voor FOTO'S: VISSER ZN. - WERKENDAM
Eendagskuikens
Eendagskuikens
Aanvraagformulieren voor Eendagskuikens
Eendagskuikens
Eendagskuikens
EET WONDERLIJKE LE7EN
H.H. Landbouwers en Tuinders
N.A.K. gekeurde PO OTAARD APPELEN
een Machine bankwerker
een Boekhouder-correspondent
een Inpakker (jonge kracht)
een Zandstraler.
Nieuwe perspectieven
GEVRAAGD VOOR DIRECT:
L. W. VAN ANDEL
ANDEL (N.-Br.) Tel. No. 18
MICHAEL'S PLUIMVEEBEDRIJF
AALBURG
H. E. F RAN REN A
W. TIMMERMAHS Zn. Witboomstraat 195 - Telef. 14 VEEN (H.-Br.]
len welke daarvoor nodig zijn zijn
moeilijk te krijgen.
De gem.-opzichter dacht een op
lossing in deze gevonden te heb
ben doch ook deze is hierin niet
geslaagd.
Dhr. Ermstrang zou de bouw
van de nieuwe woningen willen
bespoedigen.
Dhr. v. Dam zegt, dat men.
thans in de gemeente een mooi
éénrichtingverkeer heeft, doch dat
hij nog maar weinig resultaten
hiervan heeft gezien en de auto's
toch maar door rijden.
De Voorzitter zegt hierop stren
ger toezicht te zullen doen. laten
uitoefenen. Spr. is echter van me
ning dat de autorijders de borden
in deze gemeente nog niet ge
woon zijn en nog steeds gewend
zijn om maar door te rijden.
Hierna sluit de Voorzitter met
dankgebed de vergadering.
voor de Langstraat
De instelling der nijverheid in
de Langstraat, d.w.z. in de keten
van dorpen Noordwaarts van de
lijn Lage-ZwaluweDen Bosch,
is vrii eenzijdig en het volle ac
cent valt hier op de schoen- en
lederindustrie. De producten hier
van hebben een wereldvermaard
heid gekregen.
Thans worden pogingen aange
wend om deze eenzijdige .oriënta
tie te doorbreken.
Terugblik.
„In de dorpen den Vden
man arm".
Weinig rooskleurig zijn de be-
richten, die tot ons komen uit de
tijd. toen Noord-Brabant een zo
goed als geheel agrarische bevol
king liad. Deels waren de oorza
ken. van de ongunstige economi
sche toestanden te danken aan de
geografische ligging der provincie,
die daardoor, als vanzelf steeds
weer werd betrokken in de oor
logen en oorlogjes, die zowel bui
len als binnen haar frontieren
werden gevoerd. Voeg daarbij nog
de staatkundige rechten der be
volking, die bleven beneden die
der overige bewoners van ons land
en men kan zich voorstellen, dat
het bewoner-zijn van dit stuKje
Nederland niet aantrekkelijk moet
.zijn geweest.
Verder moeten wij hier wijzen
op het feit, dat de Zuidelijke stre
ken dezer provincie weinig vrucht
baar waren en dat de Noordelijke
gebieden immer lagen onder de
ban van he t water torment.
Ter illustratie van de heersen
de armoede, volgen hier enkele
cijfers, die een schril licht wer
pen op de treurige toestand van
weleer.: In 1135 telde Den Bosch
28S3 huizen, waarvan een negende
als arm wordt aangeduid. Het
kwartier Oisterwijk met de dor
pen Vucht, Gestel, Tilburg, Dru-
hen, Waalwijk, Gansoye, enz. tel
de 3707 belastbare huizen, terwijl
er 1282 onbelastbare of arme wer
den gevonden. „Ende want men
tot alle piaetsen vele armer lie
den bevant ende een yegelyc se ere
eoren.de en claegde, soe wert ghe-
ordineert, dat men in allen steden
afslaen sonde den'Xden man arm,
en in de dorpen den Vden man
arm".
De lonen waren zeer laag en
Joy somerdag nauwelijks toerei
kende om hem en syn huysgesin
sonder bier, spek of vleesch, den
maag te vullen, men swyge van
hetgeen hij 's winters maar kan
winnen want dit sal, den oenen
dag door den anderen gerekent,
geen drie «tuyvers hedraagen, na
dien hij alsdan veeltijds niets ver
dienen kan; behalven dat hij op
Son- en Heiligdagen niets verdie
nen mag. En wat resources kan hy
diensvolgens hebben om 'tLand
lasten te betaalen en sync verdere
behoef tens te vinden?"
In de loop der jaren kwam er
wel verbetering op agrarisch ge
bied, maar de ban, waaronder de
Langstraat ligt, n.l. het zijn van
„waterreservoir" voor de perio
diek terugkerende stormvloeden,
is nog niet opgeheven, al zijn reeds
de eerste stappen gedaan om deze
ongeschreven wet te verbreken.
Een nieuwe oriëntatie.
In het gebied langs de Bergsche
Maas vond de eerlang zich er ves
tigende schoen- en leerindustrie
gunstige voorwaarden: er waren'
voldoende arbeidskrachten en ter
reinen voor deze nijverheid, .ter
wijl de producten vrii tiehoorliik
kpiMlen worden vervoerd. Naast
liet industriële centrum bleef ech
ter een groot aantal Langstraters
de agrarische bedrijven trouw,
doch de omstandigheden, waaron
der land- en tuinbouw moeten
worden uitgevoerd, worden steeds
moei 1 ij k erDe boerenbedrij ven
verder splitsen, in verband met de
uitbreiding van het gezin, was
haast niet meer mogelijk en zo
zien wc velen der Langstraatse
boeren met moeite >ich staande
houden. Iets beter ging het met
hen, die hun landbouwbedrijf
transformeerden in tuinbouw uit
oefening. Maar ook in dit opzicht
zijïx de mogelijkheden niet onbe
grensd, of beter gezegd: beperkt.
Verschillende landbou wbedr ij -
ven werden van de hand gedaan
en de zich ontwikkelende nijver
heid nam de voormalige boeren in
haar fabrieken op. Zij, die hier
geen plaats konden vinden, trok
ken. weg en zo zien we in de
Langstraat dit eigenaardige ver
schijnsel, dat, ondanks de hoge
stand der geboortecijfers de be
volking navenant niet toeneemt en
deze vrijwel stationnair blijft.
Verbeteringen.
Men zou den aanzien van dè
waterstaatkundige toestand in de
gebieden langs de Bergsche Maas,
die noodwendig moet worden ver
beterd. zoals gezegd, enkele fa
sen kunnen onderscheiden. Als een
der grensjaar tallen kan gevoeglijk
genoemd worden 1901, toen de
Bergsche Maas geopend werd,
waardoor de situatie op hydro
grafisch gebied al veel verbeterd
Werd. De laatste fase, die dan
reikt tot een nog niet te noemen
tijdspunt in de toekomst' omvat
de belangrijke plannen tot afslui
ting van het Oude Maasje, de Don-
ge en het gelijktijdig bedijken van
de Brabantsche Biesbosch, waar
mede reeds een begin is gemaakt.
Daardoor zal dan een areaal van
370(1) ha, zich vrij kunnen ontwik
kelen, met mogeiijkheden niet al
leen op agrarisch gc(bied, maar
ook op liet terrein van handel,
nijverheid en verkeer. Dan zal
geen watertorment' meer de ge
bieden inunderen, zodat ook voor
de land- en tuinbouw zich 'nieuwe
perspectieven openen
Een goede Haven en In-
dus trie t er r einen n oodza-
Zal de Langstraatse industrie
zijn vleugels kunnen uitslaan, dan
moeten er terreinen voor dispo-
bel zijn en deze voorwaarde wordt
in verschillende plaatsen niet ver
vuld, al worden pogingen aange
wend om deze situatie te verbete
ren.
Wanneer eenmaal liet Oude
Maasje zal zijn afgesloten, zal de
haven van Waalwijk, die van emi
nent belang kan worden voor de
Langstraat, niet meer zo sterk
verzanden. Daar er plannen be
staan om in deze plaats een zwa
re industrie te vestigen en zoals
we hierboven reeds meedeelden
het in het voornemen ligt de een
zijdige oriëntatie op industriëel ge
bied te doorbreken en de nijver
heid een veelzijdiger karakter te
geven, is een moderne haven een
eerste eis en is de ligging van
Waalwijk voor liet aanleggen er
van zeer gunstig. De Raad dezer
plaats is hiervan overtuigd en vo
teerde reeds een bedrag van 10
duizend gulden voor het ontwer
pen van het nieuwe havenylan.
Ook de andere plaatsen zullen
van een goed outillerend havenbe
drijf kunnen profiteren, zoals:
Sprang, Kaatsheuvel, Drunen, enz.
Behalve een goede haven moet
ook het verkeerswezen verbeterd
en op Jioger peil gebracht wor
den, omdat nu dit verkeer veelal
plaats heeft door nauwe dorps-
traversen. Te water is de Bergsche
Maas een uitstekende vaarweg,
doch het rail ver voer dient nog
meer geïntensiveerd te worden.
Waalwijk heeft plannen ontwor
pen voor de aanleg van een nieu
we weg, om daardoor het drukke
verkeer door haar hoofdstraten te
ontlasten. Of ook het eenmaal te
berde gebrachte plan tot aanleg
van een weg IIank-(Keizersveer)-
Kop van het Land (Dordrecht)
werkelijkheid zal worden, is voors
hands nog niet te zeggen. Wel zou
daardoor ,een vruchtbaar gebied
puls loten worden dat rijke bouw
producten levert.
Nieu wc ii ijverh eid
Wie enigszins op de hoogte is
met de geschiedkundige ontwikke
ling van de Langstraat weet, dat
de schoen- en lederindustrie in dit
gebied a.h.w. het monopolie be
zat en generatie na generatie zich
krachtig verzette tegen de opkomst
van andere industrieën in de stre
ken langs de Bergsche Maas. Dit
had tot nadeel, dat in tijden van
crises, die zich steeds bijna het
eerst deden gevoelen in de leder
en schoenenbranche, verschillen
de arbeiders werkloos werden en
anderszijds meerdere schoenma
kers er huiverig voor waren, om
hun zoons in het vak van de va
der te laten opleiden. Het besef,
dat differentiatie op industriëel
gebied vele voordelen biedt, is
vooral de laatste tijd levendig ge
worden en de oude mening om
trent liet monopolie der leer- en
schoenindustrie is gestorven.
Onze tijd vertoont een gans an
der aspect der Langstraatse indu
strieën.
Te Waspik Heusden en Geer-
truidenberg b.v. klinkt de rate
lende klop der stoomhamers op
de scheepswerven, evenals te
Raamsdonk. Waalwijk heeft ook
een meubelffabriek en fabriceert
naast stalen veren, kousen.
De 'scheepsschroeveiifabriek te
Drunen is welbekend. In de ver-
puinde papierfabriek te Dussen zal
eerlang een metaalwarenindustrie
wo rd e n geves tigd
Zo men ziet: differentiatie! En
deze is zeer zeker toe te juichen!
LANDBOUWERS PLUIMVEEHOUDERS
Vanaf heden verkrijgbaar bij den Plaatselijk Bureauhouder
Verzuim niet, ze t ij d i g af te halen en in te leveren
DOOR
DE WONDERLIJKE LEIDING IN HET LEVEN VAN EEN FRIES DORPSMEISJE
De grote strijd van huis naar ,het grote leven"
in de stad en dandoor moeders ziekte
naar dat leven van vroeger, dat zij ontgroeit
was, doch uiteindelijk de bestemming moest zijn
Een fris meisjesboek naar het leven, dat vlot weggaat en slechts f 2.75 kost
Verkrijgbaar in den Boekhandel Firma L. J. VEERMAN - Heusden
Vanaf heden verkrijgbaar:
van de beste FRIESCHE en ZEEUWSCHE
Selectiebedrijven. Bestellingen worden met
de meeste zorg uitgevoerd door
26
