswaterstaat; dr. ir.
L. R. Wentbolt. hoofd-ingcnicur-di-
recteur van den Rijkswaterstaat in
de directie'Noord-Brabant; ir. J. C.
Witteveen, hóofd-ingehiëur-directeur
boomgaarden gelukkig beter gaat
worden, is het van groot belang op
bovengenoemd onderwerp, eens de
aandacht te vestigen,. Bij de bemes
ting in de fruitteelt zal men in de
eerste plaats rekening moeten hou
den met den aard Van den grand en
den voedingstoestand van den bodem,
zoo ook met de 'behoefte van het
betreffende gewas en met eventuee-
le eischen, welke de onderteelt aan
de voeding stelt. Boomgaarden,
waarin bijvoorbeeld bessen worden
geteeld, zuilen een zwaardere bemes
ting noodig hebben dan die beplan
tingen, waar alleen bovenboomen
ovfer de geheele voedselvoorraad kun
nen beschikken. Zoo zal ook een
boomgaard in gras Waarder bemest j
moeten worden dan. een boomgaard i
met een bewerkten ondergrond, ter- i
wijl de diverse ondetteelten nog hun
extra eischen aan de voeding stellen, j
Een algemeene eisch is evenwel, dat.
willen de vruchtboomen snel groei-1
en en een groote productie van
mooi fruit geven, zij veel meer en
op de juiste oogenblikkien zullen
moeten worden besproeid en met de
juiste middelen, dan tot nu toe de
gewoonte is. Bovendien zullen zijl veel
voedsel in den bodem beschikbaar
moeten vinden. Een' jaarlijksche be
mesting, die VooraUniet zuinig .mag
worden genomen. is noodzakelijk,
steeds volledig en wel met stikstof,
fpsforzuirr en kali. 'Nu en dan een
kalkbemesting zal derder gewenscht
zijn. Voor een boomgaard, die volop
moet dragen, Zijn alken voor de bo
le meststoffen
ïwodi's;: A
ïdgeid wareri j 900 K.G. Zwave'ziure. Ammoniak.
vruchten, door zulke hoornen ieder
5 of 10 K.G. Kalksalpeter direct na
den bloei extra te geven. De vruch
ten zullen dan beter uitgroeien en
het bóut, benevens de vruchtknoppen
voor het komende jaar, zullen vol
doende tot ontwikkeling komen.
De groote, volwassen boomen kan
men wel 10 K.G. geven.
Wij 'besluiten met de opmerking,
dat bovenstaande bemestingsopgave
is op te vatten als een richtsnoer.
Staan er als tusschenteelt bessen of
andere vuehtboomen, clan is het
noodzakelijk: de hierboven genoemde
hoeveelheden volledige bemesting
belangrijk te Verhoogen.
Als derde spreker voerde de Gom
tmvaris der Koningin in de .Provincie
GenfeWod het woord, die op eenigs-|
zins hiun'i.-^sti-ch;; wijze cle ligging
schetste van V.- twee waarden. Bom,- venboomen de
u-cler- 1 ieteriWard, d'e altijd een per II. A. minsb
b-eette'kctfiiioeclorrijkWodeeicl wared 900 K.G. ZwavJHRHL.J
geweest wal he: verkeer betreft. De te geVem zeer woei; in het jaar, voor
schipburg alhier voldeed m^t.. meer i: afgegaan door of' gelijktijdig met:
aan de behoecte. Daarom meet -Rze j 900 K.G. SuperÊöfeat ook vroeg
nieuwe brug dan ook zoo toegejtifCluteigevgn en in de derde plaats:
worden. Spreker dankt dar minister} «uu K.G. Patentkaii. die. mits men
van den Rijkswaterstaat in de directie VOOT de' voortvarendheid, waarmede er bij is, nog tegelijk'met de
SS r dezen bruggenbouw gewerkt - ts Super en de Zwavelzure Ammoniak
teS«nidiS m S Üük beveelt, spreker m de aandacht kan worden uitgezaaid. Neemt men
'df1 juister atn de bruggen aan, dat cr ong^èr 100 hoogstam
^vvaterstaat^jle^diMe G^der over IJsscI. ra het. belang. van.( kroonbqomen per H.A. staan' dan
land
den
mr J. Dntayer, directeur van den" Achter'ho.e"kvan Gelderland. 1 volgt hieruit, dat «ra^fliJSS die
Rijkswaterstaat in de dmerac j)an begaf zich onder groote bc- slechts enkele boeien liefflHén 'aan
faSS-dirr»^?VS3^k'sSS-- langstelling van de inwoners van He- geraden wordt 9 of b) Kiloma-elk
S r? A KW.^ir T H van del> v'an wll\ velen aan hun woning dezer one meststolfcn per boom zeer
ïttsLbnffh' ifH W Lton ir F de vIa-' h:iddc* ^gestoken, en ook vroeg 111 het jaar te dienen.
Wissel^ 1 W de'Vries-' yan die van. vele. vroemdelragen, hef Deze drie meststoffen hinderen
ir C Fvan Tteriim mr H P' Tovn' g^eïschap zien Via den nipywm toe- elkaar m'geeta-jenkfe' opzicht, kunnen
Sus' het d3K£ WW naar de- bTu- ivoren gemengd gorden of direct
wSrstïSt m? dr.^1. vS de? Me^ was met een hm afge- mt en over c!ka| worden uitge-
f S' dochtertje Elly van wethouder SlTootS^e^S K'
IS i VS w H. van Os bood op een kussen, waar- mesting. 3
EtepartSët' vf? V\ÏÏSSïat' L G op -hct wdpfn van ,H'rd<d met ,ckn I In Pkuits van z|avebiure Ammo
Sm?' rSSXris vmi ?tuI? van feestcijicheid was gebor- niak, die de goa kobpstc. stikstof-
V^terstaaf-Mr ir T A Rter? duurd, den minister de schaar aan, mptstef is en op kg khoudende graiT
de Geldersche naar de Brabontsche 900 K.G. Kalkammonsalpeter per H.A.
zijde. Hier stonden auto's gereed. De Patentkali kan men geheel of
waarmedr nu naar 's Hertogenbosch gedeelte.ijk vervangen door Kalizout
werd gereden. 40 pCt.. mits zeer vroeg uitgezaaid.
In Casino vereenigden zich daar de waarbij een bemesting met 900 K.G.
gasten aan een Erabantsche koffie- Patentkali ongeveer overeenkomt
tafel en Fabrieken voor Utrecht, voor met 600 K.G. 'Kalizout 40 pCt.
terstaat in Noord-Brabantmr A T de Neder-Betuwe, voor 's-Herto-gen- ln plaats van de Super kan het
Vliesrenthart en mr E l' M baron bosch e.o., voor Westelijk Noord-Bra- bij een bemesting gedurende den win-
:c^g^tharj bant en voor Oostelijk Noord-Bra- ter aanbeveling verdienen 1000 K.G.
bant. Thomasslakkenmeel per H.A. te ge-
Ten slotte kunnen we nog vermei- ven.
derland. jhr. mr. dr. W. A. J. Snouck
Hurgronje. en de leden van de Gede
puteerde Staten van Gelderland, en
de griffier der Staten van Noord-
Brabant, Vincent Cleerdin; leden van
de Gedeputeerde Staten van Noord-
Brabant; ir. E. J. Kempees, hoofd
ingenieur van den Provincialen Wa-
Speyart van Woerden, president en
procureur-generaal van het Bos
sche Gerechtshof; mr. F. C. A. M. j
Tilmanen mr. A. F. M. Steenberghe, den' te '3a dl ?ude schlpb^g
president en officier van Justitie van °°r verkeer gesloten werd
de Bossche Rechtbank.
Voorts burgemeester, wethouders
en secretaris der gemeente 's-Hërto-
iglenbosch, Hedel, Empel, Zaltbom1-
mel en Tiel; luit.-kolonel H. C. van
der Bijl, garnizoenscommandant in
Den Boschdeputaties Van de Kamers
Van Koophandel van 's Hertogen
bosch, Utrecht, Neder-Betuwe, Til
burg en Oost-Noordbjabant.
Buiigermeesters
is de boomgaard Verwaarloosd, dan
moet men de boomen extra onder
handen nemen, schoonmaken, dood
hout verwijderen, de bemesting voor
iedere boom regelen, vakkundig en
meermalen sproeien enz.
Die boomen, welke sterker kun
nen en moeten groeien, krijgen een
extra bemesting. De bemesting van
BEMESTING VAN DEN
BOOMGAARD.
Fruitteelt is een van de bedrijfs- vruchtboomen is niet gemakkelijk aan
takken in den landbouw, die nog te geven. Zijn in een boomgaard be-
loonend kan zijn. Nu de aanplantinr paalde boomen na den bloei zwaar
N Donkers van 8en 2)00 steTk gaan uitbreiden beladen met jonge vruchtjes, help
het onderhoud van bestaande dan deze boomen en dus ook de
'KZOU ZOO ZEGGEN...
(Wetenschap en practijk helpen
elkaar),
Wat hebben we aan al dat we
tenschappelijk gedoe, wordt er .wel
eens door deze en gene opgemerkt
als Ze hooren van allerlei onderzoe
kingen en proeven. Maar met dat
in twijfel trekken Van het nut van
wetenschappelijk onderzoek doet men
toch geen goed.
't Mag waar zijn, dat er zoo nu
en dan eens een - enkele keer door
een of andere al te geleerde wordt
doorgedraafd en te weinig op :de
practijk wordt gelet, dat Zijn uitzon
deringen geworden.
Meer dan ooit wordt alle weten
schappelijk onderzoek getoetst aan de
practijk van het bedrijf. Dat merkt
teen aan de adviezen, die gegeven
worden op het gebied van de voe
ding van de huisdieren, van het ver
strekken van plantenvoedsel voor .de
cultuurgewassen, van het bewerken
van den bodem, van het aanwenden
van zaai- on pootgoed. Proeven, proe
ven en nog eens proeven en de re
sultaten daarvan zij;n, mits met ver
stand bekeken, goede gidsen voor de
boeren en tuinders in hun bedrijf
Men moet er echter op letten, dat
één proef geen proef is en alleen
een groot aantal ons recht geeft een
•conclusie te trekken.
Bij de proeven wordt meestal uit
gegaan van wat de wetenschap heeft
gevonden, of wat deze veronder
stelt. En deze veronderstellingen
worden dan aan de practijk getoetst
Hoewel meeA. proeven er genomen
worden- en over hoe langer tijdsver
loop 'deze gaan; des te meer zal men
eraan hebben.
Wijl nu al bijna vijftig jaren proe
ven werden genomen ten er al maar.
al maar is uitgezocht en verbeterd
aan de suikerbiet cloor de in ons lanj
zoowel als ver1 daarbuiten Wèlbekend
veredelaars Kuhn. Go, behoeft m
mot verwonderd te zijn, ciai er ook
iets goeds tot stand is gekomen. Dat
er iets superieurs is gekweekt. Een
biet, die onder ons veranderlijk kli
maat gemiddeld de beste oogsten
geeft. Dit is het resultaat van de we
tenschap, die op de practijk steunt
en daardoor de practijk helpt. In
1937 heeft deze biet overal een prach-
tigen oogst geleverd, prachtig naar
hoeveelheid en gehalte- en is weer
eens bewezen, het groote nut van
zoo'n bedrijf in het eigen land, dat
beter dan wie ook een biet kan le
veren, die juist voor ons land vol
komen past.
Ik dacht maar zoo, toen ik van
de ervaringen in 1937 hoorde, dat
men op den duur met onze eigen
Nederlandsche biet Kuhn P toch
maar het beste uit isl
Naar het Engelsch van Walter Besant.
19.
„Ik kan de worsteling niet langer
voihcuden", had hij gezegd. ,,Het Land
kan niet in den interest van den hy
potheek voorzien, al leefde ik ook even
armelijk en werkte ik even hard als
een arbeider. Ik heb Daniel Leighan
gesproken en gezegd, dat dit jaar het
laatste moest zijn. Als de oogst bin
nen is, zal hij de hypotheek vastzetten.
Het is hard, Willy, is 'tniet?/
„Is er niets aan te doen, George?"
„Niets! Of de interest moet betaald
worden, of de hoofdsom. Anders
anders" hij hield op en zuchtte,
„anders zal er geen Sidcote meer in
Chaliacombe blijven."
„Wat denkt ge te doen, George?"
„Ik zal naar een ander land moe
ten emigreeren, als er nog ergens een
plaats is, waar men landbouwein en
leven kan. Willy, ligt er op onze land
streek dan een vloek, dat de akkers
niet meer bebouwd kunnen worden,
omdat zelfs de handen die ze bespit
ten en beploegen, niet meer onder
houden kunnen worden?"
„Ik weet niets van een vloek af,
oude jongen. Maar er zijn zekere eco
nomische krachten aan 'twerk het
welk de wetenschappelijke term is,
waarmee wij een zaak aanduiden, als
wij er geen weg mee weten eco
nomische krachten, George, waardoor
de landbouw de belangen van de land
streek tegenwerkt en het beste bloed
te gronde gaat, omdat men van dë
akkers naar de steden gedreven wordt.
De zonden kunnen er de oorzaak van
zijn, hoewel ik het niet zou denken,
George, anders zoudt gij wel gespaard
zijn. Gij zïjt altijd braaf geweest! Wat
zegt Mary?"
„Zij wil met mij gaan. Wat er ook
gebeure, zij zal gelukkiger zijn bij mij,
dan hier alleen."
„Recht zoo, 'oudë jongen, daar is
haar plaats."
„Wij zullen trouwen zonder zijn toe
stemming. Dan is hij vrij 'om met haar
fortuin en mijn hoeve te doen wat
hij wil. 'Er zal haar een paar hon
derd j>ond 'overblijven, denk ik. Arm
meisje, en 'ik dacht, dat wij op de oude
piaats zoo gelukkig konden zijn."
„Arme Mary!"
Bestond er kans den wil te buigen
van een 'halsstarrig, gierig, oud man,
döor pleiten en onderhandelen? Kon
ik d'e hypotheek afbetalen? Ik bezat
niet meer geld dan men van eenig
jong journalist 'die juist begint met
iets te Verdienen, verwachten kan. Wat
zou Chaliacombe zijn zonder Mary! Sid
cote zonder George! dan zou er
geen aanvalligheid meer aan de bos-
sehen, geen zonneschijn meer op de
heuvelen, geen vreugde meer op de
weiden zijn.
En het verleden e keerde tot mij we-
aer 'het verledene, dat altijd zoo
helelijk en genotvol schijnt, ik zag weer
de beide knapen en het kleine meisje
samen spelen, over de vlakten, op de
granietrotsen klauterende, te zamen le
zende altijd te zamen. Hoe zou
Chaliacombe kunnen voortbestaan, als
niet twee van deze drie altijd samen
bleven?
De zwarte wolken, die laag neerhin
gen, verduisterden den avond zoo, dat
buiten het kerkportaal niemand iets
kon zien. 'Maar nu en dan verlichtte
de bliksem den omtrek, en kleurde
d'e grafzerken op het kerkhof met een
blauwachtige kleur. Als ik dan in de
zwarte ruimte zag, ontdekte ik bij een
felle bliksemstraal een man op het
kerkhof, die tusschen de graven scheen
te wandelen. Een man, die in den avond
op het kerkhof wandelde! Ik wachtte
op de eerstvolgende bliksemstraal. Toen
zag ik den man zeer duidelijk, hij
leunde over een grafzerk, en bekeek
dien, alsof hij den naam beproefde te
lezen, van den persoon, die daar be
graven was. Het is iets afschrikwek
kends, dat een man op een stil dorps-
kerkhofje en donkeren nacht uitkiest
om de grafsteenen te onderzoeken.
Nu ging de man van het gras af,
en kwam het kiezelpad langs, dat naar
het kerkportaal voerde, waarschijnlijk
omdat hij het licht gezien en het ge
zang gehoord had. Gij" weet, hoe men
soms, als de lucht vol electriciteit is,
huivert en rilt en dingen hoort als
in een droom. Welnu, ik verbeeldde
mij de voetstappen van dien man te
herkennen, schoon ik niet zeggen kon
van wien zij waren, en ik huiverde
als voor een voorgevoel van naderend
onheil. Wie de man ook wezen mocht,
hij stond bij de ingang van het portaal
en keek om zich heen op een aarze
lende, weifelende manier. Het koor
zong juist de laatste hymne:
„Leid gij mij voort, o vriend'lijk licht!
Dat steals voor u de zonde zwicht!
Leid g£j mij voort!"-
„Dat is de stem van George," zeide
de vreemdeling luid, zich plotseling
tot mij wendend. „Hij zong altijd den
tenor, ik herinner zijn stem heel goed,
en dat is de stern van Mary Nether-
cote! ook die herinner ik mij! Dat is
Harry Rabjohns den smid, dien de
bas zingt, hij zong altijd een zeer
goeden bas. O zij zijn er allen, allen!"
„Wie zajt gij?" vraagde ik. „Hoe
kent gij ze hier allen zoo?"
Een plotselinge bliksemflits toonde
mij een haveloozen man met een groo-
ten baard, dien ik op 't gezicht niet
kende.
„Ik ken u ook, ik zag u eerst niet.
Gij zijt Will Nethercote." Zijn stem
klonk heesch en dof. „Gij zijt de zoon
van den predikant. Ik ben u zeer goed."
„Die ben ik ook, maar de predikant
is overleden; en wie zajt gij?"
TEELTPLAN AKKERBOUW 1938.
Van bevoegde zijde wordt ons me
degedeeld, dat de Minister, van Eco
nomische Zaken cle teelt- en steuin-
negeiingen voor akkerbouwgewassen
oogst 1938 heeft vastgesteld.
Zooals reeds eerder werd medögiei-
deeld is de richtprijs voo-r gemid
delde kwaliteit tarwe, geieviercl ter
pljaatse van normale aflevering 100
omstreeks 1 Februari 1939, vastge
steld op f10 per 100 k.g.
Het ligt in het voornemen van dien
Minister, te bevorderen, dat de prijzen
van rogge en gerst zich zullen' be
wegen tusschen f 7.25 en f 8.25 per 100
k.g., afgeleverd ter gewone markt
plaats.
Voor haver wordt geen richtprijs
gegarandeerd. Zoolang zulks noodig
wordt geoordeeld, zal door een hef
fing aan de grens steun aan den prijg
worden gegeven.
De regelingen Voor erwten err veld.-
boonen ziullen in groote trekken de
zelfde zijtt als die voor den oogst
1937, alleen ten aanzien van tien
richtprijs voor groene erwten zal in~
zooverre een wijziging worden aan
gebracht, dat de richtprijs niet meen
zal gelden v'oor erwten van supe
rieure 'kwaliteit, maar voor erwt,en
van gemiddelde kwaliteit.
Aan de met granen en peulvruch
ten te betalen oppervlakte zullen geep
beperkingen worden gesteld.
Die regeling Voor aardappelen zal,
uitgezonderd een verhooging van de
teelth-effing van f30 tot f50 per h.a.,
in groote lijnen dezelfde zijn als die.
welke voor den oogst 1937 isi getrof
fen.
Omtrent het areaal' fabrieksaard
appelen kunnen nog geen medcdeelin-
gen worden^ gedaan. Belanghebben
den zullen echter tijdig worden in
gelicht. Aangaande het verkrijgen
van uitpootvergunni ngen voor fa
brieksaardappelen zij verwezen naaf,
wezen naar hetgeen dienaangaande
reeds werd gepubliceerd.
Voor suikerbieten zal eenzelfde-re
geling als voor 1937 worden toege
past. De tojale 'hoeveelheid suiker
bieten, waarvoor de garantieprijs',
welke- op f 10.25 peT 100 k.g. blijft
•bepaald. ./aU worden uitgekeerd, zal
geen wijziging ondergaan, uitgezon
derd de-eventueel voor nieuwe gron
den 'ontginning, e.d.) te verloenen
garantie, welke n:'et ten laste van
de| andejev suikerbietentelers' zal ko
men-.
-Gezien' de situatie op dé vlas-
markt -is besloten voor den oogistj
1938 ge an maatregelen te treffen.
De regeling voor cichorei zal voof
„dgt?ÜCÏT'-T 1938- jjg&i k-'acU bVEren-
Aangaande koolzaad cn den steun
aan cle griendj- en rietcultuur werd
reeds eerder een besiissng genomen
waaromtrent toen medede el ing werd
gedaan.
BIGGEN M E R KEN. O|*
Wij vernemen van bevoejraè wip
de, dat het aantal aangebrachte big-
genmefkën in de week van 13 Diet-
cember tot 18 December 1937 ber
droeg 30.784. tegenover 29.318 in de
overeenkomstige week van het vorige
jaar.
Van de toekenning 1937 zijn Van 1
Januari tot 18 December in totaal
aangebracht 1.776.881 merkten, tegenr
over 2.055.234 merken in de over
eenkomstige periode van 1936.
B'ij de beoordeeling dezer Cijfers)
dient te worden bedacht, dat dit jaar
6 pCt. minder biggen merken werden
toegekend dan vorig jaar.
„Voor ik verdler ga, voor ik verder
ga," herhaalde hij, alsof die woorden
voer hem een bijzondere beteekenis
hadden. „Ik dacht dat ik eerst hier
heen moest gaan om1 zijn graf te zien
zijn graf de plaats waar ze hein!
neerlegden en dat ik lezen zou, wat
ze over .hem geschreven hebben —1
hoe hij .stierf, weet ge, niet uit nieuwst-
giérigheid, maar alleen om om
iets te .herinneren."
„Neerlegden? Wien?" Die man was
ongetwijfeld kfankzinnig.
Ik wou, diat ik nu denken kon, dat
ik feitelijk zijn graf gezien had," gingj
hij voort. „Maar de avond is zoo don
ker geworden; ik kan de namen niet
lezen, en heb geen lucifers meegeno
men. Kunt .gij mij zeggen, waar zet
hem gelegd hebben?"
„Gelegd? Wien dan toch, man?"
„Ik zoek den grafsteen van Daniël
Leighan."
„Daniël Leighan?"
„Oude Daan," noemde men hem ge
woonlijk. Hij moet voor zes jaar of!
daaromtrent gestorven zijn."
„Gij meent Mr. Leighan van Grat-
nor?" j
„Denzelfden, denzelfden! Ik veron
derstel dat Mary Nethercote bij zijn
dood Gratnor kreeg. Men zei altijd,
dat hij haar alles zou nalaten. Cirat-
nor's hoeve, (en Foxworthy en Berry
Down. O, zij zal rijk zijd met al diq
landerijen."
(Wordt vervolgd).