voor FOTO'S: VISSER ZN. - WERKENDAM
Administraties
Verzekeringen
W. P. VAN DER ZALM
8
I
pootaardappelen en zaden
bij ADR. VERWIJS - Andel, N.Br.
INGEZONDEN
Gevonden en verloren voorwerpen
Sportnieuws
Pracht
Koperen
Vergassers
LandbouwersI!
BESTEL NU REEDS
De Waterbeheersing
Bommelerwaard
A. J. GORTER
GORINCHEM
C. J. VERDOORN
van de
Tel. 2609
Makelaarskantoor
Vischmarkt 10
WEDER VOORRADIG:
Bergstraat Wijk
Koopt
Goedgekeurde Pootaardappelen
Bestellingen in alle gewenste
rassen en maten, zowel voor
Herfst- als Voorjaarslevering,
worden met de meeste zorg
uitgevoerd door
Telefoon 6 - GENDEREN
Uw goedgekeurde
vooral wat de vroege soorten betreft,
Giro 260943 - Tel. 23, doorverb.
Op voorstel van R. en W. wordt
besloten tot verzwaring van de
Hoofdtanden in de Burchtpolder.
De kosten bedragen f11,300 en
het werk zal onderhands worden
uitgevoerd met oplevertijd 1 Dec.
Voorstel van B. en W. tot het
toestaan van een crediet van f 1572
voor het weer in orde maken der
sluisdeurtjes onder de brug opliet
Plein. Deze deurtjes zullen dan te
vens verhoogd worden om dienst
te doen als waterkering.
Wordt verleiend.
De heer Visser hoopt dat de
haven zo spoedig mogelijk zal
worden gedempt.
Ontwerpverordening tot heffing
en invordering van bevolkingsle
ges met ingang van 1 Jan. 1949
en die der heffing van 150 opcen
ten op Personele Bel. worden
onveranderd vastgesteld.
Uitloting Obligatielening 1900.
De aandelen bedragen f 500: de
nummers zijn 126, 149, 129, 133.
Vaststelling rekening Burg. Arm
bestuur, over het jaar 1946.
Nadelig saldo f369,90; subsidie
uitbetaald f 1828,12.
Voorlopige vaststelling bedrijf s-
rekeningen en gem.-rekening 1946,
met "staten van oninbare en nog te
verhalen posten en bezwaarschrif
ten belastingen. Dit wordt in co
mité vergadering behandeld.
Die posten sluiten met f 57014.58
en f 59400.08.
De heer Brienen brengt dank
aan het college van B. en W. en
de secretaris voor de keurige boek
houding.
Het lid v. d. Wiel heeft enkele
schriftelijke vragen gesteld aan het
college van B. en W. n.l. het af
rasteren van de riolering nabij het
veer, het in orde brengen van het
Plantsoen aan de Uitbreiding dat
door- de Duitsers is verwoest, het
verkrijgen van een gemeentelijk
sportterrein en speelplaats, het ver
harden van de wegen en paden
aan de Uitbreiding en ten slotte
een hetere straatverlichting, daar
er de vorige week verschillende
Jampen niet brandden.
De Voorzitter zal al deze zaken
behandelen en in B. en W. onder
zoeken, waarna sluiting.
Po stduiv enliefhiebbe rs
iMet inganigi van 15 October is
in het Land van Altena op g!e richt
een Postduivenvereniging! van Za
terdagvliegers, onder ide naam van
„de Altenabode", met aanvanke
lijk 34 leden, aangesloten bij de
N.B.V.Z.
De vereniging strekt zich uit
over Woudrichem, Oudendijk, Rijs
wijk, Giessen, Andel, Veen, Wijk
en Aalburg. Liefhebbers geeft u
op als lid oj steunt op andere wij
ze deze mooie sport. Niet alleen
mogien wij dit beschouwen als een
moöie sport, maar bedenk u eens
wat een postduif op andere wijze
kan presteren. De naam postduif
zegt al genoeg.
Inlichtingen oijitrent deze ver
eniging bij de onderstaande be
stuursleden.
C. v. d. Stelt, voorzitterM.
Groeneveld, penninghieester J. W.
Wilhelm, secretaris allen te Wou
drichem.
P. Westerlaken, comm., Rijswijk.
A. Verbeek Gz., comm., Veen.
De waterbeheersing in de Be
tuwe in het algemeen en in de
Bommelerwaard in het bijzonder,
is geen eenvoudig vraagstuk. Mei
name is in dit laatste gebied, waar
bij allerlei factoren in het geding
komen, dit probleem al zeer moei
lijk. Daar is vooreerst de geogra
fische ligging .van de Bommeler-
waard, daar dit gebied wordt om
strengeld door twee glrote rivieren,
waarop de „waterstand" in deze
streek correspondeert. Bij hevige
regenval b.v. veroorzaakt de kwel
een hoge stand, in droogte perio
den een lage stand van het watier
in de Bommelerwaard, m.a.w. in
bet eerste geval' is het watersur-
plus een ware last, die weggewerkt
moet worden, in b$t laatste geval
een tekort, dat de stand der ge
wassen enz. nadelig beïnvloedt.
Hier speelt echter ook de hoogte
van de bodem een belangrijke rol.
Het maakt n.l. verschil of de .bo
dem, zoals bij Rossum b.v. een
paar meter boven N.A.P. ligt,
dan of deze, zoals in het Westen
in de Bommelerwaard, nog gleen
twee meter boven dit pieii komt.
Globaal 'kan men zeggen, dat
de bodem van dit gebied naar bel
Westen geleidelijk daalt, terwijl
hier kommen en rugglen de glrond
markeren.
Reeds in de 121e en ije eeuw
tonen ons een samenleving, die
reeds op zodanige trap van ont
wikkeling staat, dat het, naar Br,
Beekman gelooft, niet is aan ,te
nemen, dat er voor die tijd nog
geen dijken langs de rivieren la
gen. Dijken zouden reeds tijdens
Karei de Grote b.v. in Friesland
zijn aangelegd.
Deze dijkaanleg, in zijn primi
tieve vorm, was niet zo heel moei
lijk. De oudste bedijkingen lagen
vroeger vierder van het water ver
wijderd dan treden. Beekman leidt
dit af uit het feit, dat op> véle plaat
sen de buitendijks geleglen gron
den sterk zijn aigenomen.
Dijkaanleg was een der eerste
factoren tot verbetering van de
wate rbehee rsi ng.
In de Bommelerwaard bracht de
yerleggiing van de Maasmond naar
de Am er, het sluiten der Heeren-
waardense Overlaten en de Maas
kanalisatie een nieuwe verbetering
daarvan, al brachten deze werken
voor het gebied rond Eriel, He-
del,. Wel) en Amrnerzodeh dit na
deel, dat aan de polders alhier in
de zomer te veel water werd ont
trokken. En nu de uiterwaar
den langs de Maas met meer wer
den overstroomd, bleef de natuur
lijke bemesting ervan tevens ach
terwege.
De bewoners duchten dus thans
geen overstromingen meer zoals
eertijds, toen zij' op terpen _of
vluchtheuvels veiligheid moesten
zoe'ken. Nog draagt een gedeelte
bij Fiedel de naam van „Ee
Woerd" en spreekt men nog van
de „Woerden" 'bij Eriel en „Wor-
dragen' 'bij Ammerzoden. Doch de
ze historische hoogten zelf zijn
reeds lang gloed deels verdwenen.
Ee boeren beschermden door ka
den hun bouwland en individueel
zorgde elk der polderbewoners
voor het onderhoud van de ri
vierdijk, die ook de langs de rivier
gelegen dorpen moest beschermen.
Eerst later werden dorpen gesticht
in het midden van de Bommeler
waard Bruchefti in 1319, Kerk
wijk en Del wijnen in 1321.
Sommige polders bouwden mo-.
lens en sluizen, zoals de polder
Nederhemert. Te Zuilichem tracht
te de windwatermolen het water
uit de omringende polder op peil
te houden en na „verdekkering"
bleef hij dienst doen tot op heden.
De molen te Zaltbommel werd
in 1854 gesloopt en vervangen
door een machinale inrichting.
Doch de stoomgemalen, zoals
ook dat te Nederhemert, waren
van Je kleine capaciteit, dan dat
de ontwatering of waterbeheersing
er voldoende bij was gebaat.
Veel water werd door natuurlij
ke lozing op de grote rivieren af
gevoerd. Zo loosde b.v. een groot
gedeelte van Zuilichem natuurlijk
op de Waal, door een Sluis, die
echter al in de j[6e eeuw werd op-
heven. De functie ervan werd door
een sluis in de Maasdijk overge-
genomen. Vele molens zijn er in
de Bommelerwaard gesloopt en in
de laatste oorlogsdagen werd nun
aantal nog vermeerderd. Uit land
schappelijk oogpunt is dit zeer te
betreuren.
Er zijn. enkele factoren te noe
men, die het „waterprobleem" in
de Bommelerwaard niet vereen
voudigen.
Allereerst is daar het verschijn
sel van het „iiikalven", een tech
nische term, waaronder we te ver
staan hebben, een gedeeltelijk' vol
lopen van de „waterleidingen"
met zand, omdat de kleilagen door
zandlagen worden doorsneden.
De andere belemmerende factor
is de „kwel", die speciaal in die
gebieden, waar de zandlagen dicht
bij de oppervlakte komen, het
sterkst is. Daardoor is de kwel
in de winter bij hoge rivierstan
den sterk en in de zomer vloeit
het water gemakkelijk weg.
Het gevolg van de hoge grond
waterstand in de winter en in het
najaar is, dat de bewortelingder
gewassen, dan zeer onvoldoende is,'
daar de wortels zich niet ontwik-
kielen heneden de grondwaterstand
Lang blijft de cultuurgrond koud'
en zo blijft de groei der gewasr
sen lang uit. En 's zomers doet
deen paar weken uitblijven van het
regenwater verschillende boenen al'
verlangend er naar uitzien, omdat
de weilanden reeds zo spoedig on
der watergebrek lijden.
Nu zou men op grote schaal
over kunnen gaan tot drainage.
Doch ^al dit effectief zijn, dan
dient het peil der sloten voldoen
de laag te zijn. Begreppeling en
drainage helpen evenwel niet, als'
het profiel der Moten zo jgbed
als verdwenen is. Deze toch zitten
vaak volgegroeid met waterplanten
én zo wordt de afwatering ten'
zeerste belemm erd
Al deze bezwaren heeft men wel
ingezien en plannen zijn ontwor
pen om ze uit de weg te ruimen,
zoals J>.v. het vernieuwen van; het
stoomgemaal te Nederhemert.
Verder bestonden er plannen tot
het stichten van een gemaal te'
Rossum, voor de waterbeheersing
van het gebied ten 'O. van de
Rijksstraatweg.
De aan de gang zijnde ruilverka
veling in het Zuidelijke gedeelte
van de Bommelerwaard, draagt in
niet geringe mate bij tot de verbe
tering van de waterbeheersing al
daar.
Toch moet er nog veel verbe
terd worden op hydrografisch ge-
gebied in de Bommelerwaard, wil
de agrarische productie in deze
streken die van andere landbouw
gebieden in onts land op zij stre
ven.
GEPASTEURISEERDE MELK.
Volgens courantenberichten is
door Ir. Huisman in een radio-
uitzending uitslaande van de Rege
ringsvoorlichtingsdienst o.m. ge
zegd
„Op dit ogenblik zijn er nogi
geen voldoende waarborgen, dat
het gebruik va,n ongékookte fles
senmelk geen glevagr oplevert. Zo
lang dit niet verandert, doet men
het' beste de flessenmelk te ko
ken".
De Directeur van de Keurings
dienst voor Waren te 's Hertogen
bosch deelt ons in verband hier
mee mede, dat de controle, op
de als „Gepasteuriseerde Melk"
aangeduide flessenmelk, welke
door de Keuringsdienst wordt uit
geoefend, zodanig) is, dat de mo
gelijkheid om deze melk zonder
gevaar voor de glezondheid onge
kookt te drinken, ruimschoots is
gewaarborgd. Het publiek moet
er echter op letten, dat de sluiting
van de flessen voorzien is van de
aanduiding Gepasteuriseerde Melk-
Voor flessenmelk, niet voorzien van
deze aanduiding, gleldt die waar
borg niet.
GEVONDEN op de dijk onder
de gemeente Wijk én Aalburg,
twee klossen touw én een staal
draad van ongeveer 3V2 meter
lengte. Inlichtingen te b ekomen bij
de Postcommandant der Rijkspoli
tie te Wijk en Aalburg.
GEVONDEN: twee muntbiljet
ten: rubber kinderlaarsjes; hoofd
doek en bij tandarts Baks laten
liggen een pet.
Inl. bij de Postcommandant der
Rijkspolitie te Woudrichem.
VERLOREN: Boodschappentas;
een paar zwarte regenpijpen (been-
pijpen).
Inl. bij de Postcommandant der
Rijkspolitie te Woudrichem.
GEVONDEN: een paar wanten.
Terug te bekomen bij Gezusters
Bouman, Aalburgsestraat B 115 te
Wijk.
VERLORENeen vulpen, vanaf
Veen naar de gemeente Almkerk.
Terug te bezorgen bij Jac. van
Leeuwen te Almkerk.
VERLOREN-: een T.M.I.-dyna-
mo in de Korte Steeg te Aalburg.
Terug bezorgen bij Joh. Ver
steeg, C 107, Aalburg.
WERKENDAM.
Uitslag voetbalcompetitie K.N.V.
B. 4e klas.SleeuwijkKoz. Boys
2—5.
Koz. Boys 2Ameide .1 werd
afgielast.
