Plaatselijk Nieuws
Hoe men over
PETER VAN ANDEL
denkt als auteur.
VERLAGING PRIJZEN SPECE
RIJEN. -
Ee prijzen, van specerijen zijn
enkele malen aan veranderingen
onderhevig geweest. Thans gelden
de volgende prijzen, waarin voor
enkele specerijen prijsverlagingen
zijn verwerkt van 2 tot 16 cent
per 100 gram. Kaneel kost ten
hoogste 33 cent per 100 gjram
ongemalen, 35 cent per 100
gram giemalen los, 28 cent per
•blikken of cartonnen strooier van
50 gram. 41 cent per flesje van
50 gram, ió cent per blikken of
cartonnen strooier van 25 gram
en 12 cent per flesje van 25 gram.
Kruidnagelen ongjemalen los 1,3
cent per 100 gram glemalen los
15 cent per 100 gram, 18 cent per
strooier, 14 cent per flesje van
50 gram, 11 cent per strooier,
7 cent per flesje van 25 gram.
Venkelzaad ongemalen los 12
cent, gemalen los 14 cent j)er 100
gram.
Gemberwortel kost 27 cent on
gemalen los en 29 cent gemalen
los per 100 gram.
Tenslotte mag Gardamon ten
hoogste f 1.80 onjglemalen los en
f1.82 gemalen los per 100 giram
kosten.
VRIJE PRIJZEN VOOR AZIJN.
Aangezien de productie van azijn
een ruim aanbod verzekert ener
geen glevaar bestaat voor prijsstij
ging! op grond van schaarste, zijn
met ingang! van YVoiemsdag: 13 Oc-,
tober 1948, de maximumprijs re ge
iingen voor gistinigjs- en syntheti
sch e azijn ingetrokken.
EE BRAN D|S TO F FEN)V O O R ZIE -
NING IN CE TUINBOUW.
Aan kwekers van bloemi.sterijge-
wassen en van groenten en fruit
onder glas zijn voor het komende
seizoen hoeveelheden brandstoffen
toegewezen, welke overeenstemmen
'met het geschat verbruik van het
betrokken bedrijf. Eeze regeling'
betékent een verbetering ten op
zichte van die van het vorige jaar,
toen slechts voor de eerste 200
M2 oppervlakte onder glas een
hoeveelheid brandstoffen werd ver
strekt, gélijk aan 100 pet. van de
berekende behoefte. Voor de rest
van het bedrijf werd toen 80 pet.
van - de behoefte toegewezen.
Ee moeilijkheden, welke zich in
de productie en het transport van
brandstoffen nog siteeds voordoen,
"hebben het onmogelijk gemaakt
aan de tuinbouwers die soorten
brandstof toe te wijzen, welke 211'
rfebben aangevraagd'. In eerste 'in
stantie wordt de brandstof ver
strekt in de vorm Van gascokes,
terwijl voor de toegewezen extra
hoeveelheid (boven die van het vo
rig jaar) Amerikaanse kolen, die
een afwijkende kwaliteit bezitten,
zullen wórden geleverd.
Ee kwekers, die het vorige jaar
met olie stookten en thans niet
vaste brandstoffen, krijgen het
equivalent van het voor het afge
lopen seizoen vastgestelde kwan
tum olie toegewezen in 50 pet.
niijncokes en 50 pet. Amerikaau-
se kolen. Voor hetgeen deze. kwe
kers méér hebbben aangevraagd
dan dit equivalent, worden Ameri
kaanse kolen verstrekt.
OOK ONRUST Of SUMATRA.
In de residentie Tanapoeli, in het
Republikeinse gebied op Sumatra
is door de Republikeinse legerlei
ding de staat van beleg afgekon
digd. Men verwacht namelijk elk
ogenblik een aanval van opstande
lingen. Het binnenlands bestuur
van Tapanoeli heeft gezegd, dat
het door de gebeurtenissen, die
zich in de tweede helft van Sep
tember en begin October in Tapa
noeli hebben voorgedaan en de ge
vechten tussen de vroegere Ban-
teng Negara en het Republikeinse
leger, niet meer in staat is om zijn
bestuurszaak uit te oefenen.
Op het ogenblik staan er inTje-
poe op zijn minst twee oliebron
nen in brand.
Sediad-it, de oud vice-premier
in het kabinet van Amir Sjarifoe-
din, die onlangs is overgelopen
naar de communisten, zou bij een
actie gedood zijn.
Ook zou het lijk van dr. Moe-
wardi, de leider van de Gerakan
Rakjat Revolusioner, in de om
geving van Sol O' zijn gevonden.
Deze zou zijn vermoord door de
communisten of de Mohammedaan
se regeringspartij. Dit soort moor
den is al geruime tijd aan de gang
v.n.l. tussen de communisten en
de Ismalieten. Het aantal moorden
op vooraanstaande figuren in de
Republiek neemt met de dag toe.
Een verslaggever van de Masjoe-
mi heeft intussen gezégd, dat o.a.
te Madioen 22, in Tjepoe 12 en
te Ponorogo eveneens 22 bekende
figuren uit de partij <Jooe opstan
delingen zijn vermoord.
IIEUSDEN.
Het zesjarig zoontje van de
heer C. v. Wijk in de Wijksestraat
was met een paar kameraadjes naar
de haven gegaan om te vissen..
Het knaapje had daarbü het on
geluk te water te geraken en jam
merlijk te verdrinken.
De kameraadjes waarschuwden
niet de personen, die in korte na
bijheid waren, doch liepen naar
huis, om daar het ongeluk te ver
tellen. Na ruim een uur dreggen,
werd het kind opgehaald en kunst
matige ademhaling toegepast, de
ze mocht evenwel niet meer baten.
Dinsdag a.s. zal er door het
Consultatiebureau alhier op de ge
wone tijd zitting worden gehou
den.
AALBURG.
De aangekondigde predik
beurt van de Ger. Gemeente pp
heden, Maandagavond, door ds. V.
d. Berg, giaat niet door..
ALMKERK.
Ee keuring van dienstplich
tigen lichting! 1950 zal voor deze
gemeente plaats hebben op Maan
dag 15 Nov. a.s. te 's Bosch.
Ee uitslag van de kin der-
ballonwedstrijd van het j.l. ge-
-houden Oranjefeest, is als volgt
Elly Rombout ie pr.., Kees van de
Water 2e pr., Jan de Bok 3e pr.,
Gerrit Teuling 4e pr., Cornelia
van Steenis 5e pr., Peter Geudeke
6e pr. en Johanna Straver 7e pir.
CAPELLE.
Aan de aannemer H. Wa-
gemakers alhier is als laalgste in
schrijver opgedragen het bouwen
van een winkelhuis met bakkerij
te Kaatsheuvel' voor de heer v.
d. Oord-Heijs. t
Met een tweetal feestavon
den in de zaal Cové-van der Haart
aan de Nieuwevaart, heeft de af
deling Sprang'-Capelle e.o. van
(Volksonderwijs j.l.. Maandag 11
en Dinsdag 12 dezer haar 25-jarigl
bestaan gevierd. Maandagavond
voor de leden, wonende ten Z. :yjan
het Afwateringskanaal en Eiinsd'a|gl
voor hen ten N. van dit water.
Ee eerste feestavond memoreer
de die voorzitter, de heer L. Pol
dervaart, die oprichtingsvergade
ring, waarop Klaas de Vries, toen
tertijd Algemeen Secretaris van
Volksonderwijs, een lezing hield.
Spr. liet de destijds gekozen be
stuursleden de revue passeren,'hér-
dacht opi gevoelvolle wijze hen,
die het bestuur der afdeling ;in
deze 25 jaren door de dood ont
vielen, 0111 tenslotte twee bestuurs
leden, die vanaf de oprichting hun
beste krachten aan de afdeling
hébben gegeven, de heren G. A.
S. de Bas en J. Michael, te hul
digen. Afgevaardigden van de mu
ziekvereniging! „Kunst na Arbeid"
en die gemengde zangvereniging
,,'t Rozeknopje" complimenteerden
de afdeling met haar zilveren ju
bileum, terwijl de algemeen Se
cretaris van Volksonderwijs, de
heer A., van Wijngaarden uit Am
sterdam in een korte rede wees
op het feit, dat Volksonderwijs
zijn veteranen nooit genoeg! kan
eren dat ieder op zijn plaats moest
ijveren voor goed onderwijs in het
algemeen en voor de Openbare
school in het bijzonder.
Na dit officiële gedeelte voerde
de toneelvereniging! „Harmonie"
uit Oosterhout op te roemen wijze
een blijspel in drie bedrijven „Gijs
Bekijkt 't" van Jac. Bess op, een
stuk, dat zeer veel verwikkelingen
rijk was, maar ten slot tie een „hap
py end" had. Ee aanwezigen, bei
de avonden was de zaal tot de al
lerlaatste plaats beziet, terwijl en
kelen zich een staanplaats moesten
getroosten, hébben genoten van
het goede spel.
Aan de muziekver. „Kunst
na Arbeid" is bij besluit van B.
en W.. van Sprang-Capelle toe
stemming verleend tot het organi
seren van een vlerloting voor (aan
koop van nieuwe instrumenten.
iMjet „Ee Grote Beer" hoopt
onze dorpsgenoot, de oorlogjsvrii-
willigler E. G. Both, in het begiin
van de volgende week uit Indo
nesië te repatriëren. Een comité
is bereids gevormd om hem een
hartelijke ontvangst te bereiden.
iMjet aanvankelijk 3 5 leden
is te dezer plaats^ een nieuwe
voetbalvereniging! opgericht door
voetballers .welke niet op: Zondag
wensen te spielen. Aan de vereni
ging1 is de naam „Nooit Gedacht
'48" gegeven.
DUSSEN.
Eins dag had in de vlasfa
briek van de Firma Raams - een
ongeluk plaats, d;at nog! vrij gjoed
is afgelopen. Toen de heer B.
de Rooij bezig was met het op
slaan van vlas boven in een schuur,
gleed hij uit en viel in een 12
metjer diepe opening, waar hij van
alle kantien bekneld zat. Na een
half uur werken, wist men hem,
in bijna bewusteloze toestand, uit
zijn benarde postitie te bevrijden.
Het Wit-Gele Kruis zal ver
plaatst worden naar den hoek, in
het huis van de heer Johs. van
Dijk.
GENDEREN.
Dezer dagen had P. Bou-
man het ongeluk zijn duim ge
deeltelijk af te zageh, terwijl een
zoon van C. van Wijk het ongeluk
OUD-:MINISTERS ONDER
SCHEIDEN.
Bij K.B. zijn benoemd tot ridder
in de orde van de Nederlandse
Leeuw
Mr. C. G. W. H. baron van
Boetzelaer van Oosterhout, oud
minister .van buitenlandse zaken.
Mr. Er. P. J. Witteman, oud-
minister van binnenlandse zaken.
Er. J. J. Gielen, oud-minister
van onderwijs, kunsten en welen-
schappen.
A. H. J. L. Fievez, oud-minister
van oorlog en marine a.i.
Ir. H. Vos., oud-minister van
verkeer en waterstaat,
en is benoemd tot commandeur
in de orde van Oranje-Nassau
Mr. J.. A. Jonkman, oud-mi
nister van overzeese gebiedsdelen.
In het „Gelders Eag'blad" van
12 Juni 1948 vonden wii een be-
landwékkend artikel over de bil
velen onzer lezers goed' bekende
auteur Peter van An del, geboren
te Andel, thans wonende te Rot
terdam. 1
Toen de grote Vlaamse schrijver
Stijn Streuvels als jonge mail Ka-
rel van de Woestijne en Emma
nuel de Bon ontmoette en daar
door opgenomen werd in de me
de werkerskring van hun tijdschrift
gebeurde het meest vermakelijke,
in nun ontmoeting 's avonds, toen
die twee hem naar de trein brach
ten en Sttijn Streuvels Gent ver
laten had. Emmanuel de Bon
vroeg tóen opeens „Ja, wat voer
je daar eigenlijk uit in je dorp?"
En Stijn Streuvels zei, terwijl de
trein al reed, door het raampje
heen„Ik ben bakker, mijnheer".
Stijn Streuvels is het verblufte
gezicht nooit vergieten, waarmee
de twee grote Vlaamse schrijvers
de trein nakeken. Maar een halve
eeuw later deed de Nederlander
Peter van Andel hetzelfde.
Hij stapte op 30-jarige leeftijd
van achter de oven naar de schrijf
tafel en slaagde ook. Beter ge
zegd niet van achter de oven,
maar van a,chter het geestkracht
vernietigende loket van het stem
pellokaal, waar in "de crisisjaren
na '30 ook menige bakkersknecht
terecht gekomen was.' En er wa
ren geen Karei van de Woestijne
en Emmanuel 'de Bon om zijn
eerste stappen te steunen. Er was
even, in 1938, dr. Henri Polak,
die zijn werk las en hem aanvuur
de en wist, dat de stempelaar sla
gen zou, maar toen Peter "van
Andel na jaren zwoegen met de
taal en jaren vechten tiegen het
deprimerende van het stempello
kaal zijn eerste boek „Zeven dui
gen Arbeid", voltooid had, was het
1940 geworden endr. Henri
Polak was er niet meer.
Voor één ding kwam het boek
echter vroeg glenoeg. Hjj voltooi
de het drie dagen voordat hij $ls
arbeider naar Duitsland zou moe
ten Ten hij .ging! niet. Petier van
Andel, de wierkloze bakker, was
schrijver geworden, maar va.11 het
feit, dat enige maanden later zijn
boek rond ging' en de mensen
greep, 'merkte hij weinigl. Hij merk
te alleen wat van herhaalde op
roepen van de Arbeidsbeurs 0111
naar Duitsland te gaan en meer
nog van de worsteling; met de
figuren in zijn tweede roman
„Daarom ruisen de bome.11", korte
tijd later gepubliceerd, die door
critici als Ben van Eijsselstein,
Ernst Groeneveld en anderen de
beste van die jaren werd genoemd.
Binnen een jaar nadien voltooi
de hij zijn derde Frans Eldkom,
een Dwaas"., die eveneens met veel
lof ontvangen werd.
Helaas, het was middan 1942
en het was oorlog. Ee strijd met;
de wapens en die der geesten,
waarin ook hij kiezen moest. Hij
vervulde zijn contract voor „Frans
Eldkomj, een Dwaas", en legde de
pen ineer. Het einde van de oorlog
liet toen nog drie jaar pp ziich
wachten en ze brachten de voor
malige stempelaar en bakkers
knecht even berooid aan het einde
als hii er ingegaan was. Toch,
aan het einde van de oorlog, be
gon hit de worsteling! pm het 011-
mogelijke weer en bouwde, nogj-
maals een romanproductie op. ïdii
schreef reeds twee romans en een
bundel novellen en verhalen en zal
spoedig een derde roman yol-
tooid hébben, terwjjj zijn eerstle
thans van de jiers gekomen is.
In die eerste greep hip te ruig!
naar een klein oud stadie, .waarvan
hii 4de sfeer en de mensen in zich
opgenomen had, toen hii er jaren
geleden achter de broodkar liep.
Het verhaal zelf is fictief en heeft
als hoofdfiguren een heel zuivere,
jonge patricische vrouw, een man,,
een autoweg en een kathedraal.
Het draagt tot titel„Ik heb ge
zondigd" en verscheen bh „Ee
Boekerij" te Baarn.
Het is de eerste zin, waarmede
de jonge vrouw van zich begiint
tewertellem.: „Ik heb gezondigd"'
en dit met de verrassende toevoe
ging1 „enik ben verheugd. Ik
heb gezondigd en ik zal mij zelf
nu, enkel om de vreugde, die het
mij geeft, voor ogen gaan stellen,
hoe ik het deed. En gij, gij moet
zwijgen. Gij kunt mij niet raken.
Mij niet en mijn vervoering niet,
mij niet en mijn daad niet. Want
ik heb mijn „ik heb gezondigd"
zelf al gezegd".
