Michaels Ijzerhandel
W. TIMMEttlMS ZONEN
Veerdienst „JANIHÏÏDI".
FEUILLETON
Voor aanleg Electrische Lichtinstallaties
TECHNISCH BUREAU „ELGO
DE SMART
Adverteeren
doet verkoopen
WASCH KLEMMEN
en HANDZAGEN
W. P- VAN DER ZALM
Uit de Geschiedenis van
het Land van Heusden.
HORLOGES zijn zoo goed als uitverkocht-
BEKENDMAKING.
's-Gravenhage, 4 Mei. Het bureau
•van den bevelhebber der weermacht
in Nederland maakt bekend:
Voor een Duitschen Krijgsraad in
Nederland zijn verscheidene proces
sen gevoerd tegen de leidersgroep
eener geheime organisatie, die zich
in haar werkzaamheid en haai* oog
merken en doeleinden richtte tegen
de Duitsche bezettingsmacht en die
bovendien gepoogd heeft verbinding
te krijgen met de oorlogstegenstan
ders van Duitschland. Daarbij zijn
thans reeds 79 Nederlanders aan be
gunstiging van den vijand, spionnage
verboden bezit van wapens en ont
plofbare stoffen en voor een deel ook
aan het verbreken van het eerewoord
als officier schuldig bevonden en op
grond daarvan ter dood veroordeeld.
72 van deze doodvonnissen zijn met
den kogel ten uitvoer gelegd, slechts
in 7 gevallen is de doodstraf door hel
verleenen van gratie gewijzigd in le
venslange tuchthuisstraf.
GENERAAL PARDON AFGE
KONDIGD.
In de groote bijeenkomst, welke
het Nederlandsche Arbeidsfront Vrij
dagavond in het Concertgebouw te
Amsterdam heeft gehouden, heeft de
leider van het N.A.F., de heer H.
J. Woudenberg, medegedeeld, dat
geen enkele Nederlandsche werker
wordt buitengesloten. Omdat het gaat
om het belang van die werkers, wordt
er heden opnieuw een zeer ruim ge
neraal pardon afgekondigd.
Dat wil zeggen, dat diegenen, die
vóór 15 Juli 1940 lid waren van
eenige erkende vakorganisatie, wan
neer zij vóór 1 Juli 19412 tot het
Arbeidsfront toetreden, alle rechten
zullen hebben, die bij de reglementen
van het Arbeidsfront zijn omschre
ven en dat de jaren, dat zij lid van
him vakbond waren, bij de bereke
ning van die rechten zullen mede
tellen.
NIEUWE BURGEMEESTERS.
Het Rijkscommissariaat deelt me
de
De commissaris-generaal voor be
stuur ein justitie heeft op grond van
paragiraaf 3 van verordening No. 108/
'40 (vierde verordening! over bijzon
dere bestuursrechtelijke maatregelen)
jhr. ir. Ei. F. Sandberg te Deventer
tot burgemeester van Kampen en den
administrateur B. A. van der £>luijs
te Overveen tot burgemeester van
Alkmaar benoemd.
AANMELDING VRIJWILLIGERS
N. A. D.
Van officieele zijde wordt bekend
gemaakt, dat de aanmelding voor
vrijwilligers bij den Nederlandschen
Arbeidsdienst voor de kampen, aan
vang 1 Juni 1942, alsnog is openge
steld tot 8 JSIei a,s. Aanmelding kan
geschieden bij de aanmeldingsbu-
reaux, gemeentehuizen en arbeid sbu-
reaux.
RAMPEN EN STRIJD MET DE
NABUREN.
V.
Door hel toedoen van Willem van
Beieren, was Heusden aan Holland
gekomen. In 1388 kwam Albrecht,
broeder van den krankzinnig gewor
den graaf, aan het bewind. Deze
stoorde zich weinig aan de voorrech
ten en privilegiën der steden. Het
gevolg was, dat Delft openlijk te
gen hom in opstand kwam. Deze stad
bracht een leger op de been onder
aanvoering van Gijsbrecht van Nijen-
rode, Jan van Ivervena? e. a. Albrecht
kwam nu uit Zeeland over, nam
Delft in, en legde het een zware
geldboete op.
Genoemde edelen vluchtten en stel
den zich op het kasteel te Heusden
in veiligheid. Hier zouden zij tot het
uiterste stand houden. Wel een jaar
lang lag Albrecht met zijn troepen
rond het kasteel, zonder succes. Ten
slotte trad Otto van Arkel als be
middelaar op. De edelen zouden ter
bedevaart gaan naar Jeruzalem.
Te Heusden had de huwelijks
plechtigheid plaats van den Hol-
landschen Graaf met Margaretavan
Kleef. Aan de Cisterciensers schonk
hij in 1382 grond voor de stichting
eener abdij, die Marien-Croon ge
noemd werd.
Willem van Kroonenburg, Ridder
en Kastelein drossaard (of slot
voogd) van Heusden stichtte hier ook
bagijnhof.
Veel plezier heeft Albrecht niet
van zijn zoon beleefd. De jonge Graaf
Willem ontweek zijn vader vanuit
Heusden naar Den Bosch. Zijn kas
teel liet hij aan zijn vrienden ter ver
dediging over. Dit kasteel, Altena,
lag bij Almkerk. Hiervan is even
wel niets meer over. De muren be
zweken evenwel al spoedig voor het
zwaar geschut, want het buskruit
was inmiddels uitgevonden en een
geheel andere methode van oorlog
voering had zich daarmede baange
broken. De zoon verzoende zich weer
met zijn vader.
De regeering van Graaf Willem is
bekend geworden om de ten onder
brenging van de Heeren van Arkel
Arkel in 1412, aan wie hij niet de
vrijheid, maar de bezittingen ontnam.
In zijn rechtsgebied was deze Graaf
vrij populair. Ook Heusden toekende
in 1417 te Den Haag de belofte, dat
Jacoba zou erkend worden, als zijn
opvolgster. Ook Jan van Drongelen,
Heer van Eethen en Meeuwen deed
dat.
In 1417 nam Jacoba van Beieren
de teugels van hel bewind in handen.
Tijdens haar regeering werd de Zuid-
hollandsche Waard door een water
ramp geteisterd, (1421), die 72 dor
pen verzwolg, waarvan er 34 niet
ineer bovenkwamen. Baardwijk, Doe
veren, Drongelen, Eethen, Gen-deren,
Meeuwen, enz. waren door de golven
overvloeid. Het Cislercieiiserklooster
in de buurt van Heusden verdween
eveneens.
Te Heusden vond Vrouwe Jacoba
trouwe aanhangers. Dit mag ook wel
blijken uit het feit, dat zij, na drie
maanden te Gent gevangen gezeten
te hebben, met behulp van -twee
Heusdensehe edelen, Arnoud Spiring
van Aalburg en Derk van der Mer-
wede, kastelein van Heusden, uit haar
cel is ontkomen, verkleed in mans
kieeren. Eerstgenoemde edelman ont
ving daarvoor als belooning de heer
lijkheid van Herpt (1426 en de kas
telein, die haar ook in den strijd
met Filips van Bourgondië te Alphen
hielp, sloeg zij tot ridder.
De ondergeloopen landerijen zou
den worden bedijkt en het Land van
Heusden had zijn aandeel in de kos
ten te dragen. Velen voelden er
slechts weinig voor om te betalen.
Ook Heusden zou er toe genoopt wor
den. De beroeringen der tijden vorm
den evenwel een groot beletsel voor
den dijkaanleg. In 1422 besloot men
tot den aanleg van een zeedijk tegen
springvloeden. Te Doeveren kwam
een steenen sluis voor de uitwatering
der Maas.
Op den nieuwen landsheer Filips
van Bourgondië had Heusden het
niet erg begrepén. Zijn talrijke oor
logen eischten veel geld van zijn
inwoners. In 1439 woedde er in Hol
land, Zeeland en Gelderland een he
vige pestziekte. Het koren was zeer
duur. Een schepel rogge kostte een
gouden rijder.
Filips had beloofd, dat Heusden,
noch het Kasteel van Zuid-Holland
zouden worden gescheiden. Maar in
1447 scheen hij het plan te koesteren
de stad in bezit te nemen, als een
afzonderlijk eigendom. Heusden wil
de echter niet rechtstreeks van den
Bourgondiër afhangen. De Staten van
Holland bewerkten, dat Filips Heus
den weer erkende, als een slad, die
tot Holland behoorde.
Toch was de tijd van Filips, on
danks de beroeringen, een tijd van
bloei en welvaart. In deze bloeiperio
de, waarin ook Heusden deelde, werd
in 1461 de eerste steen gelegd voor
het stadhuis.
De loop der Maas werd tevens ge
wijzigd. Vóór 1481 liep de rivier
met een bocht voorbij Heusden, van
af Bokhoven, langs Hedikhuizen. De
schepen op Den Bosch moesten hier
aanleggen en lol betalen. Maar Jan
lieer van Hemert, sloot met Den
Bosch een overeenkomst om de Maas
langs het Huis van Hemert te leiden,
en zoo een nieuwe bedding te gra
ven. Gevolg, dat Heusden een groot-
gedeelte van zijn inkomsten zag ver
dwijnen. Het kanaal werd gegraven
langs Wel, Wijk, Veen tot Woudri-
chem toe, en zoo wend hel Land
van Heusden afgescheiden -van de
B ommelerwa ard
Het nonnenklooster te Heusden,
was, na den St. Elisabethsvloed, hier
boven vermeld, ledig blijven staan,
want de zusters hadden, na het ver
lies van haar goederen door de inun
datie, geen middelen genoeg, voor
verder voortbestaan.
In 1481 vestigden zich hier thans
Franciscanermonniken.
Vele rampen kwamen over Heus
den door de felle oorlogen inët de
Gelderschen in 1490 en 1492. Hoe
vaak stroopten de Geldersche benden
het land af Vooral Henrik van Ens,
of Zuidewind of Sneeuw wind, de be
velhebber van het eens zoo sterke
kasteel te Poederoyen, trok meer
malen het zwaard tegen de Hollan
ders, uit de scheede. In 1507 werd
dan ook het slot te Poederoyen be
legerd om den moedwil te beteugelen.
Wel dwong Karei van Gelder de be
legeraars het beleg op te breken,
maar in 1508 zag het slot zich ge
noodzaakt over te geven. Den Gel
derschen was een zwaren slag toe
gebracht en Heusden herademde voor
een poos. Vooral onder Boudewijn
deden de Gelderschen wel plunder
tochten. Eens, wanneer zij te Hedik
huizen, na veel buit te hebben be
haald, zich zorgeloos ophouden,
wordt de rooversbende plotseling
door de Heusdenaren overvallen en
tal van krijgsgevangenen worden ge
maakt.
In 1515 richtte de drossaard van
Heusden, Graaf Jan van Nassau,
Heer van Breda, alhier een schutters
gilde op, dat de stad moest verdedi
gen. Deze werd de jonge schutterij
genoemd, in tegenstelling niet het
reeds bestaande schuttersgilde, dat
in de Putterstraat haar gebouw had
en dat St. Joris tot schutspatroon
had.
Zoo had men steeds een zekere
gewapende macht bij de hand, te
genover de Gelderschen. Gewapen
de booten voeren de Maas op en af
om den overtocht dezer vijanden te
beletten.
Wel werden telkens overeenkom
sten gesloten, maar deze duurden
slechts kort. Eindelijk werd op 5
October 1528 te Gorinchem vrede ge
sloten.
LEVERING EN REPARATIE
VAN ALLE
ELECTRISCHE APPARATEN
l_. W. GOUDA.
EETHEN (BIJ WAALWIJK)
97
Laat daarom Uw horloge door een
vakman in orde maken, dus...
door C. VAN WIJK
Onder Rijkstoezicht gediplomeerd Horlogemaker
Hoogstraat 16 GORINCHEM
BERGSTRAAT WIJK EN AALBURG
Bill ij ke prijzen
VOOR
IJZERWAREN
GEREEDSCHAPPEN
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN
ENZ. ENZ. ENZ.
NAAR
AALBURG Telefoon No. 14
KASSIERS EN COMMISSIONAIRS IN EFFECTEN
Waalwtyk Telefoon No. 55
Koopen en Verkoopen Effecten.
.Verzilveren binnen- en buitenlandsche coupons
Belasten zich met het nazien van uitlotingen
Verhuren loketten in hun brand- en inbraak-
vrije kluis. Prijzen naar grootte der kastjes
Verrichten verder ALLE BANKZAKEN
Bezorgen ALLE ASSURANTIËN
WOUDRICHEM—GORINCHEM v.v.
- -
DIENSTREGELING van 4 MEI 1942 af.
DAGELIJKSCHE DIENST
VAN WOUDRICHEM:
6,30
7,10
7,50
8,30
9,30
10,30
11,30
12,20
1,00
1,40
2,30
3,30
4,30
5,30
6,10
7
8,00
9,00
10,00
VAN GORINCHEM:
6,50
7,30
8,10
9,00
10,00
11,00
12,00
12,40
1,20
2,00
3,00
4,05
5,00
5,50
6,30
7,30
8,30
9,30
10,30
De
gemerkte uren alléén Zaterdags.
ZONDAGSDIENST.
VAN WOUDRICHEM:
8,30
9,30
10,30
11,30
12,30
1,30
2,30
3,30
4,30
5,30
6,30
7,30
8,30
9,30
VAN GORINCHEM:
9
10
11
12,—
1,-
2
3,—
4
5
6,—
7,—
3,
9,—
10,—
RETOUR 30 CENT. ENKELE REIS 17% CENT.
Kinderen, beneden 12 jaar, mits onder geleide, vrij.
■Wijziging voorbehouden. DE DIRECTIE.
Vrij naar 't Ho-og-Duitsch
van
ERNST ECKSTEIN
Een vrouw, een kind ze zouden
de wreedheid van alle grievende te
leurstellingen met u gedragen ,en de
wonden geheeld hebben, waaraan gii
nu op uw martelende wijze bezwijkt.
Ja, dat was hetDe eenzaamheid 1 In
Gods wijde wereld niemand, die met
hem voelde, geen vriend, die hem
leidde, geen hart, dat jets begreep
van het verdriet, dat hem ondermijn
de. De gestalte van zijn broeder dook
op voor zijn geest.,Hij bezat een
broeder, die hij eens innig had be
mind, maar de wereldlijke kavallerie-
officier (,ydie geheel opging in het
genot van het leven en den dienst,
was hem sedert jaren geheel vreemd
~~P. 1794
Verantwoordelijk voor den geheelen inhoud
J. H. ROZA te Heusden
geworden.
Niet, dat de flinke luitenant van elk
broederlijk gevoel ontbloot was.
Neen! als Theodoor heden pens 'be
sloot, zijn 'broodeloos beroep op te
geven, om weer daar te beginnen
waar hij voor zes jaren had opgehooit-
den Karei zou hem met vreugde den
weg banen en hem leiden in de krin
gen, waarin hij zélf zoo'n groote rol
speelde- Maar de twee broeders ver
schilden zooveel van elkaar- Was dat
niet het geval, misschien! Een fa-
Imilie, ware het ook die van zijn
broeder, zoiu den gevallene wel weer-
opheffen.
Theodoor boog het hoofd. JMjet dof
fen blik staarde hij in den gapenden
vloed, die daar tusschen de hoofden
doorstroomde, als een beeld van zijn
doelloos starend oog.
't Noodlot wilde het zoo. Zijn broe
der Karei van alle levensvreugde om|-
ring, in het bezit van een bemin
nenswaardige, levenslustige vrouw en
twee bloeiende kinderen, tevreden jn
zijn 'beroep, vatbaar voor pile gezel
ligheid des levens, overladen piet eer
bewijzen van allerlei aprd, en hij
door, met den eeuwen .vloek van het
ongeluk gebrandmerkt, een Ahasve-
rus, die nergens rust en levensvreugd
vond. Hem beminde geen sterfelijk
wezenhij had zich geheel gewijd
l
aan de godin der kunst, die hem)
nu van zich stiet! Wat bleef hem na
hare vernietigende afwijzing anders
over, dan dit leven, dat geen zin meer
had, moedig den rug tote te k-eeren.
De dood in den vloed!
Neen! hij huiverde niet bij de ge
dachte door dien zwarten stroomver-
zwolgen te worden. Zijn geest had
zich reeds zoo dikwwijls met dat 'be
sluit bezig gehouden. In zijn fantasie
had hij alles doorstaan. Hij had zijn
eigen sterven doorleefd, ja meer nog,
'tlot van zijn ontzield lichaam toen
het aan den oever dreefhoe de
nieuwsgierigheid zich ,om hem heen
drong; hoe dan iedereen de vraag
deed Wie kan die .ongelukkige zijn
Geen alledaagische drenkeling... Dat
zouden ze zien. De brieventasch, die
zijn identiteit bewijzen moest, droeg
Kr, met een veiligheidsspeld op de
borst. Hij was met gjroote zorgvuldig
heid te werk gegaan. Zijn zaken had
hij geregeld. In de schuiflade van zijn
schrijftafel lagen twee brieven. De
eene bevatte het adres van Karei,
de andere was geadresseerd aan den
redacteur van het eenige blad, dat
hem onverschillig behandeld had.
Theodoor wist dat zijn bijschrift zou
afgedrukt worden. Dat vervulde hem
thans zelfs met eenige genoegdoe
ning. Niet zijn werk, noch zijn 'be
schouwing 'betreffende kunst had jhij
in dat schrijven verdedigd. De wei
nige regelen ontmaskerden slechts de
lichtvaardigdheid van den critikus, die
hem 'beleedigd, hem veroordeeld had,
zonder dat hij de tentoonstelling had
bezocht. Door 'die onthulling, voor
wier waarheid hij getuigen aanwees,
hoopte hij den man te vernietigen
en zoo de geesten, die na hem den
strijd om het bestaan als kunstenaar
strijden zouden, stervend nog nuttig
te zijn.
Hij groeep in den zijzak van zijn
overjas. Daar had hij twee korte lus
sen van_ touw; voor hij zich in het
water wierp wilde hij knieën en han
den zoo vast snoeren, dat iedere po
ging .tot zwemmen onmogelijk werd.
Hij wantrouwde weliswaar niet zijn
wilskracht, bet sterven scheen hem
zoo eenvoudig, zoo licht, zoo natuur
lijk. Die paar sekonden van den phy-
sieken doodstrijd waren spoedig voor
bij den zielestrijd, den zwaarste, had
hij reeds achter zich. Toch was het
zoo beter, 't Laatste oogenblik zou
het levensinstinct weer kunnen op
wekken, voorals als de dood in den
vorm van ijskoude golven .naderde.
Hoe treurig, als de wanhopige dan,
ontrouw aan zichzelf, den pever op
klauterde en als een druipende hond
naar huis keerde, om een paar dagen
later de mislukte poging te herhalen.
In het midden van de 'brijg was
het watrg- het diepst, van daar moest
hij zijn sprong pemen. Nog één af-
scheidsbli'k naar de stad, die herni
hoonde, naar de wereld, die hem
verstiet en dan voorwaarts in den
eeuwigen slaap.
Langzaam en met vaste schreden
S'ng hij naar het mndden der 'brug.
ij verwonderde zich over zijn kalml-
te, zijn koelbloedigheid, die hem in
staat stelde nog kunstbeschouwingen
te houden over het dreunen zijner
voetstappen, over de wolken, die
steeds meer en meer lichter werden
en als verscheurde draden door de
lucht vlogen.
Een donkere gedaante ijlde dicht
langs den waterkant den Am-stel langs
de sluis op; toen izij iemand zag,
'bleef zij plotseling staan. iThedoor
stond roerloos, 't was een slanke,
jeugdige meisjesgestalte. Hare bewe
gingen duidden "wanhoop aan. En
toen de lantaarn haar in bet gezicht
scheen, bemerkte de schilder dat zij
bleek was als een doode; de groote
oogen staarde rond met (de uitdruk
king van den waanzin.
(Wordt vervolgd).
Artikel 26. (1) Op rijwielen met één
zitplaats mogen door den berijder geen
andere personen worden vervoerd.
Kinderen beneden den leeftijd van tien
jaren mogen uitsluitend door een vol
wassen persoon worden vervoerd, en
slechts dan, wanneer het rijwiel is
voorzien van een daarvoor geschikte
zitplaats en de berijder daardoor niet
wordt gehinderd
^olygoon-Seym'Pa* Holland m
2. i
