ff
Buitenland
Distributie-
mededeelingen.
Uitgave FIRMA L. J. VEERMAN - HEUSDEN.
Woensdag 10 Juni' 1942
No, 6269
Uit de Geschiedenis van
het Land van Heusden.
VERD UISTER EN:
NHB
lAffD VAN AITEH^
Dit blad verschijnt WOENSDAGMORGEN
en VR IJ DAG MIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden
franco per post beschikt f 1.30. Bi] onze agenten
11 cent per week - Afzonderlijke nummers 6 cent.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no, 61525.
AdvertentiSn24 m.M. f 1.29. Elke m.M. meer 51/» ceQt*
Groote letters naar plaatsruimte.
AdvertentiSn worden tot Dinsdagmiddag 1 uur ea
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA.
DUITSCH WEERMACHTBER1CIIT
Uit het hoofdkwartier van den
Führer, 8 Juni (D.N.R.). .Het opper
bevel der weermacht maakt bekend:
In den Zuidelijken sector van het
[Oostelijke front werden nieuwe vijan
delijke aanvallen door Hongaarsche
troepen afgeslagen. In het achter-
waartsche gebied van den centralen
frontsector werd de aanval op de in
gesloten vijandelijke groepen ondanks
de ongunstige weersigeste'ldheid met
succes voortgezet. In den sector Wol-
chof herhaalde de vijand zijn hevige
aanvallen op een krachtig verdedigd
brugs,ehoofd. In felle gevechten werd
de vijand verdreven. Hij leed zware
verliezen aan menschen en materiaal.
In Noord'-Afrika duren de felle ge
vechten voort. Nieuwe doeltreffende
luchtaanvallen werden gericht op de
lucht- en vlootbases van het eiland
iMalta.
Aan de Zuidkust van Engeland
werd een koopvaardijschip van mid
delbare tonnage door bommen be
schadigd.
Voor de Nederlandsche kust heb
ben mijnenvegers in, den nacht van 6
lap 7 Juni gevechts«ontact gèhad met
Britsche motortorpeddbooten. Zij be
schadigden zonder zielf verliezen te
lijden een vijandelijke boot door ver
scheidene artillerietreffers.
HONGAARSCHE PREMIER BIJ
HITLER.
i i Besprekingen in het hoofd-
Het D.N.B. tneldt uit liet hoofd1-
kwartier van den Führer
De Hongaarsche min is te r-p resident
en minister van buitenlandsche za
ken, Kal lay, heeft Zaterdag 6 Juni
den Führer in diens hoofdkwartier
een bezoek gebracht.
Kallay .was vergezeld van gene-
raal-majoor Vörös. ïegatieraad Szent-
SMiklosy, Ïegatieraad Szegedy-Macsak
en den gezantschapsattaché Christoph
'Kallay; de Hongaarsche gezant te
Berlijn, Sztojay, en de Duitsche ge
zant te Boedapest, von Jagtow, nemen
eveneens aan de reis deel.
De Führer heeft .mi'nister-presidient
Kallay ontvangen voor een bespre
king van den politieken toestand,
waaraan werd deelgenomen door den
Diuïtschen minister van 'buitenland-
sche zaken von Ribbentrop. Het onr
derhoud was bezield van den geest
der traditiomeele Duitscb-Hongaar-
sche vriendschap en van de wapen-
broederschap, welke in de giemeen!"
schappelijken strijd der door het drie-
Uiiogendhedenverdrag verbonden vol
ken tegen het bolsjewisme opnieuw
tot uiting is gekomen en beproefd.
Na de politieke bespreking gingen
de Führer, minister-president Kallay
en minister von Ribbentrop over tot
een bespreking van den .militairen
toestand waaraan van Duitsche zijde
werd deelgenomen 'door generaal-
veldmaarschalk Keitel, generaal Jodl
en den Duitschen militairen, attaché
te Boedapest, kolonel von Pappen-
heim, van Hongaarsche zijde door ge-
meraal-majoor Vörös en den Hongaar-
schen militairen attaché te Berlijn,
generaal-majoor Hamlok.
Zondag 7 Juni was minister-presi
dent Kallay de gast van minister von
Ribbentrop en had hij met hem een
uitvoerige bespreking over actueele
politieke vraagstukken, welke in
vriendschappelijken geest werd ge
houden.
ENGELS CHEN VERLOREN BIJ
I EMBDEN 10 VLIEGTUIGEN.
Naar de Britsche nieuwsdienst toe
geeft, heeft de Britsche luchtmacht
bij haar recenten aanval op Embden
9 bommenwerpers en een jachtvlieg
tuig verloren.
COMMANDANT VAN DEENSCH
VRIJCORPS GESNEUVELD.
Naar verluidt, heeft de comman
dant van* het Deensche vrijcorps,
S.S.-Obersturmbannïührer vonSchal-
burg, den 2en Juni aan het hoofd
van zijn troepen den heldendood ge
vonden aan het Oostelijk front.
Heusden in het centrum der
belangstelling.
VI.
De 3de Mei 1589 was voor Heus
den niet alleen, maar voor de zaak
der Hervorming, een datum van zeer
groot belang. Toen werd n.l. in de
ze oude vestingstad Gisbertus Voe-
tius geboren, de bij ieder bekende
vrome theoloog. Eerst bezocht hij
in zijn geboorteplaats de Latijnsche
school. Later studeerde hij te Lei
den, om te Vlijmen voor het eerst
als predikant den kansel te betre
den. Van hier vertrok hij naar En
gelen. Van 1617'34 was hij pre
dikant te Heusden, toen hij als pro
fessor in de theologie naar Utrechl
vertrok.
Hij was een zeer geleerd man,
die groote kennis had van Latijn,
Grieksch, Iiebreeuwsch, Arabisch,
Aethiopisch, Koptisch, Perzisch,
Turksch en Armenisch. Tal van ge
schriften verschenen van zijn hand
die getuigen van zijn buitengewone
geleerdheid.
Zijn zoon, Paulus, eveneens te
.Heusden geboren, wend later Profes
sor in de Rechten te Utrecht, terwijl
Joannes Voet, een van de grootste
rechtsgeleerden in Europa was.
Eenigen tijd geleden was de stad
Geertruidenberg in handen gevallen
van Parma, die nu het oog geslagen
had op Heusden. De bezetting, die
hier lag, stond onder bevel van Ka-
rel van Lenin, Heer van F am ars.
Deze verzocht Prins Maurits om ver
sterking. Die wend hem vanuit He-
dikhuizen gezonden, maar het groot
ste probleem was, de soldaten bin
nen de vesting te krijgen, daar de
Spanjaarden reeds met de belegering
waren begonnen. Met onversaagde
moed Traken de Staatsche troepen
door den vijandelijken gordel heen,
na een fel gevecht onder Hedikhui-
zen, waar de paam Spanjaardsbrng
nog herinnert aan dezen slag.
Ruim vijf maanden verdedigde
Heusden zich tegen den machtigen
vijand, die de schansen te Doeveren,
te Elshout en te Hemert bezet had
De winter bracht uitkomst. Het was
send water dreef ook nu den Span
jaard op de vlucht en Maurits ver
overde het jaar daarop alle nog be
zette schansen.
Groot was de vreugde in den lan
de over het behoud van Heusden
en de volksliedjes uit dien tijd be
zongen de dappere houding der Heus-
denaren.
Treurig was het inmiddels met de
wijde omgeving der stad gesteld. Hier
werden de vele dorpen door het
Spaansche krijgsvolk, vanuit den
Bosch, afgestroopt. Talrijke wonin
ningen en prachtige gebouwen wer
den vernield, als de abdij van Bern,
de kerken te Herpt en Oud-Heusden
de kasteelen alhier en te Heesbeen.
Ook het vroegere nonnenklooster van
9 58
9.59
10.00
Heesbeen moet toen zijn vernield.
Lang lagen de trieste puinhoopen
der Kerken te Herpt en Oud-Heus
den, daar, als een stille aanklacht
tegen den Spaanschen moedwil en
loen zij weer herrezen waren, mis
ten zij den luister van weleer. Al
leen het slot te Oud-IIeusden her
kreeg zijn vroegere schoonheid. De
Berasche ADfclij bleef een puinhoop.
In 15818 werd ook Heusdens stad
huis weer opgetrokken en werd in
den toren daarvan een klokkenspel
aangebracht (1590). Van veel be
lang voor het onderwijs was de stich
ting eener Hollandscbe en Latijnsche
school (1592).
Nieuw gevaar van Spaanschen kant
dreigde in 1503, toen de Graaf van
Mansfeld zich ie Bokhoven legerde,
om Grevecoeur te nemen. In aller
ijl zond Prins Maurits versterkingen
naar het Zuiden, die aan de Maas
te Hedikhuizen enkele versterkingen
hioesten opwerpen. Zelf snelde de
prins naar Crevecoeur, waar hij ins
gelijks vestingwerken liet bouwen.
Mansfeld trok toen terug op Enge
len en Vlijmen. Van hier ging hij
naar Brussel.
De plattelanders waren er in de
ze onrustige tijden meermalen het
slechtst aan toe! In 1505 werden
velen van hen b.v. gedwongen te
werken aan de vestingwerken van
Den Bosch.
Ook bij overstroomingen was de
^buitenman" lang niet veilig en
meermalen vluchtten dan de dorpe
lingen achter de beschermende stads
muren. Zoo b.v. toen de Hooge Maas
dijk te Woudrichem doorbrak en
het geheele land van Heusden en
Altena onderliep; zooals dat in 1552,
1571, 1570, 1580 en nu weer in 1595
plaats had. Het was voor menig dijk
bestuur in deze benarde tijden een
te zware taak, om het juiste toe
zicht op de waterkeeringen te kun
nen houden. Hoe gaarne had Prins
Maurits (1600) den hoofdpersoon van
het verraad van Geertruidenberg, (de
ze stad was immers aan Parma ver
raderlijk overgegevenin handen ge
kregen. De stadhouder verzondaar-
voorden volgenden list. Vanuit Heus
den stuurde hij een vertrouwd per
soon naar Den Bosch, die den
Spaanschen bevelhebber Grobben-
donck aldaar, moest voorspiegelen,
dat Heusden gemakkelijk te bemach
tigen was. De prins verwachtte nu,
dat Grobbendonck hierop zou in
gaan en als stille spion een zekeren
De Ruiter, die de hoofdschuldige
was geweest bij het verraad van
Geertruidenberg en die dg or Grob-
donck ook al als spion te Breda
was gebruikt, naar Heusden zou zen
den. Maar de Bossche bevelhebber
zond een ander. De prins liet hem
grijpen en volgens de krijgswet straf
fen.
In 1601 drong Prins Maurits naar
de hand der Bossche stedemaagd
en de hooge Landsregeering vertoef
de tijdens dit beleg binnen Heus
dens veste. Zij was dan dichtbij om
haar besluiten dadelijk aan den
Prins te kunnen overbrengen. Mau
rits' pogingen waren tevergeefsch.
Het zou eerst aan den Stedendwin
ger gelukken Den Bosch te ne
men (1620).
20 October 1603 verscheen de
stadhouder met Graaf Willem van
Nassau, den Vorst van Anholt en
andere legerhoofden te Heusden.
Hier toch had de plechtige uitvaart
plaats van een dapper officier in
's Prinsen leger: Olivier van den
Tempel, Heer van Corbeeke. Het
stoffelijk overschot werd met veel
statie bijgezet in Heusdens groote
kerk.
Toen de prins met den Markgraaf
De Malespina (tijdens Maurits' twee
de belegering van Den Bosch!) Cor
beeke en Van den Tempel te Vught
het middagmaal had gebruikt en zij
terugkeerden naar Vlijmen, sloeg een
vijandelijke kogel, geschoten uit
Den Bosch, door de buiken der
paarden, nam ook de beenen der
ruiters weg. Malespina genas weer,
maar moest voortaan op houten bee
nen rondloopen. E)ie Heer van Cor
beeke overleed, zooals men wel be
weert op hetzelfde moment, toen
zijn vrouw te Den Haag het glas
hief op haars gemaals gezondheid.
Nog steeds bleef de vrede uit, al
werd het verlangen er naar immer
sterker. De Spanjaarden vielen in
1605 aan op de schans te Doeveren,
maar Overste van Pannerden dreef
ze terug met bebloede koppen.
Als gevolmachtigden voor de vre
desonderhandelingen in 1608 werden
de Heusdenaren Blanckaert en Ha
mel opgeroepen.
Toen het 12-jarig bestand geslo
ten was, konden ook de godsdienst
oefeningen meer geregeld plaats vin
den. In 1610 werden overal predi
kanten aangesteld.
De Pnaemonstratensers uit de Ab
dij van Bern en de Cislerciënsers uit
het klooster Marien-Croon waren, na
dp vernieling der gebouwen, uitgewe
ken naai- Den Bosch.
Heusden werd vergroot en zeer
versterkt, vooral op aandrang van
Ghiliart Graaf van Hoorn en Heer
van Kessel, die in 1613 bevelhebber
van Heusden was. Vroeger toch was
de Demer de grens van Heusden.
Toen de zware verdedigingstorens
nog op Heusdens wallen stonden en
de Demer den ouden stadsmuur om-
vloeide, vond men de Oud-Heusden-
sche en Herptsche poort daar, waar
over den Demer de steènen bruggen
lagen. Toen de stad werd uitgelegd,
werd ook een gedeelte van Heesbeen
in de stad getrokken. Jammer, dat
in 1614 veel van de steenen werken
buiten de AVijksche poort door een
ernstige overstrooming weer wer
den weggespoeld.
GEMEENTE EETHEN.
Uitreiking kaarten bdjtonderen
arbeid. t
Op Vrijdag 12 Juni a.s. van 24.30
uur n m. zal de uitreiking plaats heb
ben van extra kaarten voor zwaren of
zeer zwaren arbeid.
Alleen zij, die in het bezit zijn
van een extra kaart en nog steeds
denzelfden arbeid verrichten en in de
gem. Eetben werkzaam zijn, kunnen
hun toeslagkaart afhalen, tenzij de
de inspectie voor de Distributie an
ders heeft beslist.
GEM. NEDERHEMERT.
Uitreiking nieuwe bonkaarten
De uitreiking bonkaarten 7e pe
riode en aardappelkaarten in de ge
meente Nederhemert zal plaats hebt*
ben als volgt:
Op Woensdag 10 Juni.
Uren: Nos. stamkaart-
9.30—10.30 1—100
10.30—11.30 100—200
11.30—12.30 200—300
1—2 300100
2—3 400—500
3—4 500—600
Op Donderdag 11 Juni.
9.30—10.30 600—700
10.30—11.30 700800 J
11.30—12.30 800—900
1—2 900—1000
23 1000einde
Bovenstaande uitreikingen zullen:
plaats hebben in het café van den
heer A. F. Ie Sage.
Extra kaarten voor zwaren arbeid
De uitreiking van de extra kaar
ten Voor zwaren én zeer zwaren
arbeid zal alhier plaats hebben op
het Distributiekantoor op Dinsdag
16 Juni a.s. als volgt:
Van 9.3010.30 bewoners van het
eiland; 10.3011.30 bewoners der
Rietschoot; 11.30 12.30, wijk BI
160; 1.30—2.30 wijk B 60—1201;
2.30—3.30 wijk B 120—180; 3.30—
4.30 wijk B 180einde.
In verband met de nieuwe rege
ling betreffende het aanvragen van'
schoenenbonnen wordt onder de
aandacht van belanghebbenden ge
bracht, dat alle aanvragen, welkö
reeds zijn ingediend, doch waarop,
thans nog geen beslissing is ontvan
gen, moeten worden beschouwd als
te zijn afgewezen. Ook de uitgereik
te: bewijsnummers zijn thans allen'
vervallen. Betrokkenen, welke in
aanmerking wenschen te komen voor
een schoenenbon, dienen na 15 Juni
a.s. een nieuw a an vra agf orntu lier in'
te vullen. Deze aanvraagformulieren!
zijn verkrijgbaar op den zitdag van!
den reizend ambtenaar n.l. iede
re Woensdagmiddag van 25 uur.
De aandacht wordt er op gevestigd1
dat de formulieren steeds volledig
met inkt moeten worden ingevuld.
Formulieren, welke niet aan dezes
eischen voldoen, worden niet in be
handeling genomen. Tevens moet
duidelijk vermeld worden, welkö
soort bon wordt aangevraagd.
EXTRA SIGAREN- EN SIGARET-
TENRANTSOENEN.
De Secretaris-Generaal van het
departement van Handel, Nijverheid)
en Scheepvaart deelt mede, dat bin
nenkort twee extra rantsoenen si
garen (tien stuks) op de tabakskaarÉ
en twee extra rantsoenen sigaretten
(dus 40 stuks) op de sigarettenkaart
beschikbaar zullen worden gesteld:.
Daarenboven zullen op de tabaks-
kaart naderhand twee rantsoenen si
garetten extra (40 stuks) worden ge
geven.
De bon, waarop en de tijd, waarin
deze extra rantsoenen beschikbaar!
zullen worden gesteld, zullen wel
dra worden bekend gemaakt.
In verband met het bovenstaande
zullen de detaillisten en dossiers de
ze week op den voor hen vastgestel-
den inleveringsdag een extra voor
schot ontvangen.
DE TABAKSBONNEN.
Met nadruk wordt de aandacht er
op gevestigd, dat het verboden is op
de bonnen der tabaks- of sigaretten-
kaart welke Vrijdagavond bekendge
maakt worden, reeds dienzelfden dag
tabaksproducten af te leveren of in
ontvangst te nemen. Bij overtreding
van dit verbod zijn zoowel de koo-
per als de verkooper strafbaar.
r.J-
v
1
7„-
r*-
voor het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard
Algemeen Redacteur: J. H. ROZA, Heusden
i kwartier,.
Ook geestelijk willen wij ons herbewapeneq.
Maar niet met geleuter en goedkoope aan
halingen van bijbeltekslen.
Wij moeten ons weer bezinnen op eigen
aard en eigen wezen.
Indien wij dat doen, dan zijn wij het best
bewapend tegen alles wat volksvreemd is
en wat onze kracht wil verlammen.
Strijdt mede voor de geestelijke weerbaar
heid van ons volk.
Treedt in de rijen der Nederlandsche
Woensdag 10 Juni
Donderdag 41 Juni
Vrijdag 12 Juni
's morgens
tot
5.20
5.20
5.20
's avonds
vanaf
Onder de sovjet-krijgsgevangenen in
de kampen achter de Duitsche linies
aan het Oostfront bevinden zich ook
tal van vrouwen P.B.Z.-v. Eysden-
P,K. Mentz Pax Holland m