Lied van de week
Maak of vermaak
nü zelf Uw kleeding
V
Binnenland
Doe mee!
Organisatie voor de voed
selvoorziening.
door Guus Betlem Jr.
Kom, nu het weer zachter wordt,
Sta 's morgens vroeger op.
Loop rechtstreeks naar de radio
En draai 'es aan de knop.
Hé, wat is dat? Wat hoort U daar?
De ochtendgymnastiek?
Gunst, dat is aardig een idee
EWat leuk zoo op muziek.
Links heffen... buigen... boenen récht
Dat voélt U in l'w kuit!
Uw armen langs het hoofd gestrekt,
En ademt langzaam uit!
Daar gaan we... kom, doe ook'es mee
Probéér het eens een keer,
iWat zegt U? bent U veel te stijf?
Een reden juist te meer!
.Vooruit, Uw romp naar achter toe,
Ja, dat doet nu nog pijn,
Maar na een week, of eerder al,
Dan zal dat over zijn!
Dan gaat U in Uw tweede jeugd,
U bent toch nog niet oud?
Al veertig? nou. wat zégt dat nu?
Of bent U soms van hout?
Komaan: doe mee! en let 'es op,
Hoé of U zich straks voelt,
Die lessen zijn niet voor Uw kind,
Maar juist voor U bedoeld!
En niemand, die U knoeien ziet,
Of die Uw hijgen hoort,
U werkt aan Uw verjongingskuur
Alléén, en ongestoord!
Vooruit, sta eens wat vroeger op,
En doe een ochtend mee!
Wanneer U één les hebt gevolgd,
Dan worden dat er... twee!
Jaag al Uw kwaaltjes op de vlucht,
De stijfheid uit Uw botten,
Wie 'tlaatst lacht...? juist dat
bent U,
Laat anderen maar spotten!!
De Secretaris-Generaal van het
Departement van Landbouw en Vis-
scherij maakt bekend, dat in het Ver
ordeningenblad van Dinsdag is ver
schenen zijn besluit betreffende den
opbouw van een organisatie voor de
V oedselvoorziening (Organisatieb esl
Voedselvoorziening 1941). Ter toe
ting hiervan deelt hij het volgende
mede
ALGEMEEN.
De economische omstandigheden
welke gedurende de laatste jaren voor
het uitbreken van den oorlog in Ne
derland hebben geheerscht en welke
in het bijzonder voor den landbouw
van vèrstrekkenden invloed waren,
maakten het noodzakelijk, dat tal van
maatregelen tot steun aan den land
bouw en tot regeling van de voort
brenging en den afzet van landbouw
producten werden genomen. Voor de
uitvoering van deze maatregelen werd
een omvangrijk apparaat ingesteld,
:dat, hoewel 'daarin verschillende ver
tegenwoordigers van het bedrijfsleven
zitting hadden, toch een overwegend
lambtelijk karakter had. Na het uit
breken van den oorlog is dit appa
raat dienstbaar gemaakt aan de voed
selvoorziening, waarvan de regeling
in het bijzonder onder de huidige om
standigheden steeds ingrijpender
maatregelen eischt. Het is daarbij
Idijge ambtelijke en sterk gecentrali
seerde apparaat der voedselvoorzie
ning niet geschikt is om de vereischte
jmaer en meer gebleken, dat het hui-
tmaatregelen op de meest deskundige
en soepele wijze tot stand te brengen
'en uit te voeren. Reeds om deze re
Iden was het noodzakelijk nieuwe vor
men te scheppen ten einde in de hui
Idige organisatie ingrijpende wijzigin
gen te kunnen brengen. Er bestond
'echter nog een andere reden.
T Zooals tut het voorgaande blijkt,
|s de bestaande organisatie van de
Voedselvoorziening in feite niets an-
lders dan een voor de regeling daar
van omgebouwd crisisapparaat, dat
Oorspronkelijk geheel ingesteld was
op de uitvoering van de voor den
landbouw noodige steunmaatregelen
Waar sinds eenigen tijd het samenstel
van regelingen geheel gericht is op
de voedselvoorziening, sluit de be
staande organisatie daar niet meer
op aan. Een nieuwe organisatie is
derhalve noodig, met een ander doe'
dan de Landbouw Crisis-Organisatie
had. Haar doel zal zijn de voedsel
voorziening te regelen in het belang
.Van producent en consument en de
tusschen deze beide liggende groe
pen van belanghebbenden. Was het
vroegere complex van maatregelenen
de daarmede verbonden organisaties
ter op gericht een zoo goed mogelijk
orijspeil voor den landbouw te ver
krijgen, de nieuwe organisatie zal
daarentegen een behoorlijk prijspeil
voor den landbouw als uitgangspunt
lebben, ten einde op dien grondslag
een behoorlijke voedselvoorziening op
te bouwen.
De landbouwcrisisorganisatie had
nog een ander bijzonder kenmerk.
Daar het complex van landbouw
crisismaatregelen zeer ver ingreep, be
trok het daarbij tal van andere groe
ien uit het economische leven. Dit
alles geschiedde echter als middel tot
iet doel: steun aan den landbouw,
waardoor een zeker antagonisme tus
schen de belangen van den betrokken
iandel en industrie eenerzijds en de
lelangen van den landbouw anderzijds'
onvermijdelijk was. In de nieuwe or
ganisatie zal dit niet meer het geval
lehoeven te zijn. Deze zal gericht zijn
op de belangen van alle bij de voed
selvoorziening betrokken bedrijven,
ongeacht of deze producent, hande
aar of verwerker zijn, voor zoover de
ze belangen althans met ©en goede
voedselvoorziening vereeriigbaar zijn.
3at zulks niet beteekent, dat in de
nieuwe organisatie al hetgeen zal kun
nen blijven bestaan, zooals het thans
is, spreekt vanzelf. Om tot een goede
voedselvoorziening te komen, zullen
op dit punt nieuwe beslissingen moe
ten worden genomen, waarbij zoowel
sociale als economische overwegingen
zullen medespreken.
Om de hiervoor uiteengezette re
denen werd het derhalve noodzakelijk
geacht om op het gebied der voed
selvoorziening een nieuwe organisatie
voor te bereiden, waarbij het streven
voorzit de uitvoering en zoo mogelijk
ook de totstandkoming der maatrege-
en onder toezicht der overheid op te
dragen aan publiekrechtelijke orga
nen. Deze organen zullen worden in
gesteld voor de behartiging van de
Delangen van de voedselvoorziening,
ieder voor een bepaald gebied. Door
baar samenstelling en inrichting zul-
en ze geacht kunnen worden de be
langen van het haar toevertrouwde
onderdeel van het bedrijfsleven op
deskundige wijze te kunnen beharti
gen. In het thans gepubliceerde be
sluit zijn de grondslagen voor den
ópbouw van een dergelijke publiek
rechtelijke organisatie voor de voed
selvoorziening neergelegd. Bij het ont
werpen van dit besluit is als uitgangs
punt genomen, dat het, teneinde voor
al in de huidige oorlogsomstandighe
den nadeelige overgangsperioden te
vermijden, wenschelijk is zoowel fei
telijk als juridisch voort te bouwen
op hetgeen op het gebied van de or
ganisatie voor het bedrijfsleven in
Nederland reeds tot stand is gekomen.
Zoo zal bij de groepeering en den
opbouw van de in het ontwerp ge
projecteerde organen in feite voor
een belangrijk deel aansluiting wor
den gezocht bij de thans bij de uit
voering der Landbouw-Crisiswet 193'3
en het Voedselvoorzieningsbesluit in
geschakelde organisaties, zoomede wat
betreft den handel en industrie op
het gebied der voedselvoorziening bij
de door de Commissie voor de Orga
nisatie van het Bedrijfsleven fde Com
missie Woltersom) in te stellen or
ganisaties. Wat den juiridischen grond
slag betreft, is in het ontwerp aan
sluiting gevonden bij de artikelen
152/154 van de Grondwet, welke ar
tikelen betrekking hebben op de in
stelling van openbare lichamen voor
bedrijven of groepen van bedrijven.
De' toepassing van deze artikelen blijkt
o.a. uit artikel 2, lid 1, van het besluit
waarin wordt bepaald dat ten behoe
ve van 'de organisatie voor de voed
selvoorziening lichamen in den zin
van artikel 152 van de Qrondwet
worden ingesteld en uit artikel 6, lid
3', waarin is bepaald, dat aan deze
lichamen verordenede bevoegdheid,
als bedoeld in artikel 153 der Grond
wet, kan worden verleend.
PLAN VAN OPBOUW DER
ORGANISATIE.
De op te bouwen organisatie zal
de geheele voedselvoorziening om
vatten. Hiertoe worden gerekend:
lo. de voortbrenging van, handel
in en be- en verwerking van alle pro
ducten van de voedselvoorziening met
inbegrip van genotmiddelen:
2o. de voortbrenging van, handel
in en be- en verwerking van die pro
ducten van den Nederlandschen Land
bouw, welke niet voor de voedselvoor
ziening zijn bestemd, dus b.v. vlas,
griend en riet;
3d. de handel in grondstoffen en
hulpmiddelen voor zoover deze voor
den landbouw en visscherij van bij
zondere be teekenis zijn.
De verschillende organisaties wel
ke kunnen worden ingesteld zijn:
bedrijfsorganisaties,
onderbedrijfsorganisaties,
vakorganisaties,
't Is niet alleen veel voordeeliger, doch
zal U bovendien groote voldoening
schenken.
Duidelijke, begrijpelijke raderbladen, ma
ken zélf naaien tot een genoegen
HET NIEUWE MODEBLAD
verschijnt tweemaal per maand, telkens
met minstens 50 gratis patronen op vier
raderbladen - prijs 20 cent per nunVmer
- per kwartaal f 1.20 (per post f 1.50)
Aóft tü*r
tlV» Ae coüV®"
vakgroepen en ondervakgroepen,
(art 2). Al deze organisaties kunnen
plaatselijke of provinciale afdeelingen
instellen (art. 3).
Voor de economische verzorging
van één of meer productengroepen
op het gebied der voedselvoorziening
worden bedrijfsorganisaties en onder-
bedrijfsorganisaties ingesteld. Deze be
drijfsorganisaties en onderbedrijfsor-
ganisaties worden gevormd uit produ
centen in den landbouw of in de vis
scherij en uit vakgroepen van han
delaren en be- en verwerkers, welke
tot vakorganisaties kunnen worden
samengevoegd.
Op deze wijze* zullen voor alle pro
ducten van de voedselvoorziening en
den landbouw bedrijfsorganisaties met
hare geledingen worden ingesteld, die
dan tezamen 5 gebieden bestrijken, te
weten het gebied van de:
producten van den akkerbouw en
daarmede gelijk te stellen producten;
producten van de veehouderij en
margarine, vetten en oliën;
producten van den tuinbouw:
producten van de visscherij
grondstoffen en hulpmiddelen.
In verband met de reeds aan de
Commissie voor de Organisatie van
het Bedrijfsleven (Commissie Wolter
som) verstrekte opdracht om handel
en industrie te organiseeren, werd
het wenschelijk geoordeeld ook de
handel en industrie op het gebied
der voedselvoorziening door deze
Commissie te doen organiseeren. De
daaruit voortkomende vakgroepen en
ondervakgroepen zullen als vakgroe
pen en ondervakgroepen in de orga
nisatie voor de voedselvoorziening
worden ingeschakeld, zoo noodig sa
mengevoegd tot vakorganisaties (art.
4).
Waar met dit besluit geen eigen
lijke publiekrechterlijke algemeene
landbouworganisaties beoogd wordt,
ligt het niet in de bedoeling „land-
bouwvakgroepen" in te stellen.
De instelling van bedrijfsorganisa
ties en vakorganisaties geschiedt door
den Secretaris-Generaal van het Dept.
van Landbouw en Visscherij, die daar
bij een reglement vaststelt, waarin d
samenstelling, inrichting en bevoegd
heid der lichamen nader zullen wor
den geregeld.
TAAK EN BEVOEGDHEDEN DER
ORGANISATIES.
Deze zullen, behalve op het geven
van advies aan de overheid en aan
boven haar gestelde organisaties en
het uitvoeren van door de overheid
en bovengestelde organisaties getrof
fen maatregelen, gericht zijn op een
zoo groot mogelijke zelfwerkzaam
heid onder toezicht van de overheid
Aan de organisaties, die daarvoor in
aanmerking komen in het bijzon
der zullen dit de bedrijfsorganisaties
en onderbedrijfsorganisaties zijn
zal daartoe verordenende bevoegdheid
kunnen worden verleend.
De verordenende bevoegdheid zal
zich o. m. over de volgende onder
werpen kunnen uitstrekken:
a. regeling van de voortbrenging,
invoer, afzet, waaronder mede in
begrepen uitvoer verdeeling en
aanwending, waaronder mede be
grepen opslag en be- en verwerking
van producten van de voedselvoor
ziening
b. regeling van de vestiging, uit
breiding, beperkte reorganisatie, tij
delijke of blijvende stillegging, fusie,
verkoop of verpachten van bedrijven
op het gebied van de voedselvoorzie
ning, waarvoor de organisatie is in
gesteld
c. het verleenen van vergoedingen
aan hen, die door eenigen maatregel,
als bedoeld onder b, ernstig econo
misch nadeel ondervinden, zoomede
het opleggen aan hen, die van een
zoodanigen maatregel economisch
voordeel genieten, van de verplichting
tot het betalen van een geldsom;
d. vaststelling van prijzen en mar
ges zoomede van betalings- en leve
ringsvoorwaarden met betrekking tot
producten van de voedselvoorziening;
e. vaststelling van voorschriften
voor de tot de reorganisatie behoo-
rende ondernemers betreffende het
voeren van hunne administratie, zoo
mede betreffende het verstrekken van
mondelinge en schriftelijke gegevens
aan de organisatie.
Behalve t.a.v. de voortbrenging, af
zet, aanwending der producten van de
voedselvoorziening, zal derhalve in't
bijzonder ook t.a.v. het distributie-ap
paraat regelend kunnen worden opge
treden, waarbij eenerzijds aan belang
hebbenden vergoedingen kunnen wor
den gegeven en anderzijds van belang
hebbenden bijdragen kunnen worden
gevorderd.
Gezien deze uitvoerende en regelen
de taak der organisaties kan het min
der wenschelijk zijn haar tevens te
belasten met zuiver commercieel© han
delingen, zooals de aan- en verkoop
van producten. In verband hiermede
is in het besluit (art. 14) de mogelijk
heid geopend om voor dergelijke
werkzaamheden aparte lichamen in
te stellen, die aan de bedrijfsorgani
saties of onderbedrijfsorganisaties
worden verbonden. Het toezicht op
deze commercieele lichamen zal bi
den Secretaris-Generaal en zijn ge
machtigden berusten.
REGELING VAN HET TOEZICHT
Hoewel het in de bedoeling ligt de
organisaties een zoo groot mogelijke
zelfwerkzaamheid te laten, spreekt
het vanzelve, dat, in het bijzonder ook
gedurende den oorlogstoestand toe
zicht van de overheid op de werk
zaamheden der organisaties niet kan
worden ontbeerd, met het oog op de
groote belangen, welke aan een be
hoorlijke voedselvoorziening voor het
Nederlandsche volk zijn verbonden
Dit toezicht is in dier voege gene
geld, dat het algemeene toezicht be
rust bij den Secretaris-Generaal en
een of meer door hem daartoe ge
machtigden. Als zoodanig zal uiter
aard in de eerste plaats de Directeur
Generaal van de Voedselvoorziening
worden gemachtigd.
Het algemeen toezicht houdt in een
recht tot vernietiging van alle beslui
ten en verordeningen van de organisa
ties door den Secretaris-Generaal of
een door dezen aan te wijzen instantie,
zoomede een goedkeuringsrecht van
bepaalde nader aan te wijzen beslui
ten of verordeningen. Verordeningen
inzake prijzen en marges zijn steeds
aan de goedkeuring van den Secreta
ris-Generaal onderworpen. De be
voegdheden van den Gemachtigde
voor de Prijzen blijven hierbij onaan
getast.
Voor de coördinatie van de werk
zaamheden der organisaties wordt
voor elk der 5 hierboven genoemde
gebieden een Raad ingesteld, bestaan
de uit 2 of meer leden (art. 11, lid
3). Tot het leggen van het contact
tusschen het geheele organisme en de
overheid wordt voorts een Raad voor
de Voedselvoorziening ingesteld, die
den Secretaris-Generaal van advies
dient. Deze Raad waarvan de Direc
teur-Generaal van de Voedselvoorzie
ning voorzitter is, treedt in de plaats
van het College voor de Voedselvoor
ziening.
STRAFBEPALINGEN.
Op niet-nakoming van het besluit
of van eenige daarop gebaseerde ver-
Ordening zijn straffen gesteld (artt.
I'S en 19). Bij overtredingen zijn deze
straffen hechtenis van ten hodgste'
een jaar of geldboete van ten hoogste
vijf en twintig duizend gulden. Bij
misdrijven zijn de straffen gevange
nisstraf van ten hoogste acht jaren
of geldboete van ten hoogste vijftig
duizend gulden.
Nalast strafrechtelijke vervolging is
de mogelijkheid van tuchtrechtelijke
>e:straffing door of namens de orga
nisaties geopend (art. 20).
Uitdrukkelijk is bepaald, dat prijs-
overtredingen berecht blijven volgens
de bepalingen van het Prijsbeheer-
schingsbesluit (art. 24).
BESLECHTING VAN GESCHILLEN
De beslechting van geschillen tus
schen organisaties en ondernemers is
met uitsluiting van den gewonen
rechter in eerste instantie opgedragen
aan Scheidsgerechten, welke bij de
verschillende Raden zullen worden in
gesteld. Van de uitspraak van deze
Scheidsgerechten staat beroep open
op den Secretaris-Generaal, die be
slist nadat een Commissie van Advies
is gehoord (art. 13). Het ligt ech
ter in de bedoeling over ©enigen tijd
deze beroepsregeling te vervangen
door een andere, waarbij een afzon
derlijk Scheidsgerecht zal worden in
gesteld.
OVERGANGSBEPALING.
Teneinde hangende de vorming van
de vakgroepen en ondervakgroepen
toch reeds de instelling van bedrijfs
organisaties en onderbedrijfsorganisa
ties mogelijk te maken, is een over
gangsbepaling getroffen, waarin de
vertegenwoordiging van de belang
hebbende groepen is geregeld (arti
kel 26).
DE RANTSOENEERING VAN HET
GEDISTILLEERD,
Eenigen tijd gejedpn is gemeld,
dat de distillateurs jiiiqr te lande een
vrijwillige rantsoeneering van het ge
distilleerd hadden ingevoerd. Geble
ken is, dat de aldus aan hun af neb
mers toegestane hoe|veelheid gedistil
leerd niet in, overeenstemming was
met die grondstoff©npositie der dis
tillateurs. Zij hebben zich derhalve
genoodzaakt gezien het rantsoen op
nieuw te verminderen en wel tot 55
pet. van het .verbruik oveir 1939.
Naar de N. R'damsche Courant
verneemt, hebben de yereenigingen
van distillateurs en, likeurstokers een
rondschrijven tot de afnemers van
gedistilleerd gericht, waarin zij zeg
gen, dat er met ingang van 1 April
een sterke ran,tsoemeering ,van de
grondstoffen wordt toegepast, van
wege de sectie pi ritus van het rijks
bureau voor voedselvoorziening! jn
oorlogstijd. De vrijwillige rantsoemee-
ring van gedistilleerd, ,die aanvanke
lijk gebaseerd was op 60' pet. van
het verbruik in ,1939, kan dientenge
volge niet doorgevoerd worden, te
meer omdat een de©l van het totale
rantsoen gebruikt moet worden om
te voorzien in de behoefte van de
zaken, die na 1939 geopend zijn. De
distillateurs zullen derhalve niet meer
dan 55 pet. kunnen afleveren.
Op instiglatie van de zooefven ge
noemde sectie Spiritus is er een ver
gadering met distillateurs geweest,
tijdens dewelke besloten is tot de op
richting van een rantsoeneeringsbu-
reau voor gedistilleerd. Den afnemers
van gedistilleerd is medegedeeld, dat
tip er op moeten rekenen, dat opgave
van hun voorraden gedistilleerd ge
vraagd zal worden.
Verkrijgbaar bij de administratie of bezorger van dit blad
Uitgave: N.V. Uitg.
Maatscb. „Neerlandia"
Kr. Nwt. Cracbt 66,
Utrecht
