3tef Sirrf-sMaarfcrrfcssf
Binnenland
GESUfflMIB
TktXteU*
NEDERHEMERT
11 NOVEMBER
In oude volksgebruiken demon
streert zich iets van de gezonde geest
van ons voorgeslacht. Vandaar dan
ook bet stimuleren van de herleving
dezer gebruiken.
Van deze folkloristische uitingen
wordt het St. Maartenfeest (n Nov.)
nog vrij veel gevierd.
WAAROM EEN GANS
GEBRADEN?.
Oudtijds was het gewoonte enige
dagen vóór bovengenoemde datum
een magere gans te kopen,, die men
.vetmestte voor het Sint-Maartens
feest.
Het dier werd daarvoor in een
nauw hokje opgesloten, waarin het
zich bijna niet bewegen kon, maar
waarin het waarschijnlijk wel de bes
te dagen van zijn leven doorbracht,,
omdat het naar hartelust zijn onver-
zadelijke honger kon stillen. Zo werd
het dier spoedig vet.
Op de eigenlijke feestdag werd de
gans opgediend, geflankeerd dooreen
schotel aardappelen en een schaal
gestoofde appels met krenten.
Ondertussen was het pannekoeken
bakken in de keuken nog in volle
gang. Voor het doorspoelen der keel
werd een glas oud bier gebruikt.
LEGENDE.
Eens ging St. Maarten rond om te
zien of er nog goede mensen op aar
de woonden. Wanneer hij 's avonds
aanklopt aan de huizen,, om een be
scheiden plaatsje voor de nacht, slaan
de meeste bewoners echter de deur
voor hun neus dicht. Niemand wenste
de als bedelaar vermomde heilige
te ontvangen. Men zendt hem zelfs
scheldwoorden na.
Tenslotte komt de H. Martinus te
recht bij twee oude luitjes, die hem
gastvrij ontvangen maar... hem niets
kunnen opdissen.
Ten laatste slachten zij hun gans;
hun lievelingsdier, waaraan zij zo ge
hecht zijn en St. Maarten smult er
van. Als beloning biedt hij hun de
hemelse zaligheid. Sindsdien slacht
elke gelovige op St. Maarten zijn gans.
OOK KINDERFEEST.
In de feestvreugde op St. Maarten
deelde ook de jeugd. De H. Martinus
was immers, zoals de meeste heiligen,
een kindervriend. Ook op St. Maarten
daalden de geschenkjes voor de kin
deren neer van boven,,, evenals op
bet Sinterklaasfeest. Doch nu niet
door de schoorsteen.
De papieren zakken, gevuld met
amandelen, kastanjes, rozijnen en al-
lerlei versnaperingen hingen aan de
zoldering, en deze liet men dan val
len.
Het hoogtepunt van het feest was,
wanneer de lange papierstrook, die
aan een der zakken was vastgemaakt,,
door de vlam van de lamp werd aan
gestoken. Hoe langer de papierslin
ger, hoe langer het vuur brandde.
Wanneer de vlam de zaak naderde,
ontplofte plots een kleine hoeveel
heid buskruit, waardoor de zak uit
eenbarstte en de lekkernijen op de
jeugd neerregenden. Elk kind pro
beerde zoveel mogelijk te grabbelen.
Het feest werd besloten met het
kien- of dominospel, waarbij lekker
nijen werden ingezet.
IN ONZE TIJD.
In onze tijd trekt op St. Maarten
een stoet van groten en kleinen, rij
ken en armen langs de huizen, vaak
verkleed en voorzien van uitgeholde
kalebassen, waarin een kaarsje brandt
al zingend
„Sint Martinus bisschop,
Roem van onze landen,
Dat wij hier met lichtjes lopen,
Is voor ons geen schande".
of
„Sint Martinus bisschop,
Met zijn ruige muts op,
Met zijn lange stevels aan,
Daar komt Sint Martinus aan".
Vaak volgt hierop een rijmpje met
bédelende inhoud
„Marten, Marten, Heere,
Geef mij ook een pere,
Geef mij ook een appel,
Die ik gaarne knabbel,
Geef ook in mijn schootje,
Voor een kus een nootje."
Genten, koekjes, snoeperijen zijn
tevens welkom. Wie niets geeft, krijgt
soms te horen:
„Hier woont juffrouw kikkerbil.
Die ons niks geven wil."
Het oorspronkelijke licht op St.
Maarten was een uitgeholde suiker
biet, waarin een kaars brandde. De
biet werd gesneden in de vorm van
een St. Martinuskop, waarbij het
licht uitstraalde door de oogopenin-
gen.
De moderne tijd heeft helaas deze
romantiek vervlakt en het „bieten-
licht" vervangen door de lampion.
In de weerkunde komt de heilige
voor in het rijm:
„Zo' het loof niet valt voor St.-Martijn
Dan zal het een harde winter zijn".
Officieel vorstelijk bezoek aan
Engeland.
Voor het eerst sinds mensenheuge
nis, zal een regerend hoofd van ons
land een officieel bezoek brengen
aan Groot-Brittamnië. Dit bezoek
wordt in Engeland met groot enthou
siasme tegemoet gezien.
Maandag 20 November a.s. ver
trekken Koningin Juliana en Prins
Bernhard met de luchtverdedigings-
kruiser „Jacob van. Heemskerck" van
Rotterdam naar Londen voor het
brengen van dat officieel bezoek.
Bij aankomst van de Nederlandse
kruiser te Dover begeeft de hertog
van Gloucester zich aan boord.
Met een speciale trein reist het
koninklijk paar, vergezeld van de
hertog van Gloucester naar Victoria
Station te Londen, waar zij verwel
komd zullen worden door koning
George, koningin Elisabeth, de prin
sessen Elizabeth en Margaret, de her
togin van Gloucester, prinses Alice,
de graaf en gravin van AthLone.
De koninklijke bezoekers maken
vanaf het station een statierit door
een gedeelte van Londen, vergezeld
door het Britse koninklijke paar.
Bij aankomst op het paleis, waar
zij de gasten zijn van het Engelse
koningspaar wordt de garde wacht be
trokken door de koninklijke garde.
De eerste officiële daad van ko
ningin Juliana tijdens dit bezoek zal
zijn. een bezoek 'aan de Westminster
Abdij, om daar een krans lie leggen
op het graf van die onbekende sol
daat. Prins Berilhiard is daarbij te
genwoordig.
Verder staan op liet programma
bezoeken aan de koningin-moeder
Mary, aan de Ned. ambassade en
aan enige jeugd,instellingen. Na een
verblijf vaii vier dagen te Londen,
op 24' Nov. dus, keert het koninklijk
echtpaar per vliegtuig naar Neder
land terug.
Eerste Dagiomslagen Kinder
postzegels 1950.
Ter gelegenheid van het verschij
nen vain de Kinderpostzegels 1950
wordt wederom die gelegenheid open
gesteld om, al dan niet aangetekende,
eer ste-dag-om s 1 agendie in de post-1
zegelhiandiel verkrijgbaar zullen zijn,
op de 13e November aan te bieden.
Op deze z.g. „first-day-|coversdie
van een speciaal stempel zullen wor
den voorzien, mogein uitsluitend „Kin
derpostzegels 1950" zijn geplakt.
De enveloppen dienen aan het lo
ket van een pos'tinrichting ter plaatse
te worden afgegeven.
Dodlende straal tegen insecten.
Een Hamburgse ingenieur heeft
een supersonische dodende straal"
uitgevonden, die naar zijn zeggen
elk insect tot de grootte van een
sprinkhaan binnen een straal van
ruim 300 meter doodt en niet scha
delijk is voor planten, bomen, gro
tere dieren en mensen.
De uitvinder is de 47-jarige Her
mann Wolf. Zijn toestel weegt tien
kilo en is zo groot als een flink
radiotoestel. Het zendt geluidsgolven
van hoge frequentie uit, die voor
het menselijk oor niet waarneembaar
zijn, maar die kleine insecten do
den. Hij ontdekte de eigenschap van
zijn toestel doordat alle vliegen in
zijn werkplaats stieren zodra hij het
inschakelde.
Wolf zei te hopen, dat zijn toe
stel de komende zomer in productie
zou komen. De prijs zou 900 mark
bedragen (855 gulden).
Buitenlandse kopers hebben al be
langstelling getoond. Nederland heeft
het beste bod gedaan, aldus Wolf.
Hij zei dat hij vorige maand meteen
Nederlandse firma een productie-con
tract heeft gesloten en dat hij binnen
kort naar Hilversum en Amsterdam
gaat in verband met de productieplan
nen.
Tas met f25.000 verdwenen
Een kantoorloper van de N.V. Mul
ler en Co '"bit de Zeemanstraat te
Rotterdam haalde Zaterdagmorgen
een bedrag van f25,000,bij een
bank aan de Blaak. De tas bond hij
aan de zijkant van de bagagedrager
van zijn bromfiets. Aan de Boompjes
gekomen controleerde hij of de tas
er nog hing. Deze was nog aanwe
zig, maar bij de zaak gekomen bleek
'n origineel FINS BOEREN-
BLAUW EETSERVIES.
Geheel compleet 46-delig
alleen in deze geschenken-
aanbieding slechts voor
WAALWUK
de tas met inhoud te zijn verdwenen.
Het vermoeden dat een handvat van
de tas was gebroken, bleek juist te
zijn, want een meisje had de tas
met kostbare inhoud gevonden en
bracht die als een eerlijk kind bij de
politie.
Nationale Resleirvte.
Hoewel thans hiet aantal vrijwil
ligers voor die Nationale Reserve nog
7000 bedraagt, wordt verwacht, dat
in Mei 1951 dit aantal zal zijn geste
gen tot 16.500, een aantal, nodig om
15 bataljons te vormen. Behoudens
enkele uitzonderingen zal elke pro
vincie als district een bataljon, be
sta ande uit zes compagnieën ople
veren.
De vijftien bataljons zullen wor
den toegerust met Engels materieel.
De aanwerving en selectie van de
vrijwilligers blijft' de taak van „Steun
Weltig Gezag".
Van verre was zie gekomen.
In 1940 was een jonge Marokkaan,
die met de Fransen opgetrokken was
om de Duitse aanvallen te keren,
met hiet schip, dat zijn afdeling naar
Engeland bracht, omgekomen. Te
Ameland was zijn lijk aangespoeld en
uiteindelijk te Kapelle ter aarde be
steld. Zijn weduwe wist dat haar
man in Nederland begraven lag,
miaar miste de middelen oim lipt graf
te bezoeken.
„Souvenir Franpais" had haar toen
geholpen en zo arriveerde Donderdag
2 Nov. het exotische paar te Am
sterdam aan het kantoor van hiet
Oorlogsgravencomité, dat de reis
route naar Kapelle bereidwillig .uit
stippelde.
De burgemeester van Kapelle lieeft
vrouw en kind naar het graf ge
bracht, waar toen bghalve tranen
ook gebeden zijn gestort.
De burgermester zorgde da t de we
duwe een paar fraaie foto's van kerk
hof en graf als souvenir mee naar
Marokko kon nemiein en bood béiden
nóg een rondrit door Zuiid-Bieveland
aan.
In het gebrekkig Frans, dat de
yrouw sprak, heeft zie de burgemees
ter roerend bedankt en haar diepe
voldoening uitgesproken, dat kerkhof
en graf zo goed waren onderhouden
en haar man naar Mohammedaanse
ritus met het hoofd in de richting
naar Mekka was begraven.
Om Idle biljetten van f500 en f 1000
De Stichting 5001000 deelt mede.
dat vaii harentwege een dagvaar
ding .is uitgebracht tegen die Minister
van Financiën, als orgaan der Re
gering, ter betaling van na-ingeleverd
de bankbiljetten van f500 en flOOÜ,
waarvan in een bepaald geval inwis
seling is geweigerd. Dé Stichting 500
4000 is opgericht om uitbetaling
te verkrijgen voor bezitters van tij
dens de bezetting ongeldig verklaar
de bankbiljetten van f 500 en flOOO.
De teruggekeerde Nederlanders.
Ongeveer de helft van de uit Rus
sische krijgsgevangenschap in Duits
land teruggekeerde Nederlanders
wordt in ons land verdacht van
dienstneming in Duitse militaire for
maties. Vier der teruggekeerden zijn
in Nederland bij versték veroordeeld
wegens politieke misdrijven. Van de
overige is nog niet bekend, op wel
ke wijze zij in Russische krijgsgevan
genschap zijn geraakt. Mieh neemt
aan,, dat een deel van deze Neder
landers als gedeporteerde arbeider of
anderszins in de stroom naar Rus
land is terechtgekomen en daar ver
der op dezelfde voet is behandeld,
als zij, die in Duitse militaire dienst
traden.
De teruggekeerden vertoeven op
het ogenblik in het doorgangskamp
Friedland bij Göttingen.
Communisten terroriseerden Finster-
woMie.
Thans is bij de Tweede Kamer in
gediend een wetsontwerp houdende
voorzieningen in het bestuur der ge
meente Finsterwolde. Reedis geruime
tijd geeft de gang van zaken op be
stuurlijk terrein in de gemeente Fin-
sterwolde reden tot ernstige bezorgd
heid, aldus de toelichting. Wasvoor
1946 de houding van de communis
tische leden der bestuurscolleges in
die gemeente nog zo, dat een rede
lijk overleg omtrent de behartiging
van de belangen der gemeente in het
algemeen op norm ale wij ze kon wo r
den gevoerd, sedert dien is de hou
ding van deze leden allengs zp ge
wijzigd, dat van een normaal over
leg of van een redelijke behartiging
van deze belangen niet mieer kan
worden gesproken, ein dat gelijdelijk
de pi aats van de gemeente als on
derdeel van onze staatsorde uit het
oog is verloren. Zij ^chromen niet
bij de uitoefening van hun functie
een politiek te volgen welke duidelijk
aantoont, dat zij zich van de Neder
landse opvattingen hebben losge
maakt en kennelijk beogen het wettig
gezag en het gezag der wet te onder
mijnen. Aain B. en W. zal nu het
gezag worden ontnomen, terwijl de
socialistische burgemeester als rege
ringscommissaris zal worden aange
wezen.
Tunnel' van f 104 miiliojen
De dienst van publieke werken
van Amsterdam heeft zijn rapport
over de IJ-oeververbinding het licht
doen zien. Dit plan 1950 bestaat uit:
a. een auto tunnel; b. twee perso-
nenlunnels, elk bestemd, zowel voor
fietsers als voetgangersc. een zgn.
gereduceerde pontverbinding bestemd
voor handkarren, bakfietsen, bespan
nen wagens en auto's, die niet van
de autotunnel gebruik kunnen of mo
gen maken.
De kosten worden geraamd op
f56 millioen voor de autotunnel, f 26
millioen voor de grotere en f22 mil
lioen voor de kleinere personentun-
nel. Totaal dus f104 millioen.
Per tunnel wordt gerekend op een
bouwtijd van 3 jaar, met de voor
bereidingen iin ruime zin moet die
tijd op 5 jaar worden geschat.
B. en W. van Amsterdam zijn
voornemens zo spoedig mogelijk voor
stellen te;r zake van de tunnelbouw
bij de gemeenteraad in te dienen.
Landbouwer gedood
Maandagavond even na het inval
len van de duisternis keerden man
nen, die op de Hedelse paardenmarkt
waren geweest, met hun dieren naar
'huis terug. Op een noodlottig ogen
blik reed een auto, door een tegen
ligger verblind, op een groep paar
den, die uit elkaar stoven. Een der
geleiders, de heer Leo op 'tHof uit
Deuteren, 50 jaar oud en vader van
2 gehuwde en 2 ongehuwde kinderen,
werd door een paard zodanig tegen
bet hoofd getrapt dat de dood on
middellijk intrad.
Raadsvergadering gehouden op Vrijdag 3 Nov. des nam. 7 uur
(Vervolg)
Schrijven van de firma J. A. Mon
ster te Gorinchem over de plaatsing
van gaslantaarns op het „Eiland".
De Voorzitter noemt het nog al
een kostbare geschiedenis. De kos
ten van plaatsing komt op f250 per
lantaarn, terwijl voor twee lantaarns
iedere week een fles gas van f 8,50
nodig is. Spr. heeft aan de hand de
zer gegevens een berekening opge
zet. Heeft gerekend, dat iemand vóór
f 2,per week bereid gevonden zal
worden die 2 lantaarns te bedienen,
doch dan komt spr. op een bedrag
van f 200 per lichtpunt per jaar, ter
wijl het aan de Noordzijde slechts op
een bedrag van f 25,per lichtpunt
komt. Spr. is overtuigd, dat het op
het Eiland erg donker kan zijn en
hij zou de bewoners van die buurt
schap gaarne helpen, doch hij weet
niet of de grote uitgaaf wel verant
woord is.
De heer v. Kooten acht de breke-
ning aan de hoge kant, de Voorzit
ter heeft zijn berekening gebaseerd
op 30 weken branden der lantaarns,
doch dit acht spr. niet nodig. Met
lichte maan behoeft dat niet. Als het
licht gedurende 7 maanden 2 weken
per maand brandt, gedurende de tijd
van donkere maan, dan komt men
slechts aan 14 weken.
Na nog enige discussie wordt be
sloten ook dit punt nog aan te hou
den voor bet instellen van een na
der onderzoek.
Schrijven van de Gentr. Techn.
Dienst in de Bommelerwaard, behel
zende een voorstel, om de komwegen
in de verschillende gemeenten in de
Bommelerwaard van de waterschap
pen over te nemen en daarvoor een
dienst in het'leven te roepen om de
ze gezamenlijk te onderhouden.
De Voorzitter zegt dat het de he
ren bekend is, hoe het in Nederhe-
mert in dit opzicht staat. De polder
onderhoudt de weg en de gemeente
verleent een subsidie voor dit onder
houd. Wat de aanstelling van geza-
zamenlijke wegwerkers betreft, lui die
b.v. een of twee dagen in de ene
en de overige dagen der week in
andere gemeenten werkzaam zijn, is
het zo gelegen, dat men dus aan de
Noordzijde, daarmede ook niets
heeft te maken. Alleen voor de Zuid
zijde zou dit van belang zijn. B. en
W. hebben dit onder ogen gezien en
de finantiële consequentie's voor de
gemeente bekeken en dan is het zo,
dat als de weg van de polder werd
overgenomen over de lengte van 1500
meter, zou dit f 13500 kosten om
deze te verbeteren. De ongebouwde
eigendommen zouden dan belast moe
ten worden met f2,50 of f3 per ha.
om deze kosten te dekken. B. en W.
staan afwijzend om deze weg over
te nemen.
Na enige discussie, waarbij tot ui
ting kwam, dat het grote verschil
tussen de polderlasten aan de Noord
en Zuidzijde en de onwil van de
polder aan de Zuidzijde om deze
lasten te verhogen, benevens het feit
dat een groot gedeelte der landerijen
van Baron van Wassenaar buiten de
belasting vallen, een' belemmering
vormen. Nogmaals zal getracht wor
den, het polderbestuur aan de Zuid
zijde te bewegen, haar belasting te
verhogen en van Baron van Wasse
naar een bijdrage te verkrijgen in
het onderhoud van de weg.
Schrijven van de Brandweercom
mandant te Brakel, tevens voorzitter
van de opgelichte kring van brand
weren in de Bommelerwaard, waarin
wordt verzocht ten behoeve van deze
kring een subsidie van f 10 te wil-
veiienen ter bestrijding der kosten
van vergaderen en administratie. De
bedoeling van de kring is, door het
houden van bijeenkomsten, het on
derlinge contact en overleg te be
vorderen. Tevens wordt verzocht de
plaatselijke commandant op te wek
ken om de vergaderingen van de
kring trouw te bezoeken.
Het voorstel van B. en W. om het
verzoek in te willigen wordt met al
gemene stemmen aangenomen.
Schrijven van B. Vos, bewoner van
de gemeentewoning op het Eiland,
waarin wordt verzocht bij zijn wo
ning een schuurtje te doen bouwen,
Hier hebben wij nu eens ieis heel
aparts, eigenlijk alleen voor kenners.
Een servies, dat sfeer geeft aan
de maaltijden.
Dat een ieder inderdaad opvalt door
zijn fraaie lijnen en prachtige hand
geschilderde décors; een servies
waar iedere vrouw haar levenlang
trots op is I
Bijpassend ontbijt' en
theeservies en vele an
dere porceleinen eet-
en ontbijtserviezen:
beroemde merken uit
alle delen van Europa.
Enige prachtige 28-deli-
ge SOLA-CASSETTES
voor 3990
Een 24-delig DRINK-
SERVIES voor /5-
Sierlijk geslepen GLAS
SERVIES 30-delig26f*
Fraai verchroomde
KAPSTOK met hoeden-
drager
Een artistieke Oud-
Hollandse LEESLAMP
voor 7/,"
Ook een fraaie collec
tie SCHEMERLAMPEN
vanaf
Een gezellig COMBI-
NATIE-MEUBEL, U
weet wel, rooktafel,
leeslamp en lectuurbak
tegelijk. 60."
Kunstzinnig geslepen
kristallen BONBON-
NIÈRE 7.6*
Een prachtige tinnen
FRUIT- OF DRESSOIR-
SCHAAL p/o
GRQTESTRAAT 220 TELEFOON. 6 7
(«uit PietKlerkx au. woningtïxiieiJ
