Een beroemd schilder
uit Zalt-Bommel.
•AANRANDING TE BAARN.
Een brutale aanranding is een dezer
dagen in Baarn voorgekomen. Een be
woner van de Weteringstraat hoorde
op den zolder gestommel. Meenende,
dat het zijn knecht was, riep hij hem
eenige malen, evenwel zonder resul
taat. Nieuwsgierig wat de knecht daar
op den zolder uitvoefde, klom de bewo
ner naar boven. Aan de trap werd
hij door een onbekende aangevallen,
die hem met een zwaren beitel een
slag in den nek toebracht, waardoor
hij ernstig werd gewond. De aanrander
vlachtte naar buiten, den in de nabij
heid gelegen polder in. De politie, die
inmiddels gewaarschuwd was, zette den
vluchteling in den polder na en arf
resteerde hem tenslotte. Na verhoor
werd hij in verzekerde bewaring ge
steld.
iVERGIF IN PANNEKOEKEN.
Zaterdagmorgen is in V-enlo over
lieden de ongeveer 80-jarige K. Peters,
De man, die slechts één dag ziek was
geweest, toonde vergiftigingsverschijn
selen.
Naar thans is komen vast te staan,
had de familie Peters Donderdag j.l.
pannekoeken gegeten. Toen de echtge
noote van het slachtoffer het beslag
van den koek maakte, had zij er een
weinig tarwebloem aan willen toevoe
gen. In plaats van bloem, nam zij bij
vergissing echten een zakje, waarin zich
loodaarsenaat bevond, hetgeen in opge
loste n toestand gebruikt wordt voor
het bespuiten van aardappelvelden tegen
den coloradokever. Zij vermengde het
witte poeder met het deeg. Spoedig
na het gebruiken van het middagmaal
waarbij Peters, diens echtgenoote en
>een zes-jarig kleindochtertje van de pan
nekoeken hadden, gegeten, deden zich
bij het drietal ziekteverschijnselen voor.
De toestand van het kind was reedis
spoedig zoO' ernstig, dat het naar een
ziekenhuis moest worden overgebracht.
Peters, die met zijn echtgenoote thuis
wera verpleegd, is Zaterdag aan de
gevolgen overleden. De toestand van
de vrouw en van het kind is zeer
ernstig.
PNTSLAG ,VAN TIJDELIJKE
WERKNEMERS.
Be persdienst van het N.V.V.
meldt
"Met ingang van 1 Juni had de
Idirecteur-generaal van den arbeid aan
leiders van industrie e:n handelsbe
drijven, alsmede van landbouwbe
drijven met uitzondering van akker
bouw- en veehouderijbedrijven, ver
gunning verleend tot het ontslaan
van .werknemers, die 'bij hen in tijde-
lijkten dienst zijln, onder wie wordt
[verstaan werknemers, die op niet
meer dan 110 dagen in de zes onf
middellijk aan den datum van het
ontslag voorafgaande maanden bij
hen .werkzaam zijn geweest. i
Over ideze vergunning zijn .vele mis
verstanden gerezen. Die voornaamste
hiervan was wel deze, dat men uit
ging van de opvatting, dat bij het be
palen van de 110 dagen uitsluitend
[rekening behoeft tie worden gehou
den met de dagen, waarop door
den betreffenden arbeider, in den
termijn van 6 maanden, onmiddellijk
aan den datum van het ontslag voor
afgaande, in dienst van den aanvra
ger arbeid werd verricht. Zondagen
en algemeen erkende Christelijke
feestdagen, .waarop niet was gewérkt,
telden derhalve blij deze berekening
niet ,mee. Evenmin was "dit het geval
met dagen, waaróp de arbeider wie-
Igfens ziekte, vacantie, onwerkbaar
weer, ongeval enz. geen arbeid had
verricht. i
De directeurgeneraai van den ar
beid heeft thans aan de vertrouwensl-
instantie voor het bouwbedrijf mede
gedeeld, dat die in het uitvoeringsbe
sluit genoemde woorden „blij hen
werkzaam zijn geweest", moeten wor
den opgevat als „in hun dienstbetrek
king zijn geweest". Dit befceekent dus,
dat 'bij de berekening van het aantal
van 110 dagen de duur "der diepst 3
betrekking geldt* en Zondagen, al'gje-
meen erkende Christelijke feestda
gen, vacantiedagen en elke andere
dag, waarop wegens welke omstan
digheden ook - niet is gewerkt, wel
worden meegeteld. Het is duidelijk,
dat bij deze gewijizigde interpretatie
in vele gevallen, waarin voorheen
geen vergunning tot ontslag behoef
de te worden gevraagd, thans wel
vergunning noodig is.
Een veel voorkomende misvatting
was vervolgens, dat bij het berekenen
van de 110 dagen ook moeten won
den geteld de- dagen, waarop pen
arbeider gedurende den terfmijn van
6 maanden onmiddellijk aan den da
tum van oiïtslag voorafgaande, in
dienst van èen anderen werkgever
dan den aanvrager werkzaam was.
Beze opvatting is onjuist. Er moet
slechts rekening worden gehouden
met liet aantal dagen dat de arbeider
in genoemden termijn werkzaam was
in de onderneming van den aanvra-
genden werkgever.
Vele werkgevers zijn van meening,
dat geen vergunning tot ontslag noo
dig is, indien een arbeider, die krach
tens een verleende vergunning werd
ontslagen ,pa korten tijd opnieuw
werd tewerkgesteld en opnieuw ont
slagen. Zij zijn van oordeel, dat als
dan slechts rekening behoeft te wor
den gehouden met den duur van het
laatste dienstverband. Ook deze op
vatting is onjuist. Bij elk geval van
ontslag moet worden nagegaan of de
desbetreffende arbeider in den ter
mijn van t> maanden, onmiddellijk
aan den datum van het ontslag voor
afgaande ,meer dan 110 dagen'in de
onderneming werkzaam was.
Meermalen komt het voor, dat
werkgevers een vergunning vragen
tot ontslag van een arbeidér, die in
middels zonder medewe rking van den
werkgever bij een ander in dienst
trad. Ook gebeurt het dat een ar
beider, terwijl de aanvrage om ver
gunning tot ontslag in behandeling
is, van werkgever verandert. In de
ze gevallen werd tot dusver geen
vergunning verleend, wijl deze strikt
genomen niet noodig was. De di
recteur-generaal van den arbeid heeft
besloten in dergelijke gevallen toch
een 'vergunning te verleenen, indien
deze door den werkgever wordt ge
vraagd. Als datum van ingang dezer
vergunning wordt dan gestéld de
dag, waarop de arbeider bij "een an
deren werkgever in dienst trad.
DE NEDERLANDSCHE KINDEREN
IN THÜRINGEN.
De kinderen uit Nederland', due op
fiere oogenblik in het mooie groene
hart van Duitschl'and, den gouw Thii-
ringen vertoeven, zullen hun vacantie-
verblijt voorloopig nog verlengen. De
zeer gastvrije ontvangst in het gezins
verband geeft den. kinderen volop ge
legenheid op werkelijk grondige wijze
nieuwe gezondheid op te doen. Alle
berichten, die de ouders en de dliensi-
ïnstaiities van de N. S. V. tot dusver:
ontvangen hebben, to cm en aaa> Gat de
kinaeren zich uitstekend gevoelen en
in het vacantie verblijf hartelijke vriend
schap met de jeugd aldaar gesloten
hebben. Even verheugend is het feil,
dat de verandering van klimaat gepaard
gaande met' «eten rijkelijke en goede
voeding 'bij bijna alle kinderen geleid
heett tot een aanzienlijke toeneming
van hun gewicht.
Met groot enthousiasme volgen zij
het onderwijs in de plaatsen van Thü-
ringen, want de N. S. V. heeft er
ook voor gezorgd, dat, naast die vreug
de van het vacantieverbiijt, de gastvrije
ontvangst ien de schoonheid Van het
landschap, het leeren met te kort komt.
BEZOLDIGING PERSONEEL DER
VOORrM. ZEE- EN LANDMACHT*
Het hoofd van het afwikkelingsbu
reau van het Departement van De
fensie heeft bepaald dat te rékenen
van 1 December 1940 de blij besluit
van 23 September 1933 (Staatsblad
,no. 486) vastgestelde normen tijde
lijk met 6 procent worden ver>>
hoogd.
VERBEURDVERKLARING VAN
VOORWERPEN.
Een verordening van den Secre
taris-Gene taal yan' het Departement
van Justitie bepaalt, dat d'e voorwer
pen, welker vernietiging! pf on'bruik-
baarmaking blij een veroordeóLing we
gens een strafbare handeling! op
grond vaii de geldende westelijke
voorschriften is gelast, in plaats
daarvan moeten worden verbeurd
verklaard indien deze voorwerpen
voor de volkshuishouding van be
laag zijn. De vernietiging van waar
den, die van belang zijn voor .de
volkshuishouding en die in verband
met de veroordeeling van strafbare
handelingen thans dus worden ver
beurdverklaard, voor zoover zij voor
werpen van de strafbare handelingen
waren, wordt daardoor vermeden.
MR. W. VAN LANSCHOT. f
Op Huize Jagersbosch te Vught
is Zaterdagmorgen in den, ouderdom
van ruim 72 jaren overleden mr.
Willem M. van Lanschot, oud-lid
van de Eierste Kamer.
Met mr. W. van Lanschot is een
figuur van internationale beteekenis
heengegaan. 1
In 1931 heeft hlij ons land verte
genwoordigt op de groote ontwape
ningsconferentie.
In 193S was hij op (de Vol'kenj-
bondsconferentie te Genève de rapi-
porteur over de financieeje vraag
stukken. Die overledene was eensper
cialist op financieel gebied
ROOIEN EN SNOETEN VAN BOO-
MEN.
De secretaris-generaal Vaq, het De
partement van Landbouw en Visscherij
heeft bepaald, dat artikel 7 der Bodem-
productiebeschikfcing 1939 wordt gewij
zigd en gelezen als volgt:
1. Bosschen en andere houtopstan
den, waaronder m deze beschikking
mede worden verstaan enkele boomen,
mogen slechts worden geveld of ge
rooid krachtens vergunning.
2. De gebruiksgerechtigde van den
grond, waarop 'na 9 December 1939 een
bosch or andere houtopstand geheel- of
gedeeltelijk Is geveld of gerooid!, is var-
plicht, overeenkomstig de hem door den
Productiecommissans voor den bosch
bouw en de houtteelt te geven aanwij
zingen, dezelfde of een gelijke opper
vlakte als werd ontbloot binnen een
door dezen te stellen termijn na het
vellen otrooien te bebosschen ot te be
planten.
Van deze verpichting kan de Pro-
ductiecommissairis voor den boschbouw
en de houtteelt onthetfmg verleenen.
3. Het isi verboden een bosschen en
andere houtopstanden handelingen te
verrichten welke ten gevolge kunnen
hebben, dat hout op stam wordt ge-
dooa.
4. Het snoeien van bosschen en
andere houtopstanden is verboden, voor
zoover het niet volgens de regels van
normaal beheer noodzakelijk of gebrui
kelijk is.
In bijzondere gevallen kan de Pro
ductiecommissaris voo'r den boschbouw
en de houtteel't van dit verbod onthef
fing verleenen.
5. De gebruiksgerechtigde van den
grond, die krachtens een ontheffing, als
bedoela in het vierde lid, een bosch of
anderen houtopstand snoeit, is verplicht
zulks te doen overeenkomstig de hem
door den Productiecommissans voor
aen boschbouw en de houtteelt te geven
aanwijzingen.
Deze beschikking treedt heden in
werking.
AUTOBUSONGELUK.
Zaterdagmiddag heeft opdengroo-
ten weg Den BoschTilburg, onder
de gemeente HaarenHelvoirt een
ernstig autobusongeluk plaats gehad.
Een groote bus van de onderneming
van Dijk uit Eindhoven vervoerde
arbeiders naar huis: De wagen had
ook nog een groote aanhangcar.
Plotseling sprong een voorband van
den trekker en deze schoot, ondanks
de pogingen van den bestuurder om
op den weg te blijven, uit het spoor
en botste "tegen een boom. "Daarbij
raakte de aanhangwagen los door
het breken van de koppjelstangen.
Van den trekker vloog een portier
open en een "der arbeiders, de gej-
huwde van Roosmalen uit Vught
schoot uit den wagen. Het portier
klapte echter bijna gelijktijdig ween."
dicht, met het noodlottig gevolg',
dat v. R. met een der beenen tuss-
schen deur en buswahd bekneld gel-
raakte. Daarbij werd hi| zoo ernstig
gewond, dat het been in het zieken
huis moest worden geamputeerd. De
gebroeders Clement uit Vught belie
pen verscheidene hoofdwonden. Na
behandeling konden zij huiswaarts
keeren. Die overige inzittenden kwa.-
men er af met schrammen en builen.
VERKOOP VAN AAL EN PALING.
Naar de Gemachtigde voor de prijzen
mededeelt, komt het in den laatsten
tijd herhaaldelijk voor dat vischwinke-
liers en vischventers aal en paling per
bosje verkoopen ot ten verkoop aan
bieden.
Er moet op gewezen worden, dat een
dergelijke handelwijze is verboden.
Slechts verkoop per gewichtseenheid is
toegestaan.
Bovendien mag aal 'én paling nnet
anders dan gesorteerd worden verkocht,
terwijl de prijzen van de desbetretfendte
soorten steeds op een duidelijk zicht
bare plaats moeten zijn kenbaar ge
maakt.
Op.de naleving van deze voorschrif
ten zal door de opsporingsambtenaren
nauwkeurig toezicht worden gehouden.
Bij niet-inachtnemiing van deze voor
schriften stelt men zich aan zware
straffen bloot.
JEUGDIGE REDDER.
Op den Catharijnesinigel nabij de Bar-
tholomeusbruig te Utrecht, duwden
eenige jonge kinderen een kinderwagen
voor zich uit, waarin zich een kleuter
van 11/2 jaar bevond. Op een gegeven
moment raakten de kinderen aan het
stoeien, waardoor zij zoo goed als geen
acht meer s loegen op den kinderwegen.
Aangekomen bij een naar het water
hellena gedeelte van den Singel, werd
de wagen zelf si aan zijn lot overgela
ten, zoodat deze met dien kleuter in
den Singel' reed. Verschrikt over deze
gebeurtenis zetten de kinderen het hui
lend óp een loopen, het kind en.wagen
in den sitee'k latend.
De 13-jarige scholier J. H. Bronius,
wonende in de Achterstraat, die toe
vallig passeerde, begreep onmiddellijk
dat de kleuter, die met wagen en al
onder het wateroppervlak was verdwe
nen, in levensgevaar verkeerde. Hij be
dacht zich geen moment en sprong
zoo jöng als hij was in den Singel.
Het gelukte den moedigen jongen ook
werkelijk het kindje uit den zich onder
water bevindenden wagen te halen en
vrijwel 'ongedeerd aan eemge omstan
ders aan den kant te overhandigen.
Zonder het kranige optreden van de
zen jeugdigen scholier zou de kleuter
zéker verdronken zijn.
AANVULLING SLACHTVERBOD
RUNDVEE.
Ingevolge een in de Nederlandsche
Staatscourant van 2 October door den
secretaris-generaat van het departe
ment van landbouw en visécherij afge
kondigde wijziging van het „Slachtver
bod 1940 rundvee" is voortaan #niet
alleen het slachten maar ook1 het „doen
slachten 'van rundvee" zonder vergun
ning verboden. Het besluit treedt he
den in werking.
VERLENGING TERMIJNEN LI-
QUIDATIEBESLUIT 194J.
Naar wij van bevoegde zijide ver
nemen, zullen de termijnen, genoemd
in het liquidatiébesluit 1941 (veror
dening no. 172, 1941) worden ver
lengd, voor zoover die termij'nen be
ginnen te loopen van den dag van af
kondiging van het liquidatiebesluit
1941 af. Deze termijnen zullen wor
den verlengd met evenveel dagen als
er zullen blijken te Zijn verkoopen
tusschen de afkondiging! van het be
sluit (30 Augustus 1941) en de .afkom
diging van de eerlang te verwachten
uitvoeringsbeschikking.
Zooals men zich zal herinneren be
treft genoemd liquidatiebesluit vrij
stelling of vermindering! van belas
ting bij ontbinding van naantlooze
vennootschappen. 1
Reeds van de vroegste -tijden af
is de schilderkunst in ons land be
oefend en mogen dan de eerste pro
ducten slechts gebrekkig worden ge
noemd, weldra, in de 16e en 17e
eeuw konden ónze schilders op een
lijn worden geplaatst met de beste
van Europa.
De meeste schilders kwamen uit de
provincie Holland, maar.ook Gelder
land bleef niet achter. 'Naast den
Arnhemschen schilder Diepraam en
den' Nijmeegschen kunstenaar De
Welstokade, staat de Bommelscbe
meester van het penseel Johannes
Vor sterman.
Deze werd in het midden der 17e
eeuw te Zalt-Bommël geboren,, waar
zijn vader portretteerde- Zijn moeder
was de dochter van den Rommel-
schen burgemeester. Na de elemen
taire kennis van het vak opgedaan
te hebben bij' zijn vader, vertrok dp
jonge Vorsterman naar Utrecht voor
verdere opleiding, om daarna een
kunstreis te maken door Frankrijk.
Trotsch als hij was, wilde hij niet
weten, dat hij ts, childerde, om daar
mede zijn brood te verdienen en van
daar dat hij zich voor edelman uip-
gaf en zoodoende veel geld verteer
de. -
Daar hij echter een vaardig pen
seel bezat, gelukte het hem wel af
trek te vinden voor zijn schilderijten,
zoodat hij toch met gevulde geld
beurs te Bommel terugkwam'.
Vervolgens trekt hij naar Engeland,
omdat daar meer' waardeering be
stond voor de künst. Hier komt hij
aan het hof van koning Karei II,
voor wien hij een schoorsteenstuk
schilderde,, dat zoo nauwkeurig de
hofheeren in hun gaan en staan weer
gaf, dat de koning hoogst tevreden
was over Vorsterman. Maar toen de
schilder er twee duizend gulden voor
eï^chte, zegt de schrijver, bij! wien wij
dit lazen, viel hij eensklaps in onge
nade, en daar hij flink schulden op
rekening van zijn schilderijl gemaakt
had, kwam hij in de gevangenis, waar
hij wellicht gestorven zou zlijln, wan
neer niet enkele vereerders, van zijn
buitengewoon talent, hem hadden
vrijgekocht. Met een gezant reist hlij
nu af naar Turkije. Na den dood!
van dezen, laatsten, hoort men oojkj
niets meer van Vorsterman.
Wel weten wij, dat hij: een leerling
had, n.l. Johan Soukens, die veel
van het talent van zijn meestier be,-
zat, maar heelemaal niet trotsch was.
Helaas was deze erg verslaafd aan
den drank en diensvolgens, leefde hij
in diepe armoede.
Houbraken een tijdgenoot vanSou-
'k'ens, zegt van hemHet deed mij
leed, dat 'ik niet van eersten af aam
kennis aan hem kreeg, om de pot-
sige vertellingen, die hij' mij deed.
(Hij ontmoette hem n.l. in de markt
schuit, toen Soukens naar Bommel
reisde). -
Ik ontdekte, vertelt Houbraken ver-
der, wie hij was, toen ik de hoeken
der beschilderde pianeelen door zijn
reiszak zag steken- Hij vertelde ,mte,
dat het zijn gewoonte was, twee maal
per jaar naar Holland te neizen, om
zijn schilderstukken te verkoopen.
0,Wilt gij daartoe bewilligen (omt
ook te Bommel te komien wonen), ik
heb mijn huis tot uw dienstj, of zoo
gij het in vollen eigendom wilt, ik
zal het u geven!" zei 'Souken itjot
Houbraken-
Te Bommel had Souken twee
woonhuizenhet een bewoonde hij
's winters, omdat het dak dicht was,
en het andere 's zomers, omdat hjet
boven open zijnde, luchtig voor hem
was1
Houbraken bedankte zijn reisge
noot voor het aanbod. Later heeft
hij nooit meer iets van hem ige-
hooid.
Campo- Weyerman 'zegt, dat Sou-
kien „zeer aardige Rijnglezichten tee-
kende en schoon gekleurde rotsen,
met geestrijke verschieten en gestof
feerd met kleine beeldjes die een
schoon aanzien gaven aan zijn stuk
jes".
Liater verviel hij tot ■„schrobben",
zooals de Antwerpsche schilders dat
noemen d.w.z. dat hij op één izor
merschen dag soms êen doz&j n erï
meer (Stukjes schilderde. Dat was
jammer tvan zijn talent. Soukens
stierf, (zooals hij" had .geleefd
„Men hoorde na zijn dood niet'
- om hét goéd krakeelen
(I q sige penseelen."
!f
In de groote zaal van den Haagschen Dierentuin heeft de bekende wereldreiziger
dr. Collin Ross een lezing gehouden over het onderwerp .Het Europeesche
Aziatische steppencontinent van Dzjingis Khan tot Stalin". Onder de talrijke
aanwezigen bevond zich de Rijkscommissaris. Na afloop van de lezing deelt dr.
Collin Ross handteekeningen uit. Dr. Collin Ross zal deze, ook voor Nederlanders
zeer belangrijke lezing, in 16 steden van ons land houden (Polygoon-Meyer)
Wijl hij niets achterliet, dan mor-