TWEEDE BLAD
bIlUWSBLAD voor het Land van Heusdeo en Altena, de Langstraat en de Bcmmeierwaard [erll-'k voor den duur van den
Vastenavond
Kantoor Agenda's
Zak-Agenda's
Plaatselijk Nieuws
behoorende bij het
I Krachtens het Besluit op den
bij zonderen staat van beleg gold
deze handhaving echter slechts ui-
uiriitifcni in i. ueze nananaving echter slechts ui-
bijzonderen staat van beleg.
Ne. 6440
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1947
Het vieren van den Vastenavond
ging en gaat nog met „allerley
sotternije, nerrerije gepaard", en
komt vooral voor in Gelderland,
Noordbrabant en Limburg.
Coolhaes schreef reeds, dat „ve
le mans dan niet alleen vrouwe-
cleederen ende vrouwen mansclee-
deren" aantrokken, maar ook, dat
zij „zich mismaeckten verder met
momaensichten ende wijn heb
ben ende niet sien op het were
des Heeren..."
Luidruchtiger dan liet Carnaval
werd wel geen enkel feest, inden
loop der eeuwen gevierd en niet
alleen de „gewone man", doch ook
de hoofdignilarissen deden er aan
mede, als ook hun vorsten.
Nu kan men de Carnavalsfesti
viteiten wel kenmerken als een
laatste uiting van groote vroolijk-
heid, waarbij de maag nog eens
flink op de leest moest worden
gezet, alvorens de Vastentijd in
ging, in wezen gaat Carnaval terug
op een heidensch feest, dat later
gekerstend werd.
Volgens Raepsaet moet men min
stens tot de Grieken teruggaan, om
den oorsprong van de Vastenavond
viering te ontdekken.
HSü schildert ons, de in de
maand Februari als bokken en
geiten vermomde, ronddansende
ook aan de vorstelijke hoven en
de burgervaders en andere autori
teiten op de stadhuizen ble
ven daarbij niet achter.
De rekeningen in de stadsar
chieven zijn er om te bewijzen, lul sianu «Komen
dat niet op een duit werd gezien, haars inziens geen bepaling bevat
Zoo leverde een „slagter voor die in strife! ic m»f ooi-i.'oo0;,,
De Regeering besloot de in de
Pachtregeling Militair Gezag ver-
vatte handhaving voorloopig te be
stendigen, omdat zij meende, dat
de continuïteit in de pachtwetge-
ving zooveel mogelijk bevorderd
moest worden en het Pachtbesluit,
hoewel mede op aandrang van
Duitsche zijde tot stand gekomen,
een 0°maaU"r? voor|die - s^d i! met^n^iTS
i Konliui iP os se- land algemeene geldende rechts-
weesch 1 Keulsche lammeren en overtuiging. Zij verheelde zichech-
zeven hammen \erder werden ter niet, dat het Pachtbesluit op
zeven hammen' ,,„„vu
nog 74 taarten en vladen voor het
maal der Deventersche stadsover
heid aangevoerd.
Rommelpoldeuntjes, die heden
ten dqge nog gehoord worden,
klonken in de 17e eeuw reeds in
Amsterdams straten. En ook deze
rommelpotspelers waren zonder
ling toegetakeld.
Het simpele muziekinstrument
bestaat uit een Keulsch potje, over
spannen door een varkensblaas,
waarin een rietje geprikt zit.
De speler maakt zijn vingers
vochtig en strijkt daarna langs het
„stokje zoodat een eentonig „foe-
ke-foeke" gehoord wordt. Van
daar wel de naam „foekepot".
„In Spanje heet dit instrument
Zambomba. een klanknabootsing,
welke zoo ongeveer het sombere,
melancholieke geluid weergeeft."
De spelers zongen wel
„Vastenavond, die kwam an,
Ik heb nog eenen man.
Ik heb nog een klein hoentje,
nen, die vrool'ijk feestten tereere
van Pan.
De Romeinen moeten het feest
van de Grieken overgenomen heb
ben en daar de Romeinen de be
zitters waren van de lage landen
langs de zee, zouden misschien
door hen ook bij onze Germaan-
seóe voort aderen zijn germpor-t
tcerd.
Hel concilie van Leptines ver
oordeelde de Vastenavondpret niet
alleen, maar verbood deze ook.
De naam „Vastenavond," dateert
uit de Middeleeuwen, de vermom
ming en „narrerij gaat veel
verder terug.
Deze „narreij"bestond, zooals
wij hierboven zagen, o.a. in ver
kleedpartijen. Zoo had b.v. een
boer zich in een kalfshuid inge
naaid. waarmede hij ronddanste,
anderen vermoden zich als „dui
vels" met een langen staart en
horens op den kop.
Bij ijs was de pret nog grooter,
dan werd Carnaval op het ijs
voortgezet. Werden de verkleed
partijen al vroeg verboden, het
dobbelspel werd vrijgelaten op
Vastenavond. Het eerste verbod
is wel eenigszins te begrijpen, al
leen al uit het motief, dat zij, die
kattekwaad uitvoerden, door hun
vermomming, moeilijk door de po
litie waren te herkennen.
De stadskeur van Deventer uit
1479 luidt dienaangaande: „neye-
mans en sail gaen mvt verdeckede
angesichte up gheene stede", en
het Leidsche stadsbestuur decre
teerde: „soe en sal nyemantenich
gheselschap opmaken' van dansin-
ghe ende van wanderinghe bi der
straten" mit verdeten aensichten".
Het hielp niemendal, de ver
momming bleef. Toen deden de
stadsbesturen water in den wijn:
vermomming was niet verhpeién
overdag, doch alleen na „vijff uren
namiddage."
Eigenaardig, dat de stad zelf wel
de danseurs betaalde. Dezen kre
gen niet alleen geld, doch werden
ook op wijn getracteerd.
Ook werden op Vastenavond
vroolijke tooneelstukjes opgevoerd.
Dit geschiedde wel door de Rede
rijkerskamers of de stadsregeering
huurde daarvoor bepaalde perso
nen, die de steden afreisden, om
op te treden
Als ik mijn hoentje braden wil,
Dan wordt mijn panneke vuil.
Als ik mijn panneke schuren wil
Dan tintelt mij de duim.
Dan ga ik naar de buren,
En laat mijn panneke schuren,
Dan ga ik naar de Franschen.
En laat mijn panneke dansen,
Snij maar diep, snij maar diep;
Snij maar door mijnen vinger niet.
Boven in die horsten,
Daar hangen de lange metworsten.
Als de lange gegeten zijn,
Dan zullen de korte wel beter zijn.
\rouw geef mij dit vrouw geef
mij dat,
Geef mij een stuk van't varkensgat.
Van den kop of van de zij
Geef mij een stukske brood er bij.
Een beperkt aantal
I dag per pagina voorhanden.
Prijs: Ongeliniëeerd f225
Geliniëerd f 250.
Zeer geschikt voor Dag- en Winkelboek.
Prijs60 cent.
Firma L. J. VEERMAN, Boekhandel, HEUSDEN.
NIEUWE PACHTWET IN IIET
VOORUITZICHT GESTELD.
Geldigheidsduur bestaande Paeht-
regeling 1945 met drie jaar
verlengd in wetsvoorstel
„Pachlvoorziening 1947"
De tijdens de bezetting afgekon
digde regeling voor de pachtver-
houding was oorspronkelijk bij
het Besluit bezettingsmaatregelen
buiten werking getreden, met het
gevolg, dat de vóór de invoering
van het Pachtbesluit geldende be
palingen, zooals Pachtwet en Cri
sispachtwet. zonder eenige rege
ling van overgangsrecht automa
tisch wederom ten volle verbin
dend werden. In de practijk ont
stond daardoor verwarring en on
zekerheid.
De landbouworganisaties heb
ben herhaaldelijk tot uitdrukking
gebracht dat het terugkeeren tot
de Pachtwet zonder meer, vrij
algemeen als een achteruitgang
werd beschouwd. Bij verordening
van den Chef van den Staf Mili
tair Gezag werd het Pachtbesluit
verscheidene punten verbetering
en aanvulling behoefde. Besloten
werd daarom de pachtmaterie nog
maals geheel in studie te nemen.
Verlenging Geldigheidsduur.
De Pachtregeling van 17 Nov.
1945 bevatte naast wijzigingen en
aanvullingen van overwegend tech-
nischen aard -slechts een verlen
ging van den geldigheidsduur van
het Pachtbesluit tot 1 April 1947,
daar van de veronderstelling was
uitgegaan, dat tegen dien datum
een nieuwe Pachtwet zou zijn in
gevoerd. Deze termijn blijkt ech
ter te kort te zijn gesteld, reden
waarom de Ministers van Justitie
en van Landbouw, Visscherii en
Voedselvoorziening thans een wets
ontwerp bij de Staten-Generaal
hebben ingediend, waarbij de be
perking in tijdsduur komt te ver
vallen en de geldigheidsduur wordt
verlengd tot 1 Aprii 1950. Daar
naast wordt een aanvullende voor
ziening voor de verpachting van
waterstaatsgrond gegeven. Regee-
ring en Volksvertegenwoordiging
geldigheidsduur aan het pacht-
vraagstuk zonder overijling de
aandacht kunnen wijden', die het
toekomt, gezien de groote belangen
welke er mede gemoeid zijn. Een
nieuwe pachtwetgeving kan dan
binnen 3 jaar worden tegemoet
gezien.
Hoewel ook de Regeering de
meening is toegedaan, dat de re
geling van het Pachtbesluit op
verscheidene punten voor verbete
ring vatbaar is, acht zij Jhet niet
gewenscht thans partieele wijzi
gingen in het Pachtbesluit, zooals
dit door de Pachtregeling 1945
gewijzigd gehandhaafd werd. aan
te brengen.
Op één punt meende de regee
ring echter, dat een voorziening
op korten termijn gewenscht is,
en wel ten aanzien van de ver
pachting van waterstaatsgrond.
.daarom met ingang van 1 Maart
Smulpartij«t werdee gehoudeej 194® ve&rleopig gehandhaafd.
Waterstaatsgrond.
De bijzondere bestemming van
waterstaatsgrond maakt het nood
zakelijk, dat over dien grond be
schikt kan .worden, zoodra het
waterstaatsbelang dit vereischt.
Zou deze grond totdat de
nieuwe Pachtwet is ingevoerd
slechts normaal volgens het Pacht
besluit in gebruik uitgegeven kun
nen worden, dan kunnen (gezien
de sterke bescherming van het
gebruiksrecht, die de huidige
pachtwetgeving medebrengt; uit
een dergelijke verpachting moe-
lijkheden voortspruiten, die wel
zejgr .indruischen tegen de alge
meene belangen, welke met dezen
grond gemoeid zijn.
Door in de overweging, welke
tot indiening van het wetsvoorstel
heeft geleid, te spreken van een
aanvullende voorziening voor de
verpachting van waterstaatsgrond
is buiten twijfel, dat het geldende
pachtrecht, voor zoover de artike
len daarvan niet afwijken, onver
minderd op verpachting van wa
terstaatsgrond toepasselijk blijft.
Bii „waterstaatsgrond" is ge
dacht aan gronden, die het Rijk,
een provincie, een waterschap,
veenschap of veenpolder toebehoo-
ren om hun waterstaatkundige
taak te vervullen, dus b.v. dijken,
taluds bij gemalen en gronden,
die het Rijk zich o.a. door ontei
gening verworven heeft om hier
op waterstaaswerken uit te voe
ren.
In een pachtovereenkomst be
treffende waterstaatsgrond van bet
Rijk, een provincie, een water
schap, een veenschap of een veen-
polder, kan in het wetsvoorstel
bedongen worden, dat met het
oog op het waterstaatsbelang:
a. verpacht wordt voor korte-
ren duur dan. twaalf jaren voor
een hoeve, onderscheidenlijk zes
jaren voor los land;
b. de opzegging van de pacht
overeenkomst geheel of ten dee-
le op elk tijdstip wordt voorbehou
den, ook in het geval bedoeld on
der a;""
c. de verpachter de beslissing
of de pachter bevoegd is de be
stemming, inrichting of gedaante
van het gepachte geheel of gedeel
telijk te veranderen, uitsluitend
aan zich voorbehoudt.
Doordien aan de beschreven be
dingen rechtsgeldigheid wordt ver
leend. zijn de betreffende publiek
rechtelijke lichamen bii de ver
pachting van waterstaatsgrond niet
langer gebonden aan het dwingend
karakter der artikelen 10, 26 en
31 van het Pachtbesluit.
In afwijking van het Pachtbe
sluit onthoudt het nieuwe wets
voorstel aan de Grondkamer de
beoordeeling van een bovenbe
doeld beding en van de noodzake
lijkheid daarvan met het oog op
het waterstaatsbelang. Het is vol
doende, dat het lichaam, waaraan
de waterstaatsgrond toebehoort,
van oordeel is, dat het waterstaats
belang opneming van het beding
eischt.
HEUSDEN.
Maandag 3 Febr. speelde
het tweede tiental van de dam
club V.D. haar vijfde competitie
wedstrijd voor de eerste klasse
N.D.B. en wel in Waalwijk tegen
W.D.V. Waalwijk. Daar V.D. de
zen wedstrijd verloor werd W.D.V.
W.D.V. kampioen le klasse groep
4. De volledige uitslag is als volgt:
v. MunsterJ. Timmermans 20
A. SchildersH. Kramer 02
v. d. GouwF. te Vruchten 02
A. MoonenW. v. Wijk 20
A. HollemansM. Krop 20
PruisenC. Baaijens 2—0
NijholtJ. de Graag 11
W. DooremanW. v. Driel 11
Hen velingA. Fitters 20
v. HulstW. van Beijnen 02
Totaal 12—8
Zaterdagmiddag werden op
de ijsbanen der IJsvereeniging
Heusden, onder groote belangstel
ling van het publiek ijswedstrijden
gehouden, bestaande uit hardrij
den op de 500 meter.
De uitslag was als volgt:
le prijs f7,50, gewonnen door
Iluib Verhoeven, Herpt; 2e pr.
f5. A. Verhoeven, Herpt, 3e pr.
2.50, M. Walraven. Genderen en
4e pr. f 1.50, H. v. Wijk, Heusden.
De damvereen. V.D. heeft
thans alle wedstrijden voor de
hoofdklasse Ned. Dambond ge
speeld met het resultaat 3 gewon
nen, 1 gelijk en 5 verloren, met
het aantal punten 7. Gezien dat de
damvereen. voor dp eerste maal
uitkwam in deze klasse geen slecht
resultaat. Voor degradatie behoeft
men althans niet te vreezen.
Gewonnen werd van: BOZDC.
119. van DOS met 137 en van
TDV eveneens met 137. terwijl
tegen de Bossche Damclub gelijk
werd gespeeld (1010). Verloren
werd van Excelsior met 713,
van DSV met 713, van Philips
Damclub met 713, van Tivoli
met 812, en van EDG ook met
812. De individueele prestaties
waren, speciaal voor de bovenste
borden zeer goed. Had men met
de bovenste borden alleen moeten
spelen, dan zouden alle wedstrij
den gewonnen zijn en alleen tegen
Excelsior gelijk hebben gespeeld.
