voor.Olieiflas en Dederzaad.
WIJK
Ons Landbouwhoekje.
Garantieprijzen
Een vernuftige installatie bij de K.L.M.
II
II
II
is er I I I I ii
Teneinde de teelt van oliehouden
de gewassen te stimuleren, in het
bijzonder met het oog op de nood-,
zakelijke verhoging van de binnen
landse vetp reductie, heeft de Minis
ter van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening voor de oogst 1950
een garantieprijs voor telers voor
olievlas vastgesteld. Deze priis zal
f.55-pe1" 100 kg bedragen bij een
vochtgehalte van 10 pet. en een zui
verheid van 95 pet., terwijl bij de be
paling van het minimale oliegehalte
van 38 pet. zal worden uitgegaan.
Voor dederzaad zal eveneens een
garantieprijs voor telers voor de nieu
we oogst gelden, te weten f45.
per 100 fcg. Deze prijs is gebaseerd
lop den vochtgehalte van maximaal
13 pet. en een (maximale bijmenging
van 3 pet.
Oliefvlias.
Olievlas wordt in het buitenland,
in het bijzonder in Zweden en Dene
marken, op grote schaal verbouwd,
hoofdzakelijk op grond van het hoge
oliegehalte, dat onder normale om
standigheden ruim 40 pet. van zuiver
zaad bedraagt. Het gewas levert olie
van goede kwaliteit, welke vooral in
aanmerking komt voor industriële ver
werking, met name in de lak- en
verfindustrie. 1
Onderzoekkingen hebben voorts uit
gewezen, dat de verbouw van olievlas
in ons land goede mogelijkheden
biedt, zodat het aanbeveling verdient,
bii de opstelling van het nieuwe bouw
plan met dit gewas rekening te hou
den. Dit geldt in bijzondere mate
voor streken, waar men op grond
van de bestrijding van de aardappel
moeheid, tot een beperking van de
verbouw van aardappelen moet over
gaan, zoals in de Veenkoloniën.
De wereldvetsituatie is van dien
aard, dat uitbreiding van de teelt
van oliehoudende gewassen onder de
gegeven omstandigheden verantwoord
moet worden geacht. Ons land im
porteerde voor de oorlog jaarlijks
gemiddeld 100.000 ton lijnolie, res
pectievelijk de daarmede overeenko
mende hoeveelheid lijnzaad. Hieruit
blijkt, dat de productie van olievlas
hier te lande aan de behoefte tege
moetkomt, roede gelet op de uitgaven
in harde valuta, die met de import
zijn gemoeid. Wanneer in 1952 de
(Marshall-hulp wordt gestaakt, zal de
binnenlandse voorziening van vetten,
maast eventuele aankopen uit deniet-
dollarlanden, in toenemende mate uit
eigen opbrengsten dienen te geschie
den.
j (Diedérzlaad.
In zekere mate kan ook de teelt
van dederzaad een bijdrage leveren
in de verbetering van de vetpositie.
Het aantrekkelijke van dederzaad is
bovendien, dat dit gewas bijzonder
geschikt is voor verbouw op de lich
te zandgronden. Het oliegehalte van
zuiver dederzaad bedraagt ca. 33 pet.
dé kwaliteit van dederolie is evenwel
minder dan van lijnolie. Hetzelfde
geldt voor de voederwaarde van de
koeken in vergelijking met die van
lijnkoeken. 1 t
Naar de industriële verwerkingsmo-
gelijkheden van dederolie wordt se
dert enige tijd een onderzoek inge
steld. Daar dé olie voor een deel dro
gende eigenschappen bezit, zou het
mogelijk kunnen zijin, dat zij als
grondstof voor de verfindustrie in
aanmerking komt. In afwachting van
de uitslag van de proefnemingen
hieromtrent, heeft de Min'ster thans
beslist voor dederzaad een garantie
prijs vast te stellen teneinde de eco
nomische mogelijkheden, welke in dit
gewas zouden kunnen schuilen, niet
verloren te doen gaan.
Landbouwers, die tot dusvier nog
geen ervaringen hebbén opgedaan met
de teelt van' dederzaad en van olie
vlas, kunnen ojp verzoek alle inlich
tingen dienaangaande vferkrijgen bii
de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst.
Wat leert de Amerikaanse
landbouw ons
Een nadere kennismaking miet de
Amerikaanse landbouw vestigt de
overtuiging, dat de bedrijfsvoering al
daar belangrijke perspectieven opent
voor onze landbouw. Uiteraard zal
men met" het toepassen van Ameri
kaanse landbouwmethode, n rekening
moeten houden met de bedrijfsom
standigheden hier, welke in verge
lijking met Amerika zéér uiteenlopen.
In een radio-vraaggesprek heeft Ir.
C. W. C. van Beekonn, Rij'ksland-
bouwconsulent voor de Zeeuwse ei
landen, zijn indrukken weergegeven
van zijn studie van de Amerikaanse
landbouw, waaihii hij o.a. enkele me
thoden besprak, welke min of meer
in aanmerking komien om in onze
landbouw te worden toegepast.
Dat geldt in de eerste plaats voor
de melkfwinning, waarbij' een uitersts
hygiëne aan de dag wordt gelegd.
Hét melkten géschiedt vrijwel uitslui
tend machinaal, hetgeen overigens
voor een land als Amerika, waar
alles er op is toegespitst, om hand
werk door machines te vervangen,
geenszins verwondering behoeft te
wekken. Daarnaast maakt men, voor
het bewaren van de melk, gebruik
gebruik van koelinstallatie, waardoor
de melk, ook bij liet vervoer, beter
bestand is tegen tie weersinvloeden
gedurende de zomermaanden. Ook
wat de fruitteelt betreft liggen er
voor ons land nog belangrijke moge
lijkheden. De mening, die sommige
fruittelers zijn toegedaan, dat onze
fruitteelt niet voor de Amerikaanse
behoeft onder te doen, is in zoverre
ongegrond, dat de Amerikaan het
van ons wint wat het smaakvol op
dienen van het product aan de consu
ment betreft. Overigens valt dit ook
op te merken 'bij andere producten
als uien en aardappelen. Vooral de
verpakking in zakjes van 4Y2 kg,
zoals zij aan het publiek in de grote
steden wordt aangeboden, geeft de
producten een aantrekkelijk cachet.
Vanzelfsprekend heeft men voor de
beweiking, die de producten onder
gaan, alvorens zij marktklaar zijn,
weer verschillende machines ter be
schikking.
Vermeldenswaard is voorts dé gro
te organisatie van de plattelandsjon
geren in Amerika, de zgn. 4-I-ü-dubs,
welke bii de buitenlander een grootse
indruk achterlaat. Het doel, dat deze
organisatie voor ogen stelt, is jonge
mensen vooor te bereiden op de taak,
die hun als volwassene wacht bij goed
staatsburgerschap. Iedere plattelands-
jongere, zowel jongen als meisje, kan
lid worden van de organisatie, die het
respectabele aantal leden telt van bij
na 2 millioen. Voorwaarde hiertoe is,
dat hij of zij zich met ernst wijdt aan
een door hem of haar gekozen werk
stuk, waaronder wordt verstaan kle
ding, huishouding, inrichting van het
huis bereiden van maaltijden, conser
veren van voedsel, behandeling van
de tractor, landbouwwerktuigen, elec-
trificatie, slachtvee en tenslolle ken
nis van verschillende landbouwge
wassen. Het doel van de organisatie
ligt gesymboliseerd in het embleem,
dat bestaat uit een klaverblad van 4
met in elk blaadje een H, de H's
van Hoofd, Hart, Hand en gezond
heid. De leden leggen met het lid
maatschap de 4-H gelofte af, die hier
op neerkomt, dat hii of zij belooft
zich verstandelijk te ontwikkelen,.
rechtschapen te zijn en gezond te
leven naar lichaam en geest. Het .is
een gelukkig verschijnsel, dat ook in
ons land iets van het enthousiasme.,
waarmee de leden zijn bezield, is
doorgedrongen.
De prestaties van de Amerikaanse
landbouwer moge dan ook in menig
opzicht een overheersende rol spe
len, dit neemt echter ni^J: weg, dal
de Nederlandse boer het reeds zover
heeft gebracht, dat hij rijn wijze vain
werken met trots kan vergelijken met
die van rijn collega in het grote,
technisch zo enorm1 ontwikkelde
Amerika.
Vroeger ging dat zo, in de tijd
toen de vlieger nog naast de motor
in de open lucht zat. Dan legde hij
zijn hand eens op de cylinders, om
te voelen of zij allemaal nog werk
ten. Af en toe snoof hij eens of
hij geen schroeilucht ontwaarde wat
uiteraard aangaf dat liet een of an
dere materiaal warm liep. Ook
vreemde geluiden konden direct door
het geoefende oor van de vlieger ge-
localiseerd worden.
In de loop van de achter ons
liggende 30 jaren is er in de lucht
vaart zeer veel veranderd. En ook
het controleren van het al dan niet
feilloos lopen van een vliegtuigmo
tor is niet meer mogelijk met behulp
van neus en oor van de vlieger. Een
uitermate vernuftig samenstel van
aan wij ssy sternen, aangebracht aan
alle vilaie onderdelen van de tegen
woordige vliegtuigmotor maken het
thans voor de boordwerktuigkundige
mogelijk om aan de hand van wij-
f «JCsf 5e Scheepjes Breiboek S
ii
ft
PRIJS f 0.30
|j
zertjes, lampjes en signalen in de
stuurhut van minuut tot minuut vast
te stellen hoe de gedragingen van de
motoren zijn en of ieder onderdeel
normaal functionneert. Van welk
een uitnemend belang het goed wer
ken van dit aanwijssysiteem is laat
zich denken. Deze immers is als hel
ware het oog, het oor en de hand
van de boordwerktuigkundige in de
motorgondels. Nauwkeurig en regel
matig moeten deze mechanische zin
tuigen van iedere vliegtuigmotor ge
controleerd worden; evenals natuur
lijk de overbrengingsmiddelen van
de motor naar de stuurhut en de
aanwijzingsapparalen op het instru
mentenpaneel.
Tot voor kort kon deze controle
alleen plaatsvinden door een tamelijk
omslachtig doormeet-systeem, waar
bij eventuele storinggevende onder
delen door andere vervangen of ge
repareerd werden. Bij het proef
draaien builen de hangar, waarmede
de vljegluigrevi ie beëindigd wordt,
moest dan blijken of de storingen
op de juiste manier hersteld waren.
Zo< niet dan werden de motoren ge
stopt ten ging men mogelijke andere
oorzaken onderzoeken. Een methode
die veel tijd en brandstof vergde,
om nog maar niet te spreken van de
extra slijtage van de motor onderde
len.
Thans neemt een wagentje, onge
veer ter grootje van een schrijfbu
reau de taak, die de motoren tijdens
het proefdraaien hebben in verband
met het controleren van hel aanwijs-
sysleem, over. Terwijl het vliegtuig
nagekeken wordt sluit men dit wa
gentje op een bepaalde manier aan
en verbindt door middel van een
groot aantal elektrische leidingen de
vilaie onderdelen van de motor met
de testwagen. Door electroinoIoren,
Een voor-Romeinse neder
zetting en een LusihoJ
voor Ridders en Edelen.
i V.
Na onze gegevens over de Ridder
hofstad Kroonenburg, gaan wij riians
naar het 'kasteel Wijckestein, waar
van ons1 helaas de' bouwheer niet be
kend ismaar wel hebben wij aan
de hand van de bestaande resten
kuil nep vastleggen in welke tijd het
gebouwd is. Achter de thans, door
tijd en 'storm, in een ruïne hen
schapen bouwhoeve bevindt zich nog
een gebouwtje 'dat kennelijk, niet al
leen aan 'de bouwsteen van de buiten
muren, maar Ook aan 'de breed tie
hiervan, een 'overblijfsel is van het
eens zo 'trotste geheel. De baksteen
dateert uit 'het begin van de vijftien-
de eeuw, 'terwijl de fraaie boogkel-
ders eveneens teen bouw uit die tijd
kenmerkt.
Volgens overlevering kwam men
vanaf de 'Veldstraat na de brug ge
passeerd te 'hebben door een poort
ic\> het binnenplein van de Hoistad.
Boven de poort was een duiventil
geplaatst. Bij het binnentreden kwam
men in de gang en op het eind daar
van in de blauwe kleuken, zo ge
noemd naar de blauwe stenen waar
mede dit vertrek betegeld was. Aan
de ene 'kant was de grote ,zaal, aan
de andere 'kant dé kleine keukein mét
een grote kelder, de kle'ine zaal, een
grote opkamer en dé dienstmleiden-
ikamer.
Met een grote wenteltrap kwam
men op de bovenverdieping, waar
zich nog vier kamers bevonden. Hier
boven waren de zolders, die zich
over alles uitstrekten.
Rondom, het kasteel was een brede
gracht, waarvan de kanten beplant
waren met beuken en 'Italiaanse 00-
ïnen.
Wij zijn van mening, dat het nog
bestaande restant de kleine keuken
roef kelder geweest is en thans door
de omwonenden nog het bakhuis ge
noemd wordt.
Het Hiuis Wijékesteki kwam' in de
16e eeuw toe aan de familie van
Malsen. Uiteindelijk heeft Jonkvrouw
Huberta van Malsen, waarschijnlijk
als laatste spruit uit deze famil'ielak
het huis verkocht aan de Ontvanger
ovgr de Meijerij van 's Hertogenbosch,
wiens nazaten het goed weder ver
kocht hebben aan Matheus Drossert,
Kapitein van de Marine te Heusden.
Óm een goed beeld te geven van
de toestand waarin zich Wijckestein
in de 17e eeuw bevond, volgt hier
een gedeelte van een koopacte uit
die tijd
„Alsoo Adriaen Doublet als voocht
van Johan Hamel minderjarige soon
van wijlen Gijsbrecht Hamel, in sijin
leven ontfanger over de redempteu
van de Meijerije van 's Htertiogen-
bosch, geprocurcert 'bij1 wijlen Jou ff.
Christina Bruijnincx dén Hiové van
Hollandt bij requieste te kennen heeft
gegeven, boe dat den voornoemden
Johan Hamel in den ja,re 1626 geërft
hackle gehadt van sijne grootvader
Gerrit Bruijnincx, in sijn leven ont
fanger over de Meijerije van 'sHeirtio-
gienboseh voorschreven ende noch ge-
meijin ,h adden met sijn oudste broe
der Gerrard Hamel een huijisinge met
acht mergen landts, wesende hoff,
boomgaèrt, hoij, saeij ende weijlandt
gelegen in den Banne van Wijck int
Landt van HeusdenEnde dat de-
selve huijsinge mette acht mtergen
lands tot noch toe meer tot last als
proffijt waeren geweest, overmits de
kleine htuijre (huur), die daarvan ge-
nooten wierdt, ende die groote repa
ration, die jaerlix aént buijs moeten
geschieden, sijnde groot endle uitten
waetere opgemetseld, sta ende opt
landt onder contrijbuitie van Brabant
dikwijls onbewoont. Daer beneffens
out ende bouwvallich tot groote scha
de van de eijgenaer's enz. enz.
Gegeven int jaer ons Heeren ses-
thienhondert vijf ende veertigh, op
ten sest'enden dagh in Nov'einber".
In 1760 is „Wijckestein" verkocht
aan Covert de Koele schepen te Heus
den en Gornelis van Ommeren, wo
nende te Hemert, voor de som van
f1900. „eene extra ordinaire plai-
sante en welgelegen buijtenplaets ge-
naamt Wijckestein groot 8 mergen
enz.
De buren wanen toen ten Westen
de Heer Substitut Drossaert van de
Pol (Eikestein) en ten Oosten de
Heer Brocades (Kroonenburg). I11
1764 komen als eigenaren voor Rom-
bout van Hien, Heemraad van de
Hoge Maasdijk en Vrouwe Maria
Sara Evertse, echtelieden.
In 1765 (26 April)) verkocht aan
Maroelus van Druenen te Schoonho
ven voor de som Van f3700.
„Van Druenen gekocht vioor: ende
dat omme en voor de so mme van
Drie Duijsent een "Houdert en Veer
tigh guldens, mitsgaders nogh eene
somme van vijff hondert en sestigh
gulden, wel'ke bedongen sijn voor
't soontje van de verkopers (R. van
Hien en Vrouw) zoodat de geheele
cooppenningen komen te bedragen
eene somma van Drie duijsent en se
ven bondert guldens".
het kasteel Wijckestein is in 1850
gesloopt; de familie van Dmnen is
ongeveer anderhalve eeuw eigenaar
geweest van dit oud-adelijk huis. De
kastelen Kronenburg en Eijkestein wa
ren reeds vroeger onder de slopers
hamer gevallen".
Van de Ridderhofstad Eijckesteiit
wetejn wij maar éèn bedroefd beetje.
Het behoorde in de 17e eeuw toe
aan de Heer Joost de Camottis, ver
volgens aan zijn weduwe en kinde
ren. .J:.l
In de 18e eeuw vinden wijl als eige
naar vermeld: de heer Simon Lode-
wijik van de Poll. Bij de overstiroh
ming van 1740 had ook dit gebouw
veel geleden. De brug, bekkén en
een kleine schuur waren geheel weg
gespoeld, terwijl ook bet muurwerk
eti de vloeren zeer gehavend waren.
Een flinke boerderij staat op de
plaats waar eens de Riddderhofstasd
van die naam haar muren deed
spiegelen in de brede slotgracht. Wii
hebben voldoende begrip voor het
heden, om niet sentimenteel te wor
den voor .al die vergane glorie van
bet verleden, maar bet is jammer dat
al deze achtbare Rid dier hof steden en
Kastelen in droeve ja, 't woord
is juist lichtziinh/gbeid aan de
moker werden prijsgegeven1 en, ge
slecht ten bodem toe.
Moge het voor de Wijkenaren al
thans in eervol aandenken blijven
voortleven.
(Wordt vervolgd). Hl. V., 'Aalburg..
oliepompen en andere apparaten, die
zich onder het controlepaneel van dit
wagentje bevinden kan een toestand
nagebootst worden alsof de aange
sloten motor in volle werking is,
terwijl deze in feite stilstaat. Hier
door is men in staat de „zintuigen"
van de motor in de hangar te les tea
in de tijd, waarin het gehele vlieg
tuig gereviseerd wordt. De voorde
len zijn duidelijk. Brandstof- en
lijdsbesparing. Daarbij komt nog dat
deze nieuwe testapparatuur de moge
lijke oorzaak van een eventuele sto
ring direct aanwijst, waardoor het
vroegere tijdrovende speuren tot het
verleden behoort.
De testwagen is door 17 monteurs
van de DC-6 lijninspectie van de
K.L.M. tijdens de zogenaamde wacht
uren gebouwd uit liefhebberij en
interesse. Een jaar lang heeft men
gezwoegd en het resultaat was een
staaltje van vernuft in de wijdste
zin van het woord, ontworpen en
gebouwd door K.L.M.-monteurs, die
hiermee blijk geven liefde voor huil
vak te bezitten.
FOSFAATBEMESTING OP
GRASLAND.
Slakkenmeel, dat reeds in het na
jaar gegeven kan worden, kaïi jok
nu nog worden uitgestrooid, doch na
Januari kan men het beter nalaten.
Het is een langzaam wérkende mest
stof en bij late uitzaai mag men niet
het volledige resultaat verwachten
voor de komende weideperiode.
Voor superfosfaat geldt deze tijds
bepaling niet zo streng, het werkt
veel sneller. Meestal zaait men het
pas eind Januari en later, hiertegen
bestaat ook geen bezwaar. Bij het
gebruik van super moet echter een
opmerking worden gemaakt. Het mag
slechts worden aangewend als het
gras volkomen droog is. Dan is er
geen gevaar voor verbranding, waar
voor zo vele weideboeren bevreesd
rijn.
De Technisch-deskiundige van
de Commissie voor Voeder- en
Weidebouw van de Stichting
voor de Landbouw.
Suriname.
NIET VERANTWOORDE BEMID
DELING.
Nu emigratie een zaak is", die in Ne
derland steeds meer belangstelling
treki, wordt het getal valn degenen,
die op een of andere wijze hierbij een,
rol willen spelen, steeds groter.
Toen de vestiging van Nederlandse
boeren in Frankrijk begon, wierpen
zich mens'eh bp nis makelaar, die
poogden aan niet ter za'ke kundige
Nederlanders boerderijen te verschaf
fen, waarbij al spoedig bleek, dn*
praktijken werden toegepast, die rtiet
in het belang waren van onze land
genoten.
Thans wordt ons van betrouwbare
zijde bericht, dat in het Noorden
van ons land iemand zich opwerpt,
als bemiddelaar inzake emigratie naar
Suriname.
Het betreft hier om', de actie van
de heer "M. ,Smit, vroeger wonende
te Smilde, thans verblijf houdende te
Ter Apel. Deze Smit heeft een reis
naar Suriname gemaakt en beweert
nu een concessie te hebben ontvan
gen in het Saramacca-district.
Reeds zom 'hij een aantal boeren
geïnteresseerd hebben om jnaar Su
riname te vier trekken.
Wii kunnen mededelen, dat de»:
plannen in Suriname niet ernstig woor
den genomen. Gezien het speculatief
karakter ervan zal de toelating van
het gezelschap van de beer Simit in
Suriname worden geweigerd.
De Centrale Stichting .Landbouw
Emigratie wil een ieder met klem
waarschuwen zich niet in te laten
met dergelijke plannen en in geen
geval voorbarig zijn bezit in Neder
land te gelde te maken af zijn po
sitie opte geven. I
Nogmaals worden onze landbou
wers er aan herinnerd, dat men zich
op het gebied van emigratie nim
mer in het avontuur heeft té storten.
Him eigen organisaties, samenwer
kend in die Centrale Stichting Land
bouw Emigratie, zijn in staat en altijd
bereid hun inlichtingen te geven, die
op waarheid berusten.
De moeilijkheden, die sommigen in
Frankrijk en in .Brazilië b.v. hebben
andervónden, omdat ze ojjjuist zijn
voorgelicht of geheel onvoorbereid
vertrokken, kan men zich sparen.
Men wake er dan echter voor zijn
belangen in handen .te stéllen van pep»
sonen, die of ondeskundig zijn of hun
eigen belang ten 'koste van emigran
ten najagen.
lot grote voorzichtigheid moet dart
ook worden geadviseerd.
Dit is een ieder kwartaal verschijnende uitgave.
Het is het »j
resultaat van de samenwerking tussen de„N. V. Veenen-
daalsche Sajet- en Vijfschachtfabriek (de fabrikante van de i;
alom bekende SCHEEPJESWOL en de Uitgevers Maatschappij j!
„Ons Vrije Nederland'' N. V.
Alle in dit boekje voorkomende patronen worden door de Uitgeefsters gegarandeerd. tt
Wie moeilijkheden heeft met enig patroon schrijve aan de N. V. VAN SCHUPPEN
Zn. te Veenendaal.
Dit boekje is verkrijgbaar in de Boekhandel Firma L. J. VEERMAN, Telef. 19, NEUSDEN.
êeette»êeMeêeMe
X
Ook verkrijgbaar bij de bezorgers van het Nieuwsblad.
I
