Plaatselijk Nieuws
TWEEDE BLAD
Het Oogstfeest
NIEUWSBLAD voor liet Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard
behorende bij het
No. 6590 DONDERDAG 5 AUGUSTUS 1948
Wanneer de gelovige boer de
deinende korenakkers beschouwt,
ligt in zijn ogien stille eerbied
jegens de Schenker van deze g|oe-
de gave.
In Vlaanderen gaf hij uiting pan
zijn stil vertrouwen in een goede
oog'st door mlet Pasen op de hoe
ken van de akker een gewijde
palm te steken.
In Brabant en Limburg bidt hij
vijf Onze Vaders, wanneer de rog-
Igie stuift, in Oost-Nederland ont
bloot hij wel het hoofd, wanneer
hij de zilveren stuifmeelwolk die
over de akkers pluimt, aanschouwt.
Volksgebruiken.
Het oogstfeest is van .alle land-
bouwfeesten wel bet belangrijkste.
Voor zover deze feesten zijn blij
ven bestaan, concentreren zij zich
voornamelijk om de laatste schoof
of de laatste wagenvracht, die huis
waarts wordt gereden. Zo is het
tenminste in die Achterhoek, Lim
burg; en Twente.
Eigenaardig1 is, dat de haan bij
het oogstfeest zo'n belangrijke rol
speelt.
Wanneer in Heist (België) de
voerman zijn laatste vracht boek
weit naar de schuur bracht, kreeg
de jeugd verlof mee. te rijden. Zii
had tot taak te kraaien! Pip
deze vracht stak men een haan
en er boven over beeft bond mlen
wat boekweit samen. Van de kin
deren, die mee reden, vormde de
haan het middelpunt.
Eldjers slachtte men, bij gelegen
heid van het oogstfeest, onder en
kele ceremoniën een haan. Men
consumeerde het heerlijke boutje
ofsmeet het weg! e:n hield al
leen huid en veren over.
De haan speelt bij dit piles ziulk
ieen grote rol, omdat men in dit
dier, dat oorspronkelijk was ge
wijd aan Apollo, de personificatie
zag van de vruchtbaarheid. Hij
ve r pers c*) nlii kte de zegen van de
oogst!
Soms ook versierde' men een
uit hout gesneden hout met een
krans van bloemen en wanneer
de oogst binnen was en de feeste
lijkheden waren voorbij, spijkerde
men hem aan de schuur tot de
nieuwe oogsttijd daar was.
De oo gs ff ooi.
Was de oogst droo]g! binnenge
komen en viel hij mee, dan kreeg
elke werkploeg! van dei baas een
drinkgeld, dat veelal1 Zondags
daarop in de herber gen werd ver
teerd. Men noemde dat „devlim-
men doorgieten", welke naam er
op wees, dat het vele £tof, dat tij
dens de oogsttijd het verhemelte
had verdroogd, moest worden wegl-
gespoeld.
Soms schonk men het bier in
een teil en men wierp er dan sui
ker door. Elke deelnemer aan de
„fooi" schepte er naai' hartelust
uit met een lepel ofieder op
de beurt, zette Zijn mond aap. de
tfeil, om het zo begeerde vocht te
bemachtigen.
Voorspellingen, inzake de
oogst.
Het is te begrijpen, dat de boer
vooruit weleens graag .Wilde weten
of zijn oogst het komende jaar
goed zou zijn of slecht. Het volks
geloof heeft daartoe zijn geëigen
de middelen. Allereerst lette de
boer in het voorjaar op het ge
roep van de kwartel. Zo vaak als
deze riep, zoveel schepels rogge
zou hij oogsten.
Te Markelo b.v. heerste vroeger
het gebruik, dat men op Kerst
avond de tafel op de deel plaatste
voor men gingi slapen. Hierop
legde men een nieuwe bezem, ge
maakt van berkenrijs. De bezem
mocht nog niet zijn gebruikt. Brak
Kerstmorgen aan, dan spelde men
naar de deel', om te zien, hoeveel
graankorrels van het „slop", waar
die tafel onder stond gevallen wa
ren.' Hoe meer komlels, hoe giro-
ter oogst, hoe meer ^oglgekorrels,
des te groter de roglgeoogst, die
toch de voornaamste is op de
zandgronden.
De „Kleedbaas".
Oudtijds waren er reeds enkele
ondernemende boeren, die beno
digdheden aanschaften, om1 bij de
buren en verder afwonend en de
oogst te glaan dorsen. Inzonder
heid betrof dit hièt koolzaadv Aan
een „kleedbaas", die een cLors-
fcleed had en andere „dorsgereed-
schappien", werd de hele dorser'ij
aanbesteed. Hij voelde zich dan
a.h.w. de heer van de hlele akker
met het zich daarop bevindende
personeel. Waarschijnlijk zwaaide
hij, voor hij zijn arbeid begon,
zijn stok naar alle windstreken,
om zodoende het gehele gebied
tot zonneleien te verheffen. Ook
maakte hij de zlgt. „dorsWet" be
kend aan de medehelpers, alvo-
-rens het werk begon.
Eeh der artikelen luidde o.a.
„Die boeren zullen, zodra de
schoonmakers de vlag aan de stok
hebben, één of twee tonnen bier
naar het land doen voerendaar
na zal de kelk of nap, bij elke
oploop omgaan". Het dorsen ging
dus met zekere feestelijkheden ge
paard. 1 1
Als de aardappelen wer
den gerooid.
Bij het aardappelrooien bewaar
den de helpende vrouwen en meis
jes gewoonlijk de grootste aardap
pel, die ze versierden. Bij het
avondeten legde men die naast zijn
bord en rijmelde dan
„Hier is de aardappel uit het land,
AI op de teiloor (bord) geplant,
'tls om een giroot fatsoen,
'tls om den baas en de vrouw
te voldoen".
Na afloop van het rooien wer
den de helpers getracteerd? Vro
lijk werd er gezongién en gedanst
en boertige verhalen werden op
gedist.
In onze vermlechaniseerde tijd,
nu de machines,' ook op agrarisch
gebied, zoveel werk' van de ooe-
ren hebben overgenomen, is ook
veel poëzie van de arbeid ver
dwenen. Trof. Schrijnen zegt, dat
onze prozaïsche, hoogwijze, cy-
nisch-onverschillige tijd, ons leven
arm doet zlijh, kil; en nuchter, al
lies gladstrijkt, waar zij: het vermag!
en de laatste sprankjes poëzie
dooft, die nog opvoriken uit de
schatkamers van sprookjes, sagen
en legenden. Is dit ook niet van
toepassing: op hetgfeen we hierbo
ven schreven, omtrent de poëzie
rqnd de veldarbeid?
IIEUSDEN.
Aan het postkantoor alhier
en het daaronder behorende ambts
gebied werd gedurende da maand
juli 1948 ingelegd f17501.44, te
rugbetaald f29586.89. Het laatste
door dat kantoor ujtg|elg|even boek
je draagt het nummer 13648.
ALMKERK.
0 ~—t Het waterschap „De drie
sluizen" heeft piet voornemen om,
in samenwerking met de gemeen-
te,. zlo spoedig moglelijk over te
glaan tot die bouw van een vaste
brug over die Alm. Tot nu toe
doet nog steeds, een noodbrug
dienst. Een brug aan de Emmlk-'
hovensesteeg is thans hersteld.
ANDEL.
Voor het examlen costumiè-
re slaagiden te 's Gravenhag'e de
dames A. v. Berkel, B. Nayen en
R. Bonman.
Voor het prac tijkexamen
boekhouden slaagden de heren J.
Kraay en P. de Fijter, voor het
middenstandsexamen de heer H.
van .Noorloos.
BIESBOSCH.
Naar schatting! zullen de
Biesboschwerken een bedrag vor
deren van 45 millioen giüiden.
CAPELLE.
Blijkens het voorlopig pro
gramma van de door de Oranje
vereniging „Wilhelmina" te orga
niseren jubileumfeesten zal de le
dag 31 Augustus a.s., in het teken
staan van de Jeugd, 's Morgens zal
bij het raadhuis een aubade plaats
hebben en na de middag kinder
spelen, gevolgd door een voetbal
wedstrijd tussen een schoolelftal
van de Openbare en een van de
Bijzondere school, 's Avonds een
avondconcert, verzorgd 'door de
plaatselijke muziek- en zangvere
nigingen en tot slot lampionop
tocht.
Zaterdagnamiddag 4 September
zullen volksspelen voor groteren
worden gehouden, terwijl de gym
nastiekvereniging „Patria" een de
monstratie zal geven. Het avond
concert wordt gegeven door de
Sprangse muziek- en zangvereni
gingen in ruil voor een concert
dat de Capelse muziek- en zang-
vereen., de Oranjevereniging te
Sprang 'Zaterdag 28 Aug. aanbie
den. Tot slot van deze tweede dag
een openluchtspel „In Naam van
Oranje".
De kroningsdag, Maandag 6
Sept. volgt onder auspiciën van
de drie in Sprang-Capelle bestaan
de Oranjeverenigingen een allego
rische optocht. t
De feestien ter viering van
de verjaardag van het gouden re
geringsjubileum van H. M. de Ko
ningin zullen te Vrijhoeve-Capelle
op twee achtereenvolgende dagen
worden gehouden en wel Dinsdag
31 Aug. en Woensdag 1 Sept.
De postduivenvereniging! Die
Luchtvaart hield j.l. Zondag met
jongje duiven een vlucht vanaf
Mons (B.) met de vol'gjende uit
slag
j, van Doornik' 1, 8, 25, 32 en
45; J. van Oosfcerhout 2 en 15;
J. van Raamsdodk 3,. 27, 33 en
34; Adv. Spieringls 4, en 12; J.
die Mieter 5, 6, 10, 23, 28, 35 pin
39; P. Nieuw erfhuizen 7, 13, 17
ten 24; Adr. Blom 9, 16, 21, 26,
29 ten 42 B. Pols 11 H. Verduin
14 en 19; Gebr. van Ojnaenoort
18, 22 pn, 43; E. Haverhals 20;
G. Treffers 30, 36, 46 en 50;
H. Vos 31 St. van Peer 37, 39
en 48 Adr. Klootwijk 40J. Nieu
we nhui zien 41 en 47 JVL de Jong
44J. van Zutfen 46 en W. Ver
steeg 51. 1
'Zondag a.s. wordt een vlucht
gehouden vanaf Quievrain '(Fr.)-
Tien einde in de verschillen
de wijken buurtcomité's op te rich
ten welke behulpzaam zullen ziijn
bij het samenstellen van de alle
gorische optocht ter gelegenheid
van de te houden Jubileumfeesten
1 en die huh aandacht zulten wijden
aan de versiering der straten, wor
den thans op initiatief van de
1 Oranjevereniging! „Wilhelmina" in
de diverse buurten openbare ver
gaderingen gehouden.
s De kans, dat de muziektent,
staande naast het gemeentehuis te
Vrijhoeve-Capelle zou verplaatst
worden naar Sprang, is nu voorbij,
doordat 't bestuur van de muziek-
verehiging „Sireiia" deze tent aan
gekocht heeft van het ontbonden
kioskcomité „S.H.E.", destijds ge
vormd uit de besturen van de
muziekvereniging „Sirena" en de
Chr. glem. zangverenigingen „Ex
celsior" en „Hallelujah".
DRONGELEN.
Het vervaardigfen en leve-
ren van ijzerwerk voor de brug
over het Afwateringskanaal Den
JJosch-Drongtelen is tegen f3.442
gegfund aan de N.V. Holandsche
Constructie Werkplaats eh 'Machi
nefabriek te Krimpen a.d. IJssel.
GIESSEN.
Diverse door de oorlog Ver
nielde brüglgien over de vlieten
zijn .thans weer hersteld en voor
het verkeer geopend, al moeten
ze nog afgewerkt worden.
Mej. R. Schouten alhier,
slaagde te 's Hagfe voor het exa
men costumière.
's-GRAVENMOER.
(Op 30 Juli j.l. kwam de
Boerenleenbank alhier in algemene
ledenvergadering bijeen, in. het
Wapen van 's Gravenmoer.
Na opening door de voorzitter,
las de secretaris de notulen der
vorigje algemene vergadering, wel
ke ongewijzigd werden goedge
keurd en getekend.
Hierna liet de kassier het jaar
verslag over 1947 horen.
Wegens periodiek aftreden van
een lid van het bestuur en van de
Raad van Toezicht, werd ovier-
g|eig|aan tot stemming. De; heer H.
v. d. Dussien werd herkozen als
bestuurslid en de heer C. L. Claas-
sen ais lid van de Raad van Tqc-<
zicht. 1
Die rekening1 en balans over
1947 werd besproken en gloied-
glekeurd. Besloten werd het winst-
saldo over 1947 bij; de reservle
te voegen.
De rente welke over 1948 zal
worden vergoed, is alls voliglt vast
gesteld
Spaargeldentot f2500.2.16
pet., van f2500.en hogier 1 pet.
Geblokkeerde gelden 1 pet. Lo
pende rekening! 1 pet. t
Voor voiorschottien met borgen"
werd de rente vastgesteld op 41/4
pet., voor crediet mtet hypo-tibe-
cair onderpand of onderpand van
effecten 4 pet.
Die kassier deelt nog! mede, dat
in de week van 8 t.m.14 Au,gj.
a.s. de bank wegens vacantie (gle-
s'lbten zal zijn. Hierna sluit de
voorzitter de verghderinjg.
Vrijdagavond 30 Juli j.l.
kwam in café F. van Dongen de
Oranjevereniging! alhier, onder lei
ding van haar voorzitter, de heer
J. Loeff, in vergadering bijeen. Ha
de opieningi werd het progframma.
voor de a.s. feestdagpn 6esproken.
Pp 30 Augfustus 1948, 's avonds
om 8 uur, zal! een herdenkings
dienst worden gehouden in de
Ned. Herv. kerk, waarin zal voor-
gjaan Dr. v. d. Valk uit Rotter
dam. 31 Augustus zullen de school
kinderen eerst enkele nummers
zingjen voor het glemeehtehuis,
waarna op het feestterrein aan de
Hoofdstraat in de mor gpnuren kin
derspellen zullen worden georga
niseerd. In de middaguren zal een
optocht van versierde wagpns enz.
door het dorp trekken, ter
wijl 's avonds een concert zal wor
den gegleven door het fanfarecorps,
„Euterpe" met enkele zangvereni
gingen.
Pip 1 Sept. zullen in de middag
uren volksspelen worden gehou
den op het feestterrein, terwijl in
de avonduren een concert zal wor
d-en gegleven door het muziek
corps „Crescendo" uit Nieuwen-
dijk met nog! enkele zanlgjvereni-
ginjglen uit ons dorp.
Pp 6 September zal in de mid
daguren een kinder optocht worden
georglaniseerd en des avonds vuur
werk op het terrein aan de Molen
dijk.
De voorzitter drong er op aan,
dat in elke wijk voor pen behoor
lijke wijkversiering1 zou worden ge-
zorgd, terwijl op verzoek van pn-
kele leden zal worden getracht ook
op de Vaartweg1 nog iets te doen,
voor de ouderen die daar wonen
en waarvoor het bezwaarlijk is zich
telkens naar de Hoofdstraat be be
gaven. I
Nadat nog enkele dingen betref-
